Άγιος Αναστάσιος ο Νεομάρτυς ο Ναυπλιεύς

1η Φεβρουαρίου

Η 1η Φεβρουαρίου είναι μέρα ξεχωριστή για το Ναύπλιο. Ημέρα επίσημης αργίας, αλλά και μεγάλης εορτής, διότι εορτάζει ο προστάτης της πόλεως, ο Άγιος Νεομάρτυς Αναστάσιος. Ο νεαρός μάρτυρας του Χριστού έζησε και μαρτύρησε στο Ναύπλιο και γι’ αυτό οι κάτοικοί του ιδιαιτέρως τον τιμούν και τον ευλαβούνται.

Ο Αναστάσιος γεννήθηκε στο Ναύπλιο κατά την εποχή της τουρκοκρατίας, στις αρχές του 17ου αιώνα. Ήταν έξυπνος και ταλαντούχος, με ιδιαίτερο χάρισμα στη ζωγραφική. Κι επειδή από μικρός αγαπούσε πολύ τον Χριστό και τους Αγίους της Εκκλησίας, θέλησε να ασχοληθεί με την Αγιογραφία. Μαθήτευσε κοντά σε σπουδαίους δασκάλους της αγιογραφίας, όπως ήταν οι αδελφοί Δημήτριος και Γεώργιος Μόσχου, ενώ επισκέφθηκε και το Άγιον Όρος, για να μελετήσει τις τοιχογραφίες σε διάφορες Ιερές Μονές και να βελτιώσει την τεχνική του.

Εκείνο τον καιρό ξέσπασε ο Ενετο-τουρκικός πόλεμος στην Κρήτη (1645-1669), γεγονός που πυροδότησε το φανατισμό των Οθωμανών, ο οποίος μεταδόθηκε και στο Ναύπλιο, λιμάνι σε καίρια θέση που χρησίμευε ως βάση για ανεφοδιασμό των τούρκων. Στο μεταξύ ο Αναστάσιος είχε αρραβωνιαστεί με μία κόρη χριστιανών. Δυστυχώς όμως η κοπέλα αυτή φάνηκε απρόσεκτη στη ζωή της και προκλητική και γι’ αυτό ο Αναστάσιος δεν θέλησε να προχωρήσουν. Έτσι διέλυσε τον αρραβώνα τους. Το γεγονός αυτό ερέθισε τους γονείς της κοπέλας, οι οποίοι πήραν απόφαση να εκδικηθούν τον νέο που απέρριψε την κόρη τους.

Τυφλωμένοι από τον πληγωμένο εγωισμό τους κατέφυγαν σε κάποιο μάγο και του ζήτησαν να βλάψει τον Αναστάσιο. Έτσι ο διάβολος βρήκε ευκαιρία να επιτεθεί στον αγνό αυτό και πιστό νέο, ο οποίος ήταν πρότυπο αρετής και χριστιανικής ζωής. Ξαφνικά ο Αναστάσιος έπαθε κάποια κρίση κι έχασε τα λογικά του. Άρχισε να τριγυρνά στους δρόμους και να φωνάζει ασυνάρτητα λόγια. Τότε κάποιοι τούρκοι βρήκαν ευκαιρία, του φόρεσαν ένα άσπρο σαρίκι και χωρίς καλά – καλά να το καταλάβει τον έκαναν μωαμεθανό.

Αργότερα όμως, με τη βοήθεια του Θεού, συνήλθε ο Αναστάσιος και είδε με έκπληξη τα τούρκικα ρούχα που του είχαν φορέσει. Πέταξε αμέσως από πάνω του το σαρίκι και άρχισε να φωνάζει μπροστά στους τούρκους: «Εγώ χριστιανός ήμουν, χριστιανός είμαι και χριστιανός θέλω να είμαι!». Την ίδια στιγμή τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στο δικαστήριο. Πάλι όμως επανέλαβε με θάρρος την ομολογία του. Ο δικαστής προσπάθησε να τον μεταπείσει και με κολακείες και με απειλές, αλλά δεν τα κατάφερε.

Ο νεαρός αθλητής του Χριστού έλεγε με παρρησία: «Δεν αρνούμαι τον Κύριό μου Ιησού Χριστό, τον αληθινό Θεό, αλλά πιστεύω και τον προσκυνώ ως Δημιουργό και Σωτήρα μου. Τη δική σας την πίστη δεν την χρειάζομαι …». Στο άκουσμα αυτών των λόγων ο κριτής διέταξε να τον αποκεφαλίσουν. Ωστόσο πριν προλάβουν να τον αποκεφαλίσουν ο τουρκικός όχλος εξαγριωμένος έπεσε με μανία πάνω του. Άλλοι με ξύλα, άλλοι με ξίφη κι άλλοι με μαχαίρια κτυπούσαν και κατατρυπούσαν το σώμα του μάρτυρα μέχρι που ξεψύχησε κι έλαβε το μαρτυρικό στεφάνι. Ήταν 1η Φεβρουαρίου 1655.

Ο άγιος νεομάρτυρας Αναστάσιος εικονίζεται συνήθως βαστώντας ένα κλαδί ελιάς, διότι σύμφωνα με την παράδοση το σημείο, όπου μαρτύρησε, βρίσκεται δίπλα σε μια υπεραιωνόβια ελιά στην πλατεία Παναγιάς, στη βόρεια πλευρά του Ιερού Ναού του Γενεσίου της Θεοτόκου. Το ιστορικό αυτό δέντρο, κάτω από το οποίο δίδασκε και ο μεγάλος ιεροκήρυκας του Ναυπλίου Ηλίας Μηνιάτης, διατηρείται μέχρι σήμερα και μαζί με το μνημείο που έχει στηθεί δίπλα του υπενθυμίζουν τη γενναία άθληση του Αγίου και αποτελούν πηγή εμπνεύσεως για τους ευλαβείς προσκυνητές.

Μεγάλη ευλογία για το Ναύπλιο είναι και το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια απέκτησε Ναό προς τιμήν του προστάτου της πόλεως αγίου Αναστασίου. Ο μεγαλοπρεπής αυτός ναός, που κτίστηκε με την πρωτοβουλία και την ανύστακτη φροντίδα του μακαριστού Μητροπολίτου Αργολίδος Ιακώβου, εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 1995 και πλέον δεσπόζει στην είσοδο της πόλεως ως σημείο της προστασίας του Αγίου.

Ο άγιος Αναστάσιος, ο οποίος δέχθηκε σκληρή την επίθεση του πειρασμού, αλλά την αντιμετώπισε με πίστη και ανδρεία, έλαβε χάρη από τον Θεό για να βοηθεί και όλους τους πιστούς που ζητούν τη βοήθειά του. Ας παρακαλούμε λοιπόν κι εμείς τον «της πόλεως Ναυπλίου ένδοξον φρουρόν», για να μας περιφρουρεί από κάθε επιβουλή του πονηρού και να μας κρατά σταθερούς στην πίστη και την αγάπη του Χριστού.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου νεομάρτυρος Αναστασίου στο Ναύπλιο

Ἀπολυτίκιον (Ἦχος δ’)
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε ἐν τὴ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἠμῶν, ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν, ἔθραυσε καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταὶς ἰκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον (Ἦχος δ’ – αχὺ προκατάλαβε)
Τρυφὴν τὴν ἀκήρατον, ἰχνηλατῶν ἐκ παιδός, βασάνους ὑπήνεγκας, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἤθλησας ἄριστα ὅθεν τὴν τῶν θαυμάτων, κομισάμενος χάριν, λύτρωσαι πάσης βλάβης, καὶ παντοίας ἀνάγκης, Τρύφων Μεγαλομάρτυς, τοὺς σὲ μακαρίζοντας.

Του Νεομάρτυρος (Ήχος α’ – Του λίθου σφραγισθέντος.
Τοις Ξίφεσιν ετμήθη σου το σώμα σου το άγιον, υπ’ Αγαρηνών αλλοπίστων, ώ στερρέ Αναστάσιε καί πλήρης θείας χάριτος δειχθείς, θαυμάσιος εγένου τοίς πιστοίς· διά τούτο καί ημείς Σού τήν μνήμην τήν σεπτήν έν ωδαίς ευφημούμεν· Χαίροις ούν Νεομάρτυς τού Χριστού· χαίροις τό ημετέρον καύχημα, καί χαίροις ό τής πόλεως Ναυπλίου φρουρός τε ό ένδοξος.

Δόξα πατρί.
(Ήχος γ’ – Μέγαν εύρατο)
Μάγαν εύρατο πόλις Ναυπλιου, Σέ υπέρμαχον καί πολιούχον, Αθλοφόρε Χριστού Αναστάσιε, Αγαρηνών γάρ καθείλες τό φρύαγμα, καί έν Σταδίω Χριστόν ωμολόγησας. Δι’ ό ΑΆγιε, μή παύση δεόμενος, τού λυτρωθήναι κινδύνων, τάς ψυχάς τών ευφημούντων Σε.

Καί νύν.

Προεόρτιον (Ήχος α’ – Χορός Αγγελικός)
Ουράνιος χορός, ουρανίων αψίδων, προκύψας επί γής, και φερόμενον Βλέπων, ώς βρέφος υπομάζιον, πρός Ναόν τόν πρωτότοκον, πάσης κτίσεως, υπό Μητρός απειράνδρου, προεόρτιον, νύν σύν ημίν μελωδούσι, φρικτώς εξιστάμενοι.

Κοντάκιον (Ἦχος πλ. δ’ – Ὡς ἀπαρχᾶς)
Τριαδικὴ στερρότητι, πολυθεΐαν ἔλυσας ἐκ τῷ περάτων Ἀοίδιμε, τίμιος ἐν Κυρίῳ γενόμενος, καὶ νικήσας τυράννους ἐν Χριστῷ, τῷ Σωτήρι τὸ στέφος εἴληφας τῆς μαρτυρίας σου, καὶ χαρίσματα θείων ἰάσεων, ὡς ἀήττητος.

Τού Νεομάρτυρος.

Κοντάκιον (Ἦχος δ’ – Επεφάνης σήμερον)
Ευφημείν ού λείπομεν, τούς σούς αγώνας, Μάρτυς Αναστάσιε υπέρ Χριστού ούς υπέστης· μέγας εδείχθεις έν μάρτυσι, σοφ΄ςε τοίς νέοις, καί χαίροις τώ κτίστη σου.

Ὁ Οἶκος
Ἱερὰν πανδαισίαν προτίθεται φιλεόρτων τὸ σύστημα σήμερον, προεόρτια σύμβολα φέρουσαν, τοῦ Κυρίου τεσσαρακονθήμερον τὴν ἐκ Παρθένου φρικτὴν γέννησιν, καὶ πρεσβύτου σεπτοῦ ἐναγκάλισιν, καὶ σεπτοῦ ἀθλοφόρου μνημόσυνα· δι΄αὐτὸν γὰρ τὸν Χριστόν, τελειοῦται νικητικῶς, ὡς ἀήττητος.

Τού Νεομάρτυρος.

Τίς τούς αγώνας σήμερον τού μάρτυρος κατά τό πρέπον διηγηθήναι συνήσεται; Ούτος γάρ τόν Πέρσην Ιάκωβον εμιμήθη τόν ένδοξον, είς λεπτά είς ξίφεσι κατακοπείς υπέρ τής τού Χρισςτού αγίας πίστεως· αφού πρότερον ώς εκείνος παρεξετράπη τής ιδίας πίστεως, καί αύθις μετεμελήθη, καί χαίροις τώ αυτώ κτίστη καί γάννυται.

Συναξάριον

Τῇ Α’ τοῦ αὐτοῦ μηνός, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος.
Στίχοι
Σὺ δὲ Τρύφων τὶ; τὸ ξίφος θνῄσκω φθάσας.
Καιρὸς δὲ τίς σου τοῦ τέλους, Νουμηνία.
Ἐν Φεβρουαρίοιο Τρύφων πρὸ τομῆς θάνε πρώτῃ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Πέτρου τοῦ ἐν Γαλατίᾳ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Βενδιμιανοῦ.
Στίχοι
Βενδιμιανὸς δένδρον ἀρετῆς μέγα,
Φυτευθὲν εἰς γῆν, καὶ μεταχθὲν εἰς πόλον.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν καὶ ὁμολογητοῦ Βασιλείου, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης ὁρμωμένου ἐξ Ἀθηνῶν.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ὅσιος Τιμόθεος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.
Στίχοι
Τιμόθεος μετέσχε τιμῆς τῆς ἄνω,
Μὴ τι προκρίνας τῆς Θεοῦ τιμῆς κάτω.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Θεΐων, μετὰ δύο παίδων, ξίφει τελειοῦται.
Στίχοι
Θνῄσκουσι παισὶν εὐπροθύμως ἐκ ξίφους.
Ὅλη Θείων εἵπετο προθυμίᾳ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Καρίων, τὴν γλῶτταν ἐκτμηθείς, τελειοῦται.
Στίχοι
Φωνῆς στερήσει γλωττότμητος Καρίων,
Γλωσσῶν πλάνων ἔπαυσεν ὑθλοφωνίαν.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Περπετούας, καὶ τῶν σὺν αὐτῇ Σαύρου, Ῥευκάτου, Σατορλίνου, Σεκούνδου καὶ Φηλικιτάτης.
Στίχοι
Τὴν τῶν σφαγέντων Περπετούα πεντάδα,
Ἤμειψε, συσφαγεῖσα πρὸς τὴν ἑξάδα.
Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Ἀναστάσιος ὁ ἐκ Ναυπλίου, καὶ ἐν Ναυπλίῳ τής Πελοποννήσου μαρτυρήσας κατὰ τὸ 1654, εἰς λεπτὰ τμηθεὶς παρά τών αθέων Αγαρηνών τελειοῦται.
Στίχ. Είς λεπτά τμηθείς ό Νεομάρτυς ξίφει Αναστάσιος Χριστώ παρέστη πλήρης.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Πηγές: ekklisiaonline.gr, Ό Άγιος Αναστάσιος ο Νεομάρτυς ο Ναυπλιεύς (σελίδα στο fb)

kimintenia.wordpress.com

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s