Χειμερινή παραμυθία

Χειμερινή παραμυθία

Καὶ κάθε βράδυ, ποὺ περνῶ,
τὸ φῶς αὐτὸ μοῦ μοιάζει
σὰν ἕνα βλέμμα φωτεινὸ
βαλμένο ἐκεῖ ἀπ᾿ τὸν οὐρανὸ
νὰ μᾶς κοιτάζει.
Καί ἔτσι, μέσ’ ἀπ’ τὰ κλαριά,
ποὖναι γερμένα ἐμπρός του,
τὸ βλέπω πάντα ἀπὸ μακριὰ
καὶ μοὖναι σὰν παρηγοριὰ
με τὸ δειλὸ το φῶς του.

Μιχάλης Δ. Στασινόπουλος

Συνέχεια

Ο Έρωτας στα χιόνια (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης)

Συρράκο Ιωαννίνων

«Όχι άλλο σαν εγύρισε ο νους σου σαν ανέμη,
εμένα μια μελαχροινή στέκει και μ’ ανημένει.
Σα θέλεις Άη Γιάννη μου να σ’ άφτω τα κεριά σου
κάνε με γειτονόπουλο με τη γειτόνισσα σου…»
(Χορός Πρινιώτης, Κρήτη)

Καρδιὰ τοῦ χειμῶνος. Χριστούγεννα, Ἅις-Βασίλης, Φῶτα.
Καὶ αὐτὸς ἐσηκώνετο τὸ πρωί, ἔρριπτεν εἰς τοὺς ὤμους τὴν παλιὰν πατατούκαν του, τὸ μόνον ροῦχον ὁποὺ ἐσώζετο ἀκόμη ἀπὸ τοὺς πρὸ τῆς εὐτυχίας του χρόνους, καὶ κατήρχετο εἰς τὴν παραθαλάσσιον ἀγοράν, μορμυρίζων, ἐνῷ κατέβαινεν ἀπὸ τὸ παλαιὸν μισογκρεμισμένον σπίτι, μὲ τρόπον ὥστε νὰ τὸν ἀκούη ἡ γειτόνισσα:
- Σεβτὰς εἶν᾽ αὐτός, δὲν εἶναι τσορβάς…· ἔρωντας εἶναι, δὲν εἶναι γέρωντας.
Τὸ ἔλεγε τόσον συχνά, ὥστε ὅλες οἱ γειτονοποῦλες ὁποὺ τὸν ἤκουαν τοῦ τὸ ἐκόλλησαν τέλος ὡς παρατσούκλι: «Ὁ μπαρμπα-Γιαννιὸς ὁ Ἔρωντας».

Συνέχεια

Ανδρέας ο Πρωτόκλητος – Η ζωή ενός Οσιομάρτυρα (Φώτης Κόντογλου)

Ο Άγιος Απόστολος Ανδρέας δια χειρός Φωτίου Κόντογλου
Ι.Ν. Αγίου Ανδρέα, Πατήσια

Προχθές στις 30 του Nοέμβρη ήτανε η μνήμη του αγίου αποστόλου Aνδρέα του Πρωτοκλήτου. Όλοι οι απόστολοι πεθάνανε με μαρτυρικό θάνατο, κηρύχνοντας το Eυαγγέλιο σε διάφορες χώρες. Στην Eλλάδα μαρτύρησε μοναχά ένας απ’ αυτούς, ο Aνδρέας ο Πρωτόκλητος, δηλαδή που πήγε πρώτος κοντά στον Xριστό. Mαρτύρησε στην Πάτρα. Πολύ τιμημένη είναι η Πάτρα μέσα στον κόσμο, γιατί αξιώθηκε να ποτισθεί το χώμα της με το αίμα εκείνου που τον κάλεσε ο Xριστός πριν από τους άλλους έντεκα, πριν από τον αδερφό του τον Πέτρο.

Συνέχεια

Στρατής Δούκας, ένας σπουδαίος εκπρόσωπος της «γενιάς του ‘30»

ΣΤΡΑΤΗΣ ΔΟΥΚΑΣ, 6 Μαΐου 1895 – 26 Νοεμβρίου 1983
(homouniversalisgr.blogspot.com)

Ο Στρατής Δούκας ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες και ζωγράφους της «γενιάς του ‘30» και σημαίνων εκπρόσωπος της Αιολικής σχολής γεννήθηκε στα Μοσχονήσια του Αδραμυτινού κόλπου της Μικράς Ασίας, γιος του Κωσταντή Δούκα και της Αιμιλίας το γένος Χατζηαποστολή. Είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό, τον Αλέκο. Τελείωσε το σχολαρχείο στη γενέτειρά του και το γυμνάσιο στο Αϊβαλί.

Συνέχεια

Το Αϊβαλί και ο πολιούχος άγιός του Γεώργιος ο Χιοπολίτης (Φώτης Κόντογλου)

Τοιχογραφία του Αγίου Γεωργίου του Χιοπολίτου στον Ι.Ν. Αγ. Νικολάου
Κάτω Πατησίων (οδού Αχαρνών) Αθηνών – Έργο του αγιογράφου
Φωτίου Κόντογλου του Κυδωνιέως

Μαρτυρήσας εν Κυδωνίαις εν έτει αωζ’, μηνός Νοεμβρίου κς’
Συνεγράφη παρά Φωτίου Νικ. Κόντογλου, Κυδωνιέως, αγιογράφου

Συνέχεια

Μη φοβηθείς (Ιωάννης Πολέμης)

Μη φοβηθείς το σπίτι π’ άνοιξε
στη γη βαθειά τα θέμελά του
κι ας έλθουν χίλιοι ανεμοστρόβιλοι
και τη σκεπή του ας ρίξουν κάτου.

Συνέχεια

Μη φοβηθείς το σπίτι π’ άνοιξε
στη γη βαθειά τα θέμελά του
κι ας έλθουν χίλιοι ανεμοστρόβιλοι
και τη σκεπή του ας ρίξουν κάτου.

Συνέχεια

Το Προσκύνημα

Πάμε κι εμείς στην αυλή του φθινοπώρου
πίσω απ’ τα πετρωμένα στάχυα του καλοκαιριού
Πάμε κι εμείς στα παιδιά που κοιμήθηκαν
κάτω απ’ τα ματωμένα νύχια του περιστεριού
Πάμε να δεις στην αυλή που μεγάλωσαν
Δυο παιδιά ερωτευμένα δυο παιδιά του χαμού
Ορέστη απ’ το Βόλο, Μαρία απ’ τη Σπάρτη, γυρεύω το γιο μου
Μαρία απ’ τη Σπάρτη, Ορέστη απ’ το Βόλο, την κόρη μου θέλω
Δυο παιδιά ερωτευμένα, δυο παιδιά του Χαμού
Ορέστη απ’ το Βόλο, Μαρία απ’ τη Σπάρτη, γυρεύω το γιο μου
Μαρία απ’ τη Σπάρτη, Ορέστη απ’ το Βόλο, την κόρη μου θέλω.

Συνέχεια

Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου

Λένα Παππά

Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου

Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα κείτεται
-δεκαοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε.
Για να ‘χω εγώ πουλιά – φτερά στα χέρια μου
και συ στο σπιτάκι σου
μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.

Συνέχεια

Η Μεγάλη Έξοδος

Τίς ἡμέρες ἐκεῖνες ἔκαναν σύναξη μυστική τά παιδιά καί λάβανε τήν ἀπόφαση, ἐπειδή τά κακά μαντάτα πλήθαιναν στήν πρωτεύουσα, νά βγοῦν ἔξω σέ δρόμους καί σέ πλατεῖες μέ τό μόνο πρᾶγμα πού τούς εἶχε ἀπομείνει: μιά παλάμη τόπο κάτω ἀπό τ’ ἀνοιχτό πουκάμισο, μέ τίς μαῦρες τρίχες καί τό σταυρουδάκι τοῦ ἥλιου. Ὅπου είχε κράτος ἡ Ἄνοιξη.

Συνέχεια

Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο

Οι μεταδόσεις του σταθμού του Πολυτεχνείου κατά την εξέγερση του Νοέμβρη του 1973

Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου ήταν παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός ο οποίος λειτούργησε για ελάχιστες ημέρες, το 1973, το τελευταίο έτος της δικτατορίας των Συνταγματαρχών με έδρα το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο σταθμός ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 15 Νοεμβρίου του 1973 ύστερα από την πρωτοβουλία φοιτητών του Πολυτεχνείου για να ξεσηκώσουν τον λαό κατά της χούντας. Η πιο γνωστή φράση του είναι:

«Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων μαθητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων».

Συνέχεια

Για την πατρίδα

Στην ιερή μνήμη του προπάππου μας, Μανώλη Στ. Πολυκρέτη, που έλαβε μέρος και τραυματίστηκε στους δύο Βαλκανικούς πολέμους 1912-13

γράφει η Σοφία Ε. Παυλάκη, Νομικός

Μανώλης Στ. Πολυκρέτης (ιδιωτικό αρχείο Ελένης Στ. Παυλάκη – Πολυκρέτη)

«Εγώ είμαι ένας, θα περάσω και θα ξεχαστώ. Η πατρίδα όμως θα μείνει,
και η πατρίδα είναι όλες οι γενιές που πέρασαν, και οι γενιές που είναι,
και κείνες που θα έλθουν … Η ευγενική ψυχή δεν κάνει υπολογισμούς
όταν έλθει η ώρα της αυτοθυσίας, όσο βαριά κι αν είναι ..»
Πηνελόπη Δέλτα, «Για την Πατρίδα» (1909)

Συνέχεια

Ο Άγιος Νείλος ο Μυροβλύτης (Φώτης Κόντογλου)

Φώτης Κόντογλου

Στον καιρό των Τούρκων, φανήκανε στον Μοριά κάμποσοι άγιοι, μάρτυρες και όσιοι, που τον ευωδιάσαμε με την αγιωσύνη τους, και σ’  αυτούς βρήκανε παρηγοριά οι βασανισμένοι χριστιανοί εκείνου του καιρού, και στήριγμα κ’ ελπίδα οι σκλάβοι κ’ οι κατατρεγμένοι.

Συνέχεια

Ο Άγιος Μηνάς και το Μεγάλο Κάστρο του Νίκου Καζαντζάκη

Ένα μεγάλο θαύμα του Αγίου Μηνά συντελέστηκε το 1826 μ.Χ., στο Ηράκλειο της Κρήτης, πόλη στην οποία ιδιαιτέρως τιμάται ο Άγιος και είναι ο Πολιούχος και προστάτης της. Το 1821, μετά την έκρηξη της Ελληνικής Επαναστάσεως εναντίον των Τούρκων, οι κατακτητές προχώρησαν σε εκτεταμένες σφαγές χιλιάδων αμάχων σε πολλές περιοχές. Από τους πρώτους που πλήρωσαν με το αίμα τους την επανάσταση ήταν και οι κάτοικοι της μαρτυρικής Κρήτης. Μεταξύ των χιλιάδων θυμάτων συγκαταλέγονται ο Μητροπολίτης Κρήτης, οι Επίσκοποι Χανίων, Κνωσού, Χεροννήσου, Λάμπης, Σητείας κ.ά., οι οποίοι εσφαγιάστηκαν την 24η Ιουνίου 1821 στον περίβολο του Μητροπολιτικού Ναού του Ηρακλείου, που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Μηνά. Μάλιστα ο ιερουργών ιερέας του ναού σφαγιάστηκε πάνω στην Αγία Τράπεζα!

Συνέχεια

Η μυστική παπαρούνα (Στρατής Μυριβήλης)

Η «Ζωή εν Τάφω» του Στρατή Μυριβήλη τοποθετείται στη σειρά των αντιπολεμικών βιβλίων που πήγασαν από τις οδυνηρές εμπειρίες του πολέμου, στον οποίο ο συγγραφέας έλαβε μέρος ως εθελοντής. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τη μορφή σειράς επιστολών που υποτίθεται ότι έγραψε ο λοχίας Αντώνης Κωστούλας για να τις στείλει σε κάποια γυναίκα, χωρίς ποτέ να μπορέσει να τις ταχυδρομήσει. Στο διήγημα «Η μυστική παπαρούνα» ο αφηγητής υποφέρει από ένα παλαιό τραύμα (από τους πολέμους 1912-13), που άνοιξε και τον αναγκάζει να μένει μέρα – νύχτα στο αμπρί του, ένα πρόχειρο καταφύγιο στα χαρακώματα.

Συνέχεια

Το πρωτοβρόχι (Άγγελος Σικελιανός)

Το πρωτοβρόχι

Σκυμμένοι από το παραθύρι
Και του προσώπου μας οι γύροι
η ίδια μας ήτανε ψυχή.
Η συννεφιά, χλωμή σα θειάφι,
θάμπωνε αμπέλι και χωράφι,
ο αγέρας μεσ’ από τα δέντρα
με κρύφια βούιζε ταραχή,
η χελιδόνα, με τα στήθη,
γοργή, στη χλόη μπρος – πίσω εχύθη.

Συνέχεια

Τα ρόδιν’ ακρογιάλια (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης)

Κάσος, το Φρυ

Ἀκόμη δὲν ἤνοιξαν αἱ πύλαι τῆς Ἀνατολῆς νὰ εἰσέλθῃ παμβασιλεὺς ὁ ἥλιος, κι ὁ γερο-Γατζίνος ἐσηκώθη, ἤνοιξε τὸ καφενεδάκι, καὶ ὑπηρετεῖ τοὺς πρωινοὺς πελάτας. Πῶς νὰ χορτάσῃ τις τὸν ὕπνον ἐκεῖ, εἰς τὰ ὡραῖα λυκαυγῆ, εἰς τὰς γλυκείας ἠοὺς τοῦ φθινοπώρου; … Ἐξύπνησα τρῖς ὥρας πρὶν φέξῃ, ἐξῆλθα, καὶ κάμψας ἕνα δρομίσκον, ἔφθασα εἰς τὸν αἰγιαλόν.

Συνέχεια