
Ο Άγιος Ανδρέας Πατησίων (cognoscoteam.gr)
Ο Άγιος Ανδρέας της οδού Λευκωσίας αριθ. 40 βρίσκεται κοντά στην Πλατεία Αμερικής, δύο παράλληλους δρόμους κάτω από την Λεωφόρο Πατησίων, ανάμεσα στις υψηλές πολυκατοικίες μιας από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας. Είναι ένα βυζαντινό πέτρινο εκκλησάκι 16ου μ.Χ. αιώνα, που αποτελούσε το Καθολικό της ιεράς μονής της Αγίας Φιλοθέης (Μπενιζέλου) της Αθηναίας.

Το τέμπλο του ναού (filoibenaki.gr)
Για τους περισσότερους παρανένει και σήμερα ένα άγνωστο μνημείο, μεγάλης ωστόσο ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας, αλλά κυρίως μια παρακαταθήκη της Ορθόδοξης κληρονομιάς υψίστης πολιτιστικής σημασίας, μιας και αποτέλεσε τον τόπο του μαρτυρίου της Αγίας Φιλοθέης.

Άποψη του εσωτερικού του ναού (filoibenaki.gr)
Ο ναός είναι ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής. Έχει ξύλινη στέγη που στηρίζεται σε έξι αρχαίους μαρμάρινους κίονες, ενώ στο εσωτερικό του σώζεται η κολώνα, επί της οποίας βασανίσθηκε από τους Τούρκους και μαρτύρησε η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία.

Από το εσωτερικό του ναού (briefingnews.gr)
Το εκκλησάκι αναστηλώθηκε το 1942 από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Αναστάσιο Ορλάνδο, παρά τα προσκόμματα που προέβαλαν οι αρχές Κατοχής. Την μοναδικής αξίας αγιογράφηση του ναού φιλοτέχνησε ο Φώτης Κόντογλου το 1952, μέσα σε εννέα μήνες. Όπως έλεγε ο ίδιος, σκοπός του ήταν να δημιουργήσει αγιογραφίες «μετά πόθου και περισσής επιμελείας, ώστε ο ναός να καταστεί πρότυπον συγχρόνου βυζαντινής αγιογραφήσεως». Στον μικρό περίβολο της εκκλησίας σώζονται επίσης κρήνες και κίονες από την αρχική κατασκευή του ναού.

Ψαλτήρι και αναλόγιο (criticeduc.blogspot.com)
Δυστυχώς σήμερα, οι σπάνιες τοιχογραφίες έχουν υποστεί σημαντική φθορά, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Για τούτο, γίνονται προσπάθειες συντήρησης, προκειμένου να διατηρηθούν και να προστατευτούν οι αγιογραφίες, τα ιερά κειμήλια και οι χώροι του ναού.
Ο ναός του Αγίου Ανδρέα λειτουργεί κανονικά έχοντας αναπτύξει μεγάλη φιλανθρωπική και κοινωνική δράση σε μια περιοχή της Αθήνας με φτώχεια και πολλά προβλήματα, της οποίας οι κάτοικοι έχουν ανάγκη από βοήθεια και συνεχή συμπαράσταση. Το 1997 πολύ κοντά στο ναό, στην οδό Ιβήρων 6-8, δημιουργήθηκε γυναικείο μοναστήρι που ονομάστηκε «Παναγία των Βρυούλων», με την άδεια του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ και την επιστασία του Μικρασιάτη Γαβριήλ Τσάφου, εφημερίου του ναού του Αγίου Ανδρέα.

Η κολώνα του μαρτυρίου της Αγίας Φιλοθέης (criticeduc.blogspot.com)

Η είσοδος του ναού (onisimos.gr)

Τα Πατήσια ..μιας άλλης εποχής (kefaloniapress.gr)
Πηγές:
Αθηνά Κυρτάτα, «Άγιος Ανδρέας, Πατήσια & Άγιος Νικόλαος Αχαρνών», σε: filoibenaki.gr
Δημήτρης Στρουμπάκος, «Άγιος Ανδρέας: Το άγνωστο μνημείο μεγάλης ιστορικής αξίας», σε: orthodoxianewsagency.gr
«O Άγιος Ανδρέας της οδού Λευκωσίας, ένα ιστορικό μνημείο», σε: boraeinai.blogspot.com
Μαριάνθη Μπέλλα, «Άγιος Ανδρέας: Ένα ιστορικό μνημείο των Πατησίων», σε: criticeduc.blogspot.com
kimintenia.wordpress.com