Έργο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη

Ο νέος ιερός ναός Αγίου Ανδρέα Πατρών (1908) σε σχέδια Εμίλ Ρομπέρ

Ο ιερός ναός Αγίου Ανδρέα Πατρών δεσπόζει στη δυτική πλευρά του κέντρου της Πάτρας. Μαζί με τον διπλανό παλαιό ναό του Αγίου Πρωτοκλήτου Αποστόλου, που οικοδομήθηκε στο διάστημα 1836-1843 στη θέση όπου μαρτύρησε, σε σχέδια Λυσάνδρου Καυταντζόγλου, αποτελούν ένα λαμπρό ιερό προσκύνημα ολόκληρης της Χριστιανοσύνης.

1η Νοεμβρίου

Η Αγία Ελένη μαρτύρησε τον 18ο αιώνα μ.Χ. Καταγόταν από την όμορφη και σπουδαία πόλη του Πόντου Σινώπη και ήταν κόρη της ευσεβούς οικογενείας Μπεκιάρη. Ήταν 15 ετών, ωραιοτάτη στο σώμα και στην όψη, η δε αγνότητά της έδινε ιδιαίτερη χάρη στο πρόσωπό της. Διακρινόταν για την υπακοή στους γονείς της και την θερμή αγάπη της ψυχής της προς τον Χριστό. Στην ανατροφή της επέδρασε ιδιαίτερα ο θείος της, αδελφός του πατέρα της, ο οποίος εδίδασκε τότε σε Ελληνικό κρυφό Σχολείο της Σινώπης.

Το μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας στη Λίμνη της Καστοριάς

Σήμερα πάμε μια βόλτα στην Καστοριά, στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου – Παναγίας Μαυριώτισσας. Τέσσερα περίπου χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Καστοριάς, πάνω στα νερά της πανέμορφης λίμνης, δεσπόζει εδώ και αιώνες η ιερά Μονή. Το καθολικό της, που χτίστηκε το 1082 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ τον Κομνηνό, κατατάσσεται στους μονόχωρους ξυλοστεγείς ναούς με νάρθηκα, ενώ είναι χτισμένο πάνω στα θεμέλια παλαιότερου ναού. Συναντάμε τρία στρώματα αγιογράφησης του καθολικού της μονής, του 10ου, 15ου και 17ου αιώνος. Όλες οι τοιχογραφίες είναι αρκετά φθαρμένες από τον χρόνο και με δυσκολία διακρίνει κανείς μορφές και παραστάσεις από τον πλούσιο, μοναδικής αξίας διάκοσμο.

«Άγιε Νικόλα φύλαγε κι Αγιά Θαλασσινή …»
Νίκος Καββαδίας

Παναγία Ιεροσολυμίτισσα

Ο τόπος όπου ετάφη η Παναγία μας, ο Κήπος της Γεσθημανής, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα προσκυνήματα στα Ιεροσόλυμα και δεύτερο ιερότερο τόπο μετά τον Πανάγιο Τάφο. Η ευρύτερη περιοχή της Γεσθημανής πήρε το όνομά της από τις πολλές ελιές που υπήρχαν εκεί. Στο μνημείο του Τάφου της Παναγίας φυλάσσεται και η θαυμαστή εικόνα της Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας. Μέσα στον Κήπο της Γεσθημανής διαδραματίστηκαν τα σημαντικότερα γεγονότα πριν από τη Σταύρωση του Ιησού Χριστού. Επίσης, εκεί βρίσκεται η Χρυσή Πύλη η οποία παραμένει κλειστή και λέγεται ότι θα ανοίξει όταν στην περιοχή θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Από αυτή την Πύλη, πέρασε ο Χριστός πάνω στο γαϊδουράκι κατά την είσοδό του στα Ιεροσόλυμα την Κυριακή των Βαΐων.

Η Παναγία είναι το πνευματικό στόλισμα της ορθοδοξίας. Για μας τους Έλληνες είναι η πονεμένη μητέρα, η παρηγορήτρια κ’ η προστάτρια, που μας παραστέκεται σε κάθε περίσταση. Σε κάθε μέρος της Ελλάδας είναι χτισμένες αμέτρητες εκκλησιές και μοναστήρια, παλάτια αυτηνής της ταπεινής βασίλισσας, κι’ ένα σωρό ρημοκλήσια, μέσα στα βουνά, στους κάμπους και στα νησιά, μοσκοβολημένα από την παρθενική και πνευματική ευωδία της.

Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος – Οσίου Νικάνωρος Ζάβορδας

Ιστορία και κειμήλια

Η Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορα – Μεταμορφώσεως του Σωτήρος βρίσκεται στο όρος Καλλίστρατο Γρεβενών, στην αριστερή όχθη του ποταμού Αλιάκμονα, κοντά στη Δεσκάτη και απέχει από τα Γρεβενά 45 χιλιόμετρα, περίπου 50 λεπτά δρόμο. Εκεί υπήρχε το χωριό Ζάβορδα, από το οποίο έλαβε το όνομα με το οποίο είναι περισσότερο γνωστή. Το μοναστήρι ήταν σταυροπηγιακό, μέχρι το 1767 και υπαγόταν στην Αρχιεπισκοπή Αχριδών, μετέπειτα όμως ανήκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η μονή της Ζάβορδας έχει χαρακτηριστεί ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» με την υπουργική απόφαση 4701/3.3.1967 (ΦΕΚ Β’ 183/16.3.1967).

1η Αυγούστου

Η Αγία Ελέσα καταγόταν από την Πελοπόννησο και ήταν κόρη ενός πλούσιου Έλληνα, που ονομαζόταν Ελλάδιος. Η μητέρα της, Ευγενία, ήταν στείρα, αλλά πολύ θεοσεβής χριστιανή. Έτσι με πολλή προσευχή απέκτησε θαυματουργικά την Ελέσα, την οποία ανέθρεψε σύμφωνα με  τις  επιταγές του Ευαγγελίου και κάτω από τις δυσκολίες του ειδωλολάτρη συζύγου της. Σε ηλικία 14 χρονών η Ελέσα έμεινε ορφανή από μητέρα. Έμεινε εκείνη κυρία του πλούσιου σπιτιού του πατέρα της. Αμέτρητες ήταν τότε οι ευεργεσίες και οι ελεημοσύνες που έκανε στους στερημένους και πάσχοντες συνανθρώπους της.

22 Ιουλίου

Ανάμεσα στους πολυάριθμους Αγίους, που κοσμούν το τοπικό αγιολόγιο και τη μακρόχρονη εκκλησιαστική ιστορία του μυροβόλου νησιού της Χίου είναι και η Αγία Παρθενομάρτυς Μαρκέλλα, που αποτελεί το ευλαβικό καύχημα των απανταχού της Γης Χίων και τον πολύτιμο πνευματικό θησαυρό για χιλιάδες προσκυνητές, που συρρέουν στον τόπο του μαρτυρίου της για να αποδώσουν τον οφειλόμενο σεβασμό στο μεγαλείο και τον ηρωισμό της, αλλά και για να ζητήσουν τη θαυματουργική της χάρη για την επίλυση σωματικών και ψυχικών ασθενειών.

15 Ιουλίου

«Ἰουλίττα σύναθλος υἱῷ Κηρύκῳ,
Ἡ λαιμότμητος τῷ κάραν τεθλασμένῳ, Πέμπτῃ.
Πέμπτῃ Ἰουλίτταν δεκάτῃ τάμον, υἷα δ’ ἔαξαν»

Η Αγία Ιουλίττη έζησε κατά την εποχή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Καταγόταν από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας. Επειδή όμως τότε κυριαρχούσε ο διωγμός κατά των χριστιανών, πήρε τον γιο της, Κήρυκο και πήγε στη Σελεύκεια και στη συνέχεια, στην Ταρσό. Στην Ταρσό συνελήφθη από τον ηγεμόνα Αλέξανδρο, ο οποίος την υπέβαλε σε φρικτά βασανιστήρια μπροστά στο παιδί της. Στη συνέχεια προσπάθησε να φέρει με το μέρος του τον μικρό. Το παιδάκι όμως δεν δεχόταν και μάλιστα αφού επικαλέστηκε το όνομα του Χριστού, έδωσε μία δυνατή κλωτσιά στην κοιλιά του ηγεμόνα. Αυτός εξοργίστηκε τόσο πού το πέταξε από τα σκαλιά σπάζοντας το κρανίο του μικρού Κηρύκου. Με αυτόν τον τρόπο έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου ο μικρός Κήρυκος. Η δε μητέρα του μετά από λίγο, αφού υπεβλήθη σε πολλά και φρικτά βασανιστήρια, παρέδωσε το πνεύμα της στον Χριστό.

3 Ιουλίου

Ο χριστιανός άγιος του έρωτα που γιορτάζεται στα Ανώγεια

Συννεφιασμένη, όπως τις περισσότερες φορές, κι αυτή η Μεγάλη Παρασκευή. Επιλέξαμε το Μοναστήρι του Προδρόμου της Βέροιας, για να ζήσουμε την ατμόσφαιρα της ημέρας. Ανηφορικός ο δρόμος και ήδη προβάλλει κάτω εντυπωσιακός ο Αλιάκμονας, να κυλάει φιδωτά τα νερά του ανάμεσα στο Βέρμιο και τα Πιέρια.