Η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στη Μουσουνίτσα

6 Αυγούστου 202024 Μαρτίου 2023kimintenia

Ανάμεσα στους εκατοντάδες ιερούς ναούς και γραφικά ξωκλήσια που εορτάζουν σήμερα 6 Αυγούστου, ξεχωριστή θέση έχει η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην πλατεία του χωριού Αθανάσιος Διάκος (Άνω Μουσουνίτσα) στην ορεινή Φωκίδα. Κάτω από τον ίσκιο και τη δροσιά των υπεραιωνόβιων πλατάνων, που καλύπτουν ολόκληρη την όμορφη πλατεία του ιστορικού χωριού, δεσπόζει η μεγάλη λιθόκτιστη εκκλησιά, ανεγερθείσα το 1872 σύμφωνα με την επιγραφή της εισόδου της και αντίκρυ της η προτομή του ήρωα – πρωτομάρτυρα της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 Αθανασίου Διάκου, που δόξασε με τη θυσία του την Ελλάδα, αλλά και την όμορφη -όπως και ο ίδιος- γενέτειρά του.

Μια ιστορική φωτογραφία: Ο Νικόλαος Πλαστήρας, ο Στυλιανός Γονατάς
και ο Γεώργιος Παπανδρέου εξέρχονται του Ι.Ν. Μεταμορφώσεως
κατά την επίσκεψή τους στη Μουσουνίτσα, το 1922

Στην πλατεία του χωριού γύρω από τον ιερό ναό γίνεται κάθε χρόνο μεγάλο, ξακουστό πανηγύρι, το οποίο στα παλαιότερα κυρίως χρόνια διαρκούσε τρία μερόνυχτα και συγκέντρωνε τον πληθυσμό όλων των γύρω κωμοπόλεων και χωριών, αποτελώντας το καθιερωμένο «γεγονός της χρονιάς» για την τοπική κοινωνία.

Η Μουσουνίτσα (Αθανάσιος Διάκος) και τα Βαρδούσια Όρη

Το χωριό αρχικά ονομαζόταν «Άνω Μουσουνίτσα» έως το 1959, οπότε μετονομάστηκε, προς τιμήν του ήρωα που γεννήθηκε εκεί, «Αθανάσιος Διάκος» με το φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως ΦΕΚ Α’ 5/07.01.1959. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.050 μέτρων, στις ανατολικές πλαγιές των Βαρδουσίων, στην καρδιά της Ρούμελης. Ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 518 κάτοικοι. Η Τοπική Κοινότητα Αθανασίου Διάκου ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Καλλιέων του Δήμου Δελφών της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδος.

Η προτομή του Αθανασίου Διάκου τοποθετήθηκε στην πλατεία του χωριού από τον Νικόλαο Πλαστήρα, το 1922, προς τιμήν της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, ώστε να τιμηθεί αφ’ ενός ο τόπος καταγωγής του ήρωα και αφ’ ετέρου οι ίδιοι οι κάτοικοί του, πολλοί εκ των οποίων μετείχαν στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων που διοικούσε ο Πλαστήρας, το περίφημο «σεϊτάν ασκέρ» (το ασκέρι του διαβόλου), όπως χαρακτηριστικά αποκαλούσαν οι Τούρκοι τον στρατό του Πλαστήρα, για τις φοβερές ζημιές και τον τρόμο που τους προκαλούσε.

Η κυρία και η πλαϊνή είσοδος του ιερού ναού της Μεταμορφώσεως στην πλατεία του χωριού

Στο χωριό σώζεται το πατρικό σπίτι του Αθανασίου Διάκου, στην περιοχή πάνω από το ποτάμι που διαρρέει τον οικισμό, εκεί όπου ο ήρωας ήρθε στον κόσμο. Το σπίτι του Διάκου, από το 2009, έχει μετατραπεί σε Μουσείο, όπου ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με σημαντικές πληροφορίες και ντοκουμέντα για τη δράση του ήρωα και την Ελληνική Επανάσταση στην περιοχή καθώς και να θαυμάσει από κοντά όπλα, προσωπικά αντικείμενα και ρουχισμό των αγωνιστών της εποχής της Επαναστάσεως. Κάθε χρόνο, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου, διοργανώνονται προς τιμήν του ήρωα πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα «Διάκεια».

Η προτομή του Αθανασίου Διάκου στην πλατεία του χωριού και το πατρικό σπίτι του, σήμερα Μουσειακός χώρος

Το χωριό διασχίζει το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 και από αυτό ξεκινούν οι διαδρομές για τις κορυφές των Βαρδουσίων, με υψηλότερη τον Κόρακα (2.495 μ.), και για τα δύο ορειβατικά καταφύγια που υπάρχουν, σε υψόμετρο 1.750 και 2.014 μέτρων.

Ο Αθανάσιος Διάκος Φωκίδας περιβάλλεται από πυκνά ελατοδάση καθώς επίσης και από καστανιές, καρυδιές, βελανιδιές, κέδρα και πλατάνια, ενώ το χωριό διασχίζει ένας παραπόταμος του Μόρνου, με το γεφύρι που περνά από πάνω του και τα αιωνόβια πλατάνια να συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς σε κάθε εποχή του έτους! Παντού στο χωριό συναντάμε πετρόχτιστες βρύσες με πεντάκαθαρα νερά από τις πηγές των γύρω βουνών, που προσφέρουν απλόχερα τη δροσιά και τη φρεσκάδα τους!

Το ποτάμι της Μουσουνίτσας, ένα τοπίο ασύγκριτης φυσικής ομορφιάς
με τα αιωνόβια πλατάνια και τα ολόδροσα νερά του

Το χωριό προσεγγίζεται είτε μέσω Άμφισσας – Λιδωρικίου είτε μέσω Αμφίκλειας – Παύλιανης. Τα παραδοσιακά καταλύματα φιλοξενούν όλους τους μήνες του χρόνου μεγάλο αριθμό επισκεπτών, ενώ στις γραφικές ταβέρνες μπορείτε να γευτείτε σπιτικές, παραδοσιακές νοστιμιές και τοπικά προϊόντα με κορυφαία το απολαυστικό παγωτό καϊμάκι και το ολόφρεσκο γιαούρτι! Αρκετές οικογένειες της Μουσουνίτσας συνεχίζουν έως και σήμερα την παλαιά παράδοση ασχολούμενες επαγγελματικά με την κτηνοτροφία, τη γαλακτοκομία και τη μελισσοκομία.

Χάρη στη σπάνια ομορφιά, την ξεχωριστή φιλοξενία και την ηρωική ιστορία του ο Αθανάσιος Διάκος -είναι βέβαιο, πως ..θα κλέψει την καρδιά σας! Καλή σας απόδραση!