kimintenia

Η πρόσφατη αποδοχή της αιτήσεως του Συλλόγου Πριγκηπιανών «Άγιος Γεώργιος ο Κουδουνάς» για την ένταξη του τάματος του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Δ/νσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, είναι ένα γεγονός που γέμισε υπερηφάνεια και χαρά τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου μας και καταγράφεται πλέον ως μια πολύ σημαντική κατάκτηση και ως ένας σταθμός στην πορεία και την ιστορία του!

Σύλλογος Πριγκηπιανών «Άγιος Γεώργιος ο Κουδουνάς», Παλ. Φάληρο, Κοπή Βασιλόπιτας 2020

Το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς λειτουργεί στο πλαίσιο των αρχών που έθεσε η Διεθνής Σύμβαση της UNESCO για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το έτος 2003. Επισημαίνεται ότι η UNESCO είναι ο επίσημος φορέας των Ηνωμένων Εθνών για τη διαφύλαξη του πολιτισμού των λαών, η δε ως άνω διεθνής Σύμβαση έχει, έως και σήμερα, κυρωθεί από 178 κράτη και προέκυψε από το διεθνές ενδιαφέρον για την κατοχύρωση των στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς τα οποία δεν έχουν υλική υπόσταση, δεν είναι δηλαδή μνημεία, έργα τέχνης κ.ά., αλλ’ έχουν τη μορφή εθίμων, παραδόσεων, γνώσεων, πρακτικών κ.λπ.

Η χώρα μας έχει κυρώσει τη Διεθνή Σύμβαση της UNESCO με τον ν. 3521/2006 (ΦΕΚ Α’ 275/22.12.2006). Σκοποί της Σύμβασης είναι:
– Η προστασία και ο σεβασμός της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των λαών.
– Η ευαισθητοποίηση -σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο- για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά και για την αμοιβαία εκτίμηση της οποίας πρέπει να χαίρει, και
– Η διεθνής συνεργασία και συνδρομή για τα θέματα που αφορούν την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

Σκάλα Πριγκήπου

Το τάμα και το έθιμο με τα κουδουνάκια, που ευλογούνται στον Άγιο Γεώργιο και τηρούνται ως φυλαχτό από τους πιστούς, έχει τις ρίζες του στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Κουδουνά στην Πρίγκηπο. Η ένταξή του στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά όλων των Ελλήνων έχει πολλαπλή σημασία και αξία για τους εξής κυρίως λόγους:

Πρώτον επειδή είναι η πρώτη φορά που εντάσσεται στον σχετικό Κατάλογο της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO ένα έθιμο προερχόμενο από τις Πολίτικες κοινότητες. Απ’ όσο γνωρίζουμε, μέχρι σήμερα, το μόνο έθιμο των αλησμόνητων πατρίδων του Ελληνισμού, που έχει ήδη ενταχθεί στον σχετικό Κατάλογο, είναι το «Έθιμο των Μωμόγερων» το οποίο έφεραν οι κοινότητες των Ποντίων κυρίως της Τραπεζούντας στην Ελλάδα, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τον βίαιο ξεριζωμό τους από τις υπερχιλιετείς εστίες τους στον Πόντο.

Δεύτερον επειδή, με την ένταξη του εθίμου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, τούτο καταγράφεται, καθίσταται κτήμα όλων των Ελλήνων ευρύτερα πλέον γνωστό, και κατοχυρώνεται ως προς την αυθεντικότητα, τον χαρακτήρα και την ταυτότητά του, αλλά και ως προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στοιχεία του και την ιστορική μνήμη που ενσωματώνει.

Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, Πρίγκηπος

Τρίτον επειδή πρόκειται για μία σπάνια περίπτωση κατά την οποία κατοχυρώνεται στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά στον Ελλαδικό χώρο ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του σε αλλοδαπό δημόσιο και δη στην Τουρκία, γεγονός που επιτρέπει να διασωθεί το έθιμο ως στοιχείο του ευρύτερου Ελληνορθόδοξου πολιτισμού και των παραδόσεων των αλησμόνητων πατρίδων μας στην Πόλη και τη Μικρασία.

Τέταρτον επειδή η πρωτοβουλία αυτή του Συλλόγου μας δίνει ένα κίνητρο και στα υπόλοιπα σωματεία που προέρχονται από την Πόλη, τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη και την Καππαδοκία, τα οποία δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο, να κατοχυρώσουν και εκείνα τα δικά τους ιδιαίτερα έθιμα και τις παραδόσεις στην άυλη κληρονομιά της χώρας μας, διασώζοντας και αναδεικνύοντάς τα.

Εκδρομή του Συλλόγου μας στον Άγιο Γεώργιο στο Άρμα Ευβοίας, 2016

Πέμπτον επειδή η κατοχύρωση του εθίμου δεν είναι απλώς μια πολύ σημαντική επιτυχία του Συλλόγου μας στην Ελλάδα, αλλά και ένα εξίσου σημαντικό επίτευγμα για την ομογενειακή μας Κοινότητα στην αλησμόνητη πατρίδα μας, την Πρίγκηπο, της οποίας αναδεικνύεται η παρουσία και ο ρόλος ως κοιτίδας και ως θεματοφύλακα των παραδόσεων που σχετίζονται με το πανορθόδοξο και οικουμενικό προσκύνημα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά το οποίο, τώρα, προστατεύεται και προβάλλεται ξεχωριστά με διεθνές κύρος και εμβέλεια.

Τέλος, έκτον, για όλους εμάς, η κατοχύρωση του τάματος του Αη-Γιώργη έρχεται ν’ αποδείξει περίτρανα, σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή για όλα τα Πολίτια σωματεία, πως όλοι μαζί ενωμένοι, με την απαραίτητη θέληση και την ευλογία του προστάτη Αγίου μας, μπορούμε να πετύχουμε πολλά και σημαντικά που συμβάλλουν στην ανάδειξη της ιστορίας και της δράσης του Συλλόγου και των ανθρώπων μας και μας δίνουν τη δύναμη, την αισιοδοξία και την προοπτική να ατενίζουμε ελπιδοφόρα και δημιουργικά και το μέλλον!

Λιτάνευση της ιεράς εικόνος του Αγίου Γεωργίου, Πρίγκηπος 1953

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τη Δ/νση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την έγκριση της αιτήσεώς μας και το αρμόδιο προσωπικό της για την άριστη συνεργασία και τη συνδρομή που μας παρείχε κατά το στάδιο ετοιμασίας και υποβολής του φακέλου. Θερμές ευχαριστίες οφείλονται και προς όλους όσους πίστεψαν στην προσπάθειά μας αυτή και μας ενίσχυσαν ποικιλότροπα με τη συμπαράστασή τους και ιδιαίτερα στα μέλη του Συλλόγου μας για την πρόθυμη χορήγηση στοιχείων και υλικού που διέθεταν για το έθιμο.

Καθώς διανύουμε ήδη το στάδιο της κατάθεσης προς το Υπουργείο του συνόλου των στοιχείων που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας τεκμηρίωσης του εθίμου, καλούμε όσους διαθέτουν κάποια ιδιαίτερη γνώση ή μαρτυρία για το τάμα του Αη-Γιώργη να μας την καταθέσουν γραπτώς στη δ/νση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Συλλόγου μας (syllogosprigipianon@gmail.com), προκειμένου να ληφθεί υπόψη.

Ιερά Μονή Αγ. Γεωργίου Κουδουνά, Πρίγκηπος

Ευχόμαστε ολόψυχα να ολοκληρωθεί με επιτυχία και το δεύτερο στάδιο της τεκμηρίωσης του εθίμου ενώπιον των αρμοδίων αρχών για την πλήρη και οριστική κατάταξη του τάματος του Αη-Γιώργη του Κουδουνά στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και πάντα επιτυχίες και χαρές στον Σύλλογό μας, στους φίλους και στα μέλη του!

Παλαιό Φάληρο, 20 Απριλίου 2024

Μετά τιμής για το ΔΣ,
Σοφία Παυλάκη – Γιαπισικόγλου,
Δικηγόρος Αθηνών – Ειδ. Γραμματέας