Στον Πόντο η Αποκριά λεγόταν «εμπονέστα», ονομασία η οποία προέρχεται από τη λέξη «απονήστια» (= εμπρός από τη νηστεία). Πριν κοιμηθούν το βράδυ της αποκριάς στον Πόντο σφράγιζαν το στόμα τους για την περίοδο της νηστείας τρώγοντας ένα αυγό και λέγοντας: «Με τ’ ωβόν εβούλωσά το, με τ’ ωβόν θ’ ανοίγ’ ατο» (δηλαδή, «με αβγό σφραγίζω το στόμα μου και με αβγό θα το ξανανοίξω», εννοώντας το κόκκινο, Πασχαλινό αβγό της Αναστάσεως, που στο τέλος της νηστείας, θα είναι το πρώτο, μη νηστίσιμο φαγητό, που τρώνε οι πιστοί).
Ένα από τα πιο διαδεδομένα Ποντιακά έθιμα της Αποκριάς είναι ο Κουκαράς, ένα σκιάχτρο, που φοβέριζε και έφερνε σε θεογνωσία τους μικρούς και ανήξερους. Ήταν ένα κρεμμύδι μεγάλο με μουστάκες (ίνες της ρίζας του), μαυρισμένο καλά και οι μουστάκες του καψαλισμένες για να μαυρίζουν κι αυτές. Μάτια άσπρα, φτιαγμένα με κιμωλία. Στα πλευρά του, στη μεγάλη διάμετρο της μέσης του, ολόγυρα ήταν μπηγμένα, κάθετα και σε ίσα διαστήματα μεταξύ τους, επτά φτερά από κότα, ισάριθμα με τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Χωρίς να γίνουν αντιληπτές από τα παιδιά τους οι μανάδες έδεναν τον Κουκαρά από την ουρά και τον κρεμούσαν νωρίς το πρωί, χαράματα της Καθαρής Δευτέρας, από τη μέση της οροφής της τραπεζαρίας. Έτσι όταν ξυπνούσαν τα παιδιά αντίκριζαν τον Κουκαρά να κρέμεται από το ταβάνι και να κουνιέται. Αν δεν συμμορφώνονταν με το κράτημα της νηστείας τα φοβέριζαν ότι θα τα φάει ο Κουκαράς. Το Σάββατο κάθε εβδομάδας που περνούσε, αφαιρούσαν και ένα φτερό μέχρι να τελειώσουν όλα, με τη λήξη της νηστείας.
Πηγές:
«Εύξεινος Λέσχη Βέροιας: Η Αποκριά και ο κουκαράς», σε: faretra.info
«Από Μάρτη καλοκαίρι», σε: kimintenia.wordpress.com
kimintenia.wordpress.com
kimintenia 