Θεοδώρου Βρυζάκη, Ο όρκος των Αγωνιστών (ελαιογραφία, λεπτομέρεια)

Μετά την ήττα των Ελληνικών Επαναστατικών δυνάμεων στο Δραγατσάνι, τη θυσία του Ιερού Λόχου και την αιχμαλωσία του Αλέξανδρου Υψηλάντη, η Πρώτη Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων αποφάσισε στις 13 Ιανουαρίου 1822, ερήμην των περισσοτέρων οπλαρχηγών, την κατάργηση όλων των διακριτικών της Φιλικής Εταιρείας, του βασικού φορέα και υποστηρικτή της Επανάστασης του Γένους, και την αντικατάστασή τους με άλλα. Ανάμεσα στα σύμβολα που καταργήθηκαν, ήταν και η σημαία της Φιλικής, η αρχαιότερη του Αγώνα, η οποία αντικαταστάθηκε από την «γαλανόλευκη» του Γιάννη Σταθά. Η πρώτη Ελληνική σημαία με την σημερινή της μορφή, σχεδιάστηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε το 1807, στην ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας, στη Σκιάθο, όταν ο ηγούμενος Νήφων όρκισε τους οπλαρχηγούς που είχαν συγκεντρωθεί εκεί για να σχεδιάσουν τις κινήσεις τους για την Επανάσταση. Παραλλαγή της ήταν η σημαία του Παπαφλέσσα, φτιαγμένη από το κυανό εσωτερικό του ράσου του και την φουστανέλα ενός συμπολεμιστή του.. Κυανή και λευκή, η Ελληνική σημαία διέγραψε την δική της ιερή και δοξασμένη ιστορία σε κάθε εποχή, εκφράζοντας μοναδικά τα πιο υψηλά ιδανικά της φιλοπατρίας και των αγώνων του λαού μας.

11 Νοεμβρίου

Ο Άγιος Μηνάς γεννήθηκε στην Αίγυπτο, στα μέσα περίπου του 3ου αιώνα μ.Χ., από γονείς ειδωλολάτρες. Ωστόσο, το ειδωλολατρικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωνε, δεν κατάφερε να σκληρύνει την καρδιά του η οποία, όταν ήλθε η στιγμή, σκίρτησε ακούγοντας την φωνή του Θεού και έτσι ο, έφηβος ακόμη, Μηνάς έγινε χριστιανός. Μεγαλώνοντας, επέλεξε να σταδιοδρομήσει στον Ρωμαϊκό στρατό, στο ιππικό τάγμα των Ρουταλικών, υπό την διοίκηση του Αργυρίσκου. Η έδρα της μονάδας του ήταν στο Κοτυάειον, σημερινή Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας. Εκεί ο Μηνάς διακρίθηκε για την φρόνησή του, αλλά και για το ανδρείο του φρόνημα και γι’ αυτό έχαιρε εκτιμήσεως στον κύκλο των στρατιωτικών.

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, τέτοιες μέρες της επετείου του «ΟΧΙ», η υπέροχη ορχηστρική μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη για την ταινία «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» του Ντίνου Δημόπουλου, «ντύνει» και πάλι με την αξέχαστη μελωδία της τις ιστορικές μας μνήμες και μαζί τη θύμηση των παιδικών μας χρόνων, όταν στη μικρή ασπρόμαυρη οθόνη μας της δεκαετίας του ’70 και ’80, ζωντάνευε ολάκερο το Έπος του ’40. Μέσα από την ιστορία της γενναίας δασκάλας ενός ορεινού χωριού (Αλίκη Βουγιουκλάκη) και του ήρωα – αγαπημένου της (Δημήτρης Παπαμιχαήλ), το φιλμ αναδεικνύει το πνεύμα και τα ήθη μιας ολόκληρης εποχής, αλλά και το υψηλό φρόνημα, την ανθρωπιά και τη φιλοπατρία των απλών ανθρώπων της μικρής κοινωνίας των χρόνων της γερμανικής Κατοχής. Ταυτόχρονα μας ταξιδεύει στο μαγευτικό τοπίο της Πηλιορείτικης Μακρυνίτσας με την κινηματογραφική συντροφιά μερικών ακόμα αγαπημένων Ελλήνων ηθοποιών, όπως ο Παντελής Ζερβός, ο Άγγελος Αντωνόπουλος, ο Σπύρος Καλογήρου, ο Νότης Περγιάλης κ.ά.  

Οδυσσέας Ελύτης, Το Άξιον Εστί

Η «Ζωή εν Τάφω» του Στρατή Μυριβήλη τοποθετείται στη σειρά των αντιπολεμικών βιβλίων που πήγασαν από τις οδυνηρές εμπειρίες του πολέμου, στον οποίο ο συγγραφέας έλαβε μέρος ως εθελοντής. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τη μορφή σειράς επιστολών που υποτίθεται ότι έγραψε ο λοχίας Αντώνης Κωστούλας για να τις στείλει σε κάποια γυναίκα, χωρίς ποτέ να μπορέσει να τις ταχυδρομήσει. Στο διήγημα «Η μυστική παπαρούνα» ο αφηγητής υποφέρει από ένα παλαιό τραύμα (από τους πολέμους 1912-13), που άνοιξε και τον αναγκάζει να μένει μέρα – νύχτα στο αμπρί του, ένα πρόχειρο καταφύγιο στα χαρακώματα.