kimintenia

Τα σύκα είναι το φρούτο που οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ως «υπερτροφή» και παραμένει πολύτιμο για την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα και με τη σύγχρονη επιστήμη. Θεωρούνται ένα ιδιαίτερα θρεπτικό φρούτο, πλούσιο σε βιταμίνες και φυτικές ίνες, με μηδενική περιεκτικότητα σε λίπος και ποικίλες ευεργετικές ιδιότητες.

Τα σύκα στην αρχαία Ελλάδα

Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν την αξία του συγκεκριμένου φρούτου, καθώς υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες ότι τα σύκα καλλιεργούνται στον ελλαδικό χώρο εδώ και πάνω από 6.000 χρόνια! Μάλιστα, ο Σόλων ο Αθηναίος, ένας εκ των επτά σοφών της αρχαιότητας, πίστευε πως ήταν τόσο ωφέλιμα για την υγεία, ώστε είχε θεσπίσει νόμο που απαγόρευε την εξαγωγή σύκων, ώστε να τα εκμεταλλεύονται στο έπακρο οι συμπολίτες του. Ο ίδιος νομοθέτησε και αυστηρές ποινές σχετικά με την κλοπή των καρπών της συκιάς, δίνοντας μεγάλη χρηματική αμοιβή σε οποίον εντόπιζε ή συνελάμβανε κλέφτες σύκων και τους κατέδιδε στις αρχές. Λέγεται δε ότι από αυτόν ακριβώς τον αρχαίο νόμο προέρχεται και η λέξη «συκοφάντης», καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που προχωρούσαν σε ψευδείς καταγγελίες και σε άδικες συλλήψεις και προσαγωγές, προκειμένου να εισπράξουν τη χρηματική «αμοιβή».

Όπως το ρόδι, έτσι και τα σύκα ήταν σύμβολο γονιμότητας, ειρήνης, ευημερίας και πλούτου για τους αρχαίους Έλληνες, λόγω των πολλών σπόρων που φέρουν. Στην αρχαία Ελλάδα, τα σύκα βρίσκονταν συχνά στο τραπέζι του πρωινού (ἀκρατισμός), ως συνοδευτικό του ψωμιού από κριθάρι το οποίο το βουτούσαν σε κρασί. Κάποιες φορές, ο ακρατισμός περιελάμβανε ελιές ή ένα είδος τηγανίτας με αλεύρι, νερό, ελαιόλαδο, μέλι και λίγο αλάτι.

Σύμφωνα με το έργο «Δειπνοσοφισταί του αρχαίου Έλληνα Αθήναιου, ένα επιδόρπιο το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες σέρβιραν συχνά μετά το κυρίως γεύμα τους περιελάμβανε κουκιά αναμεμειγμένα με σύκα. Το συγκεκριμένο πιάτο αναφέρεται σε πολλά κλασικά κείμενα που έχουν διασωθεί, όχι μόνο για τη γεύση του, αλλά και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Παράλληλα, τα σύκα καταναλώνονταν και ως ορεκτικό, όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Legumes in Ancient Greece and Rome: Food, Medicine, or Poison?», μαζί με κρασί και ψητά φουντούκια, ρεβίθια και καρπούς οξιάς. Αλλά και οι ξακουστοί πολεμιστές της αρχαίας Σπάρτης γνώριζαν τα οφέλη των συγκεκριμένων φρούτων, καθώς συνήθως αποτελούσαν συνοδευτικό του γνωστού «μέλανος ζωμού», ένα είδος σούπας από χοιρινό κρέας, αλάτι, ξύδι και αίμα.

Επιπλέον, πριν από τον Μίλωνα τον Κροτωνιάτη (557 π.Χ.), τον μεγάλο Ολυμπιονίκη που λέγεται ότι κατανάλωνε 9 κιλά κρέατος, 9 κιλά ψωμιού και 7,5 λίτρα κρασιού σε καθημερινή βάση, οι αθλητές ακολουθούσαν τη διατροφή της ξηροφαγίας, με πρωταγωνιστές τα αποξηραμένα σύκα, το τυρί και το ψωμί, για να βελτιστοποιήσουν τις αθλητικές τους επιδόσεις.

Τα οφέλη για την υγεία μας

Πλέον, οι ευεργετικές ιδιότητες των σύκων έχουν αποδειχθεί και από τη σύγχρονη επιστήμη, ενώ ιδίως τα σύκα που παράγονται στην Ελλάδα θεωρούνται κορυφαίας ποιότητας, αφού το ζεστό και ξηρό κλίμα της χώρας μας ευνοεί την ευδοκίμησή τους.

Προτού μιλήσουμε για τα οφέλη που προσφέρουν τα σύκα στην υγεία μας, είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως υπάρχουν άνθρποι που δεν πρέπει να τρώνε σύκα ή τουλάχιστον, πρέπει να καταναλώνουν μόνο πολύ μικρές ποσότητες.

Τα σύκα είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, η οποία μπορεί να αλληλοεπιδράσει με αντιπηκτικές αγωγές (φάρμακα που αραιώνουν το αίμα) και να επηρεάσει τη λειτουργία τους. Σε περίπτωση, βέβαια, που λαμβάνετε τέτοια αγωγή είναι καλό να ζητήσετε οδηγίες από τον γιατρό σας. Τα άτομα που είναι αλλεργικά στη γύρη σημύδας είναι συνήθως αλλεργικά και στα σύκα. Παράλληλα, οι συκιές περιέχουν φυσικό λάτεξ, στο οποίο επίσης είναι αλλεργικά κάποιοι άνθρωποι.

Φυσικά, τα σύκα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, καθώς περιέχουν αρκετή ζάχαρη κυρίως στην αποξηραμένη μορφή τους, ενώ μπορούν να προκαλέσουν διάρροια σε μεγάλες ποσότητες. Έχουν μηδενική περιεκτικότητα σε λίπος και αποτελούν εξαιρετική πηγή των εξής θρεπτικών συστατικών: Βιταμίνη Α, βιταμίνη C, ασβέστιο, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο. Ένα μετρίου μεγέθους φρέσκο σύκο υπολογίζεται πως περιέχει: 37 θερμίδες, 0 γρ. λίπος, 0 mg. χοληστερόλη, 0,5 mg αλάτι, 10 γρ. υδατάνθρακες, 1,45 γρ. φυτικές ίνες, 8 γρ. ζάχαρη, 0 γρ. πρωτεΐνη.

Τα σύκα διαθέτουν πλούσιες φυτικές ίνες που βοηθούν την υγεία του γαστρεντερικού μας συστήματος και καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα. Παράλληλα, λειτουργούν ως προβιοτικά, περιέχοντας υγιή βακτήρια τα οποία βοηθούν στην καλή λειτουργία του στομάχου.

Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι τα σύκα βελτιώνουν την πίεσή μας καθώς και τα επίπεδα λίπους στο αίμα, προωθώντας την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος και μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης σχετικών νοσημάτων. Τα σύκα έχουν επίσης ευεργετικές ιδιότητες για το δέρμα, ιδίως σε άτομα που πάσχουν από αλλεργική δερματίτιδα. Σχετική έρευνα αποκάλυψε ότι κρέμα που φτιάχτηκε από αποξηραμένα σύκα ήταν πιο αποτελεσματική στη θεραπεία των συμπτωμάτων της αλλεργικής δερματίτιδας σε σχέση με την κρέμα υδροκορτιζόνης, που αποτελεί την τυπική θεραπεία μέχρι στιγμής.

Πέραν αυτών, το εκχύλισμα σύκου έχει αντιοξειδοτικές ιδιότητες για τα κύτταρα του δέρματος, μειώνοντας τη διάσπαση του κολλαγόνου και την εμφάνιση ρυτίδων. Αλλά και άτομα με διαβήτη τύπου 1 εμφάνισαν χαμηλότερες ανάγκες σε ινσουλίνη κατά 12%, όταν άρχισαν να καταναλώνουν τσάι με φύλλα συκιάς. Πρόσφατη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ροφήματα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες εκχυλίσματος σύκου είχαν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τα υπόλοιπα, κάτι που σημαίνει πως είναι καλύτερα για εκείνους που θέλουν να μειώσουν το σάκχαρό τους.

Παραδόξως, τα σύκα -ιδίως τα αποξηραμένα- έχουν αρκετή ζάχαρη και έτσι μπορούν προσωρινά ν’ ανεβάσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Εάν επομένως έχετε υψηλό σάκχαρο, η κατανάλωση αποξηραμένων σύκων πρέπει να είναι περιορισμένη. Τόσο τα φύλλα της συκιάς όσο και το λάτεξ από το δέντρο της εμφάνισαν δραστηριότητα ενάντια στον καρκίνο του παχέος εντέρου, του στήθους, του τραχήλου της μήτρας και του ήπατος. Φυσικά, θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες, ώστε να είμαστε βέβαιοι για τις αντικαρκινικές ιδιότητες των σύκων και του τσαγιού από φύλλα συκιάς.

Πηγή: ieidiseis.gr, stdalfour.gr, oikalyteres-syntages.gr