Ο Άγιος Ανδρέας Πατησίων, ένας θησαυρός της Ορθοδοξίας στην καρδιά της πόλης μας

Ο Άγιος Ανδρέας Πατησίων

Ο Άγιος Ανδρέας της οδού Λευκωσίας αριθ. 40 βρίσκεται κοντά στην Πλατεία Αμερικής, δύο παράλληλους δρόμους κάτω από την Λεωφόρο Πατησίων, ανάμεσα στις υψηλές πολυκατοικίες μιας από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας. Είναι ένα βυζαντινό πέτρινο εκκλησάκι 16ου μ.Χ. αιώνα, που αποτελούσε το Καθολικό της ιεράς μονής της Αγίας Φιλοθέης (Μπενιζέλου) της Αθηναίας.

Συνέχεια

Ανδρέας ο Πρωτόκλητος – Η ζωή ενός Οσιομάρτυρα (Φώτης Κόντογλου)

Ο Άγιος Απόστολος Ανδρέας δια χειρός Φωτίου Κόντογλου
Ι.Ν. Αγίου Ανδρέα, Πατήσια

Προχθές στις 30 του Nοέμβρη ήτανε η μνήμη του αγίου αποστόλου Aνδρέα του Πρωτοκλήτου. Όλοι οι απόστολοι πεθάνανε με μαρτυρικό θάνατο, κηρύχνοντας το Eυαγγέλιο σε διάφορες χώρες. Στην Eλλάδα μαρτύρησε μοναχά ένας απ’ αυτούς, ο Aνδρέας ο Πρωτόκλητος, δηλαδή που πήγε πρώτος κοντά στον Xριστό. Mαρτύρησε στην Πάτρα. Πολύ τιμημένη είναι η Πάτρα μέσα στον κόσμο, γιατί αξιώθηκε να ποτισθεί το χώμα της με το αίμα εκείνου που τον κάλεσε ο Xριστός πριν από τους άλλους έντεκα, πριν από τον αδερφό του τον Πέτρο.

Συνέχεια

Άγιος Ανδρέας Παγγαίου, ένα Ποντιοχώρι με τη δική του ιστορία

Η σημερινή μέρα είναι ιδιαίτερη για τους κατοίκους ενός από τους μικρότερους οικισμούς του Δήμου Παγγαίου. Ενός χωριού χτισμένου στις πλαγιές του βουνού, μέσα στα αμπέλια, που αγναντεύει τη θάλασσα και κουβαλάει τη δική του ξεχωριστή ιστορία. Το όνομά του οφείλεται στο Μετόχι του Αγίου Ανδρέα που έχτισαν οι Ρώσοι μοναχοί, όταν επισκέφθηκαν την περιοχή στα τέλη του 19ου αιώνα. Έκτοτε, το χωριό γιορτάζει κάθε χρόνο ανήμερα του Αγίου Ανδρέα. Από το 2000 όμως γιορτάζει την ανακατασκευή και επαναλειτουργία του καθολικού του ιστορικού ναού, αφιερωμένου στον Άγιο Ανδρέα που είναι ό,τι απέμεινε από το πλούσιο μοναστήρι που λειτουργούσε παλαιότερα.

Συνέχεια

Ο Άγιος Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος

30 Νοεμβρίου

Αλιεύς ανθρώπων και Πρωτόκλητος μαθητής

Μέσα στη σεπτή χορεία των δώδεκα μαθητών του Ιησού Χριστού εξέχουσα θέση κατέχει ο τιμώμενος υπό της Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας στις 30 Νοεμβρίου Άγιος Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, ο οποίος από άσημος και απλοϊκός ψαράς κατέστη «ἁλιεύς τῶν ἀνθρώπων» και αναδείχθηκε μέγας διδάσκαλος του Ευαγγελίου του Χριστού και φλογερός Απόστολος του Γένους μας. Ο Άγιος Ανδρέας υπήρξε κατ’ εξοχήν Απόστολος των Ελλήνων, αφού ήρθε στον ελλαδικό χώρο για να κηρύξει τον σωτηριώδη λόγο του Θεού και να ιδρύσει Εκκλησίες. Έτσι μετά από μία καρποφόρα ιεραποστολική περιοδεία, κατέληξε στην Πάτρα, την οποία επορφύρωσε με το τίμιο αίμα του και καθαγίασε με τον ένδοξο σταυρικό του θάνατο για να πρεσβεύει αδιάλειπτα στον Πανάγαθο Θεό για τη σωτηρία και προστασία του πατραϊκού λαού, αλλά και σύμπαντος του Ελληνικού Γένους.

Συνέχεια

Άγιος Απόστολος Ματθαίος, ο Ευαγγελιστής

16 Νοεμβρίου

Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος, πριν γίνει μαθητής του Κυρίου Ιησού Χριστού, ονομαζόταν Λευίς. Ο πατέρας του λεγόταν Αλφαίος και καταγόταν από την Γαλιλαία. Ο Ματθαίος ασκούσε το επάγγελμα του τελώνη, και ο Ιησούς τον βρήκε να κάθεται στο τελωνείο έξω από την Καπερναούμ. Και είπε προς αυτόν: «Ἀκολούθει μοι». Ο Ματθαίος, χωρίς καμιά καθυστέρηση, αμέσως τον ακολούθησε. Και όχι μόνο εγκατέλειψε το αμαρτωλό -για την εποχή εκείνη- επάγγελμα του τελώνη, αλλά και με χαρά φιλοξένησε τον Κύριο στο σπίτι του. Εκεί, μάλιστα, ήλθαν και πολλοί τελώνες και άλλοι αμαρτωλοί άνθρωποι, με τους οποίους ο Ιησούς συνέφαγε και συζήτησε.

Συνέχεια

Ο άγιος Απόστολος Φίλιππος

14 Νοεμβρίου

Ο Άγιος Φίλιππος ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, απ’ όπου και ο Ανδρέας με τον Πέτρο. Διακρινόταν για τη σύνεσή του και τη βαθειά προσήλωσή του στα βιβλία των Προφητών, ενώ ήταν γνωστός σε όλη τη ζωή του για την παρθενικότητά του. Τον βρήκε ο Χριστός μετά το Βάπτισμά Του στη Γαλιλαία και τον κάλεσε να Τον ακολουθήσει. Εκείνος δε, μετά από αυτό, συνάντησε τον Ναθαναήλ και του είπε: «Ευρήκαμεν Ιησούν τον Υιόν Ιωσήφ, τον από Ναζαρέτ». Έτσι και ο Ναθαναήλ προστέθηκε στους μαθητές του Κυρίου.

Συνέχεια

Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς

18 Οκτωβρίου

Ο Άγιος Λουκάς ο Ευαγγελιστής γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας, το πρώτο τέταρτο του 1ου μετά Χριστόν αιώνα. Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ενδεχομένως η καταγωγή του υπήρξε Ελληνική. Έλληνας στην καταγωγή και την ανατροφή, έλαβε ιατρικές γνώσεις, εξελισσόμενος σε έναν από τους μεγαλύτερους ιατρούς του τότε γνωστού κόσμου, ενώ παράλληλα επέδειξε μεγάλη κλίση στη ζωγραφική.

Το 42 μ.Χ., όταν Αυτοκράτορας στη Ρώμη ήταν ο Τίτος Κλαύδιος, εγκαταστάθηκε στη Θήβα της Βοιωτίας, όπου ασκούσε το ιατρικό επάγγελμα, ασχολούμενος κυρίως με παθήσεις των οφθαλμών. Εκεί γνώρισε τον Άγιο Απόστολο Παύλο περιοδεύοντα και αφού επίστευσε στον Χριστό εγκατέλειψε την πλάνη των ειδώλων και έγινε Χριστιανός. Ταυτόχρονα αποφάσισε ν’ αφήσει τη «θεραπεία των σωμάτων», για ν’ ασχοληθεί με το Κήρυγμα του Ευαγγελίου και τη «θεραπεία των ψυχών».

Στη διάρκεια της συνοδοιπορίας του με τον Απόστολο Παύλο, ερχόμενος σε επαφή με τους αυτόπτες μάρτυρες και Αποστόλους του Χριστού και καθ’ υπαγόρευση του ιδίου του Παύλου, συνέγραψε το «Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον» (περίπου το 63 μ.Χ.) και το απέστειλε στον ηγεμόνα της Αχαΐας Θεόφιλο, ο οποίος ήταν ειδωλολάτρης, πίστεψε όμως στον Χριστό από τον Λουκά. Και εκείνος, θέλοντας να τον ενημερώσει περισσότερο, έγραψε και του αφιέρωσε το Ευαγγέλιο, ενώ αργότερα του απέστειλε και το δεύτερο συγγραφικό του έργο, τις «Πράξεις των Αποστόλων», το οποίο αναφέρεται στην ίδρυση της πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας στα Ιεροσόλυμα και στην εξάπλωση του Χριστιανισμού στην Παλαιστίνη και στα άλλα ειδωλολατρικά έθνη μέχρι της Ρώμης, στο πώς οι Απόστολοι κήρυξαν στα έθνη την Ανάσταση του Ιησού Χριστού, όπως επίσης και στο πώς ζούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί.

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς – Μικρογραφία από βυζαντινό χειρόγραφο

Το Ευαγγέλιό του είναι υψηλής φιλολογικής αξίας, αλλά κύρια θεολογικής. Είναι ευαγγέλιο χαράς και δοξολογίας, γεμάτο με ύμνους, προσευχές και καινοδιαθηκικές δοξολογίες που κληροδοτήθηκαν στην υμνολογική παράδοση της εκκλησίας ως σήμερα. Για τούτο και για άλλα ακόμα θεωρείται ένας αγαπημένος και πολύπτυχος απόστολος. Ο Άγιος Λουκάς ονομάζεται και Ευαγγελιστής της Παναγίας, διότι περισσότερο από τους άλλους Ευαγγελιστές περιγράφει λεπτομέρειες και παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την Υπεραγία Θεοτόκο, όπως επίσης και περιστατικά από την παιδική ηλικία του Χριστού.

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς είναι και ο πρωτοπόρος στην εξαιρετική τέχνη της Αγιογραφίας. Ακόμα και σήμερα ύστερα από τόσους αιώνες, σώζονται Άγιες Εικόνες του, όπως για παράδειγμα οι τρεις πρώτες που δημιούργησε, οι οποίες έχουν Πατριαρχική αναγνώριση και είναι Εικόνες της Παναγίας με το Θείο Βρέφος στην αγκαλιά Της.

Η μία είναι η Παναγία η Μεγαλοσπηλαιώτισσα, που βρίσκεται στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου στην Πελοπόννησο και είναι πλασμένη από κερί και μαστίχα, η άλλη είναι η Παναγία Σουμελά, που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά στην Καστανιά της Βέροιας, ενώ η τρίτη είναι η Παναγία του Κύκκου, που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κύκκου στην Κύπρο.

Η ιστορία δε των τριών αυτών Εικόνων της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι η ακόλουθη: Κάποια ημέρα ο Άγιος ένοιωσε την επιθυμία να Την ζωγραφίσει, της το ζήτησε και πήρε την Ευλογία Της. Τότε Άγγελος Κυρίου του έδωσε τρία ξύλα και πάνω σε αυτά έφτιαξε τις τρεις πρώτες Εικόνες. Όταν τελείωσε την πρώτη Εικόνα, την οποία έκανε με χρώματα επάνω στο ένα από τα τρία ξύλα που πήρε από τον Άγγελο, πήγε να την δείξει στην Παναγία για να ακούσει την άποψή Της.

Εκείνη είδε την Εικόνα και του είπε ότι ήταν πολύ καλή, όμως είχε ένα έλλειμμα πολύ σημαντικό. Εικονιζόταν μόνη, δεν είχε ζωγραφίσει δηλαδή ο Άγιος τον Ιησού Χριστό ως Βρέφος. Αφού συμπλήρωσε την πρώτη αυτή Εικόνα, σύμφωνα με το Θέλημα της Παναγίας, ο Ευαγγελιστής Λουκάς έφτιαξε και δεύτερη Εικόνα, αυτή τη φορά με την τέχνη του κεριού και της μαστίχας, στο ένα από τα δύο ξύλα που έμειναν από αυτά που του έδωσε ο Άγγελος. Την μετέφερε δε και αυτή (όπως και την πρώτη) για να τη δείξει στην Παναγία. Τέλος, στο τελευταίο ξύλο που του είχε μείνει, έκανε με χρυσό και ασήμι την τρίτη Εικόνα. Και καθώς ολοκλήρωσε το έργο του, παρουσίασε και τις τρεις Εικόνες μπροστά Της. Εκείνη, αφού τις Ευλόγησε, είπε: «Η Χάρη του Υιού μου να είναι δι’ εμού με τις Εικόνες αυτές».

Αργότερα, με την τέχνη του κεριού και της μαστίχας δημιούργησε και τις Εικόνες των Αγίων και Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Επίσης, ο Σωτήρας Χριστός, ο Λυτρωτής του κόσμου, που τόσο είχε αγαπήσει αφιερώνοντας τη ζωή του σε Αυτόν, τον Ενέπνευσε να ζωγραφίσει τον Καλό Ποιμένα Χριστό, που φέρει στους ώμους Του το απολωλός πρόβατο. Έκτοτε, η υπέροχη αυτή Τέχνη του απεικονισμού των Αγίων, δηλαδή της Αγιογραφίας, διαδόθηκε σε όλη την οικουμένη.

Όμως ο Άγιος Λουκάς δεν υπήρξε μόνον Ευαγγελιστής, αλλά και σπουδαίος Απόστολος, διότι δεν αρκέστηκε μόνο στο να γράψει το Ιερό Ευαγγέλιό του, αλλά θέλησε και να το κηρύξει με την ζωντανή παρουσία του σε διάφορα μέρη της Ευρώπης. Θεωρείται κυρίως απόστολος των Ελλήνων, μια και έδρασε και εκοιμήθη στον ελλαδικό χώρο. Έτσι, αφού κήρυξε πρώτα το Ευαγγέλιο στον Ελλαδικό χώρο, όπως στην Αχαΐα, τη Βοιωτία και τη Μακεδονία, μετά πήγε σε μακρινά μέρη όπως στη Δαλματία και τη Γαλλία, ενώ μερικοί υποστηρίζουν ότι πήγε ακόμα και στην Ιταλία και την Αφρική.

Ο ιερός ναός του Αγίου Αποστόλου Λουκά στη Θήβα Βοιωτίας

Ύστερα από ένα μακρύ και περιπετειώδη βίο, πλούσιο σε Χριστιανικό και Ιεραποστολικό έργο, ο Άγιος Λουκάς ευρισκόμενος στη Θήβα Βοιωτίας, αναχώρησε μαρτυρικά από την επίγεια ζωή σε ηλικία 80 ετών, για την αιώνια ζωή και μακαριότητα. «Ο Λουκάς συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων Μαρτύρων της Εκκλησίας», αναφέρει ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ενώ ο Άγιος Ιερομάρτυς Ιππόλυτος στο βιβλίο του «Περί των 70 Αποστόλων», μας πληροφορεί για το μαρτύριο του Ευαγγελιστή Λουκά, λέγοντας πως «τον σταύρωσαν σε μία ελιά».

Ο Απόστολος Λουκάς ενταφιάστηκε στη Θήβα, σε μαρμάρινη ρωμαϊκή λάρνακα που σώζεται μέχρι σήμερα, πάνω πιθανόν από τον αρχικό του τάφο, εντός του ιερού ναού που ανηγέρθη προς τιμήν του Αγίου. Στον Ιερό τάφο του, θέλοντας ο Θεός να δοξάσει τον πιστό Του θεράποντα και εργάτη, έβρεξε κολλύρια, σύμβολα της ιατρικής επιστήμης, ενώ κάθε χρόνο την ημέρα της Μνήμης του, γίνονταν πολύ σπουδαία Θαύματα θεραπείας πολλών ασθενών από οφθαλμικές παθήσεις.

Το 357 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας Κωνστάντιος, γιος του Αγίου Κωνσταντίνου, μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη και τοποθέτησε στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων τα Λείψανα του αγίου Αποστόλου Λουκά, τα οποία θεράπευσαν τον βαριά άρρωστο Ανατόλιο τον ευνούχο. Με το πέρας των χρόνων τα λείψανα του Αγίου Αποστόλου Λουκά μεταφέρθηκαν στην Πάδοβα της Ιταλίας.

Στις 17 Σεπτεμβρίου του 2000, έπειτα από πολυετείς προσπάθειες της Τοπικής Εκκλησίας επεστράφη τμήμα των ιερών λειψάνων στην από αιώνες κενή λάρνακα. Ο Προσκυνηματικός Ναός σήμερα κοσμεί την πόλη της Θήβας και πολλοί προσκυνητές επισκέπτονται τον ιερό αυτό χώρο για να λάβουν την ευλογία του ιδρυτού της τοπικής Βοιωτικής Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας τιμά τη Μνήμη του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά στις 18 Οκτωβρίου, την δε κατάθεση των Τιμίων Λειψάνων του στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων Κωνσταντινουπόλεως, εορτάζει στις 20 Ιουνίου.

Λουκάς ο Ευαγγελιστής, Tετραευαγγέλιο σε περγαμηνή – Ιερά Μονή Καρακάλου Άγιον Όρος

Απολυτίκιο

Ακέστωρ σοφώτατος, Ιερομύστα Λουκά, ζωγράφος πανάριστος, της Θεοτόκου Μητρός, εδείχθης Απόστολε, έγραψας μάκαρ, λόγους, δια πνεύματος θείου, έδωκας εννοήσαι, συγκατάβασιν άκραν, Χριστού της παρουσίας, διο πρέσβευε σωθήναι ημάς.

Μεγαλυνάριο (Μικρός Παρακλητικός Κανόνας)

Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων, την εικόνα σου την σεπτήν, την ιστορηθείσαν, υπό του Αποστόλου, Λουκά ιερωτάτου, την οδηγήτριαν.

Πηγή: sophia-ntrekou.gr

Ο Άγιος Απόστολος Θωμάς

6 Οκτωβρίου

Ο άγιος Απόστολος Θωμάς ήταν μεταξύ των δώδεκα μαθητών του Κυρίου. Γεννήθηκε στην Ιουδαία και ήταν γιός φτωχών γονέων, πιστός στο Μωσαϊκό Νόμο, με αγνό βίο και ψαράς στο επάγγελμα. Το όνομά του στην αραμαϊκή γλώσσα «Τέομα» σημαίνει «δίδυμος». Στο ιερό Ευαγγέλιο του δίδεται όντως η προσωνυμία «Δίδυμος» (Ιωάννης 11,16). Οι αγιογραφικές πληροφορίες για το Θωμά είναι σχετικά λίγες και γι’ αυτό έχουν εγερθεί κατά καιρούς αυθαίρετες ερμηνείες για το πρόσωπό του.

Συνέχεια

Ο εορτασμός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο βυζαντινό Έβδομον

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, «ὁ ἐπιπεσῶν ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ» κατά τον Μυστικό Δείπνο, είναι εκείνος που συνέγραψε το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον και τις τρεις Καθολικές Επιστολές, που φέρουν το όνομά του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου, οπότε τελείται η μνήμη της ιεράς μεταστάσεώς του, ενώ και στις 8 Μαΐου εορτάζεται η ανάδυση θαυματουργικής κόνεως (σκόνης) από τον τάφο του, μέσω της θείας επενέργειας του Αγίου Πνεύματος, που οι ντόπιοι την αποκαλούσαν «επίγειο μάνα».

Συνέχεια

Η Mετάστασις του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου

26 Σεπτεμβρίου

Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος και ο μαθητής του Άγιος Πρόχορος

Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος υπήρξε ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου Ιησού Χριστού, ανήκοντας μάλιστα στον στενότερο κύκλο τους, μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και τον απόστολο Πέτρο. Εκλήθη από τον Κύριο να Τον ακολουθήσει, όταν Εκείνος βρήκε τον Ιωάννη μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και το άλλο ζεύγος αδελφών, Σίμωνα και Ανδρέα, να είναι απογοητευμένοι, που ως ψαράδες στη λίμνη Γεννησαρέτ, «δι’ όλης της νυκτός κοπιάσαντες ουδέν έλαβον» και τους προέτρεψε να δοκιμάσουν και πάλι, κάτι που τους απέφερε πλήθος ψαριών.

Συνέχεια

Άγιος Απόστολος Τίτος

25 Αυγούστου

Συνέχεια