Παναγία Μαυριώτισσα Καστοριάς – Η Κυρά της λίμνης

Το μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας στη Λίμνη της Καστοριάς

Σήμερα πάμε μια βόλτα στην Καστοριά, στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου – Παναγίας Μαυριώτισσας. Τέσσερα περίπου χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Καστοριάς, πάνω στα νερά της πανέμορφης λίμνης, δεσπόζει εδώ και αιώνες η ιερά Μονή. Το καθολικό της, που χτίστηκε το 1082 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ τον Κομνηνό, κατατάσσεται στους μονόχωρους ξυλοστεγείς ναούς με νάρθηκα, ενώ είναι χτισμένο πάνω στα θεμέλια παλαιότερου ναού. Συναντάμε τρία στρώματα αγιογράφησης του καθολικού της μονής, του 10ου, 15ου και 17ου αιώνος. Όλες οι τοιχογραφίες είναι αρκετά φθαρμένες από τον χρόνο και με δυσκολία διακρίνει κανείς μορφές και παραστάσεις από τον πλούσιο, μοναδικής αξίας διάκοσμο.

Συνέχεια

Η Χαρά των Χριστιανών (Φώτης Κόντογλου)

Η Παναγία είναι το πνευματικό στόλισμα της ορθοδοξίας. Για μας τους Έλληνες είναι η πονεμένη μητέρα, η παρηγορήτρια κ’ η προστάτρια, που μας παραστέκεται σε κάθε περίσταση. Σε κάθε μέρος της Ελλάδας είναι χτισμένες αμέτρητες εκκλησιές και μοναστήρια, παλάτια αυτηνής της ταπεινής βασίλισσας, κι’ ένα σωρό ρημοκλήσια, μέσα στα βουνά, στους κάμπους και στα νησιά, μοσκοβολημένα από την παρθενική και πνευματική ευωδία της.

Συνέχεια

Ιστορία και θησαυροί της Ιεράς Μονής Ζάβορδας

Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος – Οσίου Νικάνωρος Ζάβορδας

Ιστορία και κειμήλια

Η Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορα – Μεταμορφώσεως του Σωτήρος βρίσκεται στο όρος Καλλίστρατο Γρεβενών, στην αριστερή όχθη του ποταμού Αλιάκμονα, κοντά στη Δεσκάτη και απέχει από τα Γρεβενά 45 χιλιόμετρα, περίπου 50 λεπτά δρόμο. Εκεί υπήρχε το χωριό Ζάβορδα, από το οποίο έλαβε το όνομα με το οποίο είναι περισσότερο γνωστή. Το μοναστήρι ήταν σταυροπηγιακό, μέχρι το 1767 και υπαγόταν στην Αρχιεπισκοπή Αχριδών, μετέπειτα όμως ανήκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η μονή της Ζάβορδας έχει χαρακτηριστεί ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» με την υπουργική απόφαση 4701/3.3.1967 (ΦΕΚ Β’ 183/16.3.1967).

Συνέχεια

Ο Όσιος Παρθένιος Άρτης Επίσκοπος Ραδοβισδίου

21 Ιουλίου

Τα πρώτα χρόνια

Ο Όσιος Παρθένιος γεννήθηκε στο χωριό Βατσουνιά του νομού Καρδίτσας, στις αρχές του 18ου αιώνα. Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και ανδρώθηκε σωματικά και ψυχικά στην περιοχή αυτή των Θεσσαλικών Αγράφων, η οποία στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας είχε μια σημαντική πνευματική παρουσία. Το δυσπρόσιτο της περιοχής δημιουργούσε στους υπόδουλους ένα χώρο καταφυγής, ελευθερίας και δημιουργίας, μακριά από την αφόρητη πίεση του κατακτητή. Πνευματικούς φάρους αυτής της περιόδου αποτελούν, μέχρι σήμερα, τα ιερά μοναστήρια της ευρύτερης περιοχής των Αγράφων.

Συνέχεια

Η Αγία Μαρίνα και το ιερό προσκύνημά της στην Άνδρο

17 Ιουλίου

Η θαυματουργός ιερά εικόνα της Αγίας Μαρίνας στη Μονή της στην Άνδρο

Η Αγία Μαρίνα γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Πισιδίας, στα χρόνια του αυτοκράτορα Κλαυδίου του Β’, το 270 μ.Χ. Λίγες ημέρες μετά τη γέννησή της, η μητέρα της πέθανε και ο πατέρας της Αιδέσιος, που ήταν Ιερέας των ειδώλων, την ανέθεσε σε μια χριστιανή γυναίκα, από την οποία η Μαρίνα διδάχθηκε το Χριστιανισμό. Όταν έγινε 15 ετών, αποκαλύπτει στον πατέρα της ότι είναι χριστιανή. Έκπληκτος εκείνος από αυτό που άκουσε, με μίσος τη διέγραψε από παιδί του. Μετά από καιρό, έμαθε για τη Μαρίνα και ο έπαρχος Ολύμβριος, που διέταξε να τη συλλάβουν για ανάκριση. Όταν την είδε μπροστά του, θαύμασε την ομορφιά της και προσπάθησε να την πείσει με κάθε τρόπο να αρνηθεί το Χριστό και να γίνει σύζυγος του. Μάταια, όμως. Η Αγία Μαρίνα σε κάθε προσπάθεια του Ολυμβρίου αντέτασσε τη φράση: «Είμαι χριστιανή». Τότε ο σκληρός έπαρχος διέταξε να την ξαπλώσουν στη γη και την καταξέσχισε άσπλαχνα με ραβδιά τόσο, ώστε η γη έγινε κόκκινη από το αίμα που έτρεξε. Έπειτα, ενώ αιμορραγούσε, την κρέμασε για πολλή ώρα και μετά τη φυλάκισε.

Συνέχεια

Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης – Ο θεμελιωτής του Αγιορείτικου μοναχισμού

5 Ιουλίου

Ο Άγιος Αθανάσιος κατήγετο από τα μέρη της Ανατολής, από την Τραπεζούντα. Μόλις ετελείωσε την έξωθεν παιδεία -ήτο φιλόλογος- ελκυσθείς υπό της Θείας Χάριτος, εγκατέλειψε τα εγκόσμια και προσεχώρησε στο μοναχισμό από νεαράς ηλικίας, υπό την πρόνοια του κατά σάρκα θείου του, του οσιωτάτου πατρός Μιχαήλ του Μαλεήνου.

Συνέχεια

Βέροια: Ανηφορίζοντας για τη Μονή Προδρόμου…

Συννεφιασμένη, όπως τις περισσότερες φορές, κι αυτή η Μεγάλη Παρασκευή. Επιλέξαμε το Μοναστήρι του Προδρόμου της Βέροιας, για να ζήσουμε την ατμόσφαιρα της ημέρας. Ανηφορικός ο δρόμος και ήδη προβάλλει κάτω εντυπωσιακός ο Αλιάκμονας, να κυλάει φιδωτά τα νερά του ανάμεσα στο Βέρμιο και τα Πιέρια.

Συνέχεια

Σύναξις της Παναγίας Πορταϊτίσσης

Τρίτη της Διακαινησίμου

«Ξένως ἡμῖν ἧκες εν τῇ Σῇ Εἰκόνι,
Καὶ τῆς ποίμνης Σου πυλωρὸς ὤφθης Κόρη.
Θεοτόκου Πορταϊτίσσης τέρατ’ ἀείδω λιγυρῶς»

Παναγία Πορταΐτισσα, η θαυματουργός εικόνα της Ιεράς Μονής Ιβήρων

Η θαυματουργή Πορταΐτισσα, η εξέχουσα μεταξύ των θεομητορικών εικόνων του Αγίου Όρους, ήταν αρχικά φυλαγμένη, καθώς διασώζει η παράδοση, στη μικρασιατική Νίκαια. Εκεί, μία ευσεβής γυναίκα με τον μοναχογιό της, την είχαν τοποθετήσει μέσα στην ιδιόκτητη εκκλησία τους και την τιμούσαν. Στα χρόνια της δεύτερης εικονομαχίας βασιλικοί κατάσκοποι ανακάλυψαν την εικόνα και απείλησαν τη γυναίκα πως θα τη σκότωναν, αν δεν τους δωροδοκούσε. Εκείνη υποσχέθηκε ότι την επομένη θα τους έδινε τα χρήματα που ζήτησαν. Τη νύχτα εκείνη, αφού προσευχήθηκε μπροστά στην εικόνα, τη σήκωσε με ευλάβεια, κατέβηκε στην παραλία και την έριξε στη θάλασσα λέγοντας: «Δέσποινα Θεοτόκε, εσύ έχεις τη δύναμη και εμάς να διασώσεις από την οργή του Βασιλιά, αλλά και την εικόνα σου από τον καταποντισμό».

Συνέχεια

Γρηγόρης Αυξεντίου, ο Σταυραετός του Μαχαιρά

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη, Νομικός

3 Μαρτίου 1957

Ο αγώνας, ο ηρωικός θάνατος και η κληρονομιά του γενναίου υπαρχηγού της ΕΟΚΑ

Γρηγόρης Αυξεντίου
(22 Φεβρουαρίου 1928 – 3 Μαρτίου 1957)

«Μόνος απέλπισα το θάνατο
Μόνος εδάγκωσα μες στον Καιρό με δόντια πέτρινα
Μόνος εκίνησα για το μακρύ
Ταξίδι σαν της σάλπιγγας μες στους αιθέρες!»
Οδυσσέας Ελύτης, «Το Άξιον Εστί»

Οικογένεια και σπουδές

α. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου μωρό στην αγκαλιά του πατέρα του, β.-γ. Σε παιδική ηλικία με τη μητέρα του και την αδερφή του, δ. Η οικογένεια του Γρηγόρη Αυξεντίου (polignosi.com, lekythos.library.ucy.ac.cy)

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, γεννήθηκε στο χωριό Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου, στις 22 Φεβρουαρίου του 1928. Γονείς του ήταν ο Πιερής και η Αντωνού Αυξεντίου. Η οικογένεια είχε και μια κόρη, μικρότερη αδερφή του Γρηγόρη, την Χρυσταλλού Αυξεντίου – Σουρουλλά. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου τελείωσε το δημοτικό σχολείο Λύσης και το Ελληνικό Γυμνάσιο Aμμοχώστου και στη συνέχεια έφυγε για την πολυαγαπημένη του Ελλάδα, με σκοπό να γίνει στρατιωτικός. Το 1949, μετά την αποτυχία του στις εξετάσεις της Σχολής Ευελπίδων, γράφτηκε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού με κατάρτιση ανθυπολοχαγού. Αφού αποφοίτησε, έκανε τη στρατιωτική του θητεία στον 1ο λόχο του 613ου τάγματος πεζικού, στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, την οποία ολοκλήρωσε στις 15 Νοέμβρη 1952.

Συνέχεια

Όσιος Ιωάννης ο Θεριστής

24 Φεβρουαρίου

Κάποτε στο Ροβιάνο υπήρχε ένας ευεργέτης που κάθε χρόνο μετά τον θερισμό έδινε λίγο στο μοναστήρι. Τον μήνα Ιούνιο ο Ιωάννης πήγε να τον βρει παίρνοντας μαζί του ένα παγούρι με κρασί. Καθώς διάβαινε τα χωράφια οι χωρικοί άρχισαν να τον περιπαίζουν, αλλ’ ο πράος Ιωάννης τους πλησίασε και έδωσε σε όλους να φάνε και να πιούνε. Όλοι έτρωγαν το ψωμί και έπιναν κρασί, αλλά το ψωμί δεν τελείωνε ούτε άδειαζε το παγούρι. Μόλις το είδε αυτό ο Άγιος γονατιστός ευχαριστούσε τον Θεό όταν ξαφνικά σκοτείνιασε ο ουρανός, ενώ ήταν μεσημέρι και μπόρα έπεσε στον κάμπο. Οι θεριστές έτρεξαν να προστατευθούν και μόνο ο Ιωάννης έμεινε εκεί προσευχόμενος. Μόλις κόπασε η βροχή γύρισαν οι θεριστές στη δουλειά τους και βρήκαν θερισμένα όλα τα στάχυα, δεμένα στη σειρά δεμάτια και στεγνά. Για τούτο και ονομάσθηκε «Θεριστής»…

Ο Όσιος Ιωάννης ο Θεριστής γεννήθηκε μέσα σε ένα χαρέμι, στο Παλέρμο της Σικελίας, περί το έτος 1000 μ.Χ. από μια σκλάβα Καλαβρέζα, αιχμάλωτη Ορθόδοξη Χριστιανή στο παλάτι του τοπικού μουσουλμάνου άρχοντος, που την είχε ως σύζυγό του και ονομαζόταν Καλλίστη. Η μητέρα του τού μιλούσε μυστικά από την παιδική του ηλικία για τον Χριστό. Όταν έφθασε σε ηλικία 14 ετών, του φανέρωσε την αληθινή του πατρίδα, την Καλαβρία και τον προέτρεψε να μεταβεί εκεί για να βαπτισθεί Ορθόδοξος. Στη συνέχεια η ευλαβής Καλλίστη ασπάσθηκε το παιδί της και του επέδωσε τον Τίμιο Σταυρό, τον οποίο φύλασσε κρυφά και ήταν η μόνη της παρηγοριά στις θλίψεις της ομηρίας.

Συνέχεια

Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Ιωάννης εξ Αγράφων και η Ιερά Μονή Δουσίκου

7 Ιανουαρίου

Ιερά Μονή Δουσίκου (Αγίου Βησσαρίωνος) Τρικάλων

Την ημέρα της εορτής της συνάξεως του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, μαρτύρησε στην Αδριανούπολη ο καταγόμενος από τα Άγραφα και συγκεκριμένα, από τον οικισμό Κλιματάκι του χωριού Μάραθος, ιερομόναχος Ιωάννης, ο οποίος δεν είναι γνωστός στον πολύ κόσμο. Μάλιστα, στην ιερά Μονή Δουσίκου (Αγίου Βησσαρίωνος) σώζεται η τιμία κάρα Του, που λόγω της ψυχικής καλλιέργειας και του εξαγιασμένου βίου του, είναι θαυματουργή. Επίσης στον τόπο, όπου γεννήθηκε, έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2019 τα θυρανοίξια παρεκκλησίου, που φέρει τ’ όνομά του.

Συνέχεια

Ο Όσιος Θεόδωρος και η Μονή της Χώρας

8 Ιανουαρίου

Η Μονή της Χώρας

Ο Όσιος Θεόδωρος, ο Κτήτωρ και Ηγούμενος της Μονής της Χώρας, γεννήθηκε το έτος 477 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν συγγενής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Περί το 529 μ.Χ., συνοδευόμενος από δύο μαθητές του, τον Θεόπλαστο και τον Τιμόθεο, μετέβη εις τα Ιεροσόλυμα, για να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο. Επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, οπότε το 534 μ.Χ. ανήγειρε τη Μονή της Χώρας, με δύο παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Άνθιμο Νικομηδείας και στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες της Σεβαστείας. Η μνήμη του Οσίου Θεοδώρου τιμάται την 8η Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Συνέχεια

Ο Όσιος Γεώργιος Χοζεβίτης και η ιερά μονή Παναγίας Χοζεβά

8 Ιανουαρίου

Ο Όσιος Γεώργιος γεννήθηκε σε ένα χωριό της Κύπρου από γονείς ευσεβείς. Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Ηρακλείδη, ο οποίος, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς τους, πήγε στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσει. Αφού προσκύνησε, κατόπιν πήγε στη Λαύρα του Καλαμώνας, που βρισκόταν κοντά στο σημερινό μοναστήρι του Αββά Γερασίμου, στον Ιορδάνη και εκεί έγινε μοναχός. Ο δε Γεώργιος παρέμεινε κοντά στους γονείς του. Αργότερα πέθαναν οι γονείς τους και ο Γεώργιος έμεινε ορφανός. Τότε τον παρέλαβε μαζί με την κληρονομιά του ο θείος του, που είχε μια μοναχοκόρη και ήθελε να τον κάνει γαμπρό του. Ο Γεώργιος όμως δεν ήθελε να παντρευτεί και έφυγε στον άλλο του θείο, που ήταν ηγούμενος σ’ ένα Μοναστήρι.

Συνέχεια

Άγιος Σεραφείμ ο νέος Ιερομάρτυρας Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου

4 Ιανουαρίου

Ο Άγιος Σεραφείμ γεννήθηκε στο χωριό Μπεζούλια της επαρχίας Αγράφων και ανατράφηκε κατά Χριστόν από τους θεοσεβείς γονείς του, Σωφρόνιο και Μαρία. Αγάπησε τη μοναχική ζωή και πήγε στη Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου, την επονομαζόμενη Κορώνα ή Κρύα Βρύση, όπου επιδόθηκε στην άσκηση της αρετής. Διακρίθηκε για την άσκησή του και έγινε ηγούμενος της Μονής. Αργότερα χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Φαναριού και Νεοχωρίου.

Συνέχεια

Όσιος Νικηφόρος, ο άγιος των λεπρών

4 Ιανουαρίου

Ὁ Ὅσιος Πατήρ ἡμῶν Νικηφόρος, κατά κόσμον Νικόλαος Τζανακάκης, ἐγεννήθη στό χωριό Σηρικάρι τοῦ Νομοῦ Χανίων Κρήτης. Σέ πολύ μικρή ἡλικία στερήθηκε καί τούς δύο γονεῖς του. Ὅταν ἔγινε δεκατριῶν ἐτῶν, ὁ παπποῦς του τόν ἔστειλε νά ἐργαστῆ σ’ ἕνα κουρεῖο στά Χανιά. Ὅσοι τόν γνώριζαν, τόν ἀγαποῦσαν, ἐπειδή ἦταν ταπεινός καί πρᾶος, πρόθυμος καί ἐργατικός, εὐγενικός καί γλυκομίλητος. Ὅμως ὁ Θεός τοῦ εἶχε ὁρίσει ἕνα πολύ δύσκολο καί ὀδυνηρό ἄθλημα, πού ἄρχισε τότε, μέ τήν ἐμφάνιση τῶν πρώτων σημαδιῶν τῆς νόσου τοῦ Χάνσεν, τῆς γνωστῆς λέπρας. Γιά νά μήν τόν ἀντιληφθοῦν οἱ Ἀρχές καί τόν κλείσουν στό ἄνυδρο νησί τῆς Σπιναλόγκας, σέ ἡλικία μόλις δεκαέξι ἐτῶν ἔφυγε γιά τήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Aἰγύπτου.

Συνέχεια

Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ

2 Ιανουαρίου

ὅσιος Σεραφείμ, τὸ ὁλοφώτεινο ἀστέρι τῆς Ρωσικῆς Ὀρθοδοξίας, ἔζησε, ἔδρασε καὶ ἔλαμψε στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰῶνα (1759-1833). Γεννήθηκε στὶς 19 Ἰουλίου τοῦ 1759 στὴν πόλη Κοὺρκ καὶ παρέμεινε ἐκεῖ μέχρι τὰ δεκαεννέα του χρόνια. Στὴν ἡλικία αὐτὴ πῆρε τὴ γενναία ἀπόφαση ν᾿ ἀφοσιωθεῖ ὁλόψυχα στὸ Θεό. Και Ἐκεῖνος ὁδήγησε τὰ βήματά του στὸ μοναστήρι τοῦ Σάρωφ.

Συνέχεια