16 Απριλίου

Το μαρτύριο των τριών Αγίων (Μηνολόγιο Βασιλείου Β’)

«Χιὼν το πυρ ην τη Χιονίᾳ τάχα,
ου συμμετασχείν ηγάπησεν Αγάπη.
Βέλος σε πέμπει προς τον ειρήνης τόπον,
αφ’ αιμάτων σων ἐκμεθυσθὲν Ειρήνη.
Χιονίην τ’ Αγάπην εκκαιδεκάτῃ κατέκαυσαν»

Στη χορεία των αγίων ενδόξων μαρτύρων της πρωτοχριστιανικής Εκκλησίας μας ανήκουν και οι τρεις αδελφές Αγάπη, Ειρήνη και Χιονία. Έζησαν στη Θεσσαλονίκη και μαρτύρησαν στα χρόνια του σκληρού διώκτη Διοκλητιανού (304 μ.Χ.). Φαίνεται ότι ήταν ενεργά μέλη Αδελφότητας νέων χριστιανών. Αγαπούσαν πολύ τον Ιησού Χριστό και τη μελέτη των Αγίων Γραφών και χριστιανικών βιβλίων. Όταν όμως ο Διοκλητιανός εξέδωσε διάταγμα, τον Φεβρουάριο του 303, που απαγόρευε τη χρήση και κατοχή χριστιανικών βιβλίων και κειμένων, οι τρεις αυτές αδελφές έκρυψαν τα βιβλία. Και για να διαφυλάξουν την πίστη τους κατέφυγαν σε «όρος υψηλό» κοντά στη Θεσσαλονίκη, πιθανώς στον Χορτιάτη. Στο καταφύγιό τους αυτό τις επισκέφθηκε και η αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια και τις ενίσχυσε με πνευματικές συμβουλές προαναγγέλλοντας τη δόξα του μαρτυρίου τους. Τους εξέδωσε μάλιστα και υπόσχεση ότι με τις προσευχές της θα τις συνοδεύει.

Η Αγία Βαρβάρα, που γιορτάζει μεθαύριο 4 Δεκεμβρίου, για μας τους Θρακιώτες είναι γιορτή γεμάτη παραδόσεις και οικογενειακές αναμνήσεις. Για να την «γλυκάνουν» ως προστάτιδα των παιδιών σε πολλά μέρη του τόπου μας της Θράκης την ημέρα της γιορτής της προσφέρουν μελόπιτες ή κολυβόζουμο, που λέγεται «ΒΑΡΒΑΡΑ». Το έθιμο πανάρχαιο, το οποίο έχουν και οι μουσουλμάνοι της περιοχής ως «Ασουρέ».

3 Οκτωβρίου

Ο Άγιος Διονύσιος καταγόταν από την πόλη των Αθηνών. Μαρτύρησε το 96 μ.Χ., στα χρόνια του αυτοκράτορα Δομετιανού. Διακρίθηκε για τη φιλοσοφική του κατάρτιση και τη βαθιά του καλλιέργεια. Αρχικά υπήρξε ειδωλολάτρης δικαστής, μέλος της Βουλής του Αρείου Πάγου. Το κήρυγμα όμως του Αποστόλου Παύλου στην Αθήνα άγγιξε την παιδευμένη και ευαίσθητη ψυχή του και βαπτίσθηκε χριστιανός. Διαδέχθηκε στον επισκοπικό θρόνο των Αθηνών τον ευσεβή Άγιο Ιερόθεο και επιτέλεσε εν ζωή πολλά θαύματα.

29 Μαΐου

«Πνίγει θαλάσσης Θεοδοσίαν ὕδωρ,
Τρέφει δὲ Χριστὸς εἰς ἀναψυχῆς ὕδωρ.
Εἰκάδι Θεοδοσίην ἐνάτῃ πέφνε ῥεῦμα θαλάσσης»

13 Δεκεμβρίου

Οι Άγιοι Πέντε Μάρτυρες Ευστράτιος, Αυξέντιος, Ευγένιος, Μαρδάριος και Ορέστης, άθλησαν στην Καππαδοκία τον καιρό της βασιλείας των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, το 296 μ.Χ. Τότε είχε ξεσπάσει ο φοβερότερος ίσως διωγμός εναντίον των χριστιανών, που είχε σκοπό να εξαλείψει από το πρόσωπο της γης κάθε χριστιανό.

20 Σεπτεμβρίου

Άγιος Ευστάθιος, Αγία Θεοπίστη, Άγιος Αγάπιος και Άγιος Θεόπιστος

17 Σεπτεμβρίου

«Eις την Σοφίαν. Eυφραίνεται νυν ως Δαβίδ ψάλλων λέγει,
Mήτηρ κατ’ ευχάς η Σοφία εν τέκνοις. Eις την Πίστιν, Eλπίδα και Aγάπην.
Τῇ πρὸς σὲ πίστει Πίστις, Ἐλπίς, Ἀγάπη, αἱ τρεῖς, Τριάς, κλίνουσιν αὐχένας ξίφει.
Ἑβδομάτῃ δεκάτῃ Ἀγάπην τάμον, Ἐλπίδα, Πίστιν»

Ανάμεσα στο νέφος των Μαρτύρων της Χριστιανικής Εκκλησίας είναι και οι σήμερα εορταζόμενες Αγία Σοφία και οι θυγατέρες αυτής, Πίστις, Ελπίς και Αγάπη. Ποια ακριβώς είναι η πατρίδα της Αγίας Σοφίας, δεν έχουμε σαφή απάντηση. Στα Συναξάρια διαβάζουμε ότι πατρίδα της ήταν κάποια μεγάλη πόλη της Ιταλίας και ότι η καταγωγή της ήταν αριστοκρατική. Από μια φίλη της Χριστιανή η Αγία Σοφία κατηχήθηκε στην πίστη και αργότερα βαπτίσθηκε. Τη μεταστροφή της αυτή τη θεώρησε μεγάλη ευλογία για τη ζωή της. Τον θησαυρό αυτό της Χριστιανικής Πίστεως προσπαθούσε να τον διαδώσει και σε άλλους ανθρώπους. Η Αγία μας έγινε αιτία πολλοί άνθρωποι να αλλάξουν τρόπο ζωής και να γίνουν Χριστιανοί.

13 Σεπτεμβρίου

Στις 13 Σεπτεμβρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά και γεραίρει τη μνήμη του Αγίου Αριστείδου, του επιφανούς και ευγλωττότατου αυτού Αθηναίου φιλοσόφου και πανευφήμου μάρτυρος του Χριστού, ο οποίος έμεινε γνωστός στην Εκκλησιαστική Ιστορία και Πατρολογία από την περίφημη απολογία του υπέρ των διωκομένων χριστιανών.

27 Ιουλίου

«Γαλακτόμικτον, Μάρτυς, αἷμα σῆς κάρας,
Δι’ ἣν ὑδατόμικτον ὁ Χριστὸς χέει.
Φάσγανον ἑβδομάτῃ λάχεν εἰκάδι Παντελεήμων»

26 Ιουλίου

«Θεῷ παρεσκεύασας ἁγνὸν ὡς δόμον,
Σαυτὴν ἄγουσα, Σεμνή, εἰς κατοικίαν.
Παρασκευὴν ἔκτανεν εἰκάδι χαλκὸς ἐν ἕκτῃ»

Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη, στα χρόνια του αυτοκράτορα Αντωνίνου (138-160 μ.Χ.). Ήταν κόρη των ευσεβών Χριστιανών, Αγάθωνα και Πολιτείας, οι οποίοι φρόντισαν για τη χριστιανική αγωγή της, όπως είχαν υποσχεθεί στο Θεό στην περίπτωση που θα τους έδινε ένα παιδί. Επειδή το παιδί γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή έλαβε αυτό το όνομα. Μετά τον θάνατο των γονέων της, η Παρασκευή μοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς και ανέπτυξε ιεραποστολική δράση στη Ρώμη και στα περίχωρα της πόλης, κηρύσσοντας τον λόγο του Χριστού. Η δράση της αυτή προκάλεσε τον ειδωλολάτρη αυτοκράτορα Αντωνίνο, ο οποίος τη συνέλαβε και της υποσχέθηκε υλικά αγαθά, αν θα θυσίαζε στα είδωλα.

1η Ιουλίου

Οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν τὴν ἐποχὴ ποὺ αὐτοκράτορας τῶν Ρωμαίων ἦταν ὁ Καρίνος, ἦταν γιατροὶ στὸ ἐπάγγελμα καὶ παρεῖχαν ἰάσεις σὲ ὅλους ὅσους εἶχαν ἀνάγκη, καὶ γιὰ ἀντάλλαγμα δὲν ἔπαιρναν χρήματα, ἀλλὰ τὸ μόνο ποὺ ζητοῦσαν ἦταν νὰ πιστέψουν εκείνοι που θεραπεύονταν στὸν Χριστό. Κάποιοι ὅμως καλοθελητὲς διέβαλαν τοὺς ἁγίους στὸν αὐτοκράτορα καὶ τοῦ εἶπαν ὅτι τίς θεραπεῖες καὶ τὰ θαύματα ποὺ ἐπιτελοῦσαν τὰ ἔκαναν μὲ μαγικὲς τέχνες.