Η μητέρα και η επιστράτευση τον Ιούλιο του 1974

Απόβαση τουρκικού οχηματαγωγού στην ακτή Πέντε Μίλι της Κερύνειας, Ιούλιος 1974

Τον Ιούλιο του 1974 ήμουν μόλις ενός έτους. Η μητέρα μου, έχοντας περάσει έναν εξαιρετικά δύσκολο και επικίνδυνο τοκετό σε εμένα, περίμενε κιόλας να γεννήσει το δεύτερο παιδάκι της, την αδερφή μου, που ήρθε στον κόσμο τον Αύγουστο του 1974, λίγες μόνον ημέρες μετά την επιστράτευση για την Κύπρο. Ήταν ήδη επιστρατευμένοι τόσο ο νεαρός τότε μαιευτήρας της όσο και ο πατέρας μου που είχε την ίδια ηλικία με τον γιατρό. Ο μπαμπάς μου ανήκε στους πρώτους τεχνικούς υπαλλήλους της Motor Oil και πέρασε όλη την επιστράτευση, ως προσωπικό ασφαλείας -χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο λόγω στρατιωτικού απορρήτου- στις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου της εταιρείας στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας το οποίο αποτελούσε και εχθρικό στόχο κοντά στην Αθήνα, σε περίπτωση που η χώρα δεχόταν τουρκική επίθεση για τη βοήθειά της προς την Κύπρο.

Συνέχεια

Χρυσομηλιά, το χωριό που έλυσε το δημογραφικό

Κάθε μεσημέρι, ο κεντρικός δρόμος της Χρυσομηλιάς, ενός μικρού ορεινού χωριού, γεμίζει από παιδιά. Με πολύχρωμες τσάντες στην πλάτη, ένα τσούρμο μαθητές περπατούν όλοι μαζί από το δημοτικό σχολείο προς τα σπίτια τους, με θέα στα καταπράσινα βουνά της Πίνδου. Μαζί τους δεν είναι παρά μόνο μία μητέρα και παράλληλα η πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, που αποχαιρετάει ένα-ένα τα μικρά παιδιά όταν μπαίνουν στις αυλές τους για το μεσημεριανό φαγητό μέχρι να φθάσει με την κόρη της σπίτι.

Συνέχεια

Η Ελληνίδα Μητέρα (Διονύσιος Σολωμός)

Γιώργος Ιακωβίδης, «Μητρική στοργή», 1889

Διονύσιος Σολωμός

Κρέμεται το σπαθί κοντά στην κούνια σου, καλό μου,
αλλά το χέρι δεν είναι που το ’σφιγγε στη νίκη.
Μακρύς ο λάκκος π’ άνοιξε και κλει το γίγαντά μου.
Κάμπους, βουνά, χωρίς αυτόν μάχης καπνοί σκεπάζουν.

Συνέχεια

Η μορφή της Ελληνίδας γιαγιάς με την πένα του Κωστή Παλαμά

Κωστής Παλαμάς

Πολλοί τις ετραγούδησαν, και τόση χάρη έχουν
οι χειμωνιάτικες νυχτιές που τα παιδάκια τρέχουν
τριγύρω σ’ ασπρομάλισσα και πρόσχαρη γριούλα
για να τ’ ακούσουν με χαρά και πότε με τρεμούλα
τα παραμύθια που θα πει. Έξω χιονιάς, μαυρίλα,
και μέσα λάμπουν στριμωχτά μες στη γωνιά τα ξύλα
και με τις φλόγες τους μαζί προτού να γίνουν θράκια
τριζοβολούνε, λιώνουνε γλυκά με τραγουδάκια.

Συνέχεια

Η μητέρα κι η αμυγδαλιά

John William Waterhouse, Μάζεμα ανθών αμυγδαλιάς, 1916

Κάθε που μπαίνει η άνοιξη, καθώς μια – μια τριγύρω μπουμπουκιάζουν οι αμυγδαλιές, θυμάμαι πάντα την πρώτη μας γνωριμία με την αμυγδαλιά, τούτο το θαύμα του χειμώνα που φέρνει το μήνυμα της νίκης της ζωής πάνω στην παγωνιά που απονεκρώνει την πλάση. Μεγαλώναμε τότε με την αδερφή μου στην Αγία Παρασκευή, το προάστιο της Αθήνας που διατηρούσε ακόμα πολλά χωράφια, αγρούς και ρεματιές, όπου η φύση οργίαζε πριν το τσιμέντο και η άσφαλτος πνίξουν και τούτη την ολόδροση εξοχή της Αττικής γης…

Συνέχεια

Δέκα τρόποι να καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας ηθικές αρχές και αξίες

Συνέχεια

Το Αστερόπαιδο (Oscar Wilde)

Μια σύμβαση η ομορφιά, μια παραδοξότητα την οποία προσκυνούμε όλοι. Το Αστερόπαιδο, όσο ήταν ένας άγγελος ομορφιάς, είχε έναν τραγικά κακό χαρακτήρα. Όταν το προπέτασμα της ισχύος αυτής καταρρέει, καθώς συνειδητοποιεί ότι είναι γέννημα μιας ρακένδυτης και άσχημης ζητιάνας, η εξωτερική του ομορφιά χάνεται και ο κόσμος του συντρίβεται μέσα σε λίγα λεπτά. Και τότε ξεκινά το απείρως ομορφότερο εσωτερικό ταξίδι της αληθινής, της πνευματικής και ηθικής του αναγέννησης. Μια ιστορία που ξεφεύγει από το συμβατικό, ξεκάθαρο τέλος. Που συντρίβει τον ήρωά της, προκειμένου στο τέλος να τον εξαγνίσει. Που σε βάζει σε σκέψεις για το δράμα και το μυστήριο της ύπαρξης, το θαύμα της ομορφιάς, το βάθος της μητρικής αγάπης, τη μετάνοια, τη συγνώμη, την απώλεια, τη συνείδηση…

Συνέχεια

Μικρασιάτισσα Μάνα, η ιστορία ενός αγάλματος

Το άγαλμα της «Μικρασιάτισσας Μάνας» στη Μυτιλήνη, ένα από τα πρώτα αγάλματα Μικρασιατικής Μνήμης στην Ελλάδα, είναι έργο της γλύπτριας Κατερίνας Χαλεπά – Κατσάτου. Στήθηκε με πρωτοβουλία του Συλλόγου των κατοίκων της προσφυγικής συνοικίας της Επάνω Σκάλας, στη βάση μιας ιδέας του Αϊβαλιώτη διευθυντή του Δήμου Μυτιλήνης, Νίκου Δαμδούμη. Το 1982 αγκάλιασε την ιδέα ο τότε Νομάρχης Κώστας Στρατινάκης και αμέσως μετά, ο διάδοχος στη Λέσβο, Νίκος Σηφουνάκης. Δεκαοκτώ μήνες μετά την υπογραφή του συμβολαίου με τη γλύπτρια το άγαλμα ήρθε και στήθηκε στην Επάνω Σκάλα.

Συνέχεια

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος για τη Μητέρα

(φωτ. Anne Geddes)

Ας πάμε εμπρός
Τα πρωινά κελεύσματα των τοξοτών
καταλαμβάνουν το κέντρον της καρδιάς μας
Σπόρος ο λόγος των ποιητών
Και το τριφύλλι των παιδιών στο στήθος των μανάδων
χαρμόσυνον σαν άφιξις λευκών ιστιοφόρων

Συνέχεια

Η Γιορτή της Μητέρας

2η Κυριακή του Μαΐου

Η γιορτή της μητέρας (ή ημέρα της μητέρας) είναι εορτή προς τιμήν της μητέρας και της μητρότητας. Στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες, γιορτάζεται τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου. Ιστορικά προέρχεται από ένα αμερικανικό κίνημα των γυναικών – μητέρων με την ονομασία «Mothers Friendships Day», που ιδρύθηκε το 1965 από την Άνν Τζάρβις (Ann Jarvis) κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού εμφυλίου πολέμου (1861-1865). Το κίνημα των γυναικών δραστηριοποιήθηκε υπέρ της ειρήνης με διάφορες ακτιβιστές δραστηριότητες και συνέχισε τις δράσεις ακόμα και μετά τη λήξη του πολέμου, κυρίως με τον αγώνα για την επανένωση οικογενειών που είχαν χωριστεί κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Συνέχεια

Ο Βαρδιάνος στα Σπόρκα

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Vasily Maximov, «Ο άρρωστος σύζυγος», 1881

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αφηγείται την ιστορία της γρια-Σκεύως, που μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται βαρδιάνος (φύλακας) στα σπόρκα (καράβια ευρισκόμενα σε καραντίνα εξαιτίας μολυσματικής νόσου), προκειμένου να σώσει το γιο της. Ιστορικός πυρήνας του διηγήματος είναι η χολέρα που έπληξε την Ευρώπη το 1865 και τα αυστηρά μέτρα προφύλαξης που έλαβαν οι τότε ελληνικές κυβερνήσεις. Ο «Βαρδιάνος στα Σπόρκα» πρωτοδημοσιεύτηκε σε σειρά επιφυλλίδων, στην εφημερίδα Ακρόπολις, από τις 14 Αυγούστου έως τις 5 Σεπτεμβρίου του 1893. Εδώ παραθέτουμε αποσπάσματα του διηγήματος.

Συνέχεια

Παρέτρα έρως αρανί (Λουδοβίκος των Ανωγείων)

«Να έχεις μια όμορφη Πρωτοχρονιά συντροφιά με γλυκές μελωδίες!»… Αυτό σημαίνουν στην κρητική ντοπιολαλιά τα λόγια του τρυφερού τραγουδιού του Λουδοβίκου των Ανωγείων από το άλμπουμ του «Το Μεϊντάνι» από το μακρινό 1993. Με τη μοναδική μελωδία του υποδεχόμαστε κι εμείς την καινούργια Χρονιά και με την ευχή να είναι η κάθε στιγμή της μια αφορμή για τραγούδι και χαρά και να μας γεμίσει εμπνεύσεις, ποίηση, χαμόγελα και από τις ωραίες στιγμές και τις εικόνες της!

Συνέχεια

Ο Άγιος Ελευθέριος, ο Ιερομάρτυς και Θαυματουργός

15 Δεκεμβρίου

Ο Άγιος Ιερομάρτυς Ελευθέριος, εικόνα από τον ιερό ναό Αγίου Ελευθερίου Βουκουρεστίου (sfelefterie.ro)

Διάκονος στα 15 του και Επίσκοπος Ιλλυρίας μόλις στα είκοσί του χρόνια, ο Άγιος Ιερομάρτυς Ελευθέριος ο Θαυματουργός, έλαμψε σαν ολόφωτος αστέρας της θείας Χάριτος στο Ορθόδοξο στερέωμα. Η αγία ζωή του και η ποιμαντική αξιοσύνη του ήταν τόσο μεγάλες, ώστε έφθασαν στα πέρατα του Ρωμαϊκού κόσμου, φέρνοντας στον Χριστιανισμό τον βρετανό βασιλιά και ολόκληρο τον λαό της Βρετανίας. Το μίσος και η μανία των ειδωλολατρών ηγεμόνων της Ρώμης δεν άργησαν να ξεσπάσουν σε βάρος του. Μετά από φρικτά βασανιστήρια, ο Άγιος Ελευθέριος μαρτύρησε μαζί με την αγία μητέρα του Ανθία, δι’ αποκεφαλισμού, αφού τα λιοντάρια, που έστειλαν εναντίον του οι Ρωμαίοι δήμιοι στην αρένα της Ρώμης, τον προσκύνησαν αντί να τον κατασπαράξουν! Για τον λαό μας, στα αβάσταχτα χρόνια της οθωμανικής σκλαβιάς αλλά και της γερμανικής κατοχής, το όνομα του Αγίου Ελευθερίου ταυτίστηκε με τον πόθο για την ελευθερία, για τούτο και δινόταν συχνά στα Ελληνόπουλα. Ο άγιος Ελευθέριος είναι ο προστάτης άγιος των εγκύων και επιτόκων γυναικών, αλλά και των μαιών και των ιατρών μαιευτήρων – γυναικολόγων.

Συνέχεια

Βλέφαρό μου (νανούρισμα)

«Βλέφαρό μου»

Ένα ονειρικό νανούρισμα από τον Χρόνη Αηδονίδη και τον Νίκο Κυπουργό

Έλα ύπνε, πάρ’ το
σε μετάξι επάνω βάλ’ το
σιγά

Κι από μέλι γάλα
νά ‘ν’ του ονείρου του η σκάλα
πλατιά

Βλέφαρό μου σφαλιστό
αχ! τυχερό μου
Μη χαράζεις άστρο της αυγής
μη μου τρομάζεις.

Συνέχεια

Η άνοιξη μιας γυναίκας (Γιώργος Θεοτοκάς)

«Η άνοιξη μιας γυναίκας, δροσερή, ελπιδοφόρα και ανήσυχη,
ένα καινούργιο ταξίδι της ομορφιάς μες στη ζούγκλα των ανθρώπων»
Γιώργος Θεοτοκάς, Αργώ

Θάλεια Καραβία – Φλωρά, Κοπέλα που διαβάζει, Εθνική Πινακοθήκη

Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1905 και πέθανε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα, στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της νεοελληνικής πεζογραφίας και της γενιάς του ’30, της οποίας έθεσε τη θεωρητική βάση για την ελληνικότητα. Υπήρξε πολυγραφότατος και ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, την ποίηση, το δοκίμιο, την κριτική, την ταξιδιωτική λογοτεχνία. Το δίτομο μυθιστόρημά του «Αργώ» κυκλοφόρησε το 1936. Αποτελεί μια καταγραφή της Ελλάδας του Μεσοπολέμου που συνταρασσόταν από ποικίλες ιδεολογίες, από τις συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής και από τα αλλεπάλληλα στρατιωτικά κινήματα που ξεσπούσαν κάθε τόσο. Το πλήθος των ηρώων της Αργούς κινείται γύρω από τον ίδιο βασικό πόλο: τις τάσεις μιας γενιάς αισιόδοξης και δημιουργικής που οι συνεχείς εθνικές καταστροφές την οδήγησαν σε μια βαθειά απογοήτευση. Στο απόσπασμα που ακολουθεί, η ηρωίδα αναλογίζεται τις αγωνίες και τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι γονείς για την ανατροφή των παιδιών τους, μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής, παρακολουθώντας την κόρη της που από παιδί έχει πια μεταμορφωθεί σε νεαρή γυναίκα.

Συνέχεια

Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας (15 Οκτωβρίου)

15 Οκτωβρίου

Κώστας Μπαλάφας, Γυναίκα κουβαλάει ξύλα στην Ήπειρο, δεκ. ’50

Γυναίκες με ροζιασμένα χέρια, πόδια γεμάτα πληγές από τα βάτα του χωραφιού, γυναίκες για όλες τις δουλειές, χειμώνα – καλοκαίρι, με καύσωνα, χιόνι ή βροχή, γυναίκες που δεν γνώριζαν τη λέξη «ξεκούραση». Γυναίκες που κράτησαν όρθια την Ελλάδα στα δύσκολα χρόνια.

Συνέχεια