Το Μαγισσάκι (Οδ. Ελύτης)

Καλωσορίζουμε τον Μάη με τους «μαγιάτικους» αγαπημένους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη και το εισαγωγικό σημείωμα που έγραψε ο ίδιος ο Ποιητής για την ποιητική συλλογή του «Τα ρω του έρωτα», στην οποία ανήκει το «Μαγισσάκι» ενταγμένο στην ενότητα «Τ’ αφανέρωτα». Ποιήματα της συλλογής αυτής μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Λίνο Κόκοτο και τον Μάνο Χατζιδάκι. Ειδικά το «Μαγισσάκι» μελοποιήθηκε το 1996 από τη Νένα Βενετσάνου που ήταν και εκείνη που το πρωτοερμήνευσε. Καλό μήνα Μάη! Καλή Πρωτομαγιά!

«Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης. Πίσω από κάθε ανάσταση, από κάθε μεράκι, μια κιθάρα περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν είναι λίγο αυτό. Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους, είναι αυτό που μας βαστάει στη ζωή. Γι’ αυτό, κοντά στα ποιήματά μου, δοκίμασα να γράψω και μερικά τραγούδια, χωρίς να τα υποτιμώ καθόλου. Έτσι ή αλλιώς, μιλά κανείς για τα ίδια πράγματα που αγαπά, και από ‘κει και πέρα το λόγο έχουν αυτοί που θα τ’ ακούσουν. Λένε πως το είδος έχει ορισμένους κανόνες. Δεν τους ξέρω και δεν ενδιαφέρθηκα ή δεν μπορούσα ίσως να τους ακολουθήσω. Δουλεύει ο καθένας όπως νιώθει. Και η θάλασσα είναι απέραντη, τα πουλιά μυριάδες, οι ψυχές όσες και οι συνδυασμοί που μπορούν να γεννήσουν οι ήχοι και τα λόγια, όταν ο έρωτας και το όνειρο συμβασιλεύουν»
(Οδυσσέας Ελύτης)

Πηγή: pagkritiogymnasio.wordpress.com

Έλυτρα χρυσά του Αυγούστου

Οδυσσέας Ελύτης

Ἐλαιῶνες κι ἀμπέλια μακριὰ ὡς τὴ θάλασσα
Κόκκινες ψαρόβαρκες μακριὰ ὡς τὴ θύμηση
Ἔλυτρα χρυσὰ τοῦ Αὐγούστου στὸν μεσημεριάτικο ὕπνο
Μὲ φύκια ἢ ὄστρακα. Κι ἐκεῖνο τὸ σκάφος
Φρεσκοβγαλμένο, πράσινο, ποὺ διαβάζεις ἀκόμη
στὴν εἰρήνη τὸν κόλπου τῶν νερῶν ἔχει ὁ Θεός.

Συνέχεια

Το Πάσχα του Καλοκαιριού

Άνδρος, Παναγία Θαλασσινή

1η Αυγούστου σήμερα και ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου. 14 ημέρες νηστείας για να υποδεχτούμε το Πάσχα του καλοκαιριού… την Κοίμηση της Πηγής της Ζωής. Ένα από τα στιχηρά της εκκλησίας, για την Κοίμηση της Θεοτόκου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ω, του παραδόξου θαύματος. Η πηγή της ζωής εν μνημείω τίθεται και κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται».

Συνέχεια

Ο Μάης της Αρετσούς

Η Αρετσού (αρχαία Αρέθουσα, Ρύσιον) (Darıca Ντάριτζα, της επαρχίας Kocaeli, Κοτζάελι τουρκ.) ήταν Ελληνική παραλιακή κωμόπολη της Μικράς Ασίας, στην είσοδο του Κόλπου της Νικομήδειας (Ιζμίτ), στη θάλασσα του Μαρμαρά. Απείχε μόλις 40 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη, ενώ κοντά της βρισκόταν η αρχαία Νικομήδεια. Θεωρείται η πατρίδα του Αδαμάντιου Κοραή.

Συνέχεια

Μάη μου με τα λούλουδα

Μάη μου με τα λούλουδα κι Απρίλη με τα δρόσια
πάλε στο νου μου σ’ έβαλα και δεν κοιμήθ’κα απόψα.

Το Μάη και τον Απρίλη κι όλον το Θεριστή
η αγάπη σου πουλί μου, είναι ξεχωριστή.

Το Μάη ν-εγεννήθηκες, μαζί με τους κοντσέδες
μοσχοβολάς ροδόσταμο, μαραίνεις τις κοπέλες.

Ο Μάης κι ο Απρίλης, ομπρός μου φάνηκε
και πήρε το πουλί μου, και δεν εφάνηκε.

(Παραδοσιακό Προποντίδας)

Συνέχεια

Νοέμβριος

Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 30 ημερών. Η ονομασία του ετυμολογείται από τη λατινική λέξη «November», η οποία προέρχεται από το αριθμητικό «novem» (εννέα), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Νοέμβριος ήταν ο ένατος κατά σειρά μήνας. Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Νοέμβριος μετακινήθηκε στην ενδέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία.

Συνέχεια

Σεπτέμβρη μήνα μου!

Σεπτέμβρης, Σταυριώτης, Σποράρης, Σταυρίτης, Πετμεζάς, Τρυγητής, Ορτυκολόγος, Τρυγομηνάς… Με πόσα ονόματα δεν κόσμησε ο λαός μας τον γλυκό Σεπτέμβρη! Από την κύρια γεωργική ασχολία του μήνα, τον τρύγο των αμπελιών και την αρχή της Ινδίκτου ως την εορτή της παγκόσμιας Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και το άνοιγμα των σχολείων, ο Σεπτέμβρης είναι ένας μήνας πλούσιος σε ασχολίες και γεμάτος δράση που κάνουν κάθε μέρα του ξεχωριστή…

Συνέχεια

Τα πέτρινα σκαλιά του Αυγούστου (Οδυσσέας Ελύτης)

Ἔλα λοιπὸν ἀπ’ τὴν ἀρχή νὰ ζήσουμε τὰ χρώματα
Ν’ ἀνακαλύψουμε τὰ δῶρα τοῦ γυμνοῦ νησιοῦ
Ρόδινοι καὶ γαλάζιοι τροῦλλοι θ’ ἀναστήσουν τὸ αἴσθημα
Γενναῖο σὰ στῆθος τὸ αἴσθημα ἕτοιμο νὰ ξαναπετάξῃ
Ἔλα λοιπὸν νὰ στρώσουμε τὸ φῶς
Νὰ κοιμηθοῦμε τὸ γαλάζιο φῶς στὰ πέτρινα σκαλιὰ τοῦ Αὐγούστου

Συνέχεια

Αύγουστε καλέ μου μήνα!

«Ὁ Αὔγουστος ελούζονταν
μές στὴν ἀστροφεγγιὰ
κι ἀπὸ τὰ γένια του ἔσταζαν
ἄστρα καὶ γιασεμιά.
Αὔγουστε μῆνα καὶ Θεὲ
σὲ σένανε ὁρκιζόμαστε
πάλι τοῦ χρόνου νὰ μᾶς βρεῖς
στὸ βράχο νὰ φιλιόμαστε»


Οδυσσέας Ελύτης

Συνέχεια

Όλη η Ελλάδα κολυμπάει!

Οι καλοκαιρινές διακοπές, όπως τις αποτύπωσε
ο Ελληνικός Κινηματογράφος, τη δεκαετία του ’60

Συνέχεια

Τον Ιούλιο κάποτε…

Καυτός, ερωτικός, ξένοιαστος και ποθητός, ο Ιούλιος είναι ο αγαπημένος μήνας των καλοκαιρινών διακοπών, της χαράς και των αποδράσεων! Η επαφή με τη φύση και οι ευκαιρίες για ταξίδια που προσφέρει απλόχερα, στάθηκαν ανέκαθεν πηγή ανεξάντλητης έμπνευσης και δημιουργίας για τους ποιητές μας

Συνέχεια

Ο μικρός Ιούλιος

René Burri, «Η χαρά του καλοκαιριού», Μύκονος 1957

«Περαστικός ένας μικρός Ιούλιος
μoίραζε τους Νόμους: ο καθείς και
η λυγαριά του διαλαλούσε…»

Συνέχεια

Ιούλιος ο Αλωνάρης

Λαϊκή ζωγραφιά, Μουσείο Μπενάκη (Παραδοσιακές καλλιέργειες), 1978

«Στ’ αλώνια καλοσάρωτα και ξεχορταριασμένα θα ξαπλωθούν οι θημωνιές ξανθόμαλλες πλεξίδες», λέει ο ποιητής μας Γεώργιος Δροσίνης. Ιούλιος ο αλωνάρης, αλωνιστής, αλωνίτης, αλωνιάτης, αλωνευτής, χαλαζάρης, δευτερόλης, δευτερογιούλης, Αηλιάς ή Αηλιάτης, Φουσκομηνάς, Χασκομηνάς, Γυαλιστής ή Γυαλινός, Αηκερατίτης και Χορτοκόπος. Ονομασίες που συναντάμε σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και δηλώνουν συνήθως τις γεωργικές δουλειές ή συνήθειες, που ίσχυαν τον Ιούλιο, για κάθε τόπο.

Συνέχεια

Του Μαγιού ροδοφαίνεται η μέρα…

Ο Μάιος είναι ο πέμπτος μήνας του ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Αρχικά ήταν ο τρίτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου (Majus) και πήρε το όνομά του, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, από τη θεότητα Μαία (λατινικά Μάγια), μητέρα του θεού Ερμή. Ήταν η θεά της γονιμότητας και ετιμάτο με θυσίες χοιριδίων στο βωμό της.

Συνέχεια

Οι δώδεκα γιοι του Γεροχρόνου

«Tου Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν,
και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνουν·
και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν,
μα στο Kαλό κ’ εις το Kακό περιπατούν και τρέχουν…»
Ερωτόκριτος, Βιντσέντζου Κορνάρου

Ονομασίες των μηνών ανάλογα με τις γεωργικές ασχολίες

Ο λαός μας φαντάζεται τον χρόνο σαν έναν ασπρομάλλη γέροντα, γεμάτο σοφία που του χαρίζει ο καιρός καθώς γυρνάει σαν πελώριος κύκλος από τον Γενάρη ως τον Δεκέμβρη και πάλι απ’ την αρχή! Είναι περιστοιχισμένος από δώδεκα παλικάρια, τους γιους του τους μήνες, καθένας με τη δική του ξεχωριστή ομορφιά, τα χαρίσματα και τα δώρα του προς τους ανθρώπους και την πλάση! Εκτός από την επίσημη ονομασία των μηνών η ελληνική παράδοση τους έχει δώσει και διάφορα άλλα, λαϊκά ονόματα, σύμφωνα κυρίως με τις γεωργικές ασχολίες που γίνονται κατά τη διάρκεια καθενός:

Συνέχεια

Άνθη της πέτρας (Γιώργος Σεφέρης)

Ασημοχώρι, Ήπειρος

Συνέχεια