Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης..

21 Ιουνίου 202120 Ιουνίου 2022kimintenia

Ημέρα Μουσικής 2021 – Μικρό αφιέρωμα με αγαπημένα Τραγούδια

«Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι ερωτευμένοι επίσης. Πίσω από κάθε ανάταση, από κάθε μεράκι, μια κιθάρα περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να τα ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν είναι λίγο αυτό. Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους, είναι αυτό που μας βαστάει στη ζωή. Γι’ αυτό, κοντά στα ποιήματά μου, δοκίμασα να γράψω και μερικά τραγούδια, χωρίς να τα υποτιμώ καθόλου. Έτσι ή αλλιώς, μιλά κανείς για τα ίδια πράγματα που αγαπά, και από κει και πέρα το λόγο έχουν αυτοί που θα τ΄ ακούσουν. Λένε πως το είδος έχει ορισμένους κανόνες. Δεν τους ξέρω και, πάντως, δεν ενδιαφέρθηκα ή δεν μπορούσα ίσως να τους ακολουθήσω. Δουλεύει ο καθένας όπως νιώθει. Και η θάλασσα είναι απέραντη, τα πουλιά μυριάδες, οι ψυχές όσες και οι συνδυασμοί που μπορούν να γεννήσουν οι ήχοι και τα λόγια, όταν ο έρωτας και το όνειρο συμβασιλεύουν».

Οδυσσέας Ελύτης

Από τους χρόνους τους παλιούς το ‘χω βαθύ μεράκι,
να βγω στις πέρα θάλασσες να βρω το μαγισσάκι.
Τ’ άπιαστο σαν αερικό, στην εμορφιά του Μάης,
που αν κάνεις να τον μυριστείς, αλίμονό σου εκάεις!

Έβγα, έβγα μαγισσάκι χτύπα χτύπα το ραβδάκι.
Ντο και ρε και μι και φα μες στα ροζ τα σύννεφα.
Τι ζουμπούλια και τι κρίνα, τι και τούτα τι κι εκείνα!
Ντο και ρε και φα και μι, φούχτα μου και δύναμη.

Ποιος θα μου δώκει δύναμη κι ένα μακρύ καμάκι,
να βγω στις πέρα θάλασσες να βρω το μαγισσάκι.
Που ‘ναι σπηλιά του ο ουρανός, άγγελος η μαμά του
κι αφρός το φουστανάκι του, στην άκρια του κυμάτου.

Χτύπα, χτύπα το ραβδάκι, γίνε το νερό στ’ αυλάκι.
Φα και ρε και μι και ντο, μες στο μπλε το ξάγναντο.
Τα παπιά και τα βαπόρια, παν μαζί και πάνε χώρια.
Έξι, τέσσερα κι οχτώ, γούρι μου και φυλαχτό!

Ανοίξτε πύλες κι εκκλησιές, ν’ ανάψω ένα κεράκι.
Να κάνει θαύμα στα κρυφά για με το μαγισσάκι.
Που να κοιμάμαι ξυπνητός, να τρέχω ξαπλωμένος
και να με λεν χωρίς καρδιά, μα να ‘μαι ερωτευμένος.

Έβγα, έβγα μαγισσάκι, χτύπα χτύπα το ραβδάκι.
Ντο και ρε και μι και φα, μες στα ροζ τα σύννεφα.
Τα παπιά και τα βαπόρια, παν μαζί και πάνε χώρια.
Έξι, τέσσερα κι οχτώ, γούρι μου και φυλαχτό!

Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι

Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι
να γενεί νερό να ξεδιψάσεις
Σπέρνω την καρδιά μου στο λιβάδι
να γενεί ψωμάκι να χορτάσεις.

Στη φωτιά τη ρίχνω την καρδιά μου
τα χεράκια σου έλα να ζεστάνεις
Στον αγέρα ρίχνω την καρδιά μου
να γενεί δροσούλα ν’ ανασάνεις.

(Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης, Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, Ερμηνεία: Λάκης Παππάς, «Παραμύθι χωρίς όνομα, 1959-60)

Άγγελος, τοιχογραφία από τον Άγιο Θεμωνιανό Λύσης, Κύπρος

Την πόρτα ανοίγω το βράδυ

Την πόρτα ανοίγω το βράδυ,
τη λάμπα κρατώ ψηλά,
να δούνε της γης οι θλιμμένοι,
να ‘ρθούνε, να βρουν συντροφιά.

Να βρούνε στρωμένο τραπέζι,
σταμνί για να πιει ο καημός
κι ανάμεσά μας θα στέκει
ο πόνος, του κόσμου αδερφός.

Να βρούνε γωνιά ν’ ακουμπήσουν,
σκαμνί για να κάτσει ο τυφλός
κι εκεί καθώς θα μιλάμε
θα ‘ρθει συντροφιά κι ο Χριστός.

(Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, Ερμηνεία: Μανώλης Μητσιάς)

Οδός ονείρων

Δρόμος και αυλές στα Αμπελάκια Θεσσαλίας

«Γεια σας. Ήρθα για να σας δείξω ο ίδιος την Οδό Ονείρων. Δεν ξεχωρίζει. Είναι ένας δρόμος σαν όλους τους άλλους δρόμους της Αθήνας. Είναι ας πούμε -ο δρόμος που κατοικούμε. Μικρός, ασήμαντος, λυπημένος, τυραννικός, μα κι απέραντα ευγενικός. Έχει πολύ χώμα, πολλά παιδιά, πολλές μητέρες, πολλές ελπίδες και πολύ σιωπή. Κι όλα σκεπασμένα από έναν τρυφερό μα κι αβάστακτο ουρανό. Εδώ σ’ αυτόν τον δρόμο γεννιόνται και πεθαίνουν τα όνειρα τόσων παιδιών ίσαμε τη στιγμή που η αναπνοή τους θα ενωθεί με τ’ ανοιξιάτικο αεράκι του επιταφίου και θα χαθεί. Όμως τη νύχτα δεν τους πιάνει ο ύπνος. Κι όταν δεν ονειρεύονται, τραγουδούν…

Εγώ, αθεράπευτα πιστός σ’ αυτόν τον δρόμο, θα ξαγρυπνήσω ως το πρωί για να μαζέψω τα καινούργια όνειρα που θα γεννήσετε, να τα φυλάξω και να σας τα ξαναδώσω μια άλλη φορά πάλι σε μουσική»

Μάνος Χατζιδάκις, «Οδός ονείρων», 1962

«Κάθε κήπος έχει μια φωλιά για τα πουλιά
Κάθε δρόμος έχει μια καρδιά για τα παιδιά
Μα κυρά μου εσύ, σαν τι να λες με την αυγή
και κοιτάς τ’ αστέρια που όλο πέφτουν σαν βροχή
Δώσ’ μου τα μαλλιά σου να τα κάνω προσευχή,
για να ξαναρχίσω το τραγούδι απ’ την αρχή»

Η «Οδός Ονείρων», σε στίχους και μουσική Μάνου Χατζιδάκι, ακούστηκε για πρώτη φορά από τον Γιώργο Μαρίνο στη μουσική παράσταση ΟΔΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ, που ανέβηκε τον Ιούνιο του 1962, στο θέατρο Μετροπόλιταν. Το τραγουδούσε στην αρχή της παράστασης, την ώρα που χόρευε η Χρυσούλα Ζώκα με το Γιώργο Εμιρτζά.

Από τα αρχεία της ελληνικής ραδιοφωνίας τρεις μελωδικότατες ηχογραφήσεις της Καίτης Χωματά σε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Ηχογραφημένα στα στούντιο του Ε.Ι.Ρ. στα μέσα του 1960: 1. «Χάρτινο το φεγγαράκι», πρωτοηχογραφημένο το 1954 για τη θεατρική παράσταση «Λεωφορείον ο πόθος», με τη Μελίνα και τον Βασίλη Διαμαντόπουλο. Οι στίχοι του Νίκου Γκάτσου που είχε κάνει και τη μετάφραση από το πρωτότυπο κείμενο του Τένεσσι Ουίλιαμς, 2. «Ναυτάκι»,πρωτοακούγεται στην παράσταση «Μαγική Πόλις» από την Ελσα Λάμπο (Έλσα Μαργαρίτη), το 1963, σε στίχους του ίδιου του Μάνου Χατζιδάκι, και 3. «Όνειρο παιδιών της γειτονιάς», από την Οδό Ονείρων.

Περικλής Παπαπετρόπουλος (πολίτικο λαούτο), Ωδείο Σίμωνα Καρά 2013 (φωτ. Τρ. Τσατσαρός)

Ημέρα της Μουσικής

Η Ημέρα της Μουσικής άρχισε να γιορτάζεται στο Παρίσι, το 1982, με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Πολιτισμού Ζακ Λανγκ, ενώ το 1985 ο θεσμός εξαπλώθηκε έξω από τα γαλλικά σύνορα. Η Αθήνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1985, ήταν η πρώτη εκτός Γαλλίας χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η Γιορτή της Μουσικής. Μέσα σε λίγα χρόνια, η Ημέρα της Μουσικής έφτασε να είναι ένας πραγματικός θεσμός, ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πολιτιστικό γεγονός, που διεξάγεται κάθε 21η Ιουνίου, σε περισσότερες από 22 χώρες, από την Ιρλανδία μέχρι το Καζακστάν και από τις Βαλτικές χώρες μέχρι την Κύπρο. Ερασιτέχνες και επαγγελματίες μουσικοί κατακλύζουν δημοτικούς χώρους, πλατείες, δρόμους, σταθμούς, πάρκα και διάφορους άλλους χώρους, παρουσιάζοντας αφιλοκερδώς συναυλίες απ’ όλο το μουσικό φάσμα. Δίνεται, έτσι, η ευκαιρία για μία ευρωπαϊκή πολιτιστική γιορτή που συμβάλλει ώστε να αναπτυχθούν πολιτιστικές ανταλλαγές και συνεργασίες ανάμεσα σε νέους και καθιερωμένους καλλιτέχνες από διαφορετικές χώρες.

Τι τραγούδι να σου γράψω

Τι τραγούδι να σου γράψω
να ‘χεις για να τραγουδάς
πάν’ οι ώρες πάν’ οι μέρες
τα Σαββάτα κι οι Δευτέρες
όπως χάνονται οι κουβέντες
στα στενά της αγοράς.

Κι εσύ ‘σαι πολιτεία
που σε ψάχνω μες στο χάρτη
κι εγώ ‘μαι φυλλαράκι
μες στις παγωνιές του Μάρτη.

Πάνω στο χαρτί απλώνει
ένας μαύρος ουρανός
το παράπονο με πιάνει
και σου γράφω με μελάνι
η ζωή είναι καράβι
κι ο καιρός κατακλυσμός.

(Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης, Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος, Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη)