Αρχάγγελος Μιχαήλ Ποταμίδας Κισσάμου

Η Ποταμίδα Κισσάμου Χανίων είναι διάσημη για τους εντυπωσιακούς Κομόλιθους της, που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον πλήθους επισκεπτών κάθε χρόνο, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο αυτή η περιοχή των Χανίων έχει κι άλλα πολλά όμορφα και ενδιαφέροντα σημεία να επιδείξει, ανάμεσα σε αυτά το ξωκλήσι του Μιχαήλ Αρχαγγέλου.

Βρίσκεται σε μια δασωμένη περιοχή της Ποταμίδας, σφηνωμένο μέσα σε ένα βράχο, κοντά στη γειτονιά, μια από τις πέντε του χωριού, που οι ντόπιοι αποκαλούν Κατερμάδω. Η εικόνα του μικρού ναού είναι απόκοσμη καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του αποτελεί σπηλαίωση κι έτσι το φυσικό φως που εισέρχεται στο εσωτερικό του είναι λιγοστό. Οι εικόνες του Μιχαήλ Αρχαγγέλου να κρατά το σπαθί του, με βλέμμα διαπεραστικό, είναι πάμπολλες, τόσο στο τέμπλο όσο και στους τοίχους του.

Ξεχωρίζει όμως η δεσποτική, μεγάλη, εικόνα πάνω στο απλό, ξύλινο τέμπλο που φέρει τη χρονολογία 1935. Το εκκλησάκι λένε οι ντόπιοι υπήρχε πριν την Τουρκοκρατία όμως οι Οθωμανοί το κατέστρεψαν και έτσι χρειάστηκε να κτιστεί εκ νέου. Υπάρχει και μια παράδοση που αφορά στο πως ξανακτίστηκε σε αυτό το σημείο η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στο Μιχαήλ Αρχάγγελο.

Όπως μας διηγήθηκε κάτοικος της Ποταμίδας, πολύ παλιά η εικόνα του Μιχαήλ Αρχαγγέλου φιλοξενείτο στο «Χαλομονάστηρο», μια περιοχή λίγο ψηλότερα από το σημείο της σπηλαίωσης, όπου λέγεται πως λειτουργούσε μικρό μοναστήρι. Προφανώς την είχαν μεταφέρει εκεί αφότου οι Οθωμανοί κατέστρεψαν το ναό της μέσα στη σπηλιά. Όμως η εικόνα έφευγε από το «Χαλομονάστηρο» και επέστρεφε εκεί που θεωρούσε πως ανήκει. Οι κάτοικοι τη γύριζαν πίσω όμως το ίδιο σκηνικό επαναλαμβανόταν.

Τότε ένας εκ των κατοίκων, ο Φραγκίσκος Αποστολάκης, αποφάσισε να κτίσει ξανά το εκκλησάκι του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στη θέση που προϋπήρχε ώστε να μείνει και η εικόνα στη θέση της. Έτσι κι έγινε. Βέβαια έκτοτε το ξωκλήσι έχει υποστεί αρκετές ανακαινίσεις για να φθάσει σε αυτό που σήμερα βλέπουμε όμως οι πιστοί της Ποταμίδας δεν ξεχνούν αυτή την ιστορία και την διηγούνται με την πρώτη ευκαιρία, συμπληρώνοντας πως ο Αρχάγγελος Μιχάηλ είχε σώσει πολύ κόσμο από ασθένειες του παρελθόντος γι’ αυτό και τον τιμούν ιδιαιτέρως κάθε χρόνο στη γιορτή του.

Κομόλιθοι στην Ποταμίδα Κισσάμου

Πηγή: Ελένη Βασιλάκη, σε: e-storieskritis.gr

Η άφιξη του Παύλου Μελά στη Δυτική Μακεδονία και ο ηρωικός θάνατός του

28 Αὐγούστου 1904

Ο Παύλος Μελάς με τα παιδιά του, Μιχαήλ και Ζωή

Σὰν σήμερα τὸ 1904, ὁ Ἀνθυπολοχαγὸς Πυροβολικοῦ Παῦλος Μελάς, διέρχεται τὴν ἑλληνοτουρκικὴ μεθόριο καὶ ἀρχίζει τὸν ἀγῶνα τοῦ κατὰ τῶν Βουλγάρων κομιτατζήδων τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας. Ἡ ἀποφασιστικὴ ἐπέμβαση τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους στὰ Μακεδονικὰ προβλήματα, ἔγινε πλέον γεγονὸς καὶ ὁ διακαὴς πόθος τοῦ Μακεδονομάχου μας ποὺ ἀπὸ πολὺ καιρὸ ἀπορροφοῦσε τὶς σκέψεις του, ἄρχισε νὰ πραγματοποιεῖται. Λίγους μῆνες ἀργότερα, ὁ θάνατός του στὴ Στάτιστα (Μελάς), στὶς 13 Ὀκτωβρίου 1904, ἀπετέλεσε πραγματικὸ ἐγερτήριο σάλπισμα γιὰ ὁλόκληρο τὸν Μακεδονικὸ Ἀγῶνα. Μέχρι τότε τὸ Μακεδονικὸ ζήτημα αφεώρα ἕνα μικρὸ τμῆμα τοῦ ὅλου Ἑλληνισμοῦ. Ἀπὸ τῆς στιγμῆς ὅμως ἐκείνης καθίστατο πλέον «ἀγῶν ἐπιβιώσεως ὁλοκλήρου τοῦ Ἔθνους» καὶ ὅλοι οἱ Ἕλληνες ἀντελήφθησαν ὅτι ζωτικὰ συμφέροντα τοῦ Ἑλληνισμοῦ διεκυβεύονταν στὸ χῶρο τῆς Μακεδονίας.

Συνέχεια

Άγιος Απόστολος Τίτος

25 Αυγούστου

Συνέχεια

Παραμυθένια βόλτα με το τρενάκι του Πηλίου!

Το τρενάκι του Πηλίου ή αλλιώς «ο Μουτζούρης» είναι ένα τουριστικό τρένο που ταξιδεύει στα χωριά του Πηλίου, με ταχύτητα 20 χλμ./ώρα και καλύπτει απόσταση 15 χλμ. Αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα της περιοχής και αρέσει σε μικρούς και μεγάλους! Η διαδρομή διαρκεί συνολικά 1 ώρα και 30 λεπτά, με στάση 15 λεπτών στην Άνω Γατζέα. Το τρένο περνά πλάι από χαράδρες και από γέφυρες, ιστορικά χωριά και μαγευτικές τοποθεσίες, μέσα από την πλούσια Πηλιορείτικη βλάστηση με θέα τον Παγασητικό.

Συνέχεια

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ισαπόστολος και Δάσκαλος του Γένους

24 Αυγούστου

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε φωτοφόρος απόστολος του Ευαγγελίου στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Η Εκκλησία για να τιμήσει τον αγώνα και την προσφορά του, τον ονόμασε Ισαπόστολο. Γεννήθηκε στο χωριό Ταξιάρχης της επαρχίας Αποκούρου, κοντά στο χωριό Μεγάλο Δένδρο Ναυπακτίας, το 1714, από γονείς ευσεβείς, που τον ανέθρεψαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου.

Συνέχεια

Η σφαγή του Κομμένου

16 Αὐγούστου 1943

«Δόξα μικρή δεν είναι ένας ωραίος
για την πατρίδα θάνατος·
ντροπή ‘ναι άσκημα να πεθαίνεις …»

Ευριπίδη «Τρωάδες», 402-404

Ἦταν δεκαπενταύγουστος τοῦ 1943 καί ἐνῶ ὅλοι οἱ ἁπανταχοῦ χριστιανοί γιόρταζαν τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, κάποιοι κάτοικοι σέ ἕνα χωριό τῆς πατρίδας μᾶς ζοῦσαν τό δικό τους μαρτύριο ὑπό τή βάναυση καί δολοφονική συμπεριφορά τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν. Ἡ σφαγή τοῦ Κομμένου ἔμεινε στήν ἱστορία καθώς ἦταν στήν κυριολεξία μιά τραγωδία ἡ ὁποία συγκλόνισε ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ὄχι μόνο γιατί ἀφανίστηκε σχεδόν ἕνα ὁλόκληρο χωριό ἀλλά ἐπιπλέον ἦταν τό πρῶτο στή χώρα μᾶς τό ὁποῖο δοκιμάστηκε ἀπό τήν βιαιότητα καί τήν βαρβαρότητα τῶν κατακτητῶν.

Συνέχεια

Ο Άγιος Ισίδωρος Χίου

14 Μαΐου

Φορητή εικόνα του πρωτομάρτυρος της Χίου Αγίου Ισιδώρου
του 19ου αιώνος από τον ομώνυμο Ιερό Ναό Αγίου Ισιδώρου
Πετροκοκκίνων Κάμπου Χίου

Το Νεχώρι είναι ένα μαστιχοχώρι λίγα χιλιόμετρα μακριά από την πόλη της Χίου. Εκεί, κατά την παράδοση, άφησε την τελευταία του πνοή, μετά από σκληρά βασανιστήρια, ο Άγιος Ισίδωρος, το έτος 250 μ.Χ. Ήταν τότε αυτοκράτορας του ρωμαϊκού κράτους ο Δέκιος. Ο Ισίδωρος, που καταγόταν από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από Χιώτη πατέρα ειδωλολάτρη, ήταν ναύτης μιας μοίρας του στόλου των Ρωμαίων, που αγκυροβόλησε εκείνον τον χρόνο στο νησί της Χίου. Εκεί καταγγέλθηκε στον ναύαρχο του στόλου Νουμέριο, ότι ο ναύτης Ισίδωρος ήταν Χριστιανός. Είχε μάλιστα επαφές με την υπάρχουσα στη Χίο χριστιανική κοινότητα.

Συνέχεια

Ο Άγιος Μύρων Επίσκοπος Κρήτης ο θαυματουργός

8 Αυγούστου

Ο Άγιος Μύρων ανήκει στη χορεία των αρχαίων αγίων της Κρήτης. Η ζωή και το έργο του είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με την αρχαία πόλη της Ραύκου, η οποία υπήρξε η πατρίδα του αγίου και προς τιμήν του μετονομάστηκε αργότερα «Άγιος Μύρωνας». Η αρχαία Ραύκος τοποθετείται νότια της Κνωσού και κοντά στη Γόρτυνα. Σήμερα το χωριό Άγιος Μύρωνας είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Μαλεβιζίου και οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Κτισμένος πάνω στην κορυφή ενός διάσελου, σε υψόμετρο 140 μ., ο Άγιος Μύρωνας δεσπόζει σε ολόκληρη την επαρχία και η θέα που αντικρίζει κανείς προς όλη την περιοχή είναι πανοραμική.

Συνέχεια

Το Κεφαλόβρυσο του Μάρκου Μπότσαρη

8-9 Αὐγούστου 1823

Μάρκος Μπότσαρης
(1790-1823)

Εἶναι μεσάνυχτα τῆς 8ης πρός 9ης Αὐγούστου, πρίν ἀκριβῶς ἀπό 197 χρόνια! 350 ἐπαναστάτες Σουλιῶτες, ἀνάμεσά τους καί λίγες δεκάδες Εὐρυτάνες, ξεγλιστροῦν σάν σκιές ἀπό τά δασύφυλλα πλατάνια καί ἀθόρυβα ἀναπτύσσονται γύρω ἀπό τό πολυπληθές στρατόπεδο 5.000 ἀνδρῶν πού μέ διοικητή τόν Τζελαλεδίν-μπέη ἔχουν ἐγκατασταθεῖ στό Κεφαλόβρυσο.

Οἱ 5.000 μισθοφόροι αρβανίτες ὑπό τόν Τζελαλεδίν, ἀποτελοῦν τή δυναμική ἐμπροσθοφυλακή μιᾶς τεράστιας στρατιᾶς πού συνέκλινε ἀπό διαφορετικές κατευθύνσεις στό Καρπενήσι καί ἀποτελούνταν ἐπίσης: ἀπό τό ἀσκέρι τοῦ Μουσταῆ πασᾶ τῆς Σκόνδρας καθώς καί ἀπό αὐτό τοῦ Ἄγου Βασιάρη, συνολικῆς δυναμικότητας περίπου 15.000 στρατιωτῶν (ἄλλες ἱστορικές πηγές κάνουν λόγο γιά 12.000). Ὅλοι τοῦτοι ἔχουν κατακλύσει ἀπό ἄκρη σέ ἄκρη τήν πόλη πού μυρίζει θάνατο καί τρομοκρατία.

Συνέχεια

Η εκκλησία της Μεταμορφώσεως στη Μουσουνίτσα

Ανάμεσα στους εκατοντάδες ιερούς ναούς και γραφικά ξωκλήσια που εορτάζουν σήμερα 6 Αυγούστου, ξεχωριστή θέση έχει η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην πλατεία του χωριού Αθανάσιος Διάκος (Άνω Μουσουνίτσα) στην ορεινή Φωκίδα. Κάτω από τον ίσκιο και τη δροσιά των υπεραιωνόβιων πλατάνων, που καλύπτουν ολόκληρη την όμορφη πλατεία του ιστορικού χωριού, δεσπόζει η μεγάλη λιθόκτιστη εκκλησιά, ανεγερθείσα το 1872 σύμφωνα με την επιγραφή της εισόδου της και αντίκρυ της η προτομή του ήρωα – πρωτομάρτυρα της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 Αθανασίου Διάκου, που δόξασε με τη θυσία του την Ελλάδα, αλλά και την όμορφη -όπως και ο ίδιος- γενέτειρά του.

Συνέχεια