Γιάννης Φέρτης
(1938-2024)
Όλοι θα θυμόμαστε παντοτινά τον Γιάννη Φέρτη για δεκάδες όμορφους λόγους: Οι περισσότεροι έχοντας την ανάμνηση της αξεπέραστης φωνής του από κάποιον ρόλο του στο σινεμά, στη μικρή οθόνη ή στο θέατρο, από κάποια δημόσια απαγγελία ή ακόμα και από ποιοτικές διαφημίσεις στις οποίες συνεργάστηκε. Άλλοι ως έναν από τους γοητευτικότερους ηθοποιούς στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Άλλοι για μια από τις πολλές αξέχαστες ερμηνείες του.
Εμείς στο ιστολόγιο τον αγαπήσαμε ξεχωριστά για την αλησμόνητη ερμηνεία του στην ταινία «Το μπλόκο» του Άδωνι Α. Κύρου που αναφέρεται στο μπλόκο της Κοκκινιάς στις 17 Αυγούστου του 1944. Τότε που οι δρόμοι της Κοκκινιάς βάφτηκαν από το αίμα 350 περίπου πατριωτών που εκτελέστηκαν, την τραγική εκείνη ημέρα στη Μάντρα της Οσίας Ξένης, σε αντίποινα για την αντιστασιακή δράση των κατοίκων της περιοχής.
Η ταινία γυρίστηκε το 1964-5, στον ίδιο τον ιστορικό χώρο της μάντρας και της πλατείας της Οσίας Ξένης και στις γειτονιές της Κοκκινιάς και της Νίκαιας, όπου διαδραματίστηκαν τα συγκλονιστικά γεγονότα του Μπλόκου, και προβλήθηκε, για πρώτη φορά, στις 6 Δεκεμβρίου του 1965. Τα γεγονότα αναπαριστώνται μοναδικά από μια ομάδα κορυφαίων Ελλήνων ηθοποιών -Μάνος Κατράκης, Κώστας Καζάκος, Κώστας Μπακοδήμος, Ζωρζ Σαρή, Ξένια Καλογεροπούλου, Αλεξάνδρα Λαδικού και Γιάννης Φέρτης- ντυμένα με την αξέχαστη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.
Η ταινία απηχεί την πρόθεση του δημιουργού της που θέλησε με αυτήν όχι να δραματοποιήσει τα -ούτως ή άλλως- ήδη δραματικά γεγονότα, αλλά να αναπαραστήσει μια ιστορική στιγμή που κλείνει μέσα της την αγριότητα των φασιστικών καθεστώτων και θεωρείται, έως και σήμερα, μια μοναδικής αξίας καταγραφή των ιστορικών γεγονότων που καλύπτει και της θηριωδίας των Ναζί.
Νεότατος τότε ακόμη ο Γιάννης Φέρτης, στον ρόλο του Άρη, με το όμορφο παρουσιαστικό του και το πρόσωπό του γεμάτο φως και ευγένεια, με την υψηλή υποκριτική του τέχνη και την επιβλητική φωνή του, υπήρξε μία μορφή που καθόρισε την ταινία και μία παρουσία που ενσάρκωσε μοναδικά τα πιο υψηλά ιδεώδη του λαού μας.
Με τη θεσπέσια εκείνη εικόνα του τον αποχαιρετούμε και εμείς, με βαθιά ευγνωμοσύνη για όσα πρόσφερε τόσο ιδανικά στον κόσμο και στην τέχνη του ηθοποιού. Θα ζει πάντα στις καρδιές και στη -συλλογική και προσωπική- μας μνήμη κι ευχόμαστε να έχει καλή ανάπαυση και να είναι μακαρία η οδός του στον Παράδεισο.
Το ιστολόγιο
Γιάννης Φέρτης
Ορέστης στην «Ηλέκτρα» του Μιχ. Κακογιάννη, 1962
Γεννημένος στην Αθήνα, στις 21 Απριλίου 1938, ο Γιάννης Φέρτης άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 86 ετών. Καταγόταν από το ορεινό χωριό Δάφνη του Νομού Φθιώτιδας. Στον κινηματογράφο πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 30 ταινίες. Σε νεαρή ηλικία, όταν πρωταγωνιστούσε σε κινηματογραφικές ταινίες ήταν από τους πιο όμορφους Έλληνες άντρες της εποχής του. Πρωταγωνίστησε σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση αφήνοντας μια πολύ μεγάλη παρακαταθήκη στην τέχνη και τον πολιτισμό.
Με τη Τζένη Καρέζη, το 1961, στο κινηματογραφικό
ντεμπούτο του στην ταινία «Ποια είναι η Μαργαρίτα»
Αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης Κάρολου Κουν, το 1958. Έκανε το ντεμπούτο του το 1959 με το έργο «Η ηλικία της νύχτας» του Ιάκωβου Καμπανέλλη για να συμμετάσχει ύστερα σε πλήθος παραστάσεων του σύγχρονου και του αρχαίου ρεπερτορίου. Από το 1967 και για μια δεκαετία, ως θιασάρχης, μαζί με την πρώτη σύζυγό του Ξένια Καλογεροπούλου, ανέβασαν σημαντικά θεατρικά έργα.
Με την Ξένια Καλογεροπούλου
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, πρωταγωνίστησε με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στο «Νυφικό κρεβάτι» του Γιαν ντε Χάρντογκ, με τον θίασο Καρέζη – Καζάκου στην «Παναγία των δολαρίων» του Γκάρσον Κάνιν και με τους Μάνο Κατράκη και Μελίνα Μερκούρη στο έργο «Συντροφιά με τον Μπρεχτ» του Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Τη δεκαετία του 1980 ανέβασε με το δικό του θίασο, στο θέατρο Αθηνά, το «Γλυκό πουλί της νιότης» του Τενεσί Ουίλιαμς, με συμπρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη, το «Μπεντ» του Μάρτιν Σέρμαν, «Το τέλος της κυρίας Τσέινι» του Φ. Λόνσντεϊ με συμπρωταγωνίστρια τη Μιμή Ντενίση, «Το παιχνίδι του έρωτα» του Πιέρ ντε Μαριβώ, τα «Οργισμένα νιάτα» του Τζον Όσμπορν, «Το πιο αληθινό» του Τομ Στόπαρντ, «Αμαντέους» και «Μαύρη κωμωδία» του Πίτερ Σάφερ, «Επικίνδυνες σχέσεις» του Κρίστοφερ Χάμπτον. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις «Ξενοδοχείο ο παράδεισος» του Ζορζ Φεντώ, «Λοκαντιέρα» του Κάρλο Γκολντόνι, «Καινούρια σελίδα» του Νιλ Σάιμον, ενώ συμμετείχε επίσης στις επιθεωρήσεις «Γελάς Ελλάς αγελάς» και «Χορός του Οζαλόγγου».
Στη σκιά μιας άλλης, 1965
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 συνεργάστηκε με το Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου και ερμήνευσε τον Βόυτσεκ του Γκέοργκ Μπύχνερ (1990) και τον Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1991, 1992). Την περίοδο 1993-1995 ακολούθησε η συνεργασία του με τον Ρώσο σκηνοθέτη Γιούρι Λιουμπίμοφ στον «Γλάρο» του Αντόν Τσέχοφ, τους «Δανειστές» του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ και τον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ. Το 1997 ερμήνευσε τον Δον Ζουάν του Μολιέρου σε παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Βόλου.
Αυτοί που μίλησαν με το θάνατο, 1970
Το 2007 πρωταγωνίστησε στην «Επιστροφή» του Τζόζεφ Κόνραντ, όπου τιμήθηκε για την ερμηνεία του με το Θεατρικό Βραβείο Κοινού. Το 2008 πρωταγωνίστησε στην «Επιστροφή της γηραιάς κυρίας» του Φρίντριχ Ντίρενματ και το 2009 και πάλι στον «Βυσσινόκηπο του Τσέχοφ» στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Το 2010 έπαιξε στο βραβευμένο έργο «Ο θεός της σφαγής» της Γιασμίνα Ρεζά, την περίοδο 2011-2013 στην παράσταση «Ο δρόμος περνάει από μέσα» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, ενώ το 2012 ερμήνευσε τον «Πατέρα» του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ. Την περίοδο 2014-2015 ερμήνευσε τον «Θείο Βάνια» του Αντόν Τσέχοφ.
Το 2016 πρωταγωνίστησε στην παράσταση «Από τη σιωπή έως την άνοιξη» του Λεωνίδα Προυσαλίδη. Τη διετία 2017-2018 πρωταγωνίστησε στους «Ήρωες» του Ζεράρ Σιμπλερά σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς, όπου και τιμήθηκε για την ερμηνεία του με το Θεατρικό Βραβείο Κοινού 2018. Το 2019 πρωταγωνίστησε στο βραβευμένο έργο της Μαρίλια Σαμπέρ «Τόρες Ένας αληθινός καουμπόι».
Στον κινηματογράφο, πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 30 ταινίες. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1961, στην ταινία «Ποια είναι η Μαργαρίτα» με την Τζένη Καρέζη. Την επόμενη χρονιά ερμήνευσε τον Ορέστη στην «Ηλέκτρα» σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, ταινία που απέσπασε 25 διεθνείς διακρίσεις (μεταξύ των οποίων και υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας). Το 2008 κέρδισε το Βραβείο Α’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στην ταινία «Σκλάβοι στα δεσμά τους» σε σκηνοθεσία Τώνη Λυκουρέση.
Τρεις μεγάλες αγάπες: Μαρίνα Ψάλτη, Μιμή Ντενίση, Ξένια Καλογεροπούλου
Στην τηλεόραση, έπαιξε σε περισσότερες από 15 σειρές, με σημαντικότερες τη «Δασκάλα με τα χρυσά μάτια» και τον «Συμβολαιογράφο» το 1979. Παντρεύτηκε τρεις φορές με τις επίσης ηθοποιούς Ξένια Καλογεροπούλου, Μιμή Ντενίση και Μαρίνα Ψάλτη με την οποία παρέμεινε μαζί ως το τέλος της ζωής του.
Η εξόδιος ακολουθία του Γιάννη Φέρτη θα γίνει σήμερα, ώρα 12:00, στο A’ Κοιμητήριο Αθηνών. Ο πρόεδρος του ΣΕΗ Σπύρος Μπιμπίλας δήλωσε για την εκδημία του Γιάννη Φέρτη: «Όλο το Ελληνικό θέατρο πενθεί για τον χαμό του σπουδαίου μας ηθοποιού. Αντί στεφάνων σύμφωνα με επιθυμία του, όσοι θελήσουν να ενισχύσουν το έργο και τους σκοπούς του Ταμείου Αλληλοβοηθείας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΤΑΣΕΗ). Ο Γιάννης πάντα νοιαζόταν για τους συναδέλφους του με κάθε τρόπο».
Αιωνία η μνήμη του. Καλή ανάπαυση στην …απάνω γειτονίτσα.
Πηγή: filmy.gr, sinwebradio.com
kimintenia 