Το καλοκαίρι της Μαρίας Νεφέλης

«Κοίταζα πόσο διάφανοι γίνονται
κείνοι που αγαπούνε!…»

Οδυσσέας Ελύτης, Μαρία Νεφέλη

Συνέχεια

Είχα μια θάλασσα στο νου!

Πάργα, Ήπειρος

«Είχα μια θάλασσα στο νου
κι ένα περβόλι, περιβόλι τ’ ουρανού»

Μπήκαμε πια για τα καλά στο καλοκαίρι και η μεγάλη πρωταγωνίστρια των διακοπών, του ρεμβασμού, των ξένοιαστων ημερών και των ονειρεμένων ταξιδιών, η ΘΑΛΑΣΣΑ, είναι και πάλι εδώ! Αιώνια, αέναη, απέραντη, γαλάζια και διάφανη, δροσερή, παιχνιδιάρα, πλανεύτρα και ερωτική, με χίλιους τρόπους ντύνει στο χρώμα της και στους κυματισμούς της τις ωραιότερες στιγμές και αναμνήσεις μας από το καλοκαίρι!

Οι βαθύτερα χαραγμένες μνήμες μας, εκείνες που πιο δύσκολα ξεθωριάζουν, είναι οι παιδικές. Θυμάμαι το καλοκαίρι του 1974, το καλοκαίρι που έγινα οκτώ χρονών, ως αναστάσιμο. Ο κόσμος -αγκυλωμένος μέχρι τότε και βλοσυρός, καταθλιπτικά «ελληνοχριστιανικός»- από τη μια μέρα στην άλλη ξεμαρμάρωσε, πλημμύρισε από χρώματα και ευωδιές.

Συνέχεια

Όλη η Ελλάδα κολυμπάει!

Οι καλοκαιρινές διακοπές, όπως τις αποτύπωσε
ο Ελληνικός Κινηματογράφος, τη δεκαετία του ’60

Συνέχεια

Οι φόβοι του μεσημεριού

Στην καρδιά του καλοκαιριού τίποτα δεν θα μπορούσε να συνοψίσει καλύτερα όλα όσα σημαίνει αυτή η εποχή για τους ανθρώπους από την ώρα του μεσημεριού… Αυτή τη μοναδική ώρα που η ζέστη πυρώνει την πλάση και η ραστώνη των διακοπών μας βρίσκει νωχελικούς, αγκαλιά με την ανεμελιά και το όνειρο… Για τούτη τη μοναδική αίσθηση του καλοκαιριάτικου μεσημεριού μας μιλούν και τα δύο κείμενα που ακολουθούν, το πρώτο ένα απόσπασμα από την ποιητική συλλογή «Ο Μικρός Ναυτίλος» του Οδυσσέα Ελύτη και το δεύτερο η σύνθεση «Οι φόβοι του μεσημεριού» του Γιώργου Σταυριανού με την υπέροχη φωνή της Κάτιας Δανδουλάκη στην απαγγελία.

Τον Ιούλιο κάποτε…

Καυτός, ερωτικός, ξένοιαστος και ποθητός, ο Ιούλιος είναι ο αγαπημένος μήνας των καλοκαιρινών διακοπών, της χαράς και των αποδράσεων! Η επαφή με τη φύση και οι ευκαιρίες για ταξίδια που προσφέρει απλόχερα, στάθηκαν ανέκαθεν πηγή ανεξάντλητης έμπνευσης και δημιουργίας για τους ποιητές μας

Συνέχεια

Ε! Σεις στεριές και θάλασσες!

Ιθάκη όρμος Αφτέλι (Σκύδι)

Ο Ήλιος

Ε σεις στεριές και θάλασσες
τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές
ακούτε τα χαμπέρια μου
μέσα στα μεσημέρια μου
«Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!».

Συνέχεια

Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης…

Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής – Μικρό αφιέρωμα με αγαπημένα τραγούδια

«Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης. Πίσω από κάθε ανάταση, από κάθε μεράκι, μια κιθάρα περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να τα ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν είναι λίγο αυτό. Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους, είναι αυτό που μας βαστάει στη ζωή. Γι’ αυτό, κοντά στα ποιήματά μου, δοκίμασα να γράψω και μερικά τραγούδια, χωρίς να τα υποτιμώ καθόλου. Έτσι ή αλλιώς, μιλά κανείς για τα ίδια πράγματα που αγαπά, και από κει και πέρα το λόγο έχουν αυτοί που θα τ΄ ακούσουν. Λένε πως το είδος έχει ορισμένους κανόνες. Δεν τους ξέρω και, πάντως, δεν ενδιαφέρθηκα ή δεν μπορούσα ίσως να τους ακολουθήσω. Δουλεύει ο καθένας όπως νιώθει. Και η θάλασσα είναι απέραντη, τα πουλιά μυριάδες, οι ψυχές όσες και οι συνδυασμοί που μπορούν να γεννήσουν οι ήχοι και τα λόγια, όταν ο έρωτας και το όνειρο συμβασιλεύουν».

Οδυσσέας Ελύτης

Συνέχεια

Ο θερισμός

«Όταν ο ήλιος κολυμπήσει σαν ποτάμι σ’ έναν κάμπο αθέριστο…»

Θερισμός, κάπου στη Δυτική Μακεδονία (Ιούνιος 1957),
σε μία από τις ωραιότερες φωτογραφίες του Δημήτρη Χαρισιάδη

Συνέχεια

Πατρίδες (Κωστής Παλαμάς)

Οδυσσέας Φωκάς, Υμηττός, ελαιογραφία 1900
(Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου)

Πατρίδες

Ἐδῶ οὐρανὸς παντοῦ κι ὁλοῦθε ἥλιου ἀχτίνα,
καὶ κάτι ὁλόγυρα σὰν τοῦ Ὑμηττοῦ τὸ μέλι,
βγαίνουν ἀμάραντ᾿ ἀπὸ μάρμαρο τὰ κρίνα,
λάμπει γεννήτρα ἑνὸς Ὀλύμπου ἡ θεία Πεντέλη.

Στὴν ὀμορφιὰ σκοντάβει σκάφτοντας ἡ ἀξίνα,
στὰ σπλάχνα ἀντὶ θνητοὺς θεοὺς κρατᾶ ἡ Κυβέλη,
μενεξεδένιο αἷμα γοργοστάζ᾿ ἡ Ἀθήνα
κάθε ποὺ τὴ χτυπᾶν τοῦ Δειλινοῦ τὰ βέλη.

Κωστὴς Παλαμᾶς

Συνέχεια

Η Ελένη των Ποιητών

Στον κόσμο ολόκληρο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, το πρόσωπο της Ελένης παραμένει θρυλικό. Μορφή αινιγματική, αιώνιο και πανανθρώπινο σύμβολο της ανυπέρβλητης ομορφιάς αλλά και του παθιασμένου έρωτα, η Ελένη αποτέλεσε αστείρευτη πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες εδώ και 3.000 χρόνια! Ποίηση, λογοτεχνία, γλυπτική, ζωγραφική, το θέατρο αλλά και ο κινηματογράφος, έχουν αφιερώσει στην Ελένη μερικά από τα ωραιότερα και διαχρονικά έργα τους. Η αρπαγή της Ελένης από τον Πάρη θα προκαλέσει τον δεκαετή Τρωικό πόλεμο, έναν από τους πιο αιματηρούς και ολέθριους του αρχαίου κόσμου. Για τούτο και η προσωπικότητα της Ελένης στάθηκε πολλές φορές αμφιλεγόμενη, αινιγματική, σκοτεινή και μήλον της έριδος για τους ανθρώπους. Ξεκινώντας από τα κορυφαία Ομηρικά έπη, ας δούμε πώς «είδαν» τη δική τους Ελένη οι σπουδαιότεροι ποιητές και στιχουργοί μας:

Συνέχεια

Το ολάνθιστο τεύχος των «Πειραϊκών Γραμμάτων»

Τον Ιανουάριο του 1940 ξεκίνησε να εκδίδεται στον Πειραιά το περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα». Αποτελούσε εκδοτικό έργο του δραστήριου, εκείνη την περίοδο, Φυσιολατρικού Ομίλου Πειραιώς. Διευθυντές του ανέλαβαν οι λογοτέχνες Ισιδώρα Καμαρινέα και Κλέαρχος Στ. Μιμίκος. Απέβλεπε, κατά κύριο λόγο, στην παρουσίαση της συγγραφικής εργασίας δημιουργών, που ζούσαν στην πόλη του Πειραιά, συνεχίζοντας τη μακρά παράδοση, που είχε η πόλη στην έκδοση λογοτεχνικών εντύπων.

Συνέχεια

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος για τη Μητέρα

(φωτ. Anne Geddes)

Ας πάμε εμπρός
Τα πρωινά κελεύσματα των τοξοτών
καταλαμβάνουν το κέντρον της καρδιάς μας
Σπόρος ο λόγος των ποιητών
Και το τριφύλλι των παιδιών στο στήθος των μανάδων
χαρμόσυνον σαν άφιξις λευκών ιστιοφόρων

Συνέχεια

Του Μαγιού ροδοφαίνεται η μέρα…

Ο Μάιος είναι ο πέμπτος μήνας του ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Αρχικά ήταν ο τρίτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου (Majus) και πήρε το όνομά του, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, από τη θεότητα Μαία (λατινικά Μάγια), μητέρα του θεού Ερμή. Ήταν η θεά της γονιμότητας και ετιμάτο με θυσίες χοιριδίων στο βωμό της.

Συνέχεια

Η ημέρα της Λαμπρής (Διονύσιος Σολωμός)

Για την ημέρα του Πάσχα, ο Εθνικός μας ποιητής
έγραψε το υπέροχο ποίημα «Η ημέρα της Λαμπρής»

Η ημέρα της Λαμπρής

Διονύσιος Σολωμός

Συνέχεια

Μέρες του μωβ..

Ανθισμένη κουτσουπιά στον περίβολο της ιεράς μονής Παναγίας Μολυβδοσκέπαστης στην Κόνιτσα

Ετούτες οι μέρες κάθε χρόνο, είναι από τις ελάχιστες περιόδους που η φύση καταφέρνει να επικρατήσει ακόμα και στους πιο πολυσύχναστους δρόμους του κέντρου της Αθήνας, χάρη στην παρουσία των πανέμορφων δέντρων της Κουτσουπιάς, που ολάνθιστα κατακλύζουν την πρωτεύουσα και πολλές ακόμα πόλεις της χώρα μας, αλλά και τις εξοχές μας. Είναι η εποχή που η φύση ντύνεται το μωβ του μοναδικού αυτού δέντρου που μεταμορφώνει σε πίνακες ζωγραφικής τους δρόμους, τις γειτονιές και τα τοπία μας.

Συνέχεια

Σολωμού συντριβή και δέος (Οδυσσέας Ελύτης)

Κέρκυρα

Μισόβγαινε ἀπ’ τὸν ὕπνο ἡ πολιτεία. Τῶν καμπαναριῶν αἰχμὲς
Κοντοὶ σημαιῶν καὶ κάτι πρῶτα πρῶτα τριανταφυλλιὰ
Στοῦ μικροῦ παραθύρου σου -ποὺ ἀκόμη φώταγε- τὸ μαρμαράκι
Ἄ κεῖ μονάχα νὰ ‘ταν
Ἕνα κλωνάρι μὲ δαφνόκουκα νὰ σοῦ ἄφηνα γιὰ καλημέρα
Ποὺ τέτοιας νύχτας τὴν ἀγρύπνια πέρασες. Καὶ τὴ γνωρίζω
Πάνω σ’ ἄσπρα χαρτιὰ πιὸ δύσβατα κι ἀπ’ τοῦ Μεσολογγιοῦ τὶς πλάκες

Συνέχεια