Ο Άγιος Φίλιππος ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, απ’ όπου και ο Ανδρέας με τον Πέτρο. Διακρινόταν για τη σύνεσή του και τη βαθειά προσήλωσή του στα βιβλία των Προφητών, ενώ ήταν γνωστός σε όλη τη ζωή του για την παρθενικότητά του. Τον βρήκε ο Χριστός μετά το Βάπτισμά Του στη Γαλιλαία και τον κάλεσε να Τον ακολουθήσει. Εκείνος δε, μετά από αυτό, συνάντησε τον Ναθαναήλκαι του είπε: «Ευρήκαμεν Ιησούν τον Υιόν Ιωσήφ, τον από Ναζαρέτ». Έτσι και ο Ναθαναήλ προστέθηκε στους μαθητές του Κυρίου.
Οι Άγιοι Ζηνόβιος και Ζηνοβία έζησαν και μαρτύρησαν την εποχή του Διοκλητιανού. Τα δύο αδέρφια κατάγονταν από τις Αίγες της Κιλικίας και προέρχονταν από οικογένεια πλούσια και ευσεβή. Ο Ζηνόβιος ήταν ιατρός και εξασκούσε την επιστήμη του αφιλοκερδώς. Ασκούσαν από κοινού μεγάλο φιλανθρωπικό έργο και αυτό προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών και του ηγεμόνα Λυσία, ο οποίος διέταξε τη σύλληψη του Ζηνοβίου. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του προσήλθε οικειοθελώς στις αρχές και η αδερφή του Ζηνοβία, με την επιθυμία να συμμαρτυρήσει με τον αδελφό της. Και οι δύο θανατώθηκαν δι’ αποκεφαλισμού μετά από βασανιστήρια, το 285 μ.Χ.
Η Αγία, παρά το νεαρό της ηλικίας της, υπέμεινε με ακλόνητο φρόνημα τα απερίγραπτα μαρτύρια και πριν της κόψουν την κεφαλή, ζήτησε να προσευχηθεί στον Νυμφίο Χριστό. Δεν του ζήτησε κάποια ιδιαίτερη δόξα στον ουρανό, αλλά την ευλογία Του να θεραπεύει τους ασθενείς που θα προστρέχουν ζητώντας τη βοήθειά της. Αντιλαμβάνεται λοιπόν ο καθένας μας πόση αγάπη είχε πλημμυρίσει την καρδιά της για τους πονεμένους ανθρώπους όλων των γενεών που εκείνη τη στιγμή περνούσαν νοερά ενώπιόν της. Ο φιλάνθρωπος Κύριός μας εμφανίσθηκε στους αιθέρες και τη διαβεβαίωσε ότι θα εκπληρωθεί το αίτημά της. Να γιατί η αγία Αναστασία η Ρωμαία είναι θαυματουργός, διότι η ίδια έλαβε ως δωρεά, από το ίδιο το στόμα του Σωτήρα μας Χριστού, το χάρισμα να θεραπεύει κάθε ασθένεια.
O άγιος Δημήτριος μαζί με τον άγιο Γεώργιο, είναι τα δυο παλληκάρια της χριστιανοσύνης. Aυτοί είναι κάτω στη γη, κ’ οι δυο αρχάγγελοι Mιχαήλ και Γαβριήλ είναι απάνω στον ουρανό. Στα αρχαία χρόνια τους ζωγραφίζανε δίχως άρματα, πλην στα κατοπινά τα χρόνια τους παριστάνουνε αρματωμένους με σπαθιά και με κοντάρια και ντυμένους με σιδεροπουκάμισα. Στον έναν ώμο έχουνε κρεμασμένη την περικεφαλαία και στον άλλον το σκουτάρι, στη μέση είναι ζωσμένοι τα λουριά που βαστάνε το θηκάρι του σπαθιού και το ταρκάσι πόχει μέσα τις σαγίτες και το δοξάρι.
Οι Άγιοι Σέργιος και Βάκχος υπηρετούσαν στις στρατιωτικές τάξεις του αυτοκράτορα Μαξιμιανού. Τους διέκρινε μεγάλη ανδρεία στα πεδία των μαχών, αλλά και σωφροσύνη στην καθημερινή τους ζωή. Γι’ αυτό και ο αυτοκράτορας τους απένειμε τα αξιώματα του πριμικηρίου της σχολής των Kεντηλίων και του σεκουνδουκηρίου, αντίστοιχα. Όταν έμαθε ότι οι δύο επίλεκτοι στρατιώτες του ήταν χριστιανοί, δεν ήθελε με κανένα τρόπο να το πιστέψει.
Για να πεισθεί λοιπόν χειροπιαστά, οργάνωσε τελετές με θυσίες σε ειδωλολατρικό ναό και κάλεσε να παραστούν σε αυτές ο Σέργιος και ο Βάκχος. Οι δύο χριστιανοί στρατιώτες αρνήθηκαν και ομολόγησαν το Χριστό με θαρραλέο φρόνημα. Εξοργισμένος τότε ο αυτοκράτορας, διέταξε και τους αφαίρεσαν τα διάσημα των αξιωμάτων τους. Έπειτα, αφού τους ενέπαιξαν και τους διαπόμπευσαν περιφέροντάς τους δημόσια ντυμένους με γυναικεία ενδύματα και χλευάζοντάς τους, τους έστειλαν σε ένα σκληρό δούκα της Ανατολής, τον Αντίοχο.
Αυτός με πρωτοφανή ωμότητα μαστίγωσε μέχρι θανάτου το Βάκχο. Ο άγιος Βάκχος μαρτύρησε στην πόλη Λισσό της Συρίας. Στο δε Σέργιο, επειδή κάποτε τον είχε ευεργετήσει, πρότεινε, αφού αρνηθεί το Χριστό, να του χαρίσει τη ζωή. Η γενναία απάντηση του Σεργίου ήταν τα λόγια του Απ. Παύλου «Ἐμοὶ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεὶν κέρδος» (προς Φιλιππησίους, α’ 21). Σε μένα, είπε ο Σέργιος, ζωή είναι ο Χριστός. Αλλά και το να πεθάνω είναι κέρδος, διότι έτσι θα ενωθώ πλήρως με το Χριστό. Τότε, ο Αντίοχος ανάγκασε τον άγιο Σέργιο να βαδίσει με σιδερένια υποδήματα επενδυμένα με αιχμηρά καρφιά μέχρι την πόλη Ρεσάφα της Συρίας, όπου και απέκοψαν την τιμία κεφαλή Του.
Το 547 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός ανήγειρε στην Κωνσταντινούπολη λαμπρό ναό προς τιμήν των Αγίων Μαρτύρων Σεργίου και Βάκχου, τον επονομαζόμενο «Μικρή Αγία Σοφία», όπου και κατέθεσε τα Ιερά Λείψανά τους.
Στη Δύση πολλές πόλεις διεκδικούν Λείψανα των Μαρτύρων με πρώτη την Βενετία, όπου Λείψανα αποδιδόμενα σε Εκείνους φυλάσσονται στο Ναό του Αγίου Πέτρου στο Καστέλλο. Τα Λείψανα αυτά έγιναν αντικείμενο αναγνωρίσεως το 1991 μ.Χ.
Στην Παβία, στη Μονή των Βενεδικτίνων του Αγίου Φίλικος, φυλάσσονται Λείψανα των δύο Μαρτύρων, δωρεά του Αυτοκράτορα Όθωνα Β’. Τα Λείψανα αυτά περιλαμβάνονται στα κειμήλια που έφερε μαζί της στη Δύση η σύζυγός του Βυζαντινή Πριγκίπισσα Θεοφανώ και για τον λόγο αυτό δεν υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την γνησιότητά τους.
Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση το 1152 μ.Χ., κατά την διάρκεια των Σταυροφοριών, ο Κόμης Γοφρέδος ο Ανδεγαβός μετέφερε Λείψανα των Μαρτύρων από την Συρία στα εδάφη του.
Η τιμία Κάρα του Αγίου Βάκχου βρίσκεται στη Μονή Κούρτεα Άρτζες Ρουμανίας. Μέρος των Λειψάνων του Αγίου Βάκχου βρίσκονται στον ρωμαιοκαθολικό Ναό Αγίου Πέτρου Καστέλλο Βενετίας, στη ρωμαιοκαθολική Μονή Αγίου Φίλικος Παβίας, στο ρωμαιοκαθολικό Ναό Αγίου Μαρτίνου στο Heiligenstadt, στη ρωμαιοκαθολική Μονή Wiessenburg της Βοημίας και στο ρωμαιοκαθολικό Καθεδρικό Ναό Αγίου Βίτου Πράγας. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Βάκχου βρίσκονται επίσης στη Μονή Βατοπεδίου Αγίου Όρους και στη Λαύρα Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.
Η τιμία Κάρα του Αγίου Σεργίου βρίσκεται επίσης στη Μονή Κούρτεα Άρτζες Ρουμανίας. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του βρίσκεται στη Λαύρα του Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.
O Άγιος Κυπριανός καταγόταν από μια πλούσια οικογένεια Συγκλητικών της Καρχηδόνας. Μεγαλώνοντας άρχισε ν’ ασχολείται, ως ειδωλολάτρης που ήταν, με τη μαγεία και σύντομα έγινε ένας διάσημος μάγος της εποχής του. Η Αγία Ιουστίνη καταγόταν από την Αντιόχεια και ήταν κόρη ενός ειδωλολάτρη ιερέα, του Αιδέσιου. Αν και ήταν ειδωλολάτρισσα κι εκείνη, είχε ψυχή καλοπροαίρετη, γι’ αυτό και όταν άκουσε για τον Χριστό από έναν διάκονο, τον Πραύλιο, αμέσως πίστεψε με την καρδιά της σ’ Εκείνον. Άρχισε κρυφά να πηγαίνει στην Εκκλησία των Χριστιανών και σύντομα έκανε και τους γονείς της να βαπτιστούν χριστιανοί. Μάλιστα ο Αιδέσιος έγινε από ιερέας των ειδώλων, ιερέας του Υψίστου.
Η Ιουστίνη μετά το θάνατο των γονέων της, αποφάσισε ν’ αφιερώσει ολοκληρωτικά τη ζωή της στον Νυμφίο Χριστό. Μια μεγάλη δοκιμασία δεν άργησε να την βρει, όταν κάποιος νέος, που τον έλεγαν Αγλαΐδα, βλέποντάς την μια μέρα να πηγαίνει την εκκλησία, την ερωτεύθηκε παράφορα και προσπάθησε να την αποκτήσει για εκείνον. Η Ιουστίνη τον απέκρουσε με επιμονή. Ο Αγλαΐδας όμως δεν σταματούσε την προσπάθειά του. Τυφλωμένος από την επιθυμία να την αποκτήσει, δεν δίστασε ακόμα και να επισκεφθεί τον διασημότερο μάγο της εποχής εκείνης, τον Κυπριανό, ζητώντας του να κάνει μάγια για να γίνει δική του η Ιουστίνη.
Ο Κυπριανός ζήτησε βοήθεια από ένα φοβερό δαιμόνιο από εκείνα που τον υπηρετούσαν. Εκείνο έδωσε στον Κυπριανό ένα αγγείο και του είπε να ραντίσει το σπίτι της Ιουστίνης με το περιεχόμενό του, κάτι που ο μάγος έκανε αμέσως. Η Αγία σηκώθηκε στις 3 τη νύχτα για να προσευχηθεί όπως συνήθως έκανε κι επειδή αμέσως ανεγνώρισε το φοβερό σαρκικό πειρασμό που ήρθε εναντίον της, άρχισε να ψάλλει τους ψαλμούς του Δαβίδ ζητώντας από τον Κύριο να τη λυτρώσει. Και όταν έκανε το σταυρό της, το φοβερό δαιμόνιο έφυγε καταντροπιασμένο. Αυτό συνέβη άλλες δύο φορές με ακόμα μεγαλύτερα δαιμόνια που επικαλέσθηκε ο Κυπριανός. Και το τελευταίο όταν ντροπιασμένο γύρισε πίσω στο μάγο, του ομολόγησε ότι όπου τυπωθεί το σημείο του Σταυρού οι δαίμονες φεύγουν ντροπιασμένοι.
Ο Κυπριανός τότε άρχισε να ψάχνει τι είχε η Ιουστίνα που δεν την έπιαναν τα μάγια και μόλις έμαθε ότι ήταν Χριστιανή και με τη δύναμη του Σταυρού συνέτριβε κάθε δαιμονική ενέργεια, κατάλαβε ότι η δύναμη των πονηρών πνευμάτων με τα οποία συνεργαζόταν, ήταν ανίσχυρη μπροστά στους Χριστιανούς. Τότε κατεφρόνησε τους δαίμονες, απεστράφη την πλάνη του και πίστεψε στο Χριστό. Έκαψε τα μαγικά του βιβλία και τα είδωλά του και κατέφυγε στον Επίσκοπο Άνθιμο για να εξομολογηθεί. Βαπτίστηκε και λίγο αργότερα χειροτονήθηκε ιερέας. Εργάστηκε πάρα πολύ για να μεταδώσει την πίστη του που τώρα πια είχε γεμίσει τη ζωή του και ήταν έτοιμος ακόμα και να θυσιαστεί για τον Χριστό.
Αργότερα ο λαός τον εξέλεξε Επίσκοπο Καρχηδόνος και στη διακονία της Εκκλησίας ο Κυπριανός έδειξε πραγματικά αποστολικό ζήλο. Η φήμη του εξαπλώθηκε παντού. Την Ιουστίνη την χειροτόνησε διακόνισσα και ηγουμένη ανάμεσα στις ασκήτριες της εποχής της. Εκείνο τον καιρό ξεκίνησαν από το Βασιλιά Δέκιο διωγμοί κατά των Χριστιανών, οι οποίοι συνεχίστηκαν και από επόμενους ηγεμόνες. Για τους ειδωλολάτρες ο Κυπριανός ήταν το επίκεντρο των χριστιανών, γι’ αυτό και τον εξόρισαν γιατί ενίσχυε και προέτρεπε τους χριστιανούς ακόμα και στα μαρτύρια για την αγάπη του Χριστού.
Γι’ αυτή τη μεγάλη πνευματική και αποστολική δράση του κάποιοι ασεβείς κατήγγειλαν στον κόμητα της Ανατολής Ευτόλμιο, ότι ο Κυπριανός με τα λόγια του πείθει τους Χριστιανούς ν’ αρνούνται τους θεούς των ειδώλων και μάλιστα προτρέπει σ’ αυτό και την Ιουστίνη. Τότε εκείνος κάλεσε τους Αγίους να εμφανιστούν ενώπιόν του και ν’ απολογηθούν. Αφού στις ερωτήσεις του ηγεμόνα ο Κυπριανός ομολόγησε ότι ήταν αλήθεια όσα λέγονταν, εκείνος διέταξε να κρεμαστεί ο Άγιος και να ξεσκίζεται, ενώ την Ιουστίνη διέταξαν να την δέρνουν στο πρόσωπο και στα μάτια. Οι Άγιοι υπέμειναν τα βασανιστήρια και τον πόνο και κατόπιν φυλακίστηκαν.
Μετά από λίγες ημέρες πάλι τους έφεραν σε δεύτερη εξέταση και βλέποντας αμετακίνητη την αγάπη τους για τον Χριστό, οργισμένος ο ηγεμόνας διέταξε να τους βάλουν σ’ ένα τηγάνι με λάδι πού έκαιγε. Ο Κυπριανός πρώτος με ανδρεία πήδησε μέσα και βλέποντας την Ιουστίνη να δειλιάζει μπροστά στο τηγάνι, την ενθάρρυνε υπενθυμίζοντάς της ότι νίκησε το διάβολο με την πίστη της. Έτσι δυναμωμένη μπήκε κι εκείνη στη φωτιά. Οι δύο Άγιοι όμως δεν ένοιωθαν τη φλόγα και ο ηγεμόνας για να τους αποδείξει ότι με μαγικές ιδιότητες δεν καίγονταν, έπεσε ο ίδιος μέσα επικαλούμενος την βοήθεια του Δία. Έτσι βρήκε φρικτό θάνατο, αφού κάηκε στη φωτιά που είχε ρίξει τους Αγίους.
Κάποιος συγγενής του ηγεμόνα, εξοργισμένος για το θάνατό του, διενέργησε και έστειλαν τους Αγίους στον Κλαύδιο Καίσαρα, ο οποίος θεώρησε ανώφελο να τους βασανίσει και διέταξε να αποκεφαλιστούν. Όταν το άκουσαν οι Άγιοι χάρηκαν, γιατί θ’ αξιώνονταν να δώσουν το αίμα τους για Εκείνον που έχυσε το δικό Του Αίμα στο Σταυρό. Ο Άγιος Κυπριανός φοβούμενος την ασθενή γυναικεία φύση, παρακάλεσε τους δημίους να θανατώσουν πρώτα την Ιουστίνη και μετά εκείνον. Έτσι η Αγία Ιουστίνη πρώτη και ο Άγιος Κυπριανός αμέσως μετά, δέχθηκαν το στεφάνι του μαρτυρίου πού τους κατέστησε γνήσιους μιμητές του Κυρίου τους που τόσο αγάπησαν και ακολούθησαν όταν Τον γνώρισαν, σε διαφορετική στιγμή ο καθένας.
Όταν αποκεφάλιζαν τον Άγιο Κυπριανό, κάποιος Θεόκτιστος που περνούσε από εκεί με το άλογό του, αναφώνησε: «Άδικα θανατώνεται αυτός ο δίκαιος άνθρωπος!». Τότε ένας συνακόλουθος του ηγεμόνα, γυρίζοντας με το άλογό του σκότωσε κι εκείνον. Έτσι ένας τρίτος μάρτυρας προστέθηκε και έδωσε εκείνη την ημέρα το αίμα του για το Χριστό και για την Σταυρική Του θυσία. Οι Άγιοι Κυπριανός και Ιουστίνη έχουν την Χάρη από τον Κύριο να διαλύουν κάθε μαγική τέχνη και δαιμονική προσβολή στους ανθρώπους. Η μνήμη τους τιμάται στις 2 Οκτωβρίου.
Πολλοί άγιοι ιεράρχες λάμπρυναν με την προσωπικότητά τους και το έργο τους την πρωτόθρονη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως στη δισχιλιόχρονη ιστορική της πορεία. Ένας από αυτούς είναι και ο Άγιος Αλέξανδρος, ο οποίος έβαλε τη δική του σφραγίδα στην Εκκλησία του Χριστού σε μια εποχή κρίσιμη.
Σήμερα που γράφω, μέρα Tετάρτη, 29 Aυγούστου, είναι η μνήμη του αγίου Iωάννου του Προδρόμου. Xθες το βράδυ ψάλαμε τον Eσπερινό κατανυκτικά σ’ ένα παρεκκλήσι, κ’ ήτανε μοναχά λίγες γυναίκες και δυο-τρεις άνδρες. Σήμερα το πρωί ψάλαμε τη λειτουργία του πάλι με λίγους προσκυνητές. Tα μαγαζιά ήτανε ανοιχτά, όλοι δουλεύανε σαν να μην ήτανε η γιορτή του πιο μεγάλου αγίου της θρησκείας μας. Aληθινά λέγει το τροπάρι του «Mνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων, σοι δε αρκέσει η μαρτυρία του Kυρίου, Πρόδρομε». Mε εγκώμια και με ευλάβεια γιορτάζανε άλλη φορά οι ορθόδοξοι χριστιανοί τον Πρόδρομο, αλλά τώρα του φτάνει η μαρτυρία του Kυρίου. Aυτή η μαρτυρία θ’ απομείνει στον αιώνα, είτε τον γιορτάζουνε είτε δεν τον γιορτάζουνε οι άνθρωποι, είτε τον θυμούνται είτε τον ξεχάσουνε. K’ η μαρτυρία είναι τούτη: πως ο άγιος Iωάννης ο Πρόδρομος είναι «ο εν γεννητοίς γυναικών μείζων» δηλ. «ο πιο μεγάλος απ’ όσους γεννηθήκανε από γυναίκα» κατά τα λόγια του ίδιου του Xριστού. Γι’ αυτό κ’ η Eκκλησία μας ώρισε να μπαίνει το εικόνισμά του πλάγι στην εικόνα του Xριστού στο εικονοστάσιο της κάθε ορθόδοξης εκκλησιάς.
Οι ένδοξοι αυτοί Άγιοι κατάγονταν από τη Νικομήδεια της βορειοδυτικής Μικράς Ασίας. Έζησαν και αναδείχτηκαν Άγιοι με τη θαυμαστή πολιτεία τους στην αρχή της τέταρτης εκατονταετίας, λίγα χρόνια πριν τη νίκη του Χριστιανισμού με την επικράτηση του ισαπόστολου Αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ήταν η δεύτερη περίοδος της βασιλείας του ειδωλομανή Μαξιμιανού. Στη διάρκεια ενός διωγμού των χριστιανών της Νικομήδειας είχαν συλληφθεί ανάμεσα σε άλλους και εικοσιτρείς ευσεβείς άνδρες που βρέθηκαν κρυμμένοι σε κοντινή σπηλιά. Είχαν καταφύγει εκεί για να γλιτώσουν από τον κατατρεγμό των ειδωλολατρών που κατείχαν την εξουσία. Οι άνθρωποι αυτοί μεταφέρονταν στην πόλη για να κλειστούν στη φυλακή, και οι φρουροί τούς συμπεριφέρονταν με ιδιαίτερα σκληρό τρόπο.
Ο νεαρός Αδριανός που πρόσφατα είχε ασπαστεί κι αυτός, μαζί με τη συμβία του Ναταλία, την πίστη του Χριστού και είχε βαπτιστεί και ενταχθεί στην Εκκλησία συνάντησε στο δρόμο τη θλιβερή πομπή. Το θέαμα μεταφερομένων καταδίκων δεν ήταν σπάνιο τα χρόνια εκείνα στους δρόμους της Αυτοκρατορίας, αλλ’ ο Αδριανός, επειδή ανησύχησε μην ήταν χριστιανοί οι κατατρεγμένοι, κοντοστάθηκε για να πληροφορηθεί την αιτία της σύλληψής τους. Τους ρώτησε για χάρη ποιας απολαβής που επιδίωκαν, βρέθηκαν να υποφέρουν. Και πήρε αμέσως την απάντηση που μέσα του ανέμενε: «Για να κερδίσουμε τα αγαθά που επαγγέλθηκε ο Θεός σε όσους κακοπαθούν για τη δόξα του. Αγαθά που με κανένα άλλο δε συγκρίνονται σε τούτη τη γη. Αγαθά που καμιά γλώσσα δεν τολμά να περιγράψει και κανένας νους να σκεφτεί». Τα λόγια των ομολογητών της Πίστεώς μας προκάλεσαν στον Αδριανό βαθιά κατάνυξη.
Η χάρη του Θεού ευδόκησε να τον γεμίσει με θάρρος, έτσι που αμέσως αποφάσισε να μην κρύβεται ο ίδιος. Και έσπευσε χαρούμενος να δηλώσει στους φρουρούς ότι ήταν κι αυτός χριστιανός και απαιτούσε να συμμεριστεί την τύχη των αδελφών του. Τον συνέλαβαν λοιπόν παρευθύς και τον οδήγησαν μαζί με τους άλλους στη φυλακή. Η συμβία του Ναταλία πληροφορήθηκε πως είχε συλληφθεί ο και μη ξέροντας την αιτία της σύλληψής του στενοχωρήθηκε πολύ. Όταν όμως κάποιοι αυτόπτες της περιέγραψαν με λεπτομέρειες τα γεγονότα θεώρησε καύχημά της την ενέργεια του Αδριανού. Έτρεξε μάλιστα να συναντήσει τις συμβίες των άλλων ομολογητών και στήριζε όσες θλίβονταν κι αγωνιούσαν. Αργότερα ντύθηκε με το πιο λαμπρό της φόρεμα και πήγε στη φυλακή. Γύριζε τα κελιά και ενθάρρυνε τους ομολογητές. Όταν ανακάλυψε τον Αδριανό έπεσε στην αγκαλιά του και με δάκρυα χαράς τον ασπαζόταν και τον εγκαρδίωνε.
Του έλεγε πόσο τον θεωρούσε ευτυχισμένο που του δόθηκε το προνόμιο να μαρτυρήσει για το Χριστό μπροστά στους άρχοντες και πόσο η ίδια ένιωθε περήφανη για την ενέργειά του να σπεύσει να ομολογήσει την Πίστη του την ώρα του κατατρεγμού. Επειδή, μάλιστα, καταλάβαινε πόσο δύσκολες στιγμές τον περίμεναν, όταν θα άρχιζαν τα βασανιστήρια για να αρνηθεί το Χριστό, τον φιλοτιμούσε με λόγια θερμά. «Πρόσεξε, του έλεγε, να μείνεις ασάλευτος κι εδραίος ό,τι κι αν πάθεις· το στεφάνι που παρέχει ο Κύριός μας στους πιστούς φίλους του σε περιμένει». Κατόπιν, έτρεξε στους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας της Νικομήδειας και ζήτησε να τελέσουν τη Θεία Λειτουργία για να ικετεύσουν όλοι μαζί να αντέξουν οι φυλακισμένοι τα βάσανα που τους ανέμεναν. Γύρισε κατάκοπη στο σπίτι της και επιδόθηκε στην προσευχή. Παρακαλούσε να δοθεί στον Αδριανό και στους άλλους ομολογητές η καρτερία που χρειάζονταν για να μείνουν ακλόνητοι στην Πίστη.
Ήταν βαθιά χαράματα όταν άκουσε βήματα να πλησιάζουν στην αυλή της. Σταμάτησε την προσευχή και βγήκε ανήσυχη στο κεφαλόσκαλο. Η έκπληξή της ήταν μεγάλη όταν διέκρινε στο μισοσκόταδο τον Αδριανό. Συνοδευόταν από ένα άντρα της φρουράς. Η Ναταλία έβαλε με το νου της πως ο Αδριανός απαρνήθηκε το Χριστό και αφέθηκε ελεύθερος. Την πλημμύρισε πόνος απροσμέτρητος και θυμός. Όμως ο Αδριανός, γεμάτος κατανόηση για τη στάση της, την καθησύχασε και της εξήγησε το λόγο της παρουσίας του. Θέλοντας να την ξαναδεί για τελευταία φορά είχε πείσει το φρουρό να τον μεταφέρει για λίγο στο σπίτι τους, υποσχόμενος ότι θα του χάριζε κάποια πολύτιμα αντικείμενα που φύλασσε.
Ήθελε εξ άλλου να την παρακαλέσει να βρεθεί το πρωί στο χώρο, όπου ο άρχοντας θα υπέβαλλε τους ομολογητές σε βασανιστήρια. Όλοι τους γύρευαν να είναι εκεί η Ναταλία για να τους ενθαρρύνει. Είχαν τόσο πολύ εγκαρδιωθεί από την απογευματινή της επίσκεψη στη φυλακή, ώστε ένιωθαν σίγουροι πως με κείνην δίπλα τους θα έμεναν σταθεροί στο μαρτύριο. Η Ναταλία, μόλις άκουσε τις εξηγήσεις, ρίχτηκε στην αγκαλιά του και με λυγμούς του ζητούσε να τη συγχωρέσει. Έσπευσε να φέρει το δώρο για το φρουρό και μπήκε μπροστά στο δρόμο της επιστροφής στη φυλακή. Το πρωί οι φυλακισμένοι μεταφέρθηκαν στο κριτήριο του άρχοντα. Από κοντά και η θαρραλέα Ναταλία. Όπως συνηθιζόταν τους ζητήθηκε να θυσιάσουν στα είδωλα για να αφεθούν αμέσως ελεύθεροι. Κανένας τους, βέβαια, δεν είχε τέτοια πρόθεση. Άλλωστε, η παρουσία και η προσευχή της Ναταλίας τους έδινε με το παραπάνω το κουράγιο που απαιτούσε η στιγμή.
Ακολούθησαν οι απειλές που αποδείχτηκαν κι αυτές ανώφελες και τέλος, οι φρουροί πήραν τη διαταγή να αρχίσουν τα βασανιστήρια. Έλπιζε ο άρχοντας πως ο πόνος θα έφερνε το αποτέλεσμα που γύρευε. Όμως, αντίδοτο στον πόνο οι ομολογητές είχαν τις ενθαρρυντικές κραυγές της Ναταλίας. Οι βασανιστές, όταν απελπίστηκαν, προχώρησαν στη σφαγή. Οι ηρωικοί στρατιώτες του Χριστού έφτασαν στο μαρτύριο με χαρά, υμνώντας το Θεό και ευχαριστώντας τον για την παρουσία κοντά τους της γενναίας Ναταλίας. Τον εικοσιοκτάχρονο Αδριανό ο άρχοντας έδωσε εντολή να τον τεμαχίσουν ζωντανό για να εκδικηθεί τη Ναταλία. Αυτή όμως του απάντησε με το δικό της τρόπο. Έμεινε εκεί, παρακολουθώντας και ενθαρρύνοντας το μαρτύριο του συζύγου της και συνέλεγε τα τίμια μέλη του που πετούσαν οι δήμιοι.
Όταν ολοκληρώθηκε η θηριωδία, ο άρχοντας διέταξε να κάψουν τα σώματα των Μαρτύρων. Μόλις όμως άναψε η φωτιά, μια ξαφνική βροχή του χάλασε τα σχέδια. Έτσι, οι χριστιανοί της Νικομήδειας μπόρεσαν να μαζέψουν τα σώματα, και τα μετέφεραν για ενταφιασμό. Μάλιστα ένας βαρκάρης, ο Ευσέβιος, φόρτωσε στη βάρκα του πολλά, ανάμεσά τους και τα κομμάτια από το σώμα του Αδριανού και τα μετέφερε στην απέναντι ακτή του Βυζαντίου, στην Αργυρούπολη. Εκεί τα περιποιήθηκε και τα ενταφίασε.
Λίγες ημέρες αργότερα έφτασε στον τόπο του ενταφιασμού και η καρτερόψυχη Ναταλία. Ήρθε αποφασισμένη να μείνει εκεί, στον τόπο όπου είχε ταφεί ο σύζυγός της. Δεν χρειάστηκε όμως να περιμένει πολύ. Σύντομα παρέδωσε το πνεύμα της και βρέθηκε κοντά στον Αδριανό, στη θριαμβεύουσα Εκκλησία. Το σώμα της ετάφη εκεί, δίπλα στον ανδρείο Μάρτυρα. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του ζεύγους των Αγίων την 26η Αυγούστου.
Άγιος Ανδρέας ο Στρατηλάτης, αγιογραφία από την Ιερά Μονή Λειμώνος Λέσβου
Μια πλειάδα Αγίων και Μαρτύρων της αρχαίας Εκκλησίας ανάδειξε το ρωμαϊκό στράτευμα. Μάλιστα οι περισσότεροι από αυτούς κατέχουν τον ύπατο τίτλο του Μεγαλομάρτυρα, διότι ως στρατιωτικοί, επέδειξαν μεγάλη ανδρεία και καρτερικότητα στα ανείπωτα μαρτύρια, που υπέστησαν από τους ειδωλολάτρες για την πίστη τους στο Χριστό και με το παράδειγμά τους μετέστρεψαν πολλούς ειδωλολάτρες στον χριστιανισμό. Ένας από αυτούς είναι και ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Ανδρέας ο Στρατηλάτης και οι συν αυτώ 2.593 Μάρτυρες στρατιώτες.
Η Αγία μεγαλομάρτυς Χριστίνα καταγόταν από την Τύρο της Συρίας και ήταν κόρη του στρατηγού Ουρβανού (περί το 200 μ.Χ.). Ο πατέρας της, της έχτισε έναν υψηλό πύργο και την έκλεισε μέσα. Μάλιστα, κατασκεύασε αγάλματα των ειδώλων και διέταξε την κόρη του να θυσιάσει σε αυτά. Εκείνη όμως τα έκανε όλα κομμάτια. Γι’ αυτές της τις πράξεις η Αγία Χριστίνα υπεβλήθη σε φοβερά βασανιστήρια από τον ίδιο τον πατέρα της και μετά φυλακίστηκε. Στη φυλακή την άφησαν νηστική για να πεθάνει από την πείνα. Όμως άγγελος Κυρίου της πήγαινε τροφή και της θεραπεύτηκαν όλες οι πληγές της.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος (27 Φεβρ. 272 – 22 Μαΐου 337 μ.Χ.) λεπτομέρεια από ψηφιδωτό στην είσοδο του ναού της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως
Το Διάταγμα των Μεδιολάνων αποτελεί το επίσημο κείμενο, με το οποίο καθιερώθηκε η ανεξιθρησκεία στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 313 μ.Χ., στον χώρο του σημερινού Κάστρου Σφόρτσα του Μιλάνου, όπου τις ημέρες εκείνες τελέστηκε και ο γάμος του ΑυγούστουΛικίνιου με την Κωνσταντία, αδελφή του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Με την υπογραφή του Διατάγματος ο Μέγας Κωνσταντίνος και ο Αύγουστος Λικίνιος έθεσαν τέλος στους διωγμούς των χριστιανών και νομιμοποίησαν τη χριστιανική Εκκλησία ως «επιτρεπόμενη θρησκεία» (Religio licita), οι οπαδοί της οποίας έπρεπε να προσεύχονται στον δικό τους θεό για την ευτυχία του κράτους.
Μ' αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ' τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια... [Νίκος Χουλιαράς]
kimintenia 