Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά και η αξέχαστη μουσική της ταινίας

28 Οκτωβρίου 2022kimintenia

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, τέτοιες μέρες της επετείου του «ΟΧΙ», η υπέροχη ορχηστρική μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη για την ταινία «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» του Ντίνου Δημόπουλου, «ντύνει» και πάλι με την αξέχαστη μελωδία της τις ιστορικές μας μνήμες και μαζί τη θύμηση των παιδικών μας χρόνων, όταν στη μικρή ασπρόμαυρη οθόνη μας της δεκαετίας του ’70 και ’80, ζωντάνευε ολάκερο το Έπος του ’40. Μέσα από την ιστορία της γενναίας δασκάλας ενός ορεινού χωριού (Αλίκη Βουγιουκλάκη) και του ήρωα – αγαπημένου της (Δημήτρης Παπαμιχαήλ), το φιλμ αναδεικνύει το πνεύμα και τα ήθη μιας ολόκληρης εποχής, αλλά και το υψηλό φρόνημα, την ανθρωπιά και τη φιλοπατρία των απλών ανθρώπων της μικρής κοινωνίας των χρόνων της γερμανικής Κατοχής. Ταυτόχρονα μας ταξιδεύει στο μαγευτικό τοπίο της Πηλιορείτικης Μακρυνίτσας με την κινηματογραφική συντροφιά μερικών ακόμα αγαπημένων Ελλήνων ηθοποιών, όπως ο Παντελής Ζερβός, ο Άγγελος Αντωνόπουλος, ο Σπύρος Καλογήρου, ο Νότης Περγιάλης κ.ά.

Σύμφωνα με το σενάριο του Λάκη Μιχαηλίδη και της Ανθής Δημοπούλου, μια νεαρή δασκάλα, η Μυρτώ (Αλ. Βουγιουκλάκη) διορίζεται στο σχολείο της Κρυόβρυσης, ενός χωριού της Πιερίας, λίγο καιρό πριν ξεσπάσει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Οι χωριανοί την υποδέχονται με καχυποψία και εναντιώνονται στις μεθόδους που χρησιμοποιεί για να διδάσκει τους μικρούς μαθητές της. Η διαμονή της γίνεται αφόρητη, ειδικά όταν ερωτεύεται τον Στέφανο (Δημήτρη Παπαμιχαήλ), τον γιο του Προέδρου του χωριού (Παντελής Ζερβός). Τελικά το ζευγάρι παντρεύεται στις 27 Οκτωβρίου 1940, όμως η μοίρα στέκεται πολύ σκληρή μαζί του καθώς πριν ακόμα τελειώσει το γαμήλιο γλέντι στην πλατεία του χωριού, κηρύσσεται ο πόλεμος. Ο Στέφανος αναχωρεί άμεσα για το μέτωπο και σύντομα γίνεται εσφαλμένα γνωστό ότι σκοτώθηκε στη μάχη, ενώ στην πραγματικότητα παρέμενε σοβαρά τραυματισμένος και ανήμπορος σε κάποιο μακρινό, ιταλικό νοσοκομείο. Μετά τη λήξη του πολέμου ωστόσο, η ξαφνική επιστροφή του δίνει στην ταινία το πιο ευτυχές φινάλε!

Νίκος Μαμαγκάκης (Ρέθυμνο, 3 Μαρτίου 1929 – Αθήνα, 24 Ιουλίου 2013)

Τα γυρίσματα της ταινίας ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 1969. «Αυτή η ταινία είναι η πιο σημαντική που έχω κάνει έως τώρα. Σε αυτή την ταινία έμεινα έγκυος και τώρα που θα συνεχίσω τα γυρίσματα είμαι ήδη μητέρα», είχε δηλώσει η Αλίκη Βουγιουκλάκη στον Φρέντυ Γερμανό μέσα από το μαιευτήριο. Αυτός θεωρείται και ο λόγος που η εξωτερική εμφάνισή της, όσον αφορά κυρίως το βάρος της και την κόμμωση στα μαλλιά της, παρουσιάζει διαφορές σε αρκετά στιγμιότυπα της ταινίας. Η «δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» προβλήθηκε για πρώτη φορά στους κινηματογράφους το 1969 και έκοψε 739.000 εισιτήρια. Αποτελεί, μέχρι σήμερα, την τρίτη πιο εμπορική ταινία του ελληνικού κινηματογράφου όλων των εποχών, μετά την «Αρχόντισσα και τον Αλήτη» και την «Υπολοχαγό Νατάσα», στις οποίες επίσης πρωταγωνιστούν η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ.

Καθοριστικά συνέβαλε στην επιτυχία της ταινίας και η εξαιρετική, δραματική μουσική σύνθεση του Νίκου Μαμαγκάκη, που γεμάτη πάθος και λυρισμό, αγαπήθηκε ξεχωριστά από το κοινό, έγινε κλασική και έκανε τα περισσότερα πλάνα της ταινίας αλησμόνητα και μοναδικά!