Η Πέρδικα και ο κόλπος του Μαραθώνα

Η Πέρδικα είναι παλαιός παραδοσιακός οικισμός της Αίγινας, χτισμένος στα ανηφορικά καλντερίμια του λόφου γύρω απ’ το λιμάνι της. Στο παρελθόν οι κάτοικοί της ασχολούνταν αποκλειστικά με το ψάρεμα. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι τα μικρά σπιτάκια με τις κάτασπρες αυλές, που επικοινωνούν μεταξύ τους. Με την εκκλησία της Παναγίας να δεσπόζει στην καρδιά του και τον απάνεμο ορμίσκο του να βυθίζεται στα ρόδινα ηλιοβασιλέματα, το όμορφο ψαροχώρι του νησιού είναι ένας τόπος που αγαπά κανείς με την πρώτη ματιά…  

Συνέχεια →

Οι ξακουστοί Χιονιαδίτες ζωγράφοι της Ηπείρου και η ιστορία τους

Η λιθόστρωτη πλατεία των Χιονιάδων με τη βρύση και τον πλάτανο

Χιονιάδες, το λίκνο μιας θαυμαστής παράδοσης!

Η περιοχή των Μαστοροχωρίων υπήρξε για αιώνες, μαζί με το Καπέσοβο και τα Σουδενά στο Ζαγόρι, η γνωστή «τριάδα – φυτώριο» λαϊκών ζωγράφων στην Ήπειρο. Στους Χιονιάδες, τελευταίο χωριό της επαρχίας της Κόνιτσας κοντά στα αλβανικά σύνορα, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, στις πλαγιές του Γράμμου, ο δρόμος σταματά. Μια ελληνική σημαία ακμαία στον ιστό, η πλατεία του χωριού πλακόστρωτη με ψηλά πέτρινα πεζούλια, όπως επιβάλλει το επικλινές έδαφος, με τη βρύση και τον υπέροχο πλάτανο. Στο πάνω μέρος της πλατείας το σχολείο κλειστό από το 1968. Τα σπίτια του χωριού, πετρόχτιστα, απλώνονται σε δύο μαχαλάδες εκατέρωθεν της πλατείας.

Συνέχεια →

Τα τοπικά μας έθιμα είναι γεμάτα από μνήμες οικογενειακές, κοινωνικές και εθνικές, μνήμες που οδηγούν κατ’ ευθείαν στις ρίζες μας. Μελετώντας τη λειτουργικότητα των εθίμων μας και των παραδόσεών μας εν γένει, βρίσκουμε τον τρόπο πρόσβασης απ’ το παρόν στο κοντινό και μακρινό χθες. Βρίσκουμε τα κοινά σημεία που μας δένουν ως Θρακιώτες και νιώθουμε τη σιγουριά της, ριζωμένης σε τούτο τον τόπο, ύπαρξής μας. Παράλληλα ανακαλύπτουμε αυτά που κρύβονται πίσω από τα παραδοσιακά δρώμενα, αυτά που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι πρόγονοί μας μέσα στην απλότητά τους έκρυβαν το μεγαλείο της ανθρωπιάς και του πατριωτισμού.

Συνέχεια →

15 Φεβρουαρίου

Ο Άγιος Νεομάρτυς Ιωάννης ο Κουλακιώτης γεννήθηκε στην Κουλακιά, τη σημερινή κωμόπολη της Χαλάστρας (Πύργου) της Θεσσαλονίκης και ήταν δάσκαλος. Για κάποιο χρονικό διάστημα εγκαταβίωσε στο Άγιον Όρος, χωρίς να διευκρινίζεται εάν έχει λάβει το μοναχικό σχήμα ή ήταν λαϊκός και είχε υποτακτικό κάποιον Αργύρη.

Συνέχεια →

14 Φεβρουαρίου

«Αυτός, αυτοίς και κόσμος και πλούτος και έπαινος»
Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης
(από τον εγκωμιαστικό του λόγο για τον Άγιο Νικόλαο)

Μετά την πτώση της Βασιλεύουσας Κωνσταντινούπολης, την 29η Μαΐου 1453, οι Τούρκοι κατέλαβαν, το 1460, και την Πελοπόννησο, της οποίας οι κάτοικοι ήδη λόγω των συνεχόμενων κατακτήσεων ζούσαν σε όρια εξαθλίωσης. Με την επέλαση των Τουρκικών ορδών στις πόλεις, αλλά και στην ύπαιθρο του Μοριά οι συνθήκες επιδεινώθηκαν και όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται για την περιοχή της Στυμφαλίας από ιστορικούς της εποχής, τα κτήματα της περιοχής και τα κοπάδια αιγοπροβάτων ανήκαν αποκλειστικά στον Τούρκο διοικητή που είχε για έδρα του το Καλλιάνοι και οι ντόπιοι ζούσαν καταδιωγμένοι στις σπηλιές των βουνών, πολύ φτωχά με το ελάχιστο σιτάρι που καλλιεργούσαν στα οροπέδια.

Αυτά τα δύσκολα χρόνια, περίπου το 1520, γεννήθηκε στο Ψάρι Κορινθίας ο Νικόλαος. Οι γονείς του, Ιωάννης και Καλή, από άγνωστη αιτία, πέθαναν περίπου το 1532, όταν ο Νικόλαος ήταν μόλις δώδεκα ετών. Η έλλειψη των στοιχειωδών, αλλά πολύ περισσότερο η ορφάνια, έσπρωξαν τον νεαρό να ακολουθήσει συγχωριανούς του Ψαραίους που ξενιτεύονταν για αναζήτηση καλύτερης μοίρας. Αυτό το οδοιπορικό τον έφερε μετά από πολλές δυσκολίες στην Συληβρία της ανατολικής Θράκης, κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Συνέχεια →

Στην ειδυλλιακή τοποθεσία του Κεφαλόβρυσου, τόπου θυσίας του Μάρκου Μπότσαρη, που απέχει μόλις 3 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, ανάμεσα σε ψηλά λυγερόκορμα πλατάνια και δροσερές πηγές, υπάρχει μία πολυκαιρισμένη μαρμάρινη πλάκα. Ακουμπά στην αιωνόβια ράχη ενός μεγάλου δέντρου και έχει χαραγμένους τους στίχους ενός φυσιολατρικού ποιήματος που φέρει τον τίτλο: «Η Προσευχή του Δάσους» και υπογράφεται από τη Μαρία Μπόταση.

Συνέχεια →

Το φλουρί

Παραδοσιακό τραγούδι και χορός από την Ανατολική Ρωμυλία (Βόρεια Θράκη). Η βόρεια Θράκη αποτελεί σήμερα περιοχή της νότιας Βουλγαρίας, στην οποία μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, οι ντόπιοι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν συμπαγείς. Το συγκεκριμένο τραγούδι προέρχεται από τη Μεσήμβρια της Ανατολικής Ρωμυλίας και αναφέρεται στις κοπέλες της Μεσήμβριας, οι οποίες φημίζονταν για την αρχοντιά και τα πλούτη τους. Οι νέοι που τις ήθελαν έπρεπε πρώτα να κατορθώσουν να «καζαντίσουν το φλουρί», δηλαδή να εξοικονομήσουν αρκετά χρήματα, αλλιώς δεν είχαν καμία ελπίδα… Το τραγούδι έχει και μια πιο τραγική διάσταση, καθώς αναφέρει με νοσταλγία πολλές από τις ιστορικές πόλεις και τα χωριά, όπου ζούσαν Έλληνες στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας (Μεσήμβρια, Αγχίαλος, Μπάνα, Άσπρος, Αίμωνας κ.ά.):

kimintenia.wordpress.com

Στον Λειβαδιανό δρόμο προς τη Χώρα της Άνδρου και το Μέσα Χωριό, στο μονοπάτι της Καυκάρας και παντού στους γύρω λόφους, κίτρινες πινελιές χρωματίζουν τον μεγάλο χειμωνιάτικο καμβά της πλάσης!

Συνέχεια →

Συρράκο Ιωαννίνων

«Όχι άλλο σαν εγύρισε ο νους σου σαν ανέμη,
εμένα μια μελαχροινή στέκει και μ’ ανημένει.
Σα θέλεις Άη Γιάννη μου να σ’ άφτω τα κεριά σου
κάνε με γειτονόπουλο με τη γειτόνισσα σου…»
(Χορός Πρινιώτης, Κρήτη)

Κώστας Μπαλάφας, Ήπειρος