Τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα της Σμύρνης ήταν πλούσια και ξεχωριστά. Τα έθιμα αυτά είχαν σχέση με την προετοιμασία των ανθρώπων για τον ερχομό του νέου χρόνου.

Ως ζητούμενο είχαν την καλή υγεία, την πλούσια καρποφορία και σοδειά. Τις άγιες αυτές μέρες, πλούσιοι και φτωχοί γιόρταζαν με την ίδια χαρά τη γέννηση του Χριστού. Οι άρχοντες της περιοχής έστελναν στους φτωχούς απ’ όλα τα αγαθά.

Συνέχεια →

Μέγα μάθημα της ταπείνωσης είναι για μας, αδελφοί μου, η Γέννηση του Χριστού. Πού γεννήθηκε; Μέσα σε μια φάτνη, σ’ ένα παχνί να πούμε καλύτερα, για να νοιώσουμε βαθύτερα την ανείπωτη συγκατάβαση του Θεού, γιατί τ’ αρχαία λόγια κάνουνε να φαίνουνται στα μάτια μας πλούσια και τα φτωχά πράγματα. Η μητέρα του, η υπεραγία Θεοτόκος, μακριά από το σπίτι της, ξένη σε ξένον τόπο, πήγε και τον γέννησε μέσα σ’ ένα μαντρί. Το βόδι και το γαϊδούρι τον ζεστάνανε με την ανασαμιά τους. Τσομπάνηδες τον συντροφέψανε. Μαζί με τα νιογέννητα αρνιά λογαριάστηκε ο αμνός του Θεού, που ήρθε στον κόσμο για να σώσει τον άνθρωπο από την κατάρα του Αδάμ. Ποιος άνθρωπος γεννήθηκε με μεγαλύτερη ταπείνωση;

Συνέχεια →

Μια δοξασία της παλιάς Κρήτης, δια χειρός Ιωάννη Κονδυλάκη…

Μια δοξασία που υπήρχε κάποτε στην Κρήτη, σύμφωνα με την οποία τη νύχτα των Χριστουγέννων τα βόδια, που ζέσταναν τον νεογέννητο Χριστό, έπαιρναν ανθρώπινα στοιχεία και μιλούσαν, μας μεταφέρει σε χρονογράφημά του ο Ιωάννης Κονδυλάκης. Σύμφωνα με αυτήν, τα βόδια μιλάνε το βράδυ των Χριστουγέννων, καθώς είναι από τα ευνοημένα τετράποδα, αφού ένα από αυτό παρέστη στη γέννηση του Χριστού στη φάτνη της Βηθλεέμ!

Συνέχεια →

Τα πρώτα Χριστούγεννα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, ήταν τα Χριστούγεννα που έμειναν στην ιστορία ως «Τα δακρυσμένα Χριστούγεννα του 1922»

Σεπτέμβριος του 1922. Μέσα σε λίγες βδομάδες την Ελλάδα την πλημμύρισε ένα ποτάμι αθλιότητας και πόνου. Τα πάντα κατακλύστηκαν από ανθρώπινα ράκη: Πλατείες, παράγκες, θέατρα, εκκλησιές… Άνθρωποι ξεριζωμένοι από τα χώματα που τους ανάθρεψαν. Άνθρωποι που έχασαν παιδιά, γονείς, συζύγους, φίλους, το βιός τους ολάκερο. Πλημμύρισε η Ελλάδα, από την προσφυγιά της Ιωνίας, της Θράκης και του Πόντου. Οι μέρες κυλούσαν μαρτυρικά.

Συνέχεια →

Συνεχίζοντας το ταξίδι μας στα Χριστούγεννα των προηγούμενων δεκαετιών, «προσγειωνόμαστε» στα Χριστούγεννα του 1973, ακριβώς μισό αιώνα πριν…

Αναγνωστικό Δημοτικού 1973

Λίγες ημέρες πριν την άφιξη των γιορτών, το κλίμα δεν είναι ιδιαίτερα εορταστικό. Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου, λίγες εβδομάδες πριν, και ο τρόπος με τον οποίο καταπνίγηκε στο αίμα, το πραξικόπημα Ιωαννίδη και οι επιπτώσεις της παγκόσμιας πετρελαϊκής κρίσης του ’73 στην ελληνική οικονομία, έριχναν τη «σκιά» τους στην ελληνική καθημερινότητα. Όχι άδικα, ο «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» της 21ης Δεκεμβρίου 1973 κάνει λόγο για «μετρημένα Χριστούγεννα».

Συνέχεια →

Συνέχεια →

Πληθώρα εθίμων και παραδόσεων, με ρίζες βαθιά στον χρόνο, αναβιώνουν την ημέρα των Θεοφανείων σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Με αγιασμό και ρίψη του σταυρού στη θάλασσα γιορτάζεται η βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ανήμερα τα Θεοφάνεια. Οι πιο τολμηροί θα βουτήξουν στα παγωμένα νερά της θάλασσας σε λιμάνια, αλλά και σε ποτάμια και λίμνες, και θα συναγωνιστούν ποιος θα πιάσει τον σταυρό. Αυτός που θα τον ανεβάσει στην επιφάνεια οι πιστοί θεωρούν ότι θα έχει καλή τύχη και υγεία όλο τον χρόνο.

Συνέχεια →

Στο ξεκίνημα του νέου έτους παραθέτουμε μια συνταγή για γλυκό, για να είναι και όλη η Χρονιά γλυκιά, ευτυχισμένη και δημιουργική για όλους τους φίλους και τις φίλες! Ο σοκολατένιος κορμός είναι ένα ξεχωριστό γλύκισμα για το γιορτινό μας τραπέζι, αλλά και για κάθε περίσταση, καθ’ όλη τη διάρκεια της Χρονιάς, που θα αγαπήσουν μικροί και μεγάλοι! Καλή Χρονιά! Χρόνια πολλά!

Συνέχεια →

Giotto (1267-1337), Η Γέννηση του Χριστού

Η Ιερά Μονή των Ποιμένων στα Ιεροσόλυμα είναι χτισμένη στον τόπο όπου αναγγέλθηκε για πρώτη φορά η Γέννηση του Μεσσία, εκεί όπου Άγγελος Κυρίου ευαγγελίσθηκε τη Γέννησή Του στους απλοϊκούς Ποιμένες της περιοχής. Τα κτήματα της Παναγίας, αφού ανήκαν στους γονείς της Ιωακείμ και Άννα, βρίσκονται σε μία έκταση περίπου δύο χιλιόμετρα βόρεια του Σπηλαίου της Γέννησης, μέρος της οποίας καταλαμβάνει το σπήλαιο όπου έμεναν και ενταφιάστηκαν οι Ποιμένες που έσπευσαν πρώτοι να προσκυνήσουν το Θείο Βρέφος. Γείτονες και κάτοικοι της περιοχής, ακόμη και σήμερα, ομολογούν πως συχνά βλέπουν μια μαυροφορεμένη γυναίκα να περιφέρεται στα κτήματα και είναι σίγουροι πως η Μεγαλόχαρη τα προστατεύει. Ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής των Ποιμένων, Αρχιμανδρίτης Ιγνάτιος Καζάκος, μιλάει για την ιστορία της περιοχής και της Ιεράς Μονής στο βίντεο που παραθέτουμε.

Συνέχεια →

Δεν έχουν τέλος τα έθιμα του Δωδεκαημέρου στην Ελλάδα, Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Ένα ιδιαίτερο γευστικό έθιμο των χωριών της Θράκης συνδέεται με τη γεύση. Πρόκειται για την εβρίτικη «αλμυρή βασιλόπιτα», που μεταξύ των φύλλων της έκρυβε, εκτός από το παραδοσιακό φλουρί, καρπούς, ξυλάκια ή άλλα υλικά της φύσης με διαφορετικούς συμβολισμούς -άλλο σχετιζόταν με την καλή υγεία, άλλο με την καλή σοδειά, άλλο με το μοίρασμα των αγροτικών εργασιών κατά το νέος έτος. Εδώ παραθέτουμε μια φανταστική συνταγή κρεατόπιτας από την Ανατολική Θράκη, που σήμερα ανήκει στην Τουρκία. Την έφτιαχναν την Πρωτοχρονιά και της έβαζαν κανονικά το φλουρί μέσα είτε κατά την προετοιμασία είτε κατά την κοπή. Η πίτα κοβόταν και σερβιριζόταν σε πιάτα, το φλουρί (αν δεν είχε μπει στην προετοιμασία) έμπαινε σε ένα ψημένο κομμάτι, τα πιάτα μπερδεύονταν μεταξύ τους από την οικοδέσποινα και κάθε παρευρισκόμενος διάλεγε το δικό του ελπίζοντας να είναι ο τυχερός.

Συνέχεια →

Συνέχεια →

Έργο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη