Ο Κήπος Ηρώων στο Μεσολόγγι

«Μόλις έπαυσε το σάλπισμα ο Αράπης, μία μυριόφωνη βοή ακούεται εις το εχθρικό στρατόπεδο, και η βίγλα του κάστρου, αχνή σαν το Χάρο, λέει των Ελλήνων: “Μπαίνει ο εχθρικός στόλος”. Το πυκνό δάσος έμεινε ακίνητο εις τα νερά, όπου η ελπίδα απάντεχε να ιδεί τα φιλικά καράβια. Τότε ο εχθρός εξανανέωσε την κραυγή, και εις αυτήν αντιβόησαν οι νεόφθαστοι μεσ’ από τα καράβια. Μετά ταύτα μία ακατάπαυτη βροντή έκανε τον αέρα να τρέμει πολλή ώρα».

Οι στίχοι από το κορυφαίο ποιητικό σύνθεμα «Ελεύθερο Πολιορκημένοι» του Διονυσίου Σολωμού, αν μη τι άλλο, περιγράφουν την ανδρεία και τη θυσία όλων των αγωνιστών που αναπαύονται στον Κήπο των Ηρώων. Όλοι τους θυσιάστηκαν για τον τόπο τους, το ηρωικό Μεσολόγγι.

Ο Κήπος των Ηρώων είναι ένας τόπος αφιερωμένος στον αγώνα των ελεύθερων πολιορκημένων. Βρίσκεται στην είσοδο της πόλης, δίπλα από την Πύλη και τα τείχη. Στον Κήπο υπάρχει ο τύμβος με τα οστά των αγωνιστών, ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη και άλλων αγωνιστών, από διάφορες εποχές της ιστορίας, προτομές Μεσολογγιτών και πολλά μνημεία από άλλες χώρες.

Στον χώρο αυτό οι Μεσολογγίτες έθαβαν τους νεκρούς τους κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Μεσολογγίου, αφού το νεκροταφείο ήταν αποκλεισμένο. Το 1830 ο Ιωάννης Καποδίστριας αποφάσισε τη δημιουργία του «Κήπου των Ηρώων», στον συγκεκριμένο χώρο, και το 1838 ο βασιλιάς Όθων διέταξε να κατασκευαστεί το τείχος, που περιβάλλει έως και σήμερα, τον Κήπο, πάνω στα ερείπια του αρχικού τείχους του Μεσολογγίου. Η πρώτη δενδροφύτευση του κήπου έγινε το 1858, με δέντρα που έστειλε η βασίλισσα Αμαλία από την Αθήνα. Το τοπίο είναι αρκετά ήσυχο και γαλήνιο, με πανύψηλους φοίνικες, πεύκα και ευκαλύπτους, ενώ το εσωτερικό του κήπου καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από γρασίδι, λιθόστρωτα δρομάκια και ξύλινα παγκάκια για τους επισκέπτες.

Την Κυριακή των Βαΐων καταλήγει στον Κήπο των Ηρώων η καθιερωμένη παρέλαση. Εκεί γίνεται κάθε χρόνο και η αναπαράσταση της ανατίναξης του Καψάλη, σε ανάμνηση της ηρωικής πράξης του ήρωα που, την ώρα της Εξόδου, προτίμησε να ανατιναχθεί μαζί με όσους δεν μπορούσαν να συμμετέχουν στις εχθροπραξίες, για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Έξω από τον Κήπο προσέξτε το μνημείο με την απόφαση για την έξοδο και αναλογιστείτε τις συγκλονιστικές στιγμές που βίωσε η ανθρώπινη ύπαρξη την ώρα που γράφτηκε!

Πρόκειται για ένα μοναδικό για την Ελλάδα πάρκο με μνημεία για γνωστούς, αλλά και ανώνυμους ήρωες, που έπεσαν στον Αγώνα για την ελευθερία. Ο Κήπος δέχεται καθ’ όλο το έτος χιλιάδες Έλληνες αλλά και ξένους επισκέπτες, σχολεία, περιηγητές – ερευνητές, αντιπροσωπείες συλλόγων και εκπροσώπους του πολιτικού κόσμου, αλλά και του πολιτισμού, της τέχνης και των γραμμάτων, που προσέρχονται ως προσκυνητές, με ιερή ευλάβεια και συγκίνηση, να αποτίσουν φόρο τιμής σε όλους εκείνους τους γενναίους αγωνιστές, που έπεσαν ηρωικά υπερασπιζόμενοι μέχρις εσχάτων τα ιδανικά τους για μία ελεύθερη πατρίδα και ζωή.

Σημαντικά σημεία στον «Κήπο των Ηρώων» είναι:
– Ο Τύμβος με τα ιερά λείψανα των αγωνιστών.
– Το Μνημείο του Μάρκου Μπότσαρη.
– Οι Στήλες των αδελφών Γεροθανάση, του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ, του οχυρωματοποιού Μιχαήλ. Π. Κοκκίνη, του Σταύρου Κουτζούκη, του Ι. Ι Μάγερ, του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, του Πέτρου, Ανδρέα και Κώστα Ντόβα, του Σουηδού Γουσταύου Αδόλφου Σας, του Δημητρίου Σιδέρη, του Νικ. Στορνάρη, του Αθανασίου Τσερπέλη, του Ζηνόβιου Βάλβη, του Θοδωράκη Γρίβα, του Νικ. Κασομούλη, του Γεωργίου Λιόλου, του Ανδρέα Σάββα, του Στάμου Στάικου, του Δήμου Τσέλιου, των Αμερικανών, Γάλλων, Γερμανών, Ιταλών, Πολωνών, Ρώσων, όλων των Φιλελλήνων καθώς και των Κυπρίων Αγωνιστών.
– Οι προτομές του Φρ. Άστιγγος, του Λόρδου Βύρωνος, του Δημητρίου Θέμελη, του Χρήστου Καψάλη, του Σπ. Κοντογιάννη, του Ιω. Παπαδιαμαντοπούλου, του Θανάση Ραζηκότσικα, του Δήμου Ρινιάσα, του Κων. Βλαχόπουλου, του Γιάννη Γούναρη, του Μήτρου Δεληγεώργη, του Γεωργίου Κίτσου, του Μήτσου Κοντογιάννη, του Δημήτρη Μακρή, του Αλ. Μαυροκορδάτου, του Νότη Μπότσαρη και του Σπύρου Μήλιου.
– Οι σταυροί του Ιω. Αγγελή, του Δημητρίου Γκόρπα, του Κώστα Πουρνάρα, του Ανδρεά Γριβογιώργου, του Τούσια Ζέρβα, του Ασημάκη Ζορμπά, του Α. Κόλλια, του Φώτου Μπόρμπορη, του Γεωργάκη Ντάρμπα, του Σπύρου Πεταλούδη, του Πλαντ. Πλατύκα, του Σπύρου Ραζή, του Ιταλού Ραζιέρι, του Σπύρου Σκαρλάτου, του Γεράσιμου Τζόρνα, του Κων. Ι. Τρικούπη, του Ιω. Μ. Τρικούπη, του Ιταλού Πασκουάλε Γιακουμόζι και του Χρυσάνθου Μωραΐτη.
– Η Λάρνακα του Χρ. Ξηρομερίτη.
– Η Στήλη με το ψήφισμα της 14ης Μαΐου του 1829 του Ιω. Καποδίστρια.
– Η Πλάκα με τις ονομασίες των προμαχώνων.

Ο πιο αρμοστός επίλογος σε αυτό το μικρό αφιέρωμα, ως ελάχιστος φόρος τιμής στους αγωνιστές του Μεσολογγίου, δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τους στίχους του εθνικού μας Ποιητή που ύμνησε απαράμιλλα το ένδοξο Μεσολόγγι:

Λευκό βουνάκι πρόβατα κινούμενο βελάζει,
και μες στη θάλασσα βαθιά ξαναπετιέται πάλι,
π’ ολονυχτίς εσύσμιξε με τ’ ουρανού τα κάλλη.
Και μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,
που ευώδιασε τον ύπνο της μεσα στον άγριο κρίνο·
το σκουληκάκι βρίσκεται σ’ ώρα γλυκειά κι εκείνο.
Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη·
η μαύρη πέτρα ολόχρυση καί το ξερό χορτάρι.
Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει»

Διονύσιος Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»

Πηγή: iaitoloakarnania.gr, agriniopress.gr

Σχολιάστε