
Το άγαλμα της «Μικρασιάτισσας Μάνας» στη Μυτιλήνη, ένα από τα πρώτα αγάλματα Μικρασιατικής Μνήμης στην Ελλάδα, είναι έργο της γλύπτριας Κατερίνας Χαλεπά – Κατσάτου. Στήθηκε με πρωτοβουλία του Συλλόγου των κατοίκων της προσφυγικής συνοικίας της Επάνω Σκάλας, στη βάση μιας ιδέας του Αϊβαλιώτη διευθυντή του Δήμου Μυτιλήνης, Νίκου Δαμδούμη. Το 1982 αγκάλιασε την ιδέα ο τότε Νομάρχης Κώστας Στρατινάκης και αμέσως μετά, ο διάδοχος στη Λέσβο, Νίκος Σηφουνάκης. Δεκαοκτώ μήνες μετά την υπογραφή του συμβολαίου με τη γλύπτρια το άγαλμα ήρθε και στήθηκε στην Επάνω Σκάλα.
Από τις 14 Οκτωβρίου του 1984, χυτεμένη με ορείχαλκο, στέκει εκεί στην ακτή όπου αποβιβάστηκε εκείνον τον Σεπτέμβρη του 1922… Μόνη, με μοναδική πια περιουσία τα παιδιά της. Ένα βρέφος στη δεξιά της αγκαλιά, ένα λιγόχρονο κορίτσι ν’ ακουμπά στο πόδι της κι ένα αγοράκι με κοντά παντελόνια να κρύβεται στη μακριά της φούστα. «Η μάνα μου…», έλεγε ο μακαρίτης ο Περικλής ο Μαθιέλλης από την Πέργαμο της Μικρασίας,που κάθε χρόνο, στη γιορτή του Σταυρού και μέχρι που έφυγε από τη ζωή, στεφάνωνε με κόκκινα τριαντάφυλλα το άγαλμα. Το άγαλμα της Μάνας της Μικρασίας….
Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος έγιναν από τον εκπρόσωπο της τότε κυβέρνησης, Υφυπουργό Εξωτερικών Γιάννη Καψή. Στον Τύπο της εποχής διαβάζουμε για τις χιλιάδες του κόσμου που κατέκλυσε τον παραλιακό δρόμο, τα δάκρυα και τις φωνές που πλημύρισαν την ατμόσφαιρα μόλις έγιναν τα αποκαλυπτήριά του, την παρέλαση όλου αυτού του κόσμου μπροστά από το άγαλμα επί ώρες, πνίγοντάς το στα λουλούδια. «Κι έτσι στον προσφυγομαχαλά της Επάνω Σκάλας και του Συνοικισμού ξανακούστηκε το μακρόσυρτο λυπητερό τραγούδι της Μάνας από τη Μικρασία», λέει για την προσπάθεια ο τότε γενικός γραμματέας του Συλλόγου Γιάννης Πατανός.
Τα τρία παιδιά τρομαγμένα φωλιάζουν την αρχόντισσα κοιτώντας και τα τρία μπροστά. Κι εκείνη, με τα μαλλιά δεμένα πίσω και τη μακριά της φούστα, έναν αιώνα τώρα στέκει σε αυτό το ατέλειωτο βήμα προς τη νέα πατρίδα με το όμορφο κεφάλι να μην ξέρει πού να γυρίσει, με το βλέμμα της να μην μπορεί κάπου να σταθεί, σε εκείνα που αγάπησε και χάθηκαν και σε εκείνα που ‘ναι να ‘ρθούν στη νέα, άγνωστη γη… Και στέκει εκεί, μαρμαρωμένη, μετέωρη, ανάμεσα στο πίσω που άφησε και στο μπροστά που βρήκε, κουβαλώντας τον σταυρό του ανείπωτου πόνου και μπολιάζοντας και την Ελλάδα με την αξιοσύνη της, με το βουβό της κλάμα, με τα παιδιά της που ανάστησε παρ’ όλα τα μαρτύρια, τις στερήσεις και τις κακουχίες. Αυτή είναι η Μάνα της Μικρασίας…
Το άγαλμα, στα χρόνια που στέκει στην ακτή, στο βόρειο λιμάνι της Επάνω Σκάλας Μυτιλήνης, πέτυχε κάτι που λίγα αγάλματα κατάφεραν στη νεώτερη ιστορία του τόπου μας: να γίνει τοπωνύμιο, σημείο συνάντησης «στη Μικρασιάτισσα Μάνα», αλλά και να ταυτιστούν μαζί του οι χιλιάδες απόγονοι των Μικρασιατών, που στις σμιλεμένες μορφές του έβλεπαν και βλέπουν και -όσο η μνήμη παραμένει ζωντανή- θα βλέπουν, τη μάνα τους, την αδελφή τους, τον πατέρα τους, όλους όσους ήρθαν «από καρσί»…
Πηγή: lesvospost.com