Πέτρος Παπαπολυβίου

Λιθογραφία της Μονής της Χώρας από το ίδιο βιβλίο του Α.Γ. Πασπάτη (1877)

Η είδηση για τη μετατροπή του ιστορικού ναού της Μονής της Χώρας με τις μοναδικού κάλλους βυζαντινές τοιχογραφίες σε τζαμί προκαλεί θλίψη και αγανάκτηση. Ας σκεφτούμε όλοι και όλες, ειδικά όσοι ασχολούνται με τον πολιτισμό, ή δηλώνουν ή καμώνονται πως νοιάζονται για αυτόν, τη σπάνια ωραιότητα των τοιχογραφιών της Μονής, για να αντιληφθούμε στην έκτασή της τη βαρβαρότητα της απόφασης του καθεστώτος Ερντογάν. Κι ας φανταστούμε τον Παντοκράτορα με τον Θ. Μετοχίτη, καλυμμένο με τα σεντόνια και τις μπούρκες της πολιτιστικής – θρησκευτικής αισθητικής του Ερντογάν, μεσούντος του 21ου αιώνος… Ένα ακόμη φρικτό πολιτιστικό έγκλημα ενός παρανοϊκού.

Συνέχεια →

Ιησούς Χριστός, η Χώρα των Ζώντων (Μονή της Χώρας)

Η Μονή της Χώρας είναι βυζαντινή Ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, στην γειτονιά Edirnekapı της Κωνσταντινούπολης. Μετά την τουρκική κατάκτηση, η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί το 1511 με προσθήκη μιναρέ και το 1958 έγινε μουσείο. Το εσωτερικό της καλύπτεται με μερικά από τα παλαιότερα και ωραιότερα βυζαντινά ψηφιδωτά που υπάρχουν στον κόσμο, τα οποία αποκαλύφθηκαν και αποκαταστάθηκαν όταν η εκκλησία  μετατράπηκε σε μουσείο.

Συνέχεια →

Η Παναγία Εκατονταπυλιανή αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα, καλοδιατηρημένα παλαιοχριστιανικά μνημεία που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και μάλιστα το μεγαλύτερο σε μέγεθος μετά τον Άγιο Δημήτριο και την Αχειροποίητο Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την παράδοση, το αρχικό κτίσμα του ναού ήταν έργο του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αγίου Κωνσταντίνου του Μεγάλου προς εκπλήρωση επιθυμίας της μητέρας του, της Αγίας Ελένης. Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι κατά το ταξίδι της Αγίας Ελένης προς τους Αγίους Τόπους, λόγω μεγάλης θαλασσοταραχής, το πλοίο που επέβαινε αναγκάσθηκε να καταφύγει στην Πάρο. Εκεί προσευχόμενη η Αγία Ελένη στην Παναγία, προστάτιδα της Κωνσταντινουπόλεως, έταξε με την ολοκλήρωση του ταξιδιού της να κτίσει μια μεγαλόπρεπη εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το τάμα αυτό ήταν το υλοποίησε ο γιος της Μεγάλος Κωνσταντίνος χτίζοντας μια τρίκλιτη βασιλική περί τον 4ο αιώνα μ.Χ.

Συνέχεια →

Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας

Αν υπάρχει κάπου στον κόσμο ένας τόπος, που στα λιγοστά τετραγωνικά του μπόρεσε να φυλάξει συναγμένη τόση δόξα, τόση αντρειοσύνη, τόση ιερότητα και τιμή, τούτος ο τόπος, αναμφίβολα, δεν είν’ άλλος από την περίκλειστη αυλή των Φυλακών Λευκωσίας. Ένας τόπος θυσίας και άσβεστης, ιερής μνήμης, που έμεινε γνωστός στην ιστορία με την αβάσταχτη -στο νου και στην καρδιά- ονομασία «Φυλακισμένα Μνήματα». Ήταν τόσο το μίσος των άνανδρων βρετανών για τους Κυπρίους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, που ακόμα και νεκρούς από τις κρεμάλες και τις ενέδρες που οι ίδιοι τους έστηναν, τους φοβόνταν.. Γι’ αυτό κρατούσαν τους τάφους τους κρυφούς ακόμα και από τους στενότερους συγγενείς τους, τρέμοντας μήπως φανερωθούν τα αίσχη τους και ξεσπάσει πάνω τους το ποτάμι του αδίκου και της οργής. Τι μπορεί άλλωστε να σήμαινε για τέτοιους τυράννους η ιερότητα των σκοτωμένων ηρώων ενός λαού που από την εποχή της Αντιγόνης έθαβε τους νεκρούς του με τιμή και σεβασμό, όπως αρμόζει σε τέτοιους ήρωες αλλά και στην ίδια την αξία του ανθρωπίνου προσώπου και της ζωής..

Συνέχεια →

Η Κωνσταντινούπολη έδειχνε πάντοτε ιδιαίτερο σεβασμό και απέδιδε ξεχωριστή τιμή στην Υπεραγία Θεοτόκο. Δεκάδες ναοί έχουν από αιώνων οικοδομηθεί στον ευλογημένο αυτό τόπο των ονείρων και των πάντα ζωντανών ελπίδων μας, με σκοπό να τιμηθεί η Μητέρα του Κυρίου μας.

Συνέχεια →

Η Μελίνα Μερκούρη στην ταινία «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»
(1956), βασισμένη στο ομότιτλο έργο του Νίκου Καζαντζάκη

Συνέχεια →

Παύλος Παπαδόπουλος

Η Αγία Σοφία δημιουργήθηκε από νεοπλατωνιστές αρχιτέκτονες που ενσωμάτωσαν στην κατασκευή της την ελληνική πυθαγόρεια και πλατωνική γνώση για την πραγμάτωση της επαφής του ανθρώπου με το θείο. 1483 χρόνια από τα εγκαίνια του λαμπρότερου χριστιανικού ναού, στις 27 Δεκεμβρίου 537, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Stanford Μπισέρα Πέντσεβα ολοκλήρωσε μια πρωτοποριακή μελέτη που έχει οδηγήσει, με τη βοήθεια προηγμένων υπολογιστικών συστημάτων, στην πιστή αναδημιουργία του ήχου του Ναού, φέρνοντας στο σήμερα κάτι που έμοιαζε να έχει οριστικά χαθεί: την εμπειρία της συμμετοχής στον Όρθρο και στον Εσπερινό, σαν να βρίσκεσαι στην Αγία Σοφία της Βυζαντινής εποχής.

Συνέχεια →

«Σήμερα έγινε η πραγματική άλωση της Πόλης», ανέφερε η διακεκριμένη ιστορικός εκφράζοντας την άποψη ότι η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει τη βαρβαρότητα του γειτονικού μας λαού. Όταν ένας λαός έχει ανάγκη από τέτοιους συμβολισμούς για να διατηρήσει τη συνοχή του, απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά δεδομένα..

Συνέχεια →

Οι σημάντορες άνεμοι που ιερουργούνε
που σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκο
που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια
που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται.
 
Οι αγένειοι δόκιμοι της τρικυμίας
οι δρομείς που διάνυσαν τα ουράνια μίλια
οι Ερμήδες με το μυτερό σκιάδι
και του μαύρου καπνού το κηρύκειο.
 
Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής
ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος
η Τραμουντάνα, η Όστρια.
 
Οδ. Ελύτης, «Το Άξιον Εστί - Δοξαστικόν»

• 

• 

• 

• 

Το Ωρολόγιο του Ανδρόνικου του Κυρρήστου ή Πύργος των Ανέμων (Αέρηδες) είναι ένα θαυμάσιο οικοδόμημα από πεντελικό μάρμαρο σχήματος οκταγωνικού. Κτίσθηκε από τον αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο στο πρώτο μισό του 1ου αιώνα π.Χ. και βρίσκεται στη Ρωμαϊκή Αγορά στις βόρειες υπώρειες της Ακρόπολης.

Στο πάνω μέρος κάθε πλευράς του εικονίζονται ανάγλυφα οι άνεμοι με τα σύμβολά τους και τα ονόματά τους χαραγμένα. Κάθε μία από τις πλευρές του Πύργου των Ανέμων αντιστοιχεί σε ένα από τα οκτώ σημεία του ορίζοντα της Αθήνας. Εξωτερικά υπήρχαν οκτώ ηλιακά ρολόγια, ενώ εσωτερικά λειτουργούσε υδραυλικό ρολόι. Το μνημείο εξυπηρετούσε δύο σκοπούς, αφ’ ενός μεν έδειχνε την εκάστοτε διεύθυνση των ανέμων, αφ’ ετέρου δε μετρούσε τον χρόνο.

• 

• 

• 

• 

Στη ζωφόρο παρίστανται οι οκτώ άνεμοι με ανάγλυφες συμβολικές παραστάσεις νεαρών ή ενηλίκων ανδρών, με τις επιγραφές των ονομάτων τους: Βορέας (βορράς), Καικίας (βορειοανατολικός), Νότος (νότιος), Λιψ (νοτιοδυτικός), Απηλιώτης (ανατολικός), Εύρος (νοτιοανατολικός), Ζέφυρος (δυτικός) και Σκίρων (βορειοδυτικός).

Η περιοχή γύρω από το μνημείο ανασκάφηκε μεταξύ 1837-1845 από την Αρχαιολογική Εταιρεία, καθώς ο Πύργος των Ανέμων είχε επιχωσθεί κατά το ήμισυ με την πάροδο των αιώνων. Αναστηλωτικές εργασίες στον Πύργο έγιναν μεταξύ των ετών 1916-1919 από τον καθηγητή Αναστάσιο Ορλάνδο. Όταν οι ανασκαφές (1946-1948) έφεραν στο φως τον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς δημιουργήθηκε στην περιοχή ένα πλάτωμα, το οποίο σήμερα είναι ένα από τα γοητευτικότερα και πολυσύχναστα σημεία της Πλάκας, ευρύτερα γνωστό ως «Αέρηδες».

• 

• 

Πηγή: pemptousia.gr