Ο Όσιος Πατάπιος ήταν ο πρώτος άγιος του οποίου τον βίο γνώρισα πολύ μικρή σχεδόν στην ηλικία των 4-5 ετών, όταν οι ανάγκες της εργασίας του πατέρα μου μας έφεραν για μία διετία από τον Πειραιά, όπου κατοικούσαμε τότε, στο Λουτράκι Κορινθίας και από το παράθυρο του σπιτιού όπου ζήσαμε, έβλεπες κατευθείαν απέναντι πάνω στο τότε ακόμα δασωμένο βουνό το Καθολικό της ιεράς Μονής του στα Γεράνεια να δεσπόζει πάνω από ολόκληρη την πόλη και τον Κορινθιακό. Χάρη σε εκείνον έμαθα παιδί ακόμα να προσεύχομαι, να αγαπώ τους αγίους, να επιζητώ την προστασία τους και να αισθάνομαι πως είναι παρόντες στη ζωή μας, όπου και αν βρεθούμε και βλέπουν τα έργα μας και τα φερσίματά μας. Καθοριστική στάθηκε για μένα και η εμπειρία της προσκύνησης του ιερού σκηνώματός του, μέσα στη σπηλιά του βράχου και συγκλονιστικό το βίωμα του αδιάφθορου τιμίου λειψάνου του. Χάρη σε εκείνον συνέδεσα την εικόνα του αγίου με τη γαλήνη, την ειρήνη, την ησυχία, την οσιότητα, την καθαρότητα και τη σοφία που αποπνέει η μορφή του και η ίδια η βιωτή του αγίου Παταπίου και έτσι έγινε για μένα μια παντοτινή σκέπη και καταφυγή σε όσα έφερε η ζωή στα χρόνια που πέρασαν. Του χρωστάω πάρα πολλά ανεκτίμητα και κατά έναν τρόπο ολόκληρη την πίστη στον Θεό μας που ξεκίνησε από τη εκείνη την παιδική γνωριμία μου μαζί του και όσα γέννησε η μορφή του στην ψυχή μου και στην ακόμα ασχημάτιστη σκέψη μου για τον κόσμο, τον Θεό και τον άνθρωπο.
Άγιε μου Πατάπιε εύχου και φύλαγε και σκέπαζέ μας όλους παντοτινά και είθε η σεβάσμια και ειρηνική μορφή σου να μας οδηγεί μέχρι τέλους στον Κύριο και Θεό μας!
Σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες και πολύβουες γειτονιές της Αθήνας στη συνοικία των Κάτω Πατησίων, το γκρίζο και αφιλόξενο αστικό τοπίο που συνθέτουν οι τόνοι από μπετόν και τα εκατοντάδες αυτοκίνητα που διέρχονται καθημερινά τη λεωφόρο Στρατηγού Καλλάρη -είτε με κατεύθυνση προς τη λεωφόρο Πατησίων είτε προς τον κόμβο «Τρεις Γέφυρες»- διασπάει η ήρεμη και όμορφη εικόνα ενός λευκόχρωμου μικρού ιερού ναού που μαγνητίζει τη ματιά και ξυπνά νοσταλγικά τη συλλογική μνήμη… Ενός ναού που φέρει ένα όνομα μοναδικό σε ολόκληρο τον Χριστιανικό κόσμο και αποτελεί εδώ και αιώνες αέναη πηγή Ορθόδοξης λατρευτικής παράδοσης και αγιοπνευματικής ζωής, αλλά και λίκνο που έθαλψε μερικές από τις πιο ένδοξες και σημαντικές πτυχές της ιστορίας αυτής της πόλης. Ο «Άγιος Δημήτριος των Όπλων» είναι σίγουρα ένα προσκύνημα ξεχωριστό για κάθε πιστό!
Το προσκύνημα της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπαλουκλί, η «Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα», περιλαμβάνει το μοναστήρι, την εκκλησία και το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής και βρίσκεται στα δυτικά της Κωνσταντινουπόλεως, έξω από τα χερσαία τείχη. Ο εικονογραφικός τύπος της Θεοτόκου Ζωοδόχου Πηγής διαδόθηκε σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Η παράσταση είναι γνωστή από τις αρχές του 14ου αιώνα και απαντά κυρίως στην κρητική ζωγραφική.
Νέα αρχαιολογική ανακάλυψη στον τόπο της Ανάστασης του Ιησού επιβεβαιώνει τη Βίβλο. Βρέθηκαν υπολείμματα ενός αρχαίου κήπου κάτω από τα θεμέλια της Εκκλησίας του Παναγίου Τάφου
Ο Άγιος Ρηγίνος γεννήθηκε στη Λειβαδιά της Βοιωτίας στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. από ευσεβείς και ενάρετους γονείς, οι οποίοι τον βοήθησαν να λάβει την θύραθεν παιδεία αλλά και την ορθόδοξη αγωγή. Η αγάπη του για τον Κύριο και η πνευματική του πρόοδος τον μεταμόρφωσαν σε σκεύος εκλογής και σε ναό της Αγίας Τριάδας. Ο Άγιος έζησε την εποχή που βασίλευσαν οι δύο υιοί του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ο μεν Κωνστάντιος στην Κωνσταντινούπολη (Ανατολή), ο δε Κώνστας στη Ρώμη (Δύση). Και οι δύο διάδοχοι του Μεγάλου Κωνσταντίνου είχαν ανατραφεί με τις αρχές της χριστιανικής πίστεως, αλλ’ ο μεν Κωνστάντιος συνειδητά είχε αποδεχθεί τις αρχές του Αρειανισμού, ο δε Κώνστας παρέμεινε πιστός στις δογματικές αποφάσεις της Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Και οι δύο είχαν κοινά χαρακτηριστικά της θρησκευτικής τους πολιτικής, αφ’ ενός με την καταπολέμηση της εθνικής θρησκείας, αφ’ ετέρου δε την υπεράσπιση της ενότητας της Εκκλησίας.
Η Μεγάλη του Γένους Σχολή και ο Άγιος Στέφανος των Βουλγάρων, όπως φαίνονται από τον Κεράτιο Κόλπο
Δίπλα στο κύμα του Κεράτιου κόλπου στην ιστορική, εβραϊκή συνοικία Balat (Μπαλάτ) στο Φανάρι της Κωνσταντινουπόλεως, δεσπόζει μέσα στο λευκό της αντιφέγγισμα πάνω στα νερά και τους χρυσαφένιους τρούλους της, η βουλγαρική ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Στεφάνου (βουλγ. Църква Свети Стефан, τουρκ. Sveti Stefan Kilisesi), γνωστή και ως «Σιδερένια Εκκλησία». Ο ναός του Αγίου Στεφάνου των Βουλγάρων ανήκει στη βουλγαρική χριστιανική μειονότητα της Πόλης και αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά οικοδομήματα στον κόσμο από χυτοσίδηρο.
Ο Άγιος Μερκούριος σε αγιογραφία του Πρωτάτου του Αγίου Όρους, 1290
Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια αρκετοί Χριστιανοί υπηρετούσαν ως αξιωματικοί στις τάξεις του ρωμαϊκού στρατού και πολλοί από αυτούς αναδείχτηκαν Μεγαλομάρτυρες, για την πίστη τους στο Χριστό. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Μερκούριος.
Γεννήθηκε το 1899 στο Γυαλί Τσιφλίκι της Μ. Ασίας. Μετά τον ξεριζωμό των Ελλήνων από την Μικρασία, ήρθε ως πρόσφυγας στο χωριό Βατοπέδι Χαλκιδικής. Όταν ήρθε σε ηλικία γάμου νυμφεύθηκε και από τον γάμο του απέκτησε μία κόρη και εγγόνια. Η σύζυγός του είχε δύσκολο χαρακτήρα καθώς και ο γαμπρός του. Τους αντιμετώπιζε όμως με ηρεμία. Ήταν γενικά ήρεμος άνθρωπος. Ζούσε σαν ασκητής, νήστευε πολύ, μελετούσε βιβλία εκκλησιαστικά και ασκητικά, που έφερε από την «πατρίδα», και συμβούλευε τα εγγόνια του δίνοντάς τους εφόδια για την ζωή. Όλη την εβδομάδα βοσκούσε τα πρόβατα. Το Σάββατο το απόγευμα επέστρεφε στο σπίτι και ετοιμαζόταν για την θ. Λειτουργία της Κυριακής.
Στην Εκκλησία διακονούσε ανάβοντας τα καντήλια και βοηθώντας τον ιερέα. Έκανε αγαθοεργίες. Στην περίοδο της Κατοχής έκρυψε έναν Άγγλο για να του σώσει την ζωή, τον περιποιήθηκε όταν αρρώστησε, και τον φιλοξένησε όσο διάστημα χρειάστηκε. Όταν πέθανε ένας συγχωριανός του, που η οικογένειά του ήταν φτωχή και δεν είχε χρήματα για την κηδεία, ο Νικόλαος πήγε κρυφά στο σπίτι τους και άφησε χρήματα. Οι άνθρωποι του σπιτιού ποτέ δεν έμαθαν ποιός «καλός άγγελος» τους έστειλε την βοήθεια. Φιλοξενούσε συχνά στο σπίτι του ανθρώπους περαστικούς που νυχτώνονταν στο χωριό.
Τον Νικόλαο Σαββούδη είχε γνωρίσει και ο γέροντας Γρηγόριος, Πνευματικός της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως, ο οποίος αναφέρει:
«Βρισκόμουν στο χωριό Βατοπέδι Χαλκιδικής. Μόλις είχα φθάσει και στην σκιά κάποιου πεύκου συζητούσα με 5-6 χωρικούς. Σε λίγο έφθασε εκεί και κάποιος μεσόκοπος, πενηντάρης περίπου, χαιρέτησε και στάθηκε σιωπηλός παραπέρα. Ένας εκ των χωρικών μου είπε: Αυτός πάει τα μεσάνυχτα στην Εκκλησία και ανάβει τα κανδήλια για να βλέπουν οι Άγιοι. Έτσι γνώρισα τον μπαρμπα-Νικόλα Σαββούδη. Επειδή πήγαινα συχνά στο χωριό Βατοπέδι Χαλκιδικής, πάντοτε τον έβλεπα σιωπηλό, ήρεμο και γαλήνιο. Πάντα πρώτος στην Εκκλησία. Στεκόταν δίπλα στο ψαλτήρι και ψιθύριζε παρακολουθώντας τον ιεροψάλτη. Μόνον εκεί άκουγες την φωνή του σε πολύ χαμηλό τόνο. Μόλις καταλάβαινες ότι έψελνε. Έλεγε και το Πάτερ ημών, πάντοτε ήταν δικό του.
Μυστήριο ο μπαρμπα-Νικόλας. Κάποια μέρα πήγα στο σπίτι του -ένα ημιυπόγειο, απλό, απέριττο, για πάτωμα είχε τσιμέντο, ασκητικότατο- για να τον γνωρίσω καλύτερα. Στον πάνω όροφο έμενε ο γαμπρός του που, όπως αργότερα έμαθα, τον κακομεταχειριζόταν. Ήταν πολύ νευρικός αλλά ο μπαρμπα-Νικόλας κουβέντα δεν έλεγε γι’ αυτόν. Νόμιζες πως δεν είχε μιλιά. Όμως ο μπαρμπα-Νικόλας όχι μόνον ήξερε να μιλά μα και διάβαζε Πατέρες. Εκεί είδα εκτός από τον άγιο Δαμασκηνό και άλλους Πατέρες, φιλοκαλικούς και μη. Όλα αυτά τα βιβλία τα μελετούσε ο μπαρμπα-Νικόλας και φαίνεται πως προσπαθούσε να βάλει σε εφαρμογή την πατερική διδασκαλία, γι’ αυτό εκτός από την σιωπή ήταν στολισμένος και με άλλες αρετές. Ποτέ δεν ασχολείτο με τους άλλους. Αν και τον περιέπαιζαν οι συγχωριανοί του, αυτός τους αντιμετώπιζε με την σιωπή του και μ’ έναν ελαφρό μειδίαμα.
Από όσα είδα πρέπει να έκανε άσκηση μεγάλη και να αγαπούσε την προσευχή. Κανείς όμως δεν γνώριζε τι προσευχές έκανε μόνος μόνω Θεώ. Πολλά μυστικά πήρε μαζί του, γιατί ήταν πολύ σιωπηλός. Από τους χωρικούς έμαθα ότι ζούσε με τα χρήματα που του έστελνε κάποιος Άγγλος πρώην αξιωματικός, από ευγνωμοσύνη γιατί στην Γερμανική Κατοχή ο μπαρμπα-Νικόλας με κίνδυνο ζωής τον έκρυψε στο σπίτι του και τον γλύτωσε από τους Γερμανούς.
Στις 24 Νοεμβρίου 1969 με ειδοποίησαν ότι ο αγαθός και ήσυχος Νικόλαος έκλεισε τα μάτια του. Τα άφησα όλα και πήγα στο Βατοπέδι. Τον διαβάσαμε και «τον φυτέψαμε» (θάψαμε), όπως λένε οι χωρικοί, για να ανθίση στην αιωνιότητα. Το πρόσωπό του ήταν γαλήνιο μέσα στο φέρετρο, νόμιζες πως κοιμόταν. Πέρασαν τρία χρόνια από την κοίμησή του και τρεις ευλαβείς γυναίκες, πολύ γνωστές μου, πήγαν να τον ξεθάψουν, να κάνουν ανακομιδή. Όταν βρήκαν το λείψανό του τάχασαν. Ήταν ακέραιο, ολοκίτρινο και ανέδιδε απαλή ευωδία! Η κ. Βαρβάρα, μία από τις τρεις, το σήκωσε λίγο με τα χέρια της και είδε ότι ήταν πολύ ελαφρό. “Σαν να ήταν μόνο κόκαλα με το δέρμα”, όπως έλεγε. «Έκπληκτες μπροστά στο πρωτοφανές και απροσδόκητο γεγονός, μη γνωρίζοντας τι να κάνουν, θεώρησαν καλό να θάψουν πάλι το τίμιο λείψανο του μακαρίου Νικολάου Σαββούδη».
Αιωνία του η μνήμη. Αμήν.
«Οι γνήσια σιωπηλοί άνθρωποι ζουν το άρωμα μιας άλλης ζωής…»
* Από το βιβλίο «Ασκητές μέσα στον κόσμο», Άγιον Όρος 2008, Ι. Ησυχαστήριον Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος, Μεταμόρφωσις Χαλκηδικής.
Σε μια από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές του Βιβλίου της Γένεσης, ο Ιακώβ παλεύει όλη νύχτα μέσα σε μια σπηλιά με έναν μυστηριώδη ξένο (32: 24-32). Ο Ιακώβ βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση της ζωής του. Επιστρέφει στη μητρική γη ύστερα από απουσία είκοσι ετών. Διακατέχεται από μεγάλο φόβο και αγωνία στην ιδέα πως θα συναντήσει ξανά τον μεγαλύτερο αδερφό του, τον Ησαύ, τον οποίο είχε αδικήσει πριν από μια εικοσαετία, αποσπώντας με δόλο από τον τυφλό πατέρα τους, Ισαάκ τα «πρωτοτόκια», δηλαδή την πατροπαράδοτη ευχή που έδινε ο Εβραίος πατέρας στον μεγαλύτερο ηλικιακά γιό του, καθιστώντας τον πρώτο στην τάξη της ιεραρχίας της οικογένειας και μεταβιβάζοντάς του την πλειονότητα των ζώων που κατείχε ο ίδιος, για να τα διατρέφει στη συνέχεια ο πρωτότοκος και να καρπώνεται τα αγαθά τους. Την ευχή αυτή κανονικά εδικαιούτο να λάβει ο Ησαύ, ως μεγαλύτερος γιος του Ισαάκ, όμως η μητέρα τους Ρεβέκκα, έχοντας αδυναμία στον μικρότερο γιό της, τον Ιακώβ, τον βοήθησε να εξαπατήσει τον πατέρα του, αδικώντας τον Ησαύ, που γι’ αυτό ορκίστηκε να σκοτώσει τον Ιακώβ και να πάρει εκδίκηση για το κακό που του έγινε. Η Ρεβέκκα έπεισε τότε τον Ιακώβ να φύγει μακριά, για να γλιτώσει από την οργή του αδερφού του.
– Έχω παρατηρήσει, Γέροντα, ότι τα μωρά μερικές φορές την ώρα της Θείας Λειτουργίας χαμογελούν.
Αυτό δεν το κάνουν μόνο στην Θεία Λειτουργία. Τα μωρά είναι σε συνεχή επαφή με τον Θεό, επειδή δεν έχουν μέριμνες. Τι είπε ο Χριστός για τα μικρά παιδιά; «Οι Άγγελοι αυτών εν ουρανοίς διά παντός βλέπουσι το πρόσωπον τον Πατρός μου τον εν ουρανοίς». Έχουν επικοινωνία και με τον Θεό και με τον Φύλακα Άγγελό τους, που είναι συνέχεια δίπλα τους. Στον ύπνο τους πότε γελούν, πότε κλαίνε, γιατί βλέπουν διάφορα. Άλλοτε βλέπουν τον Φύλακα Άγγελό τους και παίζουν μαζί του -τα χαϊδεύει, τα πειράζει, κουνάει τα χεράκια τους, και αυτά γελούν-, άλλοτε πάλι βλέπουν καμμιά σκηνή του πειρασμού και κλαίνε.
Υπάρχει μια λαϊκή παράδοση με την οποία σχετίζεται η οικοδόμηση της παλιάς εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού. Πολύ παλιά λοιπόν, το χωριό Νησί, στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, ήταν διασκορπισμένο σε διάφορα σημεία, 5-10 σπίτια βόρεια, 5-10 σπίτια ανατολικά, άλλα τόσα νότια από τη θέση του σημερινού χωριού. Ήταν εκεί τα σπίτια όπου υπήρχε ξηρά και δεν πλημμύριζαν από τη λίμνη, από τα νερά του Βάλτου.
Μ' αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ' τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια... [Νίκος Χουλιαράς]
kimintenia 