Ο Όσιος Πατάπιος ήταν ο πρώτος άγιος του οποίου τον βίο γνώρισα πολύ μικρή σχεδόν στην ηλικία των 4-5 ετών, όταν οι ανάγκες της εργασίας του πατέρα μου μας έφεραν για μία διετία από τον Πειραιά, όπου κατοικούσαμε τότε, στο Λουτράκι Κορινθίας και από το παράθυρο του σπιτιού όπου ζήσαμε, έβλεπες κατευθείαν απέναντι πάνω στο τότε ακόμα δασωμένο βουνό το Καθολικό της ιεράς Μονής του στα Γεράνεια να δεσπόζει πάνω από ολόκληρη την πόλη και τον Κορινθιακό. Χάρη σε εκείνον έμαθα παιδί ακόμα να προσεύχομαι, να αγαπώ τους αγίους, να επιζητώ την προστασία τους και να αισθάνομαι πως είναι παρόντες στη ζωή μας, όπου και αν βρεθούμε και βλέπουν τα έργα μας και τα φερσίματά μας. Καθοριστική στάθηκε για μένα και η εμπειρία της προσκύνησης του ιερού σκηνώματός του, μέσα στη σπηλιά του βράχου και συγκλονιστικό το βίωμα του αδιάφθορου τιμίου λειψάνου του. Χάρη σε εκείνον συνέδεσα την εικόνα του αγίου με τη γαλήνη, την ειρήνη, την ησυχία, την οσιότητα, την καθαρότητα και τη σοφία που αποπνέει η μορφή του και η ίδια η βιωτή του αγίου Παταπίου και έτσι έγινε για μένα μια παντοτινή σκέπη και καταφυγή σε όσα έφερε η ζωή στα χρόνια που πέρασαν. Του χρωστάω πάρα πολλά ανεκτίμητα και κατά έναν τρόπο ολόκληρη την πίστη στον Θεό μας που ξεκίνησε από τη εκείνη την παιδική γνωριμία μου μαζί του και όσα γέννησε η μορφή του στην ψυχή μου και στην ακόμα ασχημάτιστη σκέψη μου για τον κόσμο, τον Θεό και τον άνθρωπο.
Άγιε μου Πατάπιε εύχου και φύλαγε και σκέπαζέ μας όλους παντοτινά και είθε η σεβάσμια και ειρηνική μορφή σου να μας οδηγεί μέχρι τέλους στον Κύριο και Θεό μας!
Γεννήθηκε το 1899 στο Γυαλί Τσιφλίκι της Μ. Ασίας. Μετά τον ξεριζωμό των Ελλήνων από την Μικρασία, ήρθε ως πρόσφυγας στο χωριό Βατοπέδι Χαλκιδικής. Όταν ήρθε σε ηλικία γάμου νυμφεύθηκε και από τον γάμο του απέκτησε μία κόρη και εγγόνια. Η σύζυγός του είχε δύσκολο χαρακτήρα καθώς και ο γαμπρός του. Τους αντιμετώπιζε όμως με ηρεμία. Ήταν γενικά ήρεμος άνθρωπος. Ζούσε σαν ασκητής, νήστευε πολύ, μελετούσε βιβλία εκκλησιαστικά και ασκητικά, που έφερε από την «πατρίδα», και συμβούλευε τα εγγόνια του δίνοντάς τους εφόδια για την ζωή. Όλη την εβδομάδα βοσκούσε τα πρόβατα. Το Σάββατο το απόγευμα επέστρεφε στο σπίτι και ετοιμαζόταν για την θ. Λειτουργία της Κυριακής.
Στην Εκκλησία διακονούσε ανάβοντας τα καντήλια και βοηθώντας τον ιερέα. Έκανε αγαθοεργίες. Στην περίοδο της Κατοχής έκρυψε έναν Άγγλο για να του σώσει την ζωή, τον περιποιήθηκε όταν αρρώστησε, και τον φιλοξένησε όσο διάστημα χρειάστηκε. Όταν πέθανε ένας συγχωριανός του, που η οικογένειά του ήταν φτωχή και δεν είχε χρήματα για την κηδεία, ο Νικόλαος πήγε κρυφά στο σπίτι τους και άφησε χρήματα. Οι άνθρωποι του σπιτιού ποτέ δεν έμαθαν ποιός «καλός άγγελος» τους έστειλε την βοήθεια. Φιλοξενούσε συχνά στο σπίτι του ανθρώπους περαστικούς που νυχτώνονταν στο χωριό.
Τον Νικόλαο Σαββούδη είχε γνωρίσει και ο γέροντας Γρηγόριος, Πνευματικός της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως, ο οποίος αναφέρει:
«Βρισκόμουν στο χωριό Βατοπέδι Χαλκιδικής. Μόλις είχα φθάσει και στην σκιά κάποιου πεύκου συζητούσα με 5-6 χωρικούς. Σε λίγο έφθασε εκεί και κάποιος μεσόκοπος, πενηντάρης περίπου, χαιρέτησε και στάθηκε σιωπηλός παραπέρα. Ένας εκ των χωρικών μου είπε: Αυτός πάει τα μεσάνυχτα στην Εκκλησία και ανάβει τα κανδήλια για να βλέπουν οι Άγιοι. Έτσι γνώρισα τον μπαρμπα-Νικόλα Σαββούδη. Επειδή πήγαινα συχνά στο χωριό Βατοπέδι Χαλκιδικής, πάντοτε τον έβλεπα σιωπηλό, ήρεμο και γαλήνιο. Πάντα πρώτος στην Εκκλησία. Στεκόταν δίπλα στο ψαλτήρι και ψιθύριζε παρακολουθώντας τον ιεροψάλτη. Μόνον εκεί άκουγες την φωνή του σε πολύ χαμηλό τόνο. Μόλις καταλάβαινες ότι έψελνε. Έλεγε και το Πάτερ ημών, πάντοτε ήταν δικό του.
Μυστήριο ο μπαρμπα-Νικόλας. Κάποια μέρα πήγα στο σπίτι του -ένα ημιυπόγειο, απλό, απέριττο, για πάτωμα είχε τσιμέντο, ασκητικότατο- για να τον γνωρίσω καλύτερα. Στον πάνω όροφο έμενε ο γαμπρός του που, όπως αργότερα έμαθα, τον κακομεταχειριζόταν. Ήταν πολύ νευρικός αλλά ο μπαρμπα-Νικόλας κουβέντα δεν έλεγε γι’ αυτόν. Νόμιζες πως δεν είχε μιλιά. Όμως ο μπαρμπα-Νικόλας όχι μόνον ήξερε να μιλά μα και διάβαζε Πατέρες. Εκεί είδα εκτός από τον άγιο Δαμασκηνό και άλλους Πατέρες, φιλοκαλικούς και μη. Όλα αυτά τα βιβλία τα μελετούσε ο μπαρμπα-Νικόλας και φαίνεται πως προσπαθούσε να βάλει σε εφαρμογή την πατερική διδασκαλία, γι’ αυτό εκτός από την σιωπή ήταν στολισμένος και με άλλες αρετές. Ποτέ δεν ασχολείτο με τους άλλους. Αν και τον περιέπαιζαν οι συγχωριανοί του, αυτός τους αντιμετώπιζε με την σιωπή του και μ’ έναν ελαφρό μειδίαμα.
Από όσα είδα πρέπει να έκανε άσκηση μεγάλη και να αγαπούσε την προσευχή. Κανείς όμως δεν γνώριζε τι προσευχές έκανε μόνος μόνω Θεώ. Πολλά μυστικά πήρε μαζί του, γιατί ήταν πολύ σιωπηλός. Από τους χωρικούς έμαθα ότι ζούσε με τα χρήματα που του έστελνε κάποιος Άγγλος πρώην αξιωματικός, από ευγνωμοσύνη γιατί στην Γερμανική Κατοχή ο μπαρμπα-Νικόλας με κίνδυνο ζωής τον έκρυψε στο σπίτι του και τον γλύτωσε από τους Γερμανούς.
Στις 24 Νοεμβρίου 1969 με ειδοποίησαν ότι ο αγαθός και ήσυχος Νικόλαος έκλεισε τα μάτια του. Τα άφησα όλα και πήγα στο Βατοπέδι. Τον διαβάσαμε και «τον φυτέψαμε» (θάψαμε), όπως λένε οι χωρικοί, για να ανθίση στην αιωνιότητα. Το πρόσωπό του ήταν γαλήνιο μέσα στο φέρετρο, νόμιζες πως κοιμόταν. Πέρασαν τρία χρόνια από την κοίμησή του και τρεις ευλαβείς γυναίκες, πολύ γνωστές μου, πήγαν να τον ξεθάψουν, να κάνουν ανακομιδή. Όταν βρήκαν το λείψανό του τάχασαν. Ήταν ακέραιο, ολοκίτρινο και ανέδιδε απαλή ευωδία! Η κ. Βαρβάρα, μία από τις τρεις, το σήκωσε λίγο με τα χέρια της και είδε ότι ήταν πολύ ελαφρό. “Σαν να ήταν μόνο κόκαλα με το δέρμα”, όπως έλεγε. «Έκπληκτες μπροστά στο πρωτοφανές και απροσδόκητο γεγονός, μη γνωρίζοντας τι να κάνουν, θεώρησαν καλό να θάψουν πάλι το τίμιο λείψανο του μακαρίου Νικολάου Σαββούδη».
Αιωνία του η μνήμη. Αμήν.
«Οι γνήσια σιωπηλοί άνθρωποι ζουν το άρωμα μιας άλλης ζωής…»
* Από το βιβλίο «Ασκητές μέσα στον κόσμο», Άγιον Όρος 2008, Ι. Ησυχαστήριον Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος, Μεταμόρφωσις Χαλκηδικής.
– Έχω παρατηρήσει, Γέροντα, ότι τα μωρά μερικές φορές την ώρα της Θείας Λειτουργίας χαμογελούν.
Αυτό δεν το κάνουν μόνο στην Θεία Λειτουργία. Τα μωρά είναι σε συνεχή επαφή με τον Θεό, επειδή δεν έχουν μέριμνες. Τι είπε ο Χριστός για τα μικρά παιδιά; «Οι Άγγελοι αυτών εν ουρανοίς διά παντός βλέπουσι το πρόσωπον τον Πατρός μου τον εν ουρανοίς». Έχουν επικοινωνία και με τον Θεό και με τον Φύλακα Άγγελό τους, που είναι συνέχεια δίπλα τους. Στον ύπνο τους πότε γελούν, πότε κλαίνε, γιατί βλέπουν διάφορα. Άλλοτε βλέπουν τον Φύλακα Άγγελό τους και παίζουν μαζί του -τα χαϊδεύει, τα πειράζει, κουνάει τα χεράκια τους, και αυτά γελούν-, άλλοτε πάλι βλέπουν καμμιά σκηνή του πειρασμού και κλαίνε.
Ο θάνατος του Χριστού πάνω στον Σταυρό δεν είναι μια αποτυχία που αποκαταστάθηκε κάπως μετά την Ανάστασή του. Ο ίδιος ο θάνατος πάνω στον Σταυρό είναι μια νίκη. Νίκη τίνος; Μόνο μια απάντηση μπορεί να υπάρξει: Η νίκη της οδυνώμενης αγάπης. «Κραταιά ως θάνατος αγάπη… ύδωρ πολύ ου δυνήσεται σβέσαι την αγάπην» (Άσμα Ασμ. 8, 6-7). Ο Σταυρός μας δείχνει μιαν αγάπη που είναι δυνατή σαν το θάνατο, μιαν αγάπη ακόμη πιο δυνατή.
«Όλα είναι της δωρεάς του Θεού· δικό μας δεν έχουμε τίποτε…» (Άγιος Ιωσήφ ο ησυχαστής)
Και γι’ αυτό πρώτα απ’ όλα χρειάζεται το «γνώθι σαυτόν». Δηλαδή να γνωρίσεις τον εαυτό σου, ποιος είσαι. Ποιός είσαι στ’ αλήθεια, όχι ποιός νομίζεις εσύ ότι είσαι. Με τη γνώση αυτή γίνεσαι ο σοφότερος των ανθρώπων. Με τέτοια επίγνωση έρχεσαι σε ταπείνωση και παίρνεις χάρη από τον Κύριο. Διαφορετικά αν δεν αποκτήσεις αυτογνωσία, αλλ’ υπολογίζεις μόνο τον κόπο σου, γνώριζε ότι πάντοτε θα βρίσκεσαι μακριά από το δρόμο. Διότι δεν λέει ο Προφήτης· «ίδε, Κύριε, τον κόπον μου», αλλά «ίδε, λέγει, την ταπείνωσίν μου και τον κόπον μου». Ο κόπος είναι για το σώμα, η ταπείνωση για τη ψυχή και πάλι τα δύο μαζί, κόπος και ταπείνωση, για όλον τον άνθρωπο.
Η Ιερά Μονή του Αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Παντελεήμονος βρίσκεται στα βόρεια όρια του κτήματος της παλαιφάτου και ιστορικής Ιεράς Μονής των Ασωμάτων, της ονομαζομένης Πετράκη, το οποίο τοποθετείται στην περιοχή Κοκκιναρά του Πεντελικού όρους στη βορειοανατολική Αττική, λίγο πιο κάτω από την κορυφή Άγιος Παντελεήμων (870 μ.). Αυτό το κτήμα (6.000 στρ. τότε), όπως φαίνεται και στον Μέγα Κώδικα της Κυριάρχου Ιεράς Μονής με ημερομηνία 29 Μαρτίου 1837, αγοράσθηκε (όπως και ολόκληρη η περιουσία της) από τους τότε ενασκουμένους σε αυτήν προς ωφέλεια και ανακούφισή της, αφού μετά την ένοπλο και ένδοξο Επανάσταση του Γένους κατά το 1821 η Ιερά Μονή απογυμνώθηκε των πολλών κτημάτων της, τα οποία δώρησε στο νεοσύστατο τότε Κράτος μας καθώς επίσης και σε πολλούς οργανισμούς του, ώστε να δημιουργηθούν μία σειρά από κοινωφελή έργα.
Όποιος μιλά για τον άλλο χωρίς να πονά, χωρίς να αγαπά, χωρίς η καρδιά του να νιώθει γλυκασμό γι’ αυτόν, όταν αποκαλύπτει με φθόνο πόσο κακός είναι ο άλλος και πόσο ψεύδεται, ο άνθρωπος αυτός ζει μέσα στα τείχη του εγωισμού του. Είναι δυστυχέστατος, αποτυχημένος. Δεν έχει την ελάχιστη πληροφορία μέσα του ότι υπάρχει Θεός. Αν είχε, θα ήξερε πως ο Θεός είναι ο πλησίον και δεν θα ήταν δυνατόν να ατιμάσει τον Θεό στο πρόσωπο του αδερφού του.
Να εύχεσαι στον Θεό αυτό που θες και να το ξεχνάς. Να μην το σκέφτεσαι. Το πες; Ξέχνα το. Ζήσε κανονικά. Μην το κάνεις άγχος και αγωνία. Το είπες του Θεού, άνοιξες την καρδιά σου, είπες στην Παναγία αυτό το οποίο θέλεις, άστο να κυλήσει τώρα. Άστο να βρει τη θέση του. Μέσα στο σχέδιο και την πρόνοια του Θεού, αν πρέπει να έλθει και όπως πρέπει να έλθει. Για να μην πνιγόμαστε στη ζωή μας πρέπει να μάθουμε να αφηνόμαστε. Όσο αφηνόμαστε στη χάρη του Θεού τόσο δε θα πνιγόμαστε στην καθημερινότητα των δικών μας σχεδίων και προγραμματισμών.
Την ταπείνωση την δίνει ο Θεός. Δεν μπορείς να την αποκτήσεις μόνος σου. Δεν γίνεται. Σου την δίνει Εκείνος. Και για να σου την δώσει, χρειάζονται μερικά πράγματα: Να μην κρατάς κακία, να έχεις απλότητα, να κάνεις μετάνοιες. Κάτι γίνεται μέσα στην καρδιά και έρχεται η Χάρη.
Ο σπόρος δουλεύει μέσα στην γη και πετάει δύο φυλλαράκια. Αν δεν έρθει όμως ο ήλιος και η βροχή, θα μαραθούν, δεν θα μεγαλώσουν. Έτσι, κάτι μέσα μας, πρέπει να σπάσει το περίβλημα, την άσφαλτο και να πετάξει δύο φυλλαράκια.
Τότε θα έρθει και η Χάρη, θα τα λούσει και θα μεγαλώσουν. Και η Χάρη έρχεται πιο γρήγορα από τον ήλιο. Έρχεται αμέσως, μόλις αρχίσει η προσπάθεια, για να σπάσει το σκληρό αυτό περίβλημα.
Όσο απομακρύνονται οι άνθρωποι από την φυσική ζωή, την απλή, και προχωρούν στην πολυτέλεια, τόσο αυξάνει και το ανθρώπινο άγχος. Και όσο απομακρύνονται από τον Θεό, επόμενο είναι να μη βρίσκουν πουθενά ανάπαυση. Γι’ αυτό γυρίζουν ανήσυχοι ακόμη και γύρω από το φεγγάρι σαν το λουρί της μηχανής γύρω από την τρελή ρόδα, γιατί ολόκληρος ο πλανήτης μας δεν χωράει την πολλή τους ανησυχία.
Μ' αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ' τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια... [Νίκος Χουλιαράς]
kimintenia 