Ο μαρτυρικός θάνατος των ελληνοκυπρίων διαδηλωτών στη ζώνη της Δερύνειας

Ο Τάσος Ισαάκ (αριστερά) και ο Σολωμός Σολωμού (δεξιά)

Ήταν 11 Αυγούστου 1996, όταν ο κύπριος διαδηλωτής Τάσος Ισαάκ δολοφονήθηκε βάναυσα στη νεκρή ζώνη, κοντά στη Δερύνεια, κατά τη διάρκεια αντικατοχικής διαδήλωσης ελληνοκυπρίων μοτοσυκλετιστών. Ο Ισαάκ, που ήταν ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους που είχαν εισέλθει στην «Πράσινη Ζώνη», ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και στα μάτια ανδρών της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, που παρακολουθούσαν άπραγοι…

Μανώλης Γλέζος
(Απείρανθος Νάξου, 9 Σεπτ. 1922 – Αθήνα, 30 Μαρτ. 2020)

Τον Ναξιώτη αγωνιστή Μανώλη Γλέζο πρόκειται να τιμήσει στις 28 Σεπτεμβρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με πρωτοβουλία της ευρωομάδας της Αριστεράς (Left).

Σωτήρης Πέτρουλας
(1942-1965)

Της επιβολής του δικτατορικού καθεστώτος των Συνταγματαρχών είχε προηγηθεί η «Περίοδος της Αποστασίας», όπως έμεινε στην ιστορία της Ελλάδας η εποχή πολιτικής ανωμαλίας που ακολούθησε την παραίτηση της κυβερνήσεως του Γεωργίου Παπανδρέου, στις 15 Ιουλίου 1965 (Ιουλιανά) έως την επιβολή της χούντας, την 21η Απριλίου του 1967.

Μανώλης Γλέζος
(Απείρανθος Νάξου, 9 Σεπτ. 1922 – Αθήνα, 30 Μαρτ. 2020)

Ο Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στην Απείρανθο (στ’ Απεράθου, σύμφωνα με τη ντοπολαλιά της περιοχής) της Νάξου, στις 9 Σεπτεμβρίου 1922. Ο πατέρας του Νικόλαος Γλέζος (1892-1924) ήταν δημόσιος υπάλληλος και δημοσιογράφος, ενώ η μητέρα του Ανδρομάχη Ναυπλιώτου (1894-1967) καταγόταν από την Πάρο. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στο χωριό του, όπου τελείωσε το δημοτικό σχολείο. Το 1935 ήλθε στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές, δουλεύοντας παράλληλα ως φαρμακοϋπάλληλος. Το 1940 πέτυχε στην ΑΣΟΕΕ (σημερινό Οικονομικό Πανεπιστήμιο).

Ο «Ανδρέας» είναι ένα τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη, που γράφτηκε για τον αγωνιστή Ανδρέα Λεντάκη (1935-1997), ο οποίος κατά τη διάρκεια της επταετίας κρατήθηκε στη Γενική Ασφάλεια Αθηνών και βασανίστηκε φρικτά στην ταράτσα του κτηρίου της οδού Μπουμπουλίνας 18. Όντας κρατούμενος κατήγγειλε τη βαναυσότητα της χούντας στον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, ενώ η περίπτωσή του έγινε θέμα συζήτησης και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Η δράση, οι αγώνες του και η αντοχή του ενέπνευσαν στον συγκρατούμενό του, στο διπλανό κελί, Μίκη Θεοδωράκη, μερικά από τα ωραιότερα επαναστατικά τραγούδια του.

Γρηγόρης Λαμπράκης (1912-1963)

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης υπήρξε ιατρός, αθλητής, πολιτικός, μα πάνω απ’ όλα αγωνιστής της Δημοκρατίας και της Ειρήνης. Γεννήθηκε στην Κερασίτσα Αρκαδίας στις 3 Απριλίου 1912. Μετά το τέλος των εγκύκλιων σπουδών του μετέβη στην Αθήνα και εισήλθε στην Ιατρική. Λόγω της ιδιοσυγκρασίας και της ιδεολογίας του δεν έκανε τίποτα στη ζωή του, αν αυτό δεν είχε κάποια υψηλή στόχευση και δεν εξέφραζε εκείνα που θεωρούσε ως ιδανικά. Ήταν από τους πρώτους και τα περισσότερα χρόνια των σπουδών του έπαιρνε υποτροφίες. Από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και αναδείχθηκε δέκα (ή 12 κατ’ άλλους) φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος, ενώ επί χρόνια (1936-1959) κατείχε το πανελλήνιο ρεκόρ του αγωνίσματος.

Ανδρέας Παναγίδης, Μιχαήλ Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομμάτης

«Στα σκοτεινά πηγαίνουμε
στα σκοτεινά προχωρούμε
Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά»
Γιώργος Σεφέρης

16 Αὐγούστου 1943

Ἦταν δεκαπενταύγουστος τοῦ 1943 καί ἐνῶ ὅλοι οἱ ἁπανταχοῦ χριστιανοί γιόρταζαν τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, κάποιοι κάτοικοι σέ ἕνα χωριό τῆς πατρίδας μᾶς ζοῦσαν τό δικό τους μαρτύριο ὑπό τή βάναυση καί δολοφονική συμπεριφορά τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν. Ἡ σφαγή τοῦ Κομμένου ἔμεινε στήν ἱστορία καθώς ἦταν στήν κυριολεξία μιά τραγωδία ἡ ὁποία συγκλόνισε ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ὄχι μόνο γιατί ἀφανίστηκε σχεδόν ἕνα ὁλόκληρο χωριό ἀλλά ἐπιπλέον ἦταν τό πρῶτο στή χώρα μᾶς τό ὁποῖο δοκιμάστηκε ἀπό τήν βιαιότητα καί τήν βαρβαρότητα τῶν κατακτητῶν.