Ερώτηση προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με θέμα «Σκοπεύει η κυβέρνηση να ακυρώσει τον διαγωνισμό πώλησης του ακινήτου της «Ελληνικής Κεραμικής» και να το παραχωρήσει στον Δήμο Αμαρουσίου;» κατέθεσαν βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Αριστεράς.

Δράμα: Το έθιμο της λιτανευτικής πομπής στην Καλή Βρύση, μια διαδρομή ευλάβειας στη φύση

Πιστοί στη μακραίωνη παράδοση του τόπου τους και στη διατήρηση ηθών και εθίμων που χάνονται στα βάθη των χρόνων, οι κάτοικοι της Καλής Βρύσης Δράμας αναβίωσαν και φέτος, την Πέμπτη της Διακαινησίμου (δηλαδή την πέμπτη μέρα μετά το Πάσχα), το έθιμο της λιτάνευσης της ιερής εικόνας της Αναστάσεως. Διανύοντας μια απόσταση 18 χιλιομέτρων, το έθιμο αυτό αποτυπώνει με το πιο καταλυτικό τρόπο πώς η παράδοση και η λαογραφία «δένουν» αρμονικά με την αναγέννηση της φύσης και την Ανάσταση του Θεανθρώπου.

Βλάχικος γάμος του Σελιώτη Μητρούλα, αρχές Μεσοπόλεμου
Προξενιό, Αρραβώνες (ισουσίρεα)

Όπως συνέβαινε σε όλους τις πληθυσμιακές ομάδες τον παλιό καιρό, έτσι και στους Βλάχους του Βερμίου ήταν δύσκολη η επαφή ανάμεσα στους νέους γιατί τα ήθη ήταν αυστηρά και οι «έξοδοι» των νέων περιορισμένες. Περιπτώσεις να συναντηθούν οι νέοι, έστω και με φευγαλέες ματιές ήταν κάποια σημαντικά γεγονότα, όπως γιορτές, γάμοι και πανηγύρια. Ακόμα, επειδή εκείνο τον καιρό οι κοινωνικές τάξεις, π.χ. κτηνοτρόφοι – εμποροβιοτέχνες ήταν κλειστές, ήταν πολύ δύσκολο να γίνει αρραβώνας ανάμεσα σε διαφορετικές τέτοιες τάξεις. Ωστόσο, τα κύρια κριτήρια επιλογής ήταν το καλό σόι, η ομορφιά, η τιμιότητα, η εργατικότητα, η νοικοκυροσύνη και γενικά η καλή ηθική και πνευματική κατάσταση των νέων και των οικογενειών τους.

Μάριος Πλωρίτης
24.11.2008

Την ημέρα που το καλαντάρι έδειχνε 1η Μαρτίου, έτυχε να διαβάσω πως το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο του Λονδίνου είχε την ωραία ιδέα να οργανώσει στην αγγλική πρωτεύουσα ένα Φεστιβάλ αφιερωμένο στο Βυζάντιο. Τα δύο αυτά «άσχετα» ­η ημερομηνία και η αναδρομή ξανάφεραν στον νου μιαν από καιρό ξεχασμένη εικόνα: έναν παλιό μακροσυγγενή, που ήταν «βυζαντινός» κι εκείνος, Κωνσταντινουπολίτης δηλαδή, ναυαγός στην Ελλάδα, μετά τον μικρασιατικό όλεθρο και τον ξερριζωμό του εκεί Ελληνισμού. Ιερόθεος ήταν το («αλλόκοτο», για εμάς) όνομά του κι ερχόταν συχνά στο σπίτι ­ επισκέπτης καλόδεχτος και αφηγητής μαγικός, για τα παιδικά μας αυτιά. Αλλά ξεχωριστά τον θυμάμαι στις αρχές της άνοιξης (να ο συνειρμός), να μπαίνει τραγουδώντας μας:

Ιννιά Μπαριώτ’
Χορός Πλαλ’τός (νταϊκωτός), Τρίγωνο Έβρου Θράκης

Το «Ιννιά Μπαριώτ’» (εννιά Μπαριώτες) είναι παραδοσιακό τραγούδι και χορός από το χωριό Μπάρα της περιοχής του Τριγώνου στον βόρειο Έβρο. Το χωριό δεν κατοικείται σήμερα. Τα Πετρωτά, όμως, καθώς και κάποια άλλα κοντινά χωριά συνεχίζουν να τραγουδούν το συγκεκριμένο τραγούδι το οποίο λέγεται πως αναφέρεται σε ένα αληθινό γεγονός που συνέβη στο χωριό Μπάρα. Αφορά την ιστορία μιας κοπέλας, της Βασιλικούδας, την οποία αρραβώνιασαν οι γονείς της με κάποιον που δεν ήθελε και έτσι οδηγήθηκε στην απόφαση να παντρευτεί άλλον, από διπλανό χωριό, όπου και διέφυγε κρυφά από τους δικούς της. Αυτή η κίνησή της εξόργισε όμως τους συγγενείς της, με αποτέλεσμα εννιά από αυτούς, μαζί με την επίδοξη κουνιάδα της (ξούλα), να κινήσουν για να την φέρουν πίσω.

10 Μαρτίου – Παγκόσμια Ημέρα Ασκαύλου

O μύθος της Εβρίτικης γκάιντας

Όπως κάθε 10η του Μάρτη, έτσι και σήμερα, σ’ αυτήν εδώ τη Γη γιορτάζει η τσαμπούνα, το τουλούμι, η ασκομαντούρα, γιορτάζει η δική μας γκάιντα!

Ένα πανέμορφο Βλαχοχώρι στις νότιες πλαγιές του Γράμμου

Η Αετομηλίτσα είναι βλαχοχώρι των Ιωαννίνων, σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του Γράμμου. Αποτελεί το πιο ορεινό χωριό της Ελλάδας, χτισμένο σε υψόμετρο 1.500 μ. Είναι ευρύτερα γνωστή και ως «Δέντσικο» ή και με τη σλάβικη ονομασία της «Ντένισκο» που σημαίνει «προσήλιο». Ο οικισμός ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα και το 1928 μετονομάστηκε σε «Αετομηλίτσα». Οι κάτοικοί της είχαν ενεργό συμμετοχή στον Μακεδονικό Αγώνα. Το χωριό επλήγη από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, αλλά κυριολεκτικά διαλύθηκε κατά τον εμφύλιο πόλεμο με αποτέλεσμα να έχουμε ελάχιστα σωζόμενα αρχεία και κτίσματα από το παρελθόν.

Μια δοξασία της παλιάς Κρήτης, δια χειρός Ιωάννη Κονδυλάκη…

Μια δοξασία που υπήρχε κάποτε στην Κρήτη, σύμφωνα με την οποία τη νύχτα των Χριστουγέννων τα βόδια, που ζέσταναν τον νεογέννητο Χριστό, έπαιρναν ανθρώπινα στοιχεία και μιλούσαν, μας μεταφέρει σε χρονογράφημά του ο Ιωάννης Κονδυλάκης. Σύμφωνα με αυτήν, τα βόδια μιλάνε το βράδυ των Χριστουγέννων, καθώς είναι από τα ευνοημένα τετράποδα, αφού ένα από αυτό παρέστη στη γέννηση του Χριστού στη φάτνη της Βηθλεέμ!

Η Γρατινή

Η «Αρρωστούδα» ή αλλιώς «Κουρμπανούδι» είναι έθιμο της Γρατινής Νομού Ροδόπης που συντελείται παραδοσιακά, το τελευταίο Σάββατο πριν τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στην τοποθεσία «πιαδούδι» του χωριού. Ορισμένα από τα μέλη του Συλλόγου γυναικών αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν κάθε χρόνο το έθιμο. Οι νοικοκυρές προσφέρουν ζωντανά κοτόπουλα, ρύζι και ζάχαρη.

Πίνακας της ζωγράφου Ιωάννας Ξέρα

Στα χρόνια τα αλλοτινά, στα παιδικά τα χρόνια, μέναμε στο πατρικό κτηματάκι κι ένα φτωχικό σπιτάκι. Σόμπα, ψεύτικα τζάμια, κοτούλες, κατσικούλα, δέντρα πολλά, λαχανικά… Χρυσά τα χέρια της μαμάς και η θεία βοηθός. Εμείς τα ξαδέρφια τα δυο, μικροί βοηθοί ενοχλητικοί λίγο. Τα καλοκαίρια γεμάτα με τραχανάδες, με μαρμελάδες, με γλυκά κουταλιού. Με συγκομιδή βοτάνων. Κλείνανε βάζα, ατελείωτα βάζα! Σάλτσες, πιπεριές, τουρσιά, χίλια δυο καλά!

Το έθιμο το έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από το Πάνιδο της Ραιδεστού της Ανατολικής Θράκης. Οι συμμετέχοντες ανάβουν φωτιές και αφού κάψουν τα μαγιάτικα στεφάνια, πηδάνε από πάνω τους, για να έχουν υγεία και καλοτυχία

Η Ραιδεστός, το κόσμημα της Ανατολής (levantineheritage.com)

Κορύφωση των διωγμών σε βάρος του Ελληνισμού της Θράκης υπήρξε η 6η Απριλίου 1914, η οποία έχει χαραχτεί στη μνήμη των Θρακιωτών ως το «Μαύρο Πάσχα»

Η Τυρινή ή Τυροφάγος είναι η τελευταία εβδομάδα της περιόδου των Αποκριών. Ονομάστηκε έτσι επειδή από το ξεκίνημά της απαγορεύεται η κατανάλωση κρέατος, ενώ αντίθετα επιτρέπεται η κατανάλωση αυγών και γαλακτοκομικών προϊόντων. Η τελευταία μέρα της εβδομάδας αυτής είναι η Κυριακή της Τυρινής και από την επομένη, η οποία είναι η Καθαρά Δευτέρα, ξεκινάει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή για το Πάσχα.