Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η ηρωική καπετάνισσα

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
(11 Μαΐου 1771 – 22 Μαΐου 1825)

ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΥΤΗΣ Ο ΑΝΑΝΔΡΟΣ ΗΣΧΥΝΕΤΟ
ΚΑΙ Ο ΑΝΔΡΕΙΟΣ ΥΠΕΧΩΡΕΙ

Συνέχεια

Η μάχη στο Χάνι της Γραβιάς (8 Μαΐου 1821)

Καθοριστική σημασία είχε η Μάχη της Γραβιάς για την επανάσταση του 1821, καθώς εμπόδισε την είσοδο τουρκικών στρατευμάτων στην Πελοπόννησο

Συνέχεια

Η άγνωστη «συνέντευξη» του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

Ναύπλιο 1825

Ο πολυθρυλούμενος «Γέρος του Μοριά», Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, φέρεται να έχει δώσει συνέντευξη το 1825 σε Ιταλό δημοσιογράφο – περιηγητή. Πρόκειται για τον Ιωσήφ Πέκκιο (Giuseppe ή Joseph Pecchio, 1785-1837) ο οποίος είχε μόλις φτάσει στην Ελλάδα και συνομίλησε με τον μεγάλο Στρατηγό καταγράφοντας όσα του διηγήθηκε. Ο Πέκκιο ήταν ένας από τους ξένους περιηγητές της εποχής που επεδίωκαν να δουν από κοντά τις θρυλικές φυσιογνωμίες του μεγάλου Αγώνα.

Συνέχεια

Ο Όσιος Παρθένιος Άρτης Επίσκοπος Ραδοβισδίου

21 Ιουλίου

Τα πρώτα χρόνια

Ο Όσιος Παρθένιος γεννήθηκε στο χωριό Βατσουνιά του νομού Καρδίτσας, στις αρχές του 18ου αιώνα. Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και ανδρώθηκε σωματικά και ψυχικά στην περιοχή αυτή των Θεσσαλικών Αγράφων, η οποία στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας είχε μια σημαντική πνευματική παρουσία. Το δυσπρόσιτο της περιοχής δημιουργούσε στους υπόδουλους ένα χώρο καταφυγής, ελευθερίας και δημιουργίας, μακριά από την αφόρητη πίεση του κατακτητή. Πνευματικούς φάρους αυτής της περιόδου αποτελούν, μέχρι σήμερα, τα ιερά μοναστήρια της ευρύτερης περιοχής των Αγράφων.

Συνέχεια

Η Βλάστη, το στολίδι της Δυτικής Μακεδονίας

Η Βλάστη Εορδαίας

Χωριό στο βορειοδυτικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, η Βλάστη υπάγεται στον Δήμο Εορδαίας και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, σε ένα οροπέδιο με υψόμετρο 1.240 μέτρα, σ’ ένα αλπικό οροπέδιο ανάμεσα στα βουνά Σινιάτσικο (Άσκιο) (2.222 μ.) και Μουρίκι (1.650 μ.), βόρεια της Κοζάνης και σε απόσταση 25 χιλ. από την Πτολεμαΐδα. Η ιστορία του χωριού αρχίζει τον 15ο αι. μετά την εγκατάσταση Τούρκων Κονιάρων στην κοιλάδα των Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδα), οπότε οι χριστιανικοί πληθυσμοί, που ζούσαν εκεί, αναγκάστηκαν να μετοικίσουν σε πιο ασφαλείς και απρόσιτες περιοχές, κυρίως στα ορεινά τμήματα του Μακεδονικού χώρου.

Συνέχεια

Η 9η Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία Κύπρου

9 Ιουλίου 1821

Έργο του λαϊκού Κυπρίου ζωγράφου Μιχαήλ Κάσιαλου, «Ο μάρτυρας
Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός πριν τον απαγχονισμό του από τους Τούρκους»

Στις 9 Ιουλίου 1821, στο Σεράι της Λευκωσίας, ο αδίστακτος τούρκος μουχασίλης (κυβερνήτης) της Κύπρου Κουτσούκ Μεχμέτ διαβάζει το φιρμάνι του σουλτάνου και αρχίζει σφαγές, βεβηλώσεις και απαγχονισμούς. Πρώτον απαγχονίζει τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό. Ο Εθνομάρτυρας ιεράρχης αποτελεί τον κύριο πρωταγωνιστή του ποιήματος «9η Ιουλίου του 1821, εν Λευκωσία Κύπρου» του εθνικού ποιητή της Κύπρου, Βασίλη Μιχαηλίδη.

Συνέχεια

Ο βασιλεύς των αισθαντικών καρδιών (Ρήγας Φερραίος)

Camille Corot, Jeune femme d’Albano, 1872, Brooklyn Museum

Εις το Παρίσι επάνω εις μίαν όχθην του ποταμού Σεν, όστις διαμοιράζει την περίφημον αυτήν πολιτείαν εις διάφορα τερπνά χωρίσματα, και φέρει εις την όρασιν του ανθρώπου μίαν ηδονήν, μίαν αγαλλίασιν, οπού νομίζει κανείς πως ευρίσκεται εις τον επίγειον παράδεισον, ήτον το σπήτι ενός πλουσιωτάτου ευγενούς, ο οποίος είχε διά κληρονόμον μίαν μονογενή ωραιοτάτην κόρην, ονόματι Ζεμίραν, αναθρεμμένην με ευταξίαν κατά τους κανόνας της ευγενείας, χαριτωμένην, τέρας του κάλλους, και έμψυχον εικόνα της Αφροδίτης. Ο βασιλεύς των αισθαντικών καρδιών έρωτας εφαίνετο πως να είχε στήση τον θρόνον του εις το αγγελικόν πρόσωπόν της, η φλογεραίς σαγίταις του να ετοξεύοντο από τα πυρφόρα μάτια της, και όλοι όσοι έφθασαν να υποταχθούν εις το σκήπτρον του, επήγαιναν εις τους πόδας της διά να πληρώσουν τον φόρον των επαίνων, οπού ήρμοζαν εις το ουράνιον αυτό πλάσμα. Ο πατέρας της το είχε κρυφόν καμάρι, και μεγάλην του δόξαν να ονομάζεται γεννήτωρ της κορωνίδος των κοριτζιών του αιώνος του· αν ήθελεν είσται κομμάτι μέτριον το κάλλος της, βέβαια ήθελε την υπανδρεύση με έναν ανεψιόν οπού είχεν έξω εις το χωρίον, εύμορφον παλικάρι· η Ζεμίρα όμως ήτον όλη νούρι, όλη νοστιμάδα, και με υπερβολήν πλουσία· καθώς έγινε δεκατεσσάρων χρονών, έτρεξαν από παντού να την γηρεύουν, φοβούμενοι καθ’ ένας να μην τύχη και αργοπορήση, και έτσι την χάση… Αφ’ ου εθεώρησαν οι γονείς της όλα τα μέρη, οπού την εζητούσαν, έβαλαν κατά νουν να την δώσουν ένα νέον και ευγενή καβαλιέρον, πλην κατηφή, σοβαρόν, και γεμάτον από φαντασίαις.

Συνέχεια

Οι Δροσουλίτες και ο θρύλος του Φραγκοκάστελλου

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη, Δικηγόρος

Το Φραγκοκάστελλο, 1960

Τέλος της άνοιξης χαθήκαν εδώ οι Δροσουλίτες, οι ηρωικοί πολεμιστές
του ηπειρώτη στρατηγού Χατζη-Μιχάλη Νταλιάνη. Και ως αρχές Ιουνίου, το χάραμα,
όταν ο πρώτος ήλιος της αυγής σκορπά την πρωινή δροσιά του στην πλάση,
ξαναγυρνούν, μέσα από τον θρύλο τους, πάνω στα τείχη του Φραγκοκάστελλου…

Συνέχεια

Η Μάχη στο Βαλτέτσι (12-13 Μαΐου 1821)

Η Μάχη στο Βαλτέτσι υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μάχες της Ελληνικής Επαναστάσεως, που άνοιξε τον δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς, στις 23 Σεπτεμβρίου 1821. Διεξήχθη στις 12 και 13 Μαΐου του 1821 γύρω από το ορεινό χωριό Βαλτέτσι της Μαντινείας (12 χιλιόμετρα δυτικά της Τριπόλεως) και στέφθηκε από τη νίκη των ελληνικών όπλων.

Συνέχεια

Οι μάχες στο Καστράκι και στο Μέγα Σπήλαιο (5-7 Μαΐου 1826)

Η άγρια λεηλασία της Πελοποννήσου από τον Ιμπραήμ και το «άγνωστο Ζάλογγο»

Το μνημείο της Μάχης στο Καστράκι

Την επομένη της πυρπολήσεως της Αγίας Λαύρας, ο Ιμπραήμ χωρίς να συναντήσει καμία αντίσταση, έφτασε με τη βοήθεια ενός Τούρκου Καλαβρυτινού στα Κλουκινοχώρια της Αιγιαλείας (Αγρίδι, Αγία Βαρβάρα, Ζαρούχλα, Σόλο, Περιστέρα), στους πρόποδες του όρους Χελμού τα οποία ο Οθωμανός πασάς επίσης κατέκαψε και λεηλάτησε. Οι οπλαρχηγοί Αναγνώστης Καλογριάς, Νικόλαος Σολιώτης και Γκολφίνος Πετμεζάς οχυρώθηκαν στη θέση Καστράκι μαζί με 8.000 γυναικόπαιδα και περίμεναν τον εχθρό. Οι Τουρκοαιγύπτιοι του Ιμπραήμ μαζί με τους Τουρκαλβανούς των Πατρών επιτέθηκαν με σφοδρότητα και μετά από φοβερή μάχη οι Έλληνες υποχώρησαν αφήνοντας στο έλεος του εχθρού πολλά από τα ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα και στο πεδίο της μάχης πάνω από 300 νεκρούς.

Συνέχεια

Ο Άγιος Κύριλλος Στ’ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

18 Απριλίου

Τον Ιούλιο του έτους 1993 αναγνωρίστηκε επίσημα ως Άγιος της Εκκλησίας μας ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλος ο Στ’ ο Αδριανουπολίτης. Πρόκειται για ένα σοφό διδάσκαλο και μαρτυρικό ποιμενάρχη του Γένους μας, ο οποίος εργάστηκε με ζήλο για την πνευματική καλλιέργεια του υπόδουλου Ελληνισμού στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και μαρτύρησε στα αγιασμένα χώματα της Θράκης αγωνιζόμενος για την ελευθερία του Έθνους μας.

Συνέχεια

Η ηρωική Έξοδος του Μεσολογγίου

10 Απριλίου 1826

Βρυζάκης Θεόδωρος, Η Έξοδος του Μεσολογγίου, Εθνική Πινακοθήκη

«Kι’ απ’ όπου χαράζει
Ώς όπου βυθά,
Tα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον
από τούτο το αλωνάκι»
Διονύσιος Σολωμός «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»

Η Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου (συχνά αναφέρεται και ως δεύτερη πολιορκία) ήταν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Ήταν το γεγονός που έδωσε έμπνευση στο Διονύσιο Σολωμό να γράψει τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους». Έλαβε χώρα στο διάστημα από 25 Απριλίου του 1825 έως 10 Απριλίου του 1826, οπότε και τερματίστηκε με την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου. Η πολιορκία διακρίνεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη από τον Απρίλιο του 1825 μέχρι τον Οκτώβριο του 1825, όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα του Κιουταχή και η δεύτερη από τον Δεκέμβριο του 1825 έως τον Απρίλιο του 1826, όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ και του Κιουταχή από κοινού.

Συνέχεια

Ο Άγιος Εθνομάρτυρας Γρηγόριος Ε’ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

10 Απριλίου

«Ἐν ἀγχόνη κὰν τέθνηκας Πατριάρχα,
ὁμως γε ἀεὶ ζῆς ἐν Ἐδὲμ τῇ θείᾳ.
Τῇ δεκάτῃ Πατριάρχης θῦμα γέγον’ οὕνεκα Ἔθνους»

Υπάρχει μια πύλη στο Φανάρι που από τις 10 Απριλίου 1821 είναι κλειστή. Είναι η πύλη όπου οι Οθωμανοί, την Κυριακή του Πάσχα μετά τη Θεία Λειτουργία, συνέλαβαν και απαγχόνησαν τον Άγιο Γρηγόριο Ε’, Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.

Συνέχεια

Ο εθνικός και κορυφαίος Ποιητής μας, Διονύσιος Σολωμός

Διονύσιος Σολωμός
(Κέρκυρα, 8 Απριλίου 1798 – Κέρκυρα, 9 Φεβρουαρίου 1857)
Λεπτομέρεια από προσωπογραφία του Διονυσίου Σολωμού,
έργο αγνώστου ή του Σπ. Προσαλέντη (1856;),
Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων

Από απόσταση…

Ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός (1798-1857), εθνικός ποιητής της Ελλάδας, αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση στην ιστορία των γραμμάτων μας. Γεννημένος στα τέλη του 18ου αιώνα στα Επτάνησα, ζει όλη του τη ζωή εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους, ως Γάλλος, Επτανήσιος και Άγγλος πολίτης, έχοντας ως γλώσσα της παιδείας του, της σκέψης του, της προφορικής και γραπτής επικοινωνίας του την ιταλική. Σε αυτήν μάλιστα θα ξεκινήσει την ποιητική του διαδρομή. Ωστόσο, για την υψηλή ποιητική του έκφραση θα επιλέξει την ελληνική, την οποία, μολονότι θα χρειαστεί να τη σπουδάσει σαν να ήταν δεύτερη γλώσσα, θα κατορθώσει να την καλλιεργήσει σε τέτοιο βαθμό και να δημιουργήσει ποίηση τόσο σημαντική που το έργο του θα αποτελέσει την αρχή και τη βάση της νεότερης λογοτεχνίας μας. Επιχειρώντας να κατανοήσει το παράδοξο αυτό, ο Σεφέρης υποδεικνύει ως μια βασική έννοια – κλειδί, την απόσταση.

Συνέχεια

Η Σφαγή της Χίου

30 Μαρτίου 1822

 Eugène Delacroix, Η σφαγή της Χίου, 1824

Η σφαγή της Χίου αναφέρεται στη φριχτή θανάτωση και στον εξανδραποδισμό δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων της Χίου από τον Οθωμανικό στρατό. Το γεγονός συνέβη στην Χίο, την 30ή Μαρτίου του 1822. Είχε προηγηθεί ο ξεσηκωμός του νησιού, στις 11 Μαρτίου 1822, με την απόβαση εκστρατευτικού σώματος Σαμιωτών.

Συνέχεια

Θρύλοι της λίμνης στ’ ασημένια Γιάννενα

Νικόλαος Oθωναίος, Ιωάννινα

Η Κυρά Φροσύνη
(11 Ιανουαρίου 1801)

Η «Κυρά Φροσύνη», όπως έγινε γνωστή η Ευφροσύνη Βασιλείου (1773-11 Ιανουαρίου 1801) συνδέθηκε με την ιστορία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων και το τραγικό τέλος της, στις 11 Ιανουαρίου του 1801, τραγουδήθηκε, έγινε όπερα, μυθιστόρημα, ταινία. Υπήρξε μητέρα δύο παιδιών και σύζυγος του εμπόρου και προκρίτου των Ιωαννίνων Δημητρίου Βασιλείου, καθώς επίσης και ανιψιά του Μητροπολίτη Λαρίσης, μετέπειτα Ιωαννίνων Γαβριήλ Γκάγκα. Ο Αλή Πασάς αποφάσισε να την εκτελέσει μαζί με άλλες δεκαεπτά (17) συντοπίτισσές της, δια πνιγμού, στην Λίμνη των Ιωαννίνων, με την επίσημη αιτιολογία ότι ζούσαν ανήθικα, κάτι για το οποίο έχουν εκφραστεί αμφιβολίες, η δε Φροσύνη και οι λοιπές γυναίκες, που πνίγηκαν μαζί της, έχουν θεωρηθεί ακόμα και θύματα των πολιτικών διώξεων της εποχής στα Γιάννενα. Τα πραγματικά περιστατικά σε γενικές γραμμές έχουν χαθεί ή παραμορφωθεί από συναισθηματικούς, οικονομικούς, ακόμα και εθνικούς παράγοντες τόσο της εποχής εκείνης, όσο και των επομένων δεκαετιών[1].

Συνέχεια