Vincent van Gogh, «Το μάζεμα της ελιάς» (La cueillette des olives),
Δεκ. 1889, Αθήνα, Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Η κουμαριά είναι φυτό με ελάχιστες απαιτήσεις, αναπτύσσεται σε ξηρές και πετρώδεις πλαγιές με καλά αποστραγγιζόμενα και σχετικά όξινα εδάφη. Πλούσιο και βαθύ, το έρπον ριζικό της σύστημα εκμεταλλεύεται την υγρασία του εδάφους, ενώ παράλληλα το προστατεύει από τη διάβρωση. Το ύψος της κυμαίνεται συνήθως από 2-3 μ., αλλά μπορεί να φτάσει έως και 12 μ.

Με γλυκό κρασί, πορτοκάλι και μπαχαρικά…

Όσο σκληρά και στυφά είναι τα κυδώνια ωμά, τόσο γλυκά και αρωματικά είναι ψητά καθώς μεταμορφώνονται στον φούρνο! Η όψη τους είναι εντυπωσιακά κόκκινη, η σάρκα τους γίνεται μελωμένη, ολόγλυκια από το σαμιώτικο κρασί και η σάλτσα τους παχύρευστη, αρωματική από την κανέλα και το γαρύφαλλο. Είναι ένα στυλάτο γλυκό, σχεδόν αριστοκρατικό, με ιδιαίτερη επίγευση από τον συνδυασμό των μπαχαρικών και της χαρακτηριστικής αψιάς γεύσης των κυδωνιών. Τα κυδώνια αυτές τις μέρες τα βρίσκουμε παντού, στις λαϊκές, στα μανάβικα και οι πιο τυχεροί …στους κήπους τους!

Η Άρνισσα είναι χτισμένη στις βορειοδυτικές όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας, στους πρόποδες του όρους Βόρα (Καϊμακτσαλάν), 27 χιλιόμετρα μακριά από την Έδεσσα και στα σύνορα με τον νομό Φλώρινας. Τόπος εύφορος με ανόθευτη φυσική ομορφιά, ένα ωραίο κεφαλοχώρι, με πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και με τοπίο που γαληνεύει την ψυχή. Το μικροκλίμα της περιοχής, που ευθύνεται για την εύφορη κοιλάδα της, την έχει κάνει γνωστή, πέρα από τη λίμνη, για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών ασύγκριτης νοστιμιάς, κυρίως μήλων.

Έζησα τ’ όνομα το αγαπημένο
Στον ίσκιο της γιαγιάς ελιάς…
Οδυσσέας Ελύτης, Ήλιος ο Πρώτος

Τοπίο με ελαιόδεντρα στην Άμφισσα

Η ελιά είναι γένος καρποφόρων δέντρων της οικογένειας των Ελαιοειδών (Oleaceae), το οποίο συναντάται πολύ συχνά στην Ελλάδα. Ο καρπός του ονομάζεται επίσης «ελιά» και από αυτόν παράγεται το ελαιόλαδο. Τα ελαιόδεντρα μεταφέρθηκαν στον ευρωπαϊκό μεσογειακό χώρο από Φοίνικες εμπόρους. Ξεκινώντας από την Ελλάδα, ταξίδεψαν στη συνέχεια στη νότια Ευρώπη και έφτασαν σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Αυτό εξηγεί γιατί οι Έλληνες θεωρούνται οι πρώτοι που καλλιέργησαν ελαιόδεντρα στον ευρωπαϊκό μεσογειακό χώρο. Η ελιά υπήρξε το σύμβολο της θεάς Αθηνάς. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, πατρίδα της ελιάς είναι η Αθήνα και η πρώτη ελιά φυτεύτηκε από την Αθηνά στην Ακρόπολη. Μέσα από την ιστορία μας ανακαλύπτουμε ότι η ελιά όχι μόνον αποτελεί σύμβολο ειρήνης, σοφίας, γονιμότητας, ευημερίας και δόξας, αλλά μας προσφέρει προστασία, έμπνευση και τροφή.

Τρύγος στη Μαγνησία

George Frederick Watts, Rose

Μέσα στη θεία άνοιξη όλα γιορτάζουν και αποπνέουν ποικίλες ευωδιές, ώστε ν’ αναπαύεται η ψυχή, να χαίρεται και ν’ απορρίπτει κάθε συννεφιά και ανησυχία. Ίσως για κάποιους όλα αυτά να θεωρηθούν ως παρωχημένα πια σχήματα και δρώμενα μιας άλλης εποχής. Μιας εποχής που δεν επιστρέφει μεν, αλλά συνεχίζει να διδάσκει… Από το «Ρόδο της μοίρας» του Σεφέρη ως το «Ροδόσταμο» του Γκάτσου και του Θεοδωράκη, το μεθυστικό εκχύλισμα του ρόδου εξακολουθεί να γεμίζει νοσταλγία και «φεγγαροδροσιά» τη ζωή μας και τις πιο τρυφερές αναμνήσεις μας…

Κάπου στη Νότια Λευκάδα, αρχές της δεκαετίας του 1960 …άνοιξη! Ήταν μια περίοδος που ο Δραγάτης ή «Αγροφύλαξ» ήταν η «εξουσία» του χωριού. Η ονομασία «Δραγάτης» προέρχεται από τη λέξη «δραγάτα», μία υπερυψωμένη ξύλινη σκοπιά -συνήθως πάνω σε δένδρα, απ’ όπου ο αγροφύλακας παρακολουθούσε τυχόν κλοπές ή ζημιές στα αμπέλια και σε άλλες καλλιέργειες.

Ψάρεμα στην παραλία της Κερασούντας, 1910

Μοιάζει με σαρδέλα χάρη στο μέγεθος και στο ασημί του χρώμα, αλλά είναι ένα είδος γαύρου που απαντάται στον Εύξεινο Πόντο. Για τους Έλληνες της περιοχής είναι το «χα(μ)ψίν», το γνωστότερο ψάρι, ευρείας κατανάλωσης, κύρια τροφή χειμώνα και καλοκαίρι.

1η Φεβρουαρίου

Άγιος Τρύφων, Ι.Ν. Αγίου Τρύφωνος Παλλήνης

«Σὺ δὲ Τρύφων τί; τὸ ξίφος θνήσκω φθάσας.
Καιρὸς δὲ τίς σου τοῦ τέλους; Νουμηνία.
Ἐν Φεβρουαρίοιο Τρύφων πρὸ τομῆς θάνε πρώτῃ»

Αετομηλίτσα Γράμμος

Φεβρουάριος, ο Κουτσός, ο Γκουζούκης, ο Κούντουρος, ο Κλαδευτής

Ο δεύτερος μήνας του έτους, με διάρκεια 28 ημέρες για τα κοινά έτη και 29 ημέρες για τα δίσεκτα. Αρχικά ήταν ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου.