Τα σχολεία ανοίγουν και… ποιος από μας δεν θυμάται το Αρνίτσι Μπίτσι, το διδακτικό παραμύθι από τις γεμάτες νοσταλγία σελίδες στο παλιό Ανθολόγιο του Δημοτικού;

Με χαρά πληροφορήθηκαμε ότι κυκλοφόρησε ο 20ός τόμος της περιοδικής έκδοσης «ΧΡΟΝΙΚΑ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ» του Σωτήρη Δ. Μασταγκά, με τίτλο: «Ιστορία, Παράδοση, Περιβάλλον, Κοινωνία, Πολιτισμός».

Το μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας στη Λίμνη της Καστοριάς

Σήμερα πάμε μια βόλτα στην Καστοριά, στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου – Παναγίας Μαυριώτισσας. Τέσσερα περίπου χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Καστοριάς, πάνω στα νερά της πανέμορφης λίμνης, δεσπόζει εδώ και αιώνες η ιερά Μονή. Το καθολικό της, που χτίστηκε το 1082 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ τον Κομνηνό, κατατάσσεται στους μονόχωρους ξυλοστεγείς ναούς με νάρθηκα, ενώ είναι χτισμένο πάνω στα θεμέλια παλαιότερου ναού. Συναντάμε τρία στρώματα αγιογράφησης του καθολικού της μονής, του 10ου, 15ου και 17ου αιώνος. Όλες οι τοιχογραφίες είναι αρκετά φθαρμένες από τον χρόνο και με δυσκολία διακρίνει κανείς μορφές και παραστάσεις από τον πλούσιο, μοναδικής αξίας διάκοσμο.

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη

Λιμένας Θάσου, Μάιος 1961

«Εκεί να πάω σ’ ένα νησί πετραδερό
που ο ήλιος το λοξοπατάει σαν κάβουρας
κι όλος τρεμάμενος ο πόντος ακούει κι αποκρίνεται»

Οδυσσέας Ελύτης

3 Ιουλίου

Ο χριστιανός άγιος του έρωτα που γιορτάζεται στα Ανώγεια

Τον Ιανουάριο του 1940 ξεκίνησε να εκδίδεται στον Πειραιά το περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα». Αποτελούσε εκδοτικό έργο του δραστήριου, εκείνη την περίοδο, Φυσιολατρικού Ομίλου Πειραιώς. Διευθυντές του ανέλαβαν οι λογοτέχνες Ισιδώρα Καμαρινέα και Κλέαρχος Στ. Μιμίκος. Απέβλεπε, κατά κύριο λόγο, στην παρουσίαση της συγγραφικής εργασίας δημιουργών, που ζούσαν στην πόλη του Πειραιά, συνεχίζοντας τη μακρά παράδοση, που είχε η πόλη στην έκδοση λογοτεχνικών εντύπων.

Η Ανάσταση του Λαζάρου

Για την ψυχή του Λαζάρου οι γυναίκες ζυμώνουν, ανήμερα το πρωί του Σαββάτου, ειδικά κουλουράκια που ονομάζονται «Λαζαράκια», «Λαζάρηδες» ή «Λαζαρούδια». «Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις», συνήθιζαν να λένε παλαιότερα, αφού σύμφωνα με την παράδοση, ο αναστημένος φίλος του Χριστού είχε παραγγείλει: «Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει …».

Το δρώμενο της Ευετηρίας στη Νέδουσα

«Η παράδοση και τα έθιμα καθορίζουν την ζωή μας και σήμερα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χρήστος Ζερίτης, πολύτιμος θεματοφύλακας της λαϊκής παράδοσης της γενέτειράς του, Μεσσηνιακής Μάνης και των τόπων, όπου επέλεξε να κατοικεί, στα χωριά του Ταϋγέτου, στη Νέδουσα και στην ευρύτερη Αλαγονία, αλλά και στην πρωτεύουσα Καλαμάτα.

Ορμώμενος από μια παιδική παρόρμηση που συνεχίζει να τον ακολουθεί την εποχή της συνταξιοδότησης και συνειδητοποιώντας από πολύ νωρίς πως ό,τι δεν καταγραφεί κινδυνεύει να χαθεί ανεπιστρεπτί, έκανε σκοπό ζωής τη διάσωση εθίμων και προφορικών παραδόσεων. Όχι σε μια στείρα προσήλωση στο παρελθόν, αλλ’ αναδεικνύοντας την αξία του στο σήμερα, με την πεποίθηση ότι εκεί υπάρχει μια αγνότητα που μας δείχνει τον δρόμο της Αρετής.

Η Ανδριώτικη Βεγγέρα, το Μελεκούνι της Ρόδου, η Κεραμική παράδοση της Σίφνου, τα Πανηγύρια της Ικαρίας, οι Μάντρες της Λήμνου και η Καλαντήρα της Νισύρου, από σήμερα αποτελούν προστατευόμενα έθιμα, παραδοσιακές τέχνες και κοινωνικές τελετουργίες της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των Ελλήνων.

Θεωρείται ένας ανανεωτής του Θεάτρου Σκιών. Μαθητής της παλαιάς γενιάς, γεφυρώνει με σεβασμό την παραδοσιακή τέχνη με το σήμερα. Ένας από τους καλύτερους νέους καραγκιοζοπαίχτες της Ελλάδας εξηγεί πώς αιμοδοτεί το σύγχρονο ελληνικό Θέατρο Σκιών με ιδέες και συμπράξεις με ζωντανές ορχήστρες, ηθοποιούς και τραγουδιστές που δεν θα περίμενε κανείς να δει πλάι στον Καραγκιόζη…

Τα περίφημα «Ραγκουτσάρια» είναι τριήμερο καρναβαλικών εκδηλώσεων στην πόλη της Καστοριάς, που διαρκεί από τις 6 έως τις 8 Ιανουαρίου. Πρόκειται για ένα έθιμο που χάνεται στα βάθη των αιώνων και αποτελεί αναβίωση αρχαίων διονυσιακών τελετών.