Το πασχαλινό μήνυμα του Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αγιάς κ. Ιγνατίου

«Τήν ἀνάστασίν σου, Χριστέ Σωτήρ, Ἄγγελοι ὑμνοῦσιν ἐν οὐρανοῖς, καί ἡμᾶς τούς ἐπί γῆς καταξίωσον ἐν καθαρᾷ καρδία σέ δοξάζειν»

Συνέχεια →

Η Μπατζίνα είναι η δημοφιλής ζυμαρόπιτα (δηλαδή πίτα χωρίς φύλλο) της Θεσσαλίας, ιδιαίτερα της περιοχής της Καρδίτσας. Παρασκευάζεται από αλεύρι, τυρί, γάλα και αυγά στα οποία αργότερα προστέθηκε και το κολοκύθι δημιουργώντας μία πεντανόστιμη και πολύ χορταστική καθημερινή γευστική απόλαυση! Η λέξη «μπατζίνα» προέρχεται από τη λέξη «μπάτζος» (ή μπάτσος), ένα είδος ελληνικού λευκού, σκληρού αιγοπρόβειου τυριού, με προέλευση από τη Δυτική Μακεδονία.

Συνέχεια →

Σκιάθος, 19-22 Σεπτεμβρίου 2024

Τιμώντας τον μεγάλο Έλληνα συγγραφέα, η Περιφέρεια Θεσσαλίας εγκαινιάζει στη Σκιάθο, το τετραήμερο 19-22 Σεπτεμβρίου, έναν ετήσιο κύκλο εκδηλώσεων αφιερωμένων στο έργο του. Οι «Ημέρες Παπαδιαμάντη 2024» περιλαμβάνουν ένα πλούσιο πρόγραμμα ομιλιών, συζητήσεων, λογοτεχνικών αναγνώσεων, συναυλιών και ξεναγήσεων σε ιστορικούς τόπους της Σκιάθου και διοργανώνονται με την πολύτιμη αρωγή του Δήμου Σκιάθου.

Συνέχεια →

Κάθε μεσημέρι, ο κεντρικός δρόμος της Χρυσομηλιάς, ενός μικρού ορεινού χωριού, γεμίζει από παιδιά. Με πολύχρωμες τσάντες στην πλάτη, ένα τσούρμο μαθητές περπατούν όλοι μαζί από το δημοτικό σχολείο προς τα σπίτια τους, με θέα στα καταπράσινα βουνά της Πίνδου. Μαζί τους δεν είναι παρά μόνο μία μητέρα και παράλληλα η πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, που αποχαιρετάει ένα-ένα τα μικρά παιδιά όταν μπαίνουν στις αυλές τους για το μεσημεριανό φαγητό μέχρι να φθάσει με την κόρη της σπίτι.

Συνέχεια →

«Γίνεσθε οικτίρμονες, καθώς και ο πατήρ υμών
οικτίρμων εστί» (Λουκ. 6,36)

Μπαίνοντας στην είσοδο του χωριού και λίγο πριν προχωρήσεις στον δρόμο που οδηγεί προς την κεντρική πλατεία, μία σχεδόν ανεπαίσθητη μυρωδιά λάσπης έρχεται στα ρουθούνια σου. Αναρωτιόμαστε αν η μυρωδιά αυτή είναι δημιούργημα της φαντασίας μας, επειδή ξέραμε ακριβώς πού πηγαίνουμε, ή αν ήταν αληθινή. Μέχρι τώρα δεν έχουμε βρει την απάντηση.

Συνέχεια →

Πάνω στις χαράδρες και στα υψώματα των Αγράφων, στο χείλος μιας απόκρημνης πλαγιάς στα 1.400 μέτρα υψόμετρο, ένα χιλιόμετρο βορειοδυτικά του χωριού Καρίτσα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, το μοναστήρι της Παναγιάς Πελεκητής αποτελεί ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα του 15ου αιώνα.

Συνέχεια →

Σαν σήμερα, στις 6 Μαρτίου 1910, οι αγρότες ξεσηκώνονται και αλλάζουν τη μοίρα τους

Το μνημείο της εξέγερσης του Κιλελέρ

Το όνομά του σημαίνει «βαλτότοπος»… Τα αιματηρά επεισόδια, που ξέσπασαν στο χωριό Κιλελέρ στις 6 Μαρτίου του 1910 και εξαπλώθηκαν και σε άλλες πόλεις της Θεσσαλίας, αποτέλεσαν την κορυφαία εξέγερση της ελληνικής αγροτιάς ενάντια στην εκμετάλλευση των τσιφλικάδων και εντάσσονται στη μακρά ιστορία του αγροτικού ζητήματος. Παρ’ ότι έλαβαν χώρα κατά κύριο λόγο στη Λάρισα, πήραν το όνομά τους από το χωριό Κιλελέρ (σήμερα Κυψέλη), από το οποίο δόθηκε το έναυσμα. Η επέτειος αυτή τιμάται κάθε χρόνο και αποτελεί τη σημαντικότερη εκδήλωση της ελληνικής αγροτιάς, που έχει την ευκαιρία να προβάλει τα αιτήματά της.

Συνέχεια →

14 Φεβρουαρίου

«Εὐφράνθητι σήμερον ἡ ἐν Κισσάβῳ Μονή, καὶ Λάρισα σκίρτησον,
Δαμιανοῦ ἡ σεπτὴ πανήγυρις πάρεστι. Δεῦτε οὖν καὶ συμφώνως,
ἐν αὐτῇ τῲ Σωτῆρι, ᾄσωμεν ἐν αἰνέσει, τοῦτον ἀνευφημοῦντες,
αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις ὅπως σωζώμεθα»

Συνέχεια →

Ο Πηνειός στα θεσσαλικά Τέμπη

Ο Όμηρος αποκαλεί τον Πηνειό «αργυροδίνη» λόγω της χαρακτηριστικής ασημένιας αντανάκλασης των νερών του καθώς κυλούν. Σήμερα δυστυχώς η κατάσταση του ποταμού απέχει πολύ από την παραμυθένια περιγραφή του στους στίχους της Ιλιάδας…

Ο Πηνειός είναι ο κύριος και σημαντικότερος ποταμός της Θεσσαλίας. Πηγάζει από την Πίνδο, περνάει κοντά στην Καλαμπάκα και καταλήγει στη θεσσαλική πεδιάδα, διαρρέοντας έτσι ολόκληρο το κεντρικό διαμέρισμα της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το συνολικό μήκος του είναι 216 χλμ. και η συνολική του επιφάνεια 9.500 τ.χλμ. Σε ολόκληρο το μήκος του ποταμού ενσωματώνονται πολλοί παραπόταμοι, με κυριότερους τον Τιταρήσιο, τον Εννιπέα, τον Καλέτζη και τον Ληθαίο.

Ο Πηνειός διαρρέοντας τον θεσσαλικό κάμπο

Ο Πηνειός, μαζί με τους παραποτάμους του, αποτελεί τον βασικό υδάτινο αποδέκτη της Θεσσαλίας, που με πληθυσμό περίπου 720.000 κατοίκους, είναι κυρίως περιοχή γεωργική αλλά και με βιομηχανική δραστηριότητα. Μέχρι το 1986, οι ανάγκες της πόλης της Λάρισας σε πόσιμο νερό, καλύπτονταν αποκλειστικά από τον Πηνειό. Όμως η συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση ύδατος και η ανάπτυξη της καλλιέργειας βαμβακιού στη θεσσαλική πεδιάδα, η οποία απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού, σε συνδυασμό με τη ρύπανση του ποταμού από φυτοφάρμακα, οδήγησαν στην αναζήτηση νέων πηγών νερού. Έτσι, από το 1990, οι ανάγκες πόσιμου νερού της Λάρισας καλύπτονται εξ ολοκλήρου από γεωτρήσεις.

Μυθολογία, Ιστορία και Παράδοση

Sir John-William Waterhouse, Apollo and Daphne, 1908

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Πηνειός δημιουργήθηκε από τα δάκρυα των βουνών Πίνδου και Λύγκου για τη χαμένη τους αγάπη. Η Πίνδος ήταν κόρη του θεού Απόλλωνα και ο Λίγκος ένας όμορφος νέος που ο θεός την πάντρεψε μαζί του. Τα δύο βουνά ήταν ευτυχισμένα όμως οι θεοί ζήλεψαν την ευτυχία τους και τα χώρισαν, με αποτέλεσμα από τα δάκρυά τους να δημιουργηθεί ολόκληρος ποταμός, ο Πηνειός που ρέει ασταμάτητα.

Όπως όλοι οι μεγάλοι ποταμοί, ήταν γιος του τιτάνα Ωκεανού και της τιτανίδας Τηθύος, ενώ υπήρξε κατοικία των Νυμφών. Αναφέρεται συχνά και με την ονομασία «Σαλαβριάς» αλλά και με τις παραφθορές της: Σαλεμβρία, Σαλέμβρα, Σαλυμπρία, Σελυμβρία. Επίσης ονομαζόταν «Λυκόστομος» από το «Λυκοστόμιο», που αποτελούσε τη μεσαιωνική ονομασία της Κοιλάδας των Τεμπών. Από αυτή τη λέξη βγήκε και η τουρκική ονομασία του ποταμού «Κιοστούμ» ή «Κιοστέμ», ενώ μία ακόμα ονομασία του είναι «Αμπάμπα» από το «Μπαμπά», που ήταν επί τουρκοκρατίας το όνομα του οικισμού των Τεμπών.

Επίσης κατά τη Μυθολογία, ο Πηνειός ήταν ο πατέρας της νύμφης Δάφνης, ιέρειας της Μητέρας Γης. Τη Δάφνη την κυνήγησε ο Απόλλων και όταν την έφθασε, αυτή επικαλέστηκε τη Μητέρα Γη η οποία την εξαφάνισε και στη θέση της άφησε το φυτό δάφνη. Ο Πηνειός ήταν επίσης ο πατέρας του βασιλιά των Λαπιθών Υψέα, ενώ με τη νύμφη Κρέουσα γέννησε τη Στίλβη και τις νύμφες Τρίκκη και Λάρισσα, οι οποίες έδωσαν τα ονόματά τους στις ομώνυμες θεσσαλικές πόλεις.

Ο Όμηρος (Ιλιάς Β’, 750-755) αποκαλεί τον Πηνειό «αργυροδίνη» λόγω της χαρακτηριστικής ασημένιας αντανάκλασης των νερών του καθώς κυλούν:

«οἵ τ’ἀμφ’ ἱμερτὸν Τιταρήσιον ἒργα νέμοντο,
ὃς ῥ’ ἐς Πηνειὸν προΐει καλλίρροον ὕδωρ,
οὐδ’ ὅ γε Πηνειῷ συμμίσγεται ἀργυροδίνῃ,
ἀλλά τέ μιν καθύπερθεν ἐπιρρέει ἠΰτ’ ἒλαιον·
ὅρκου γάρ δεινοῦ Στυγὸς ὕδατός ἐστιν ἀπορρώξ …».

[μτφρ.: «και οι οποίοι τα χωράφια δούλευαν γύρω απ’ τον ποθητό τον Τιταρήσιο, που το καλοτρεχούμενο νερό του στον Πηνειό το χύνει δίχως αυτό ν’ ανακατεύεται με τον αργυροδίνη Πηνειό, αλλά από πάνω του κυλάει σαν λάδι· γιατί ’ναι μέρος του νερού της Στύγας, του όρκου, ναι, του τρομερού …»].

Ο Πηνειός (ή Σαλαμπριά) πέρασε στην τοπική, λαϊκή παράδοση, έγινε μύθος και θρύλος… Γεννιέται στα κορφοβούνια της Πίνδου, φιδοσέρνετε στον θεσσαλικό κάμπο, βρέχει και ποτίζει τα χωράφια και τις παρυφές των χωριών στο πέρασμά του και εκβάλλει, σβήνοντας, στο Αιγαίο πέλαγος. Ευεργετικό το πέρασμά του, όπως σημειώνει ο Δημ. Τσιγάρας. Μαγευτικό και ζωντανό ανάμεσα στις όχθες του, στην άμμο και στα βότσαλα, στις ιτιές και στα πλατάνια, στις στροφές, στις συμβολές και στις σμίξεις, κάτω από τα γεφύρια… Ταξίδι αέναο… Ήρεμο και νωχελικό το καλοκαίρι, άγριο και θυμωμένο το χειμώνα. Πορευμένο αιώνες τώρα, πότε με γαλήνια και πότε με σαρωτική δύναμη, εξυπηρετεί το σκοπό της προσφοράς του, με αναζωογονητική σαν ανθρώπινη φλέβα, για τη δύσκολη ζωή του ανθρώπου της Θεσσαλίας. Γι’ αυτό άλλωστε υμνήθηκε, τραγουδήθηκε και έγινε μύθος. Μύθος αστείρευτος…

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση στην καρδιά της Πίνδου, ζούσαν τρία αγαπημένα αδέλφια: ο σοβαρός Άραχθος, η όμορφη Σαλαμπριά (Πηνειός) και ο ατίθασος Άσπρος (Αχελώος). Ένα βράδυ η Σαλαμπριά, σηκώθηκε, άφησε βιαστικά τα αδέλφια της που κοιμόνταν και κατηφόρισε προς τον κάμπο για να συναντήσει κρυφά κάποιον από τους θεούς του Ολύμπου. Μάταια όμως… Απογοητευμένη πήγε στο Αιγαίο και πνίγηκε. Ο Άσπρος, όταν κατάλαβε ότι έλειπε η Σαλαμπριά, ανησύχησε και, ορμητικός όπως ήταν, κατρακύλησε χωρίς σκέψη τα βουνά. Πηδώντας χαράδρες και γκρεμούς, άνοιξε πορεία μέσα απ’ τα βουνά ψάχνοντας την αδελφή του. Το χάραμα βρήκε τον Άραχθο σιωπηλό και λυπημένο. Ταραγμένος που χάθηκαν τα αδέλφια του, άρχισε να τριγυρνά την Ήπειρο για να τους βρει. Το ταξίδι του κράτησε 110 χιλιόμετρα, από τα κορφοβούνια της Πίνδου μέχρι τον Αμβρακικό κόλπο, κοντά στην Άρτα. Εκεί, αφού κατάλαβε ότι έχασε οριστικά τα αδέλφια του, έπεσε στο Ιόνιο και πνίγηκε».

Αλλά και στίχοι γράφτηκαν προς τιμήν της Σαλαμπριάς:

Μορφολογία και χρήσεις

Ο Πηνειός θεωρείται πως έλαβε τη σημερινή του μορφή, μετά την απομάκρυνση των υδάτων της άλλοτε μεγάλης θεσσαλικής λίμνης, από ρήγμα που δημιουργήθηκε στην κοιλάδα των Τεμπών. Σχηματίζεται από τη συμβολή του Μαλακασιώτικου ρέματος, που πηγάζει από το όρος Λάκμος και του ρέματος Μουργκάνι, που πηγάζει από τα Αντιχάσια.

Είναι ο τρίτος μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της χώρας μας. Η λεκάνη απορροής του καλύπτει έκταση 10.700 τ.χλμ., το ύψος της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης είναι 779 mm, ο μέσος ετήσιος όγκος υετού 7.965 x 1.000.000 κ.μ. και η μέση ετήσια απορροή του εκτιμάται σε 3.500 x 1.000.000 κ.μ.

Ο Πηνειός κινείται από τα δυτικά προς τα ανατολικά, περνώντας από τα στενά της Καλαμπάκας και φθάνοντας στον Θεσσαλικό κάμπο. Στη συνέχεια διασχίζει το πέρασμα της Κοιλάδας των Τεμπών, μεταξύ Ολύμπου και Κισσάβου και μετά τη Λάρισα δημιουργεί έντονους μαιανδρισμούς και εκβάλλει στο Αιγαίο σχηματίζοντας το Δέλτα του κοντά στην κωμόπολη Στόμιο. Στο διάβα του, τροφοδοτείται από τα νερά των παραποτάμων Ληθαίου, Πορταϊκού, Παμίσου, Σοφαδίτικου, Ενιπέα, Τιταρησίου και από την εκτροπή του Ταυρωπού στην περιοχή της Καρδίτσας. Παρουσιάζει ήρεμη ροή, η οποία δημιουργεί προσχώσεις και συχνά προκαλεί πλημμύρες, κυρίως στις περιοχές Ζάρκου και Γόνων.

Παλαιότερα με τα πλημμυρικά νερά του Πηνειού ετροφοδοτείτο η λίμνη Κάρλα, της οποίας η έκταση έφτανε και μέχρι τα 180 τ.χλμ., ενώ μετά τη δημιουργία αναχώματος στην κοίτη του Πηνειού, η Κάρλα απέκτησε δική της υδρολογική λεκάνη.

Ο Πηνειός δέχεται σημαντικές πιέσεις και ρύπανση από αστικά και βιομηχανικά απόβλητα καθώς και από την εντατική γεωργική και κτηνοτροφική δραστηριότητα που χαρακτηρίζει τη θεσσαλική πεδιάδα. Έχει υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις από τον εγκιβωτισμό της κοίτης του, την κατασκευή αρδευτικών δικτύων και προσωρινών φραγμάτων καθώς και από τις υπεραντλήσεις.

Κατά τους θερινούς μήνες, οπότε οι απαιτήσεις σε νερό είναι μεγάλες και υπάρχει και μείωση της παροχής του ποταμού, οι συνέπειες από τη ρύπανση είναι πλέον εμφανείς και έντονες. Με τα νερά του Πηνειού αρδεύονται περί τα 80.000 στρέμματα και υδροδοτούνται οι οικισμοί της Θεσσαλίας. Διαθέτει σημαντικά παραποτάμια δάση, μεγάλη ποικιλότητα σε πανίδα και εκτεταμένες θίνες στο Δέλτα του.

Τοπία και Βιοποικιλότητα

Ο μεγάλος ποταμός της Θεσσαλίας διακρίνεται για τα δεκάδες όμορφα τοπία που δημιουργεί, αλλά και για έναν ανεξάντλητο πλούτο βιοποικιλότητας που διαθέτει, ιδίως όσον αφορά το πλήθος των ειδών της ιχθυοπανίδας του.

Στο μεγαλύτερο τμήμα του, το ποτάμι καλύπτεται από μεγάλα παρόχθια δάση με ιτιές, λεύκες, πλατάνια, σκλήθρα, σφενδάμια και πικροκαστανιές, ενώ λίγο πιο ψηλά αναπτύσσονται ελατοδάση και δρυοδάση. Τα παραποτάμια δάση που εκτείνονται λίγα χιλιόμετρα πριν τα Τέμπη μέχρι και τις εκβολές του, θεωρούνται από τα ομορφότερα της Ελλάδας.

Τα πιο αξιόλογα φυτά που συναντά κανείς στις όχθες και στους λόφους γύρω από τον Πηνειό είναι η Lysimachia atropurpurea, ο λευκός κρίνος Lilium candidum, η Putoria calabrica, το Sedum cepaea, το Damasonium alisma, το Sedum dasyphyllum, το αγριόσκορδο Allium heldreichii, η καμπανούλα Campanula thessala, το υδρόφιλο Spirodela polyrhiza, η Lactuca saligna, η κενταύρια Centaurea graeca ceccariniana, ο Cyperus michelianus pygmaeus, η σιληνή Silene ungeri, o Petasites hybridus, η Cionura erecta, η βιόλα Viola odorata, το κυκλάμινο Cyclamen hederifolium, η Bassia hirsuta, η Potentilla micrantha και οι ορχιδέες Himantoglossum caprinum, Dactylorhiza saccifera, Anacamptis pyramidalis, Cephalanthera damasonium, C. longifolia και Ophrys apifera.

Η ορνιθοπανίδα του ποταμού περιλαμβάνει δεκάδες είδη, που διαδέχονται το ένα το άλλο ανάλογα με την περιοχή. Από τα αρπακτικά στα ψηλά και στα Τέμπη ζούνε φιδαετοί, μπούφοι, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα, πετρίτες και σφηκιάρηδες. Κοντά στις εκβολές υπάρχουν καλαμόκιρκοι, ενώ σε όλο το μήκος του συναντά κανείς κιρκινέζια, γερακίνες, αετογερακίνες, σαΐνια, λιβαδόκιρκους, βαλτόκιρκους, δεντρογέρακα κ.ά. Στα χωράφια κοντά στο ποτάμι ζούνε λευκοί πελαργοί, σταχτοτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, κάργιες και χαβαρόνια. Άλλα σημαντικά είδη του Πηνειού είναι οι νεροκότσυφες, οι δεντροτσοπανάκοι, οι βραχοτσοπανάκοι, οι σταχτοσουσουράδες, οι αλκυόνες, οι κίσσες, τα σιρλοτσίχλονα, οι κοκκινοκεφαλάδες, οι αετομάχοι, οι γαλιάντρες, οι κούκοι, οι σταρήθρες, τα αηδόνια, οι γαλαζοπαπαδίτσες, οι αιγίθαλοι, οι θαμνοτσιροβάκοι, οι μαυρομυγοχάφτες, οι κοκκοθραύστες, τα σκαρθάκια, τα λούγαρα, οι πετροτουρλίδες, οι χαλκοκουρούνες, οι μελισσοφάγοι, οι αμπελουργοί, οι στρειδοφάγοι και τα νεροχελίδονα.

Από τα αμφίβια στον ποταμό ζουν κοινοί τρίτωνες, σαλαμάνδρες, πρασινόφρυνοι, γραικοβάτραχοι, λιμνοβάτραχοι, δεντροβάτραχοι και κιτρινομπομπίνες, ενώ η ερπετοπανίδα είναι μεγάλη και περιλαμβάνει βαλτοχελώνες, ποταμοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, αβλέφαρους, κονάκια, κυρτοδάκτυλους, τρανόσαυρες, σαύρες της Ρούμελης, τοιχογουστέρες, σαΐτες, στεφανοφόρους, λαφιάτες, σαπίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα και οχιές. Οι βίδρες είναι κοινές σε όλο σχεδόν το ποτάμι, ενώ στα δάση στα ψηλά, πριν την Καλαμπάκα, ζουν αρκούδες, λύκοι, ζαρκάδια και αγριόγατοι. Άλλα θηλαστικά είναι οι αγριόχοιροι, οι αλεπούδες, οι ασβοί, τα κουνάβια, οι νυφίτσες, οι σκίουροι και οι δεντρομυωξοί.

Ο Πηνειός διακρίνεται για την εξαιρετικά πλούσια ιχθυοπανίδα του που περιλαμβάνει 29 είδη. Από αυτά ξεχωρίζουν ο γουλιανός (Silurus glanis), το Θεσσαλόσιρκο (Alburnus thessalicus), η σαρδελομάνα (Alosa fallax), το χέλι (Anguilla anguilla), η μακεδονική μπριάνα (Barbus macedonicus), η πεταλούδα (Carassius gibelio), η τούρνα (Esox lucius), το αγκαθερό (Gasterosteus gymnourus), ο φεροκωβιός (Gobio feraeensis), ο Θεσσαλογωβιός (Knipowitschia thessala), το μαυροτσιρώνι (Pachychilon macedonicum), η πέρκα (Perca fluviatilis), το βαβούκι (Rhodeus meridionalis), το μυλωνάκι (Romanogobio elimeius), το τσιρώνι (Rutilus rutilus), η χρυσοβελονίτσα (Sabanejewia balcanica), η μακεδονική βελονίτσα (Cobitis vardarensis), η ποταμοσαλιάρα (Salaria fluviatilis), η κοκκινοφτέρα (Scardinius erythrophthalmus), ο μακεδονικός ποταμοκέφαλος (Squalius vardarensis), το γλήνι (Tinca tinca) και η μαλαμίδα (Vimba melanops).

Πρόσβαση

Ο Πηνειός είναι ένας τεράστιος ποταμός και μπορεί κανείς να γνωρίσει διαφορετικές φυσιογνωμίες και τοπία του, ανάλογα με τη αφετηρία του. Όσοι έχουν ως βάση την Καλαμπάκα μπορούν εύκολα να φτάσουν στα πιο ψηλά σημεία του ποταμού και στα πρώτα χιλιόμετρά του στον Θεσσαλικό κάμπο. Το ομορφότερο ωστόσο τμήμα του Πηνειού θεωρείται πως είναι εκείνο μετά τη Λάρισα, στη συμβολή του με τον παραπόταμο Τιταρήσιο, στους μαιανδρισμούς του πριν από τα Τέμπη και σε όλη την πορεία του μέσα στα Τέμπη μέχρι και τις εκβολές του, μια περιοχή την οποία ο επισκέπτης μπορεί να εξερευνήσει και με μικρή βάρκα (Latitude: 39.836208600227465, Longitude:22.455794186279263).

Ρύπανση – Υποβάθμιση και οικολογική καταστροφή

Παρ’ όλο τον πλούτο της βιοποικιλότητάς του και την εξαιρετική οικολογική και αισθητική αξία των οικοσυστημάτων και των τοπίων του, ο Πηνειός θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο επιβαρυμένα ποτάμια της χώρας, αλλά και της Ευρώπης, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Διευθυντή του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Καθηγητή κ. Νικήτα Μυλόπουλου.

Τα αίτια της οικολογικής καταστροφής, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα: η απουσία οργανωμένων αρδευτικών δικτύων, οι απαρχαιωμένες μέθοδοι άρδευσης και η ίδια η διάρθρωση των καλλιεργειών, με κύριο χαρακτηριστικό την επικράτηση υδροβόρων και χημικοσυντηρούμενων ειδών. Οι παράλληλες ανθρώπινες επιδράσεις (αμμοληψίες, εκχερσώσεις, οικιστικές επεκτάσεις, παρεμβάσεις στη φυσική κοίτη κ.λπ.) συμπληρώνουν, αλλά και επιτείνουν το πρόβλημα.

Όπως σημειώνει ο κ. Μυλόπουλος, «Ο Πηνειός δέχεται αστικά λύματα μικρών και μεγάλων οικισμών (με χωματερές δίπλα ή και μέσα στην κοίτη του), βιομηχανικά απόβλητα (μεταξύ των οποίων και τα χημικά απόβλητα ορισμένων χημικών βιομηχανιών), κτηνοτροφικά απόβλητα και χιλιάδες τόνους γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων. Στη Θεσσαλία, όπως και σε πολλές ακόμα περιοχές του πλανήτη, κάτι “τρέχει” με το νερό τα τελευταία χρόνια, εκτός από το ίδιο το νερό στις φυσικές οδούς του… Η λειψυδρία και η κλιματική κρίση είναι αποτελέσματα μιας αναπτυξιακής ιδεοληψίας που χρεοκόπησε ηθικά, πολιτικά και ιδεολογικά. Όσο νωρίτερα το καταλάβουμε, όσο γρηγορότερα το πάρουμε αλλιώς, τόσο περισσότερα θα μπορέσουμε να διασώσουμε …».

Επιμέλεια – απόδοση: Σοφία Παυλάκη, Δικηγόρος, M.Sc.

Πηγές: naturagraeca.com, larissa.gov.gr, mde-didaktiki.biol.uoa.gr, flash.gr, periou.gr, useum.org, tovaltino.blogspot.com

26 Ιουλίου

«Θεῷ παρεσκεύασας ἁγνὸν ὡς δόμον,
Σαυτὴν ἄγουσα, Σεμνή, εἰς κατοικίαν.
Παρασκευὴν ἔκτανεν εἰκάδι χαλκὸς ἐν ἕκτῃ»

Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη, στα χρόνια του αυτοκράτορα Αντωνίνου (138-160 μ.Χ.). Ήταν κόρη των ευσεβών Χριστιανών, Αγάθωνα και Πολιτείας, οι οποίοι φρόντισαν για τη χριστιανική αγωγή της, όπως είχαν υποσχεθεί στο Θεό στην περίπτωση που θα τους έδινε ένα παιδί. Επειδή το παιδί γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή έλαβε αυτό το όνομα. Μετά τον θάνατο των γονέων της, η Παρασκευή μοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς και ανέπτυξε ιεραποστολική δράση στη Ρώμη και στα περίχωρα της πόλης, κηρύσσοντας τον λόγο του Χριστού. Η δράση της αυτή προκάλεσε τον ειδωλολάτρη αυτοκράτορα Αντωνίνο, ο οποίος τη συνέλαβε και της υποσχέθηκε υλικά αγαθά, αν θα θυσίαζε στα είδωλα.

Συνέχεια →

Σημαντική προσωπικότητα της ελληνικής λαογραφίας, ο Κίτσος Μακρής, ο οποίος αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην έρευνα και τη μελέτη της ελληνικής λαϊκής τέχνης, απεβίωσε στις 12 Δεκεμβρίου 1988. Ο Κίτσος Μακρής γεννήθηκε στη Λάρισα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1917, και υπήρξε γόνος μιας οικογένειας με πνευματικά και καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα, που εγκαταστάθηκε στον Βόλο, το 1926.

Η πνευματική άνθηση και η καλλιτεχνική πρωτοπορία του Βόλου, που συμβάδιζαν με την οικονομική ανάπτυξη του τόπου εκείνη την εποχή, έδωσαν στον Κίτσο τα πρώτα ερεθίσματα για την ενασχόλησή του με τον χώρο της τέχνης. Από τη νεαρή του κιόλας ηλικία ο Μακρής ήταν δραστήριο μέλος του συλλόγου «Φίλοι των Γραμμάτων» και αρθρογραφούσε στη φιλολογική στήλη της εφημερίδας «Η Θεσσαλία», ενόσω εργαζόταν ως τυπογράφος στην επιχείρηση του πατέρα του.

Συνέχεια →

Δεσπόζουσα θέση στην κατασκευή των κατοικιών και άλλων κτισμάτων στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, και ευρύτερα της πεδινής Θεσσαλίας μέχρι τη δεκαετία του 1950-1960, κατέχει η χρήση της ωμής πλίνθου, σύμφωνα με όσα αναφέρει στο βιβλίο – λεύκωμα με τίτλο: «Καταγραφή και ανάδειξη της αγροτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Καρδίτσας», η συγγραφέας του πονήματος Βασιλική Κοζιού – Κολοφωτιά.

Συνέχεια →

Τρύγος στη Μαγνησία