Βασίλειος Καισαρείας: Η ιστορία ενός Μεγάλου

Η μορφή του Μεγάλου Βασιλείου στην Ελληνορθόδοξη παράδοση και στην κουλτούρα της δυτικής κοινωνίας

Άγιος Βασίλειος ο Μέγας (330-379 μ.Χ.)

Ο Μέγας Βασίλειος ανήκει στους μεγάλους άνδρες της ιστορίας. Έζησε σε μια εποχή που ο παλιός ειδωλολατρικός κόσμος έδυε οριστικά και ένας νέος κόσμος, ο χριστιανικός ανέτειλε. Αυτός, μαζί με τους άλλους μεγάλους Πατέρες του 4ου μ.Χ. αιώνα, υπήρξε ένας από τους φορείς αυτού του νέου κόσμου. Και ακόμη περισσότερο: ο μεγάλος αυτός άνδρας, συνέβαλε καθοριστικά στην ομαλή μετάβαση στην νέα πολιτισμική πραγματικότητα. Αξιολόγησε με θαυμαστό τρόπο τα θετικά στοιχεία του αρχαίου κόσμου, τα οποία ενέταξε στη νέα πίστη και στον νέο αναδυόμενο χριστιανικό πολιτισμό. Χρησιμοποίησε με καταπληκτική δεξιότητα την αρχαιοελληνική φιλοσοφική σκέψη και τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, μέσω των οποίων εξέφρασε τις αιώνιες και σώζουσες αλήθειες της Θείας Αποκαλύψεως. Υπήρξε, τέλος, ο κατ’ εξοχήν θεοφόρος Πατέρας της Εκκλησίας, ο οποίος κατέστησε την χριστιανική πίστη τρόπο ζωής και πολιτείας και τους πιστούς αληθινό «βασίλειον ιεράτευμα», όπως ψάλλουμε στο απολυτίκιο της εορτής του! (Λάμπρος Σκόντζος, «Μέγας Βασίλειος: ο Κορυφαίος Πατέρας της Εκκλησίας μας», απόσπασμα)

Συνέχεια

Όσιος Εφραίμ ο Σύρος

28 Ιανουαρίου

Ο Όσιος Εφραίμ ο Σύρος (εικόνα του τέμπλου
από τον Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας Μαραθώνος Αιγίνης)

Ανάμεσα στα ολίγα σωζόμενα πνευματικά διαμάντια της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ισάξιος στην πολυμάθεια με τον Μέγα Βασίλειο, στη γλυκύτητα και στη γλαφυρότητα του λόγου με τον Θείο Χρυσόστομο, σύγχρονος και με τους δύο, είναι ο Όσιος και Θεοφόρος Πατέρας μας και Οικουμενικός Διδάσκαλος, Εφραίμ ο Σύρος.

Συνέχεια

Μέγας Βασίλειος – Λόγοι, νομικά και έργα

Ο Μέγας Βασίλειος χρησιμοποίησε με καταπληκτική δεξιότητα την αρχαιοελληνική φιλοσοφική σκέψη, τα νομοκανονικά διδάγματα της επιστήμης του δικαίου και τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, μέσω των οποίων εξέφρασε τις αιώνιες και σώζουσες αλήθειες της Θείας Αποκαλύψεως. Υπήρξε ο κατ’ εξοχήν θεοφόρος Πατέρας της Εκκλησίας, ο οποίος κατέστησε την χριστιανική πίστη τρόπο ζωής και πολιτείας και τους πιστούς αληθινό «βασίλειον ιεράτευμα», όπως ψάλλουμε στο απολυτίκιο της εορτής του.

Συνέχεια

Η αγία Οικογένεια του Μεγάλου Βασιλείου

Β’ Κυριακή Ιανουαρίου

«Τῇ δευτέρᾳ Κυριακῇ τοῦ μηνός ᾿Ιανουαρίου,
μνήμην ἐπιτελοῦμεν τῆς ἁγίας οἰκογενείας
τοῦ Μεγάλου Βασιλείου»

Την 2η Κυριακή του Ιανουαρίου εκάστου έτους, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με απόφασή της, της 4ης Σεπτεμβρίου 1998, καθόρισε την μνήμη και τιμή ολόκληρης της οικογενείας του Μεγάλου Βασιλείου, που είχε δέκα τέκνα και ανέδειξε οκτώ (8) αγίους της Ορθοδόξου πίστεώς μας, τον Μέγα Βασίλειο, τους γονείς τους Αγίους Βασίλειο και Εμμέλεια, τον Άγιο Γρηγόριο Επίσκοπο Νύσσης, την Οσία Μακρίνα, τον Άγιο Πέτρο Επίσκοπο Σεβαστείας, την Αγία Θεοσεβία καί τον Άγιο Ναυκράτιο.

Συνέχεια

Ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης

10 Ιανουαρίου

Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, μικρογραφία από το
Μηνολόγιο Βασίλειου ΙΙ 985 μ.Χ. (Βιβλιοθήκη Βατικανού)

Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 332 μ.Χ. και ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου. Παίρνει την ίδια μόρφωση με τον μεγάλο του αδελφό, ξεχωρίζει δε κι αυτός για την ευφυΐα του, την επιμέλειά του και την φιλοσοφικότατη ιδιοφυΐα του και είχε χειροτονηθεί αναγνώστης. Νυμφεύεται τη Θεοσέβεια, που γρήγορα την αρπάζει ο θάνατος. Ισχυρός χαρακτήρας καθώς ήταν, δεν απελπίζεται, και στα σαράντα του χρόνια γίνεται επίσκοπος Νύσσης (σήμερα Νεμσεχίρ), μιας κωμοπόλεως της Καππαδοκίας.

Συνέχεια

Εζ-Βασίλη, το κατανυκτικό προσκύνημα στο σπήλαιο του Αγίου Βασιλείου

Ο Μέγας Βασίλειος έζησε στην Καππαδοκία και αφιέρωσε την ζωή του στην βοήθεια προς τον συνάνθρωπο. Θεωρείται στην παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής και δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα. Η 1η Ιανουαρίου 379 μ.Χ., ημέρα της κηδείας του, διατηρούμενη στην παράδοση, θεωρήθηκε απ’ όλους τους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά.

Συνέχεια

Μικρασιάτικη Βασιλόπιτα

Στα χρόνια του Ιουλιανού του Παραβάτη, όταν το Βυζάντιο κήρυξε τον πόλεμο στην Περσία, ο Ιουλιανός πέρασε με τον στρατό του από την Καισάρεια της Καππαδοκίας. Τότε διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά θα τα έπαιρνε επιστρέφοντας για την Κωνσταντινούπολη. Οι κάτοικοι της Καισάρειας αναγκάσθηκαν να δώσουν ό,τι είχε ο καθένας σε χρυσαφικά και νομίσματα. Όμως ο Ιουλιανός σκοτώθηκε σε μια μάχη στον πόλεμο με τους Πέρσες και δεν ξαναπέρασε ποτέ από την Καισάρεια.

Συνέχεια

Άγιος Αμφιλόχιος Επίσκοπος Ικονίου

23 Νοεμβρίου

Ο Άγιος Αμφιλόχιος γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας στα μέσα του 4ου αιώνα και ήταν εξάδελφος του Αγίου Γρηγορίου του Ναζιανζηνού. Από τη συγγένειά του αυτή εξηγείται η φιλία του με τους μεγάλους πατέρες της Εκκλησίας, Μέγα Βασίλειο, Γρηγόριο Νύσσης και Ιωάννη Χρυσόστομο. Σπούδασε αρχικά κοντά στον ρητοροδιδάσκαλο πατέρα του και στον Λιβάνιο και στη συνέχεια άσκησε το επάγγελμα του συνηγόρου στην Κωνσταντινούπολη.

Συνέχεια