Το γενέθλιον της Κωνσταντινουπόλεως (11 Μαΐου 330 μ.Χ.)

«Tην αυτή ημέρα, επιτελείται η ανάμνησις των γενεθλίων, ήτοι Eγκαινίων της θεοφυλάκτου και θεομεγαλύντου Kωνσταντινουπόλεως, της εξαιρέτως ανακειμένης τη προστασία της Παναχράντου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Mαρίας, και αυτής διασωζομένης».

Συνέχεια

Η Παναγία Μεσοπαντήτισσα του Χάνδακα

13 Ιανουαρίου

Η Ιερά εικόνα της Παναγίας της Μεσοπαντήτισσας μετακομίσθηκε στην Κρήτη από την Κωνσταντινούπολη κατά τους χρόνους της εικονομαχίας, για να διασωθεί από την ασεβή μανία των εικονομάχων. Κατά την παράδοση έχει αγιογραφηθεί από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Την περίοδο της Ενετικής κυριαρχίας στην Κρήτη, η εικόνα φυλασσόταν στον ιερό ναό του Αγίου Αποστόλου Τίτου, στον Χάνδακα (Ηράκλειο). Κάθε δε Τρίτη λιτανευόταν από τους ευλαβείς Χριστιανούς προς ίαση και προστασία από παντός μολυσμού.

Συνέχεια

Ο Όσιος Θεόδωρος και η Μονή της Χώρας

8 Ιανουαρίου

Η Μονή της Χώρας

Ο Όσιος Θεόδωρος, ο Κτήτωρ και Ηγούμενος της Μονής της Χώρας, γεννήθηκε το έτος 477 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν συγγενής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Περί το 529 μ.Χ., συνοδευόμενος από δύο μαθητές του, τον Θεόπλαστο και τον Τιμόθεο, μετέβη εις τα Ιεροσόλυμα, για να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο. Επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, οπότε το 534 μ.Χ. ανήγειρε τη Μονή της Χώρας, με δύο παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Άνθιμο Νικομηδείας και στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες της Σεβαστείας. Η μνήμη του Οσίου Θεοδώρου τιμάται την 8η Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Συνέχεια

Μέγας Βασίλειος – Λόγοι, νομικά και έργα

Ο Μέγας Βασίλειος ανήκει στους μεγάλους άνδρες της ιστορίας. Έζησε σε μια εποχή που ο παλιός ειδωλολατρικός κόσμος έδυε οριστικά και ένας νέος κόσμος, ο χριστιανικός ανέτειλε. Μαζί με τους άλλους μεγάλους Πατέρες του 4ου αιώνα, υπήρξε ένας από τους φορείς αυτού του νέου κόσμου και συνέβαλε καθοριστικά στην μετάβαση στην νέα πραγματικότητα. Αξιολόγησε με θαυμαστό τρόπο τα θετικά στοιχεία του αρχαίου κόσμου, τα οποία ενέταξε στη νέα πίστη και στον νέο αναδυόμενο χριστιανικό πολιτισμό. Χρησιμοποίησε με καταπληκτική δεξιότητα την αρχαιοελληνική φιλοσοφική σκέψη, τα νομοκανονικά διδάγματα της επιστήμης του δικαίου και τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, μέσω των οποίων εξέφρασε τις αιώνιες και σώζουσες αλήθειες της Θείας Αποκαλύψεως. Υπήρξε ο κατ’ εξοχήν θεοφόρος Πατέρας της Εκκλησίας, ο οποίος κατέστησε την χριστιανική πίστη τρόπο ζωής και πολιτείας και τους πιστούς αληθινό «βασίλειον ιεράτευμα», όπως ψάλλουμε στο απολυτίκιο της εορτής του.

Συνέχεια

Άγιος Ευθύμιος Επίσκοπος Σάρδεων ο Ομολογητής

26 Δεκεμβρίου

Ο άγιος Ευθύμιος γεννήθηκε το 754 στην Ουζάρα της Λυκαονίας. Σε νεαρή ηλικία ταξίδεψε στην Αλεξάνδρεια, όπου και σπούδασε. Αφού επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, ακολούθησε τον μοναχικό βίο. Διετέλεσε Μητροπολίτης Σάρδεων και διακρίθηκε στη διάρκεια της Εικονομαχίας, ως ένθερμος οπαδός της εικονόφιλης παράταξης. Εκοιμήθη στις 26 Δεκεμβρίου 831, εξόριστος στο νησί του Αγίου Ανδρέα στην Προποντίδα.

Συνέχεια

Μικρασιάτικη Βασιλόπιτα

Στα χρόνια του Ιουλιανού του Παραβάτη, όταν το Βυζάντιο κήρυξε τον πόλεμο στην Περσία, ο Ιουλιανός πέρασε με τον στρατό του από την Καισάρεια της Καππαδοκίας. Τότε διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά θα τα έπαιρνε επιστρέφοντας για την Κωνσταντινούπολη. Οι κάτοικοι της Καισάρειας αναγκάσθηκαν να δώσουν ό,τι είχε ο καθένας σε χρυσαφικά και νομίσματα. Όμως ο Ιουλιανός σκοτώθηκε σε μια μάχη στον πόλεμο με τους Πέρσες και δεν ξαναπέρασε ποτέ από την Καισάρεια.

Συνέχεια

Η Γέννηση του Χριστού στη Βυζαντινή Τέχνη

Η Γέννηση του Χριστού (peritexnisologos.blogspot.com)

Ο Αγιορείτης καλόγερος Ιωνάς είναι στο κελί του και ζωγραφίζει τη Γέννηση του Κυρίου. Τι ησυχία! Ακούγεται μόνο το κομπολόγι δύο άλλων καλόγερων που, καθισμένοι σε χαμηλά σκαμνιά, περνούν τις ατελείωτες ώρες των κοιτάζοντας το πινέλο του ζωγράφου ν’ ανασταίνει με υπομονή τη θεία ιστορία.

Συνέχεια

Η Σύλληψις της Αγίας Άννης

9 Δεκεμβρίου

«Οὐχ ὥσπερ Εὔα καὶ σὺ τίκτεις ἐν λύπαις.
Χαρὰν γὰρ Ἄννα ἔνδον κοιλίας φέρεις.
Τῇ δ’ ἐνάτῃ Μαρίην Θεομήτορα σύλλαβεν Ἄννα»

Για τη μητέρα της Θεοτόκου Άννα, δεν αναφέρουν τίποτα σχετικό τα Ευαγγέλια, ούτε τα υπόλοιπα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Σύμφωνα όμως με την παράδοση της Εκκλησίας, ο Ιερέας Ματθάν, κάτοικος της Βηθλεέμ, απέκτησε τρεις θυγατέρες: τη Μαρία, τη Σοβή και την Άννα. Η Μαρία, αφού παντρεύτηκε στη Βηθλεέμ, γέννησε εκεί την Ελισάβετ, τη μητέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή.

Συνέχεια

Άγιος Φιλάρετος ο Ελεήμων

1η Δεκεμβρίου

Ο άγιος Φιλάρετος ζούσε επί της βασιλείας Κωνσταντίνου και Ειρήνης, καταγόμενος από τη χώρα των Παφλαγόνων, υιός Γεωργίου και Άννης, οι οποίοι τον νύμφευσαν με μία σεμνή γυναίκα. Ασχολείτο με τη γεωργία και από εκεί ζούσε πολύ καλά, ενώ ήταν  και πάρα πολύ ελεήμων. Όμως από κάποιες συγκυρίες τα πράγματα άλλαξαν και κατάντησε σε τόση φτώχεια, ώστε να στερείται και από την αναγκαία τροφή. Ο Θεός όμως βλέποντας την υπομονή και την πίστη του σ’ Εκείνον, δεν τον άφησε να ταλαιπωρείται μέχρι τέλους από τη φτώχεια. Διότι οικονόμησε και ο υιός της βασίλισσας Κωνσταντίνος πήρε ως γυναίκα του την εγγονή του Φιλαρέτου Μαρία, η οποία ήταν πολύ όμορφη και ευπρεπής, ενώ τον ίδιο τον Φιλάρετο τον τίμησε με το αξίωμα του Υπάτου, οπότε απέκτησε και πάλι πολλά χρήματα και περιουσία, τα οποία  όμως συνέχισε να τα προσφέρει άφθονα στους φτωχούς. Όταν λοιπόν έφτασε ο καιρός να φύγει από τον κόσμο αυτό και ο Θεός του έδωσε την πληροφορία της αναχωρήσεώς του, συγκάλεσε όλους τους συγγενείς του, τους προείπε όσα επρόκειτο να συμβούν σ’ αυτούς και πρόσθεσε τα παρακάτω: «Παιδιά μου, μη ξεχνάτε τη φιλοξενία, να επισκέπτεσθε τους αρρώστους και τους φυλακισμένους, να προστατεύετε τις χήρες και τα ορφανά. Ξένα πράγματα ποτέ μην επιθυμήσετε, μην απομακρύνεστε από τις εκκλησιαστικές συνάξεις, και μ’ έναν λόγο: όπως είδατε εμένα να πράττω, έτσι και εσείς μη παύετε να πράττετε. Κι αφού είπε αυτά, αναπαύτηκε εν ειρήνη».

Συνέχεια

Άγιος Αρτέμιος ο Μεγαλομάρτυρας

20 Οκτωβρίου

Πολλές και σοφές άγιες μορφές παρελαύνουν από τις σελίδες της ιστορίας της μεγάλης μας Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μια τέτοια μορφή και εξαιρετική προσωπικότητα είναι και ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Αρτέμιος που έζησε και μαρτύρησε περί τα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ. (361-363). Για τον Μεγαλομάρτυρα τούτον Άγιον αξίζει να μιλήσουμε εκτενέστερα. Γι’ αυτόν λοιπόν και οι γραμμές που ακολουθούν.

Συνέχεια

Η εξέλιξη της νομοθετικής δραστηριότητας στο Βυζάντιο

Ιουστινιανός Α’ – Ψηφιδωτό στην εκκλησία του San Vitale στη Ραβέννα

Σε ολόκληρη την ιστορική πορεία του Βυζαντίου ο ισχυρότερος φραγμός στην απόλυτη εξουσία του μονάρχη ήταν ο νόμος. Παρ’ ότι όμως οι νόμοι της βυζαντινής αυτοκρατορίας πήγαζαν από τον ηγεμόνα, εν τούτοις ο νόμος πάντα θα υπερείχε του αυτοκράτορα. Αυτός ο συγκερασμός δυνάμεων λειτούργησε ως ασπίδα εναντίον της συγκεντρωτικής και απόλυτης εξουσίας του αυτοκράτορα και απέτρεψε τη μοναρχία από την μετατροπή της σε δεσποτεία.

Συνέχεια

Άγιος Ρωμανός ο Μελωδός

1η Οκτωβρίου

Ο Άγιος Ρωμανός, γνωστός και ως Άγιος Ρωμανός ο Μελωδός, είναι από τους γνωστότερους Έλληνες υμνογράφους, αποκαλούμενος και «Πίνδαρος της Ρυθμικής Ποίησης». Ήκμασε κατά τη διάρκεια του έκτου αιώνα, που θεωρείται ότι είναι η «Χρυσή Εποχή» της βυζαντινής υμνογραφίας. Ο Ρωμανός ο Μελωδός θεωρείται κορυφαίος ποιητής και υμνογράφος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Συνέχεια

Όσιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης

1η Οκτωβρίου

Ο Όσιος Ιωάννης Κουκουζέλης είναι άγιος και σπουδαίος μελωδός της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο οποίος έζησε τον 13ο-14ο μ.Χ. αιώνα, επί της δυναστείας των Κομνηνών. Τον αποκαλούσαν επίσης «αγγελόφωνο» και «καλλικέλαδο» για την όντως αγγελική φωνή του. Θεωρείται ο δεύτερος μεγαλύτερος μελοποιός μετά τον Ιωάννη Δαμασκηνό και συχνά χαρακτηρίζεται ως «Μαΐστωρ της μουσικής».

Συνέχεια

Η Αγία Θεοδώρα στα Βάστα Αρκαδίας

11 Σεπτεμβρίου

Η Αγία καταγόταν από την Πελοπόννησο γι’ αυτό και από κάποιους ονομάζεται η Αγία Θεοδώρα η Πελοποννήσια. Ως προς την καταγωγή πιθανότερες περιοχές φαίνεται να είναι η Αρκαδία και η Μεσσηνία. Έζησε στα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, κατά τον 9ον αιώνα. Είχε γονείς πτωχούς και άσημους αλλά με αγάπη προς τον θεό, αγάπη την οποία μετέδωσαν στα παιδία τους μαζί με την πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό.

Συνέχεια

Άγιος Αλέξανδρος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

30 Αυγούστου

Πολλοί άγιοι ιεράρχες λάμπρυναν με την προσωπικότητά τους και το έργο τους την πρωτόθρονη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως στη δισχιλιόχρονη ιστορική της πορεία. Ένας από αυτούς είναι και ο Άγιος Αλέξανδρος, ο οποίος έβαλε τη δική του σφραγίδα στην Εκκλησία του Χριστού σε μια εποχή κρίσιμη.

Συνέχεια

Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Στο βάθος μιας κατάφυτης χαράδρας στις Σέρρες, βρίσκεται η Μονή του Τιμίου Προδρόμου. Η Μονή κτίσθηκε το 1270 μ.Χ. και παρά τις αλλεπάλληλες καταστροφές αποτελεί σήμερα εκπληκτικής ομορφιάς μνημείο και Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης. Πρώτος κτήτωρ της Μονής ήταν ο Ιωαννίκιος ο οποίος διετέλεσε και επίσκοπος Εζεβών.

Συνέχεια