Μακαριστού Πατριάρχη Σερβίας κυρού Παύλου

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Καυσοκαλίβια, τέμπερα, 1952

Συνέχεια →

Ο σεβασμιότατος Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ εκοιμήθη σήμερα, Τετάρτη 24 Αυγούστου 2022, σε ηλικία 88 ετών. Τον τελευταίο καιρό αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας τα οποία υπέμενε, από την πρώτη στιγμή, με πίστη και υπομονή. Το παρόν αποτελεί αναδημοσίευση παλαιότερου άρθρου μας στο ιστολόγιο, αφιερωμένου σε εκείνον. Καλό Παράδεισο και ένα μεγάλο «Ευχαριστώ» για όσα μας δίδαξε με τη ζωή, το έργο, τη γραφή και το μοναδικό του παράδειγμα…

Ο άνθρωπος είναι ένα ζωντανό πλάσμα
που έχει λάβει την κλήση να γίνει Θεός

Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware

«Ως εικόνα του Θεού ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να υπερβαίνει τον εαυτό του, να μεσιτεύει ανάμεσα στις ακρότητες και να τις οδηγεί στην αρμονία. Το ανθρώπινο ον δεν είναι πρωταρχικά ένα λογικό ζώον, ούτε ακόμη ένα πολιτικό ζώον, αλλά πολύ πιο θεμελιακά ένα ευχαριστιακό ζώον. Το υψηλότατο προνόμιο και η υπέρτατη κλήση μας, η πράξη η οποία μας πραγματώνει αυθεντικά, είναι να προσφέρουμε τον κόσμο ως ευχαριστία πίσω στον Θεό. Η ίδια η οικολογική κρίση έδειξε πως αυτό που χρειάζεται να επιδείξουμε είναι ένα ευχαριστιακό και ασκητικό πνεύμα, μια στάση αυτοπεριορισμού, κενωτικής απλότητας στον συνολικό τρόπο ζωής μας, μια θέληση να διακρίνουμε, και ως κοινότητες και σε προσωπικό επίπεδο, ανάμεσα σε αυτό που θέλουμε και σε αυτό που χρειαζόμαστε. Το γεγονός ότι θέλουμε κάτι, δεν σημαίνει αυτομάτως ότι έχουμε και το δικαίωμα να το αποκτήσουμε. Αυτό είναι ένα μάθημα που οι καταναλωτικές κοινωνίες σε όλον τον κόσμο δεν επιθυμούν να διδαχθούν. Με μια λέξη, εννοούμε ένα πνεύμα επώδυνης θυσίας. Άλλωστε η τελεία αγάπη είναι η θυσιαστική αγάπη. Να προσφέρεις τον κόσμο πίσω στον Θεό ευχαριστιακά, σημαίνει να προσφέρεις την ίδια σου τη ζωή ως θυσία στον Θεό, για χάρη των συνανθρώπων σου. Μόνο που με μια τέτοια θυσία, θα ανακαλύψουμε ότι δεν χάνουμε άλλα κερδίζουμε». Τα σοφά τούτα λόγια ανήκουν σε έναν από τους σπουδαιότερους θεολόγους του καιρού μας, στον π. Κάλλιστο Ware και τα καταθέτουμε ως μία από τις πιο γνήσιες ορθόδοξες μαρτυρίες για το θαύμα της ζωής, τον άνθρωπο και τη θέση του στη δημιουργία.

Συνέχεια →

Θα σου πάει καλά όλη η χρονιά, όχι αν μεθάς την πρώτη του μηνός, αλλά αν και την πρώτη του μηνός και κάθε μέρα κάνεις αυτά που αρέσουν στον Θεό. Διότι η ημέρα γίνεται κακή ή καλή όχι από τη δική της φύση, αφού δεν διαφέρει η μια μέρα από την άλλη, αλλά από τη δική μας επιμέλεια ή ραθυμία.

Συνέχεια →

Συνέχεια →

Σκοπὸς τῆς ζωῆς μας εἶναι νὰ γίνουμε τέλειοι καὶ ἅγιοι. Νὰ ἀναδειχθοῦμε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ κληρονόμοι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἂς προσέξουμε μήπως, γιὰ χάρη τῆς παρούσας ζωῆς, στερηθοῦμε τὴ μέλλουσα, μήπως, ἀπὸ τὶς βιοτικὲς φροντίδες καὶ μέριμνες, ἀμελήσουμε τὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς μας.

Συνέχεια →

20 Ιουνίου

«Ἁγίων συμμέτοχος σαφῶς ἐγένου
Ζωὴν βιώσας Νικόλαε ἁγίαν.
Νικολέω θεοῖο φέρτατον κῦδος ᾄσμασιν ὕδω»

Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1322 και ήταν ανεψιός του Νείλου Καβάσιλα, ο οποίος χρημάτισε Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Το πατρικό του επώνυμο ήταν Χαμαετός, κράτησε όμως το μητρικό επώνυμο Καβάσιλας προφανώς λόγω της ισχυρής παρουσίας του Θείου του. Έκανε λαμπρές σπουδές ρητορικής, Θεολογίας, φιλοσοφίας και φυσικών επιστημών στη Θεσσαλονίκη και στην Κωνσταντινούπολη. Για ένα διάστημα διετέλεσε σύμβουλος του αυτοκράτορα Κατακουζινού ο οποίος στα τελευταία χρόνια της ζωής του, εκάρη μοναχός και διέμενε στην περιώνυμη Μονή των Μαγγάνων.

Συνέχεια →

«Ἐκ δεξιᾶς κάθισας πατρικῆς Λόγε,
Μύσταις παρασχὼν πίστιν ἀσφαλεστέραν»

«Ὁ Κύριος ἀνελήφθη εἰς οὐρανούς, ἵνα πέμψῃ τὸν Παράκλητον τῶ κόσμω, οἱ οὐρανοὶ ἡτοίμασαν τὸν θρόνον αὐτοῦ, νεφέλαι τὴν ἐπίβασιν αὐτοῦ, Ἄγγελοι θαυμάζουσιν, ἄνθρωπον ὁρῶντες ὑπεράνω αὐτῶν, ὁ Πατὴρ ἐκδέχεται, ὃν ἐν κόλποις ἔχει συναϊδιον, Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον κελεύει πᾶσι τοὶς Ἀγγέλοις αὐτοῦ, Ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ἡμῶν, Πάντα τὰ ἔθνη κροτήσατε χείρας, ὅτι ἀνέβη Χριστός, ὅπου ἣν τὸ πρότερον». Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μετά την λαμπροφόρο Ανάστασή Του από τους νεκρούς, δεν εγκατέλειψε αμέσως τον κόσμο, αλλά συνέχισε για σαράντα ημέρες να εμφανίζεται στους μαθητές Του (Πράξ. 1,3). Αυτές οι μεταναστάσιμες εμφανίσεις Του προς αυτούς είχαν πολύ μεγάλη σημασία. Έπρεπε οι πρώην δύσπιστοι και φοβισμένοι μαθητές να βιώσουν το γεγονός της Αναστάσεως του Διδασκάλου τους και ν’ αποβάλουν κάθε δισταγμό και ψήγμα απιστίας για Εκείνον.

Συνέχεια →

Οι Σλάβοι αποτελούν το τελευταίο χρονολογικά κύμα της λεγόμενης μεγάλης μετανάστευσης των λαών στην Ευρώπη. Η μετακίνηση από την αρχική κοιτίδα τους, που βρισκόταν περίπου στην περιοχή της σημερινής ανατολικής Πολωνίας, δυτικής Ουκρανίας και νοτιοδυτικής Λευκορωσίας, άρχισε τον 6ο αιώνα μ.Χ. και ολοκληρώθηκε μέχρι τον 9ο αιώνα.

Συνέχεια →

12 Μαΐου

«Φανεὶς Ἐπιφάνιος ἐν Κύπρῳ μέγας,
Κλέος παρ᾽ αὐτῇ καὶ θανὼν ἔχει μέγα.
Τῇ δυσκαιδεκάτῃ Ἐπιφάνιον μόρος εἷλε»

Ο Άγιος Επιφάνιος γεννήθηκε από πάμπτωχη οικογένεια Ιουδαίων αγροτών, στο χωρίο Βησανδούκη (ή Βησανδούκ), κοντά στην Ελευθερούπολη της Παλαιστίνης, το 310 μ.Χ. Κυπριακή λαϊκή παράδοση αναφέρει πως ο Άγιος γεννήθηκε στον Καλοπαναγιώτη της Κύπρου, ένα χωριό της Μαραθάσας και μεγάλωσε στη Βησανδούκη. Οι γονείς του είχαν ακόμη ένα παιδί, την Καλλίτροπο. Μετά τον θάνατο των γονέων του και σε ηλικία δέκα ετών, ο Επιφάνιος προσελκύεται στον χριστιανισμό από δύο περίφημους για τις γνώσεις και τον ασκητισμό μοναχούς, τον Λουκιανό και τον Ιλαρίωνα. Επτά ημέρες μετά το βάπτισμάα του τακτοποίησε την αδελφή του σ’ ένα γυναικείο μοναστήρι κι έφυγε για την έρημο της Παλαιστίνης. Εκεί ζει κοντά στους επιφανέστερους ασκητές, ασκούμενος στην εγκράτεια, στην άσκηση και στη μελέτη των Θείων Γραφών, γενόμενος υπόδειγμα για τους συνασκητές του. Η φήμη του και οι αρετές του δεν άργησαν να διαδοθούν και ανεδείχθη επίσκοπος Κωνσταντίας της Κύπρου, το έτος 367 μ.Χ., στην οποία κατέφυγε με θαυματουργικό τρόπο, όταν το πλοίο του, που επέπλεε προς την Παλαιστίνη, λόγω τρικυμίας, έφθασε στην Κύπρο.

Συνέχεια →

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Επίσκοπος Αχρίδος

«Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο» (Ιώβ α’ 21)

Αδελφοί, ας μη φοβούνται οι δίκαιοι: τα πάντα συνεργούν προς το καλό γι’ αυτούς (Οίδαμεν δε ότι τοις αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν, Ρωμ. η’ 28). Ολόκληρη η Αγία Γραφή μας δείχνει πως ο Θεός ποτέ δεν εγκαταλείπει τους δικαίους!

Συνέχεια →

Το μήνυμα της Αναστάσεως

Το σημαντικότερο μέρος του έργου του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του πολυγραφότερου πατέρα της εκκλησίας, αποτελούν οι ποικίλου περιεχομένου λόγοι και ομιλίες που εκφώνησε με διάφορες αφορμές. Στους λόγους αυτούς χρωστά τη μεγάλη φήμη που απολάμβανε ως εκκλησιαστικός ρήτορας ήδη από την εποχή του (φήμη που του χάρισε άλλωστε από τον 5ο αι. μ.Χ. την προσωνυμία «Χρυσόστομος»). Η ρητορική του δεινότητα οφειλόταν εν πολλοίς στην εξαιρετική εκπαίδευση που είχε λάβει ως νέος στην Αντιόχεια κοντά στον περίφημο ρητοροδιδάσκαλο Λιβάνιο. Τα θέματα που συνήθως τον απασχολούν είναι κυρίως ηθικά και κοινωνικά, ενώ η γλώσσα του είναι σχετικά απλή. Πολλοί από τους λόγους του έχουν επικαιρικό χαρακτήρα, αλλά αρκετοί είναι επίσης κατηχητικοί, δογματικοί και εορταστικοί. Στους κατηχητικούς (τους σχετικούς δηλ. με τη διδασκαλία του δόγματος) λόγους του Ιωάννη συγκαταλέγεται και ο «Κατηχητικὸς εἰς τὸ ἅγιον πάσχα», ο οποίος μέχρι και σήμερα διαβάζεται στο τέλος της Λειτουργίας της Αναστάσεως. Αν και η γνησιότητα του λόγου έχει αμφισβητηθεί από ορισμένους φιλολόγους, ο λόγος δεν παύει σε κάθε περίπτωση να αποτελεί εξαίρετο δείγμα έντεχνης χριστιανικής πεζογραφίας. Η ιδιαιτερότητά του δεν έγκειται μόνο στην ευρεία χρήση ρητορικών τρόπων αλλά και στα ποιητικά στοιχεία που ενυπάρχουν σε αυτόν, τα οποία επιτρέπουν ίσως τη διαπίστωση συγγένειας με την υμνογραφία.

Συνέχεια →

Αγίου Επιφανίου
Αρχιεπισκόπου Κωνσταντίας Κύπρου
(απόσπασμα)

1. Τι είναι αυτό που συμβαίνει σήμερα; Μεγάλη σιωπή είναι απλωμένη στη γη. Μεγάλη σιωπή και ηρεμία. Μεγάλη σιωπή γιατί κοιμάται ο Βασιλιάς. Η γη φοβήθηκε και ησύχασε, επειδή ο Θεός με το σώμα κοιμήθηκε. Ο Θεός με το σώμα πέθανε, και τρόμαξε ο Άδης. Ο Θεός για λίγο κοιμήθηκε, και ανέστησε αυτούς που βρίσκονταν στον Άδη. Πού είναι τώρα οι προ ολίγου ταραχές και οι φωνές και οι παράνομοι θόρυβοι κατά του Χριστού; Πού είναι οι όχλοι και οι εξεγέρσεις και οι στρατιωτικές φρουρές και τα όπλα και οι λόγχες; Πού είναι οι βασιλιάδες και οι ιερείς και οι δικαστές οι καταδικασμένοι; Πού είναι οι αναμμένες δάδες και τα μαχαίρια και οι άτακτες κραυγές; Πού είναι οι όχλοι που εφρύαξαν και η άσεμνη κουστωδία; Εξαφανίστηκαν πραγματικά, γιατί στ’ αλήθεια πραγματικά οι όχλοι έκαναν σχέδια ανόητα και μάταια. Σκόνταψαν πάνω στον ακρογωνιαίο λίθο, τον Χριστό και συντρίφτηκαν οι ίδιοι. Χτύπησαν με μανία τη στέρεη Πέτρα, αλλά διαλύθηκαν σε αφρούς, όπως τα κύματα που κτυπούν στο βράχο. Χτύπησαν πάνω στο ανίκητο αμόνι και οι ίδιοι κομματιάστηκαν. Ανύψωσαν στο ξύλο του Σταυρού την πέτρα και αυτή κύλησε και τους θανάτωσε. Όπως οι Φιλισταίοι τον δυνατό Σαμψών, έδεσαν και αυτοί τον Ήλιο Χριστό, αυτός όμως έσπασε τις πανάρχαιες αλυσίδες και εξόντωσε τους αλλοφύλους και παρανόμους. Έδυσε ο Θεός, ο Ήλιος της δικαιοσύνης Χριστός, στη γη και πλάκωσε με πηχτό σκοτάδι τους Ιουδαίους.

Συνέχεια →