Κάστανα και Ποίηματα

Τα κάστανα κι ο καστανάς στη γωνιά του δρόμου… Μια εικόνα κι ένας καρπός της ελληνικής φύσης άρρηκτα συνυφασμένα με τον χειμώνα και τις παγωνιές του. Ας δούμε πώς αποτυπώθηκαν στη γραφή των ποιητών και της παράδοσης του τόπου μας…

Τὰ πουλιὰ δέλεαρ τοῦ Θεοῦ
(ἀποσπάσματα «Διαλόγων»)

Νίκος Καρούζος

Νὰ γυρίζεις -αὐτὸ εἶναι τὸ θαῦμα-
μὲ κουρελιασμένα μάτια
μὲ φλογωμένους κροτάφους ἀπ’ τὴν πτώση
νὰ γυρίζεις
στὴν καλὴ πλευρά σου.
Πεσμένος αἰσθάνεσαι
τὴν κόλαση ποὺ εἶναι ἡ αἰτιότητα
τὸ στῆθος ὡσὰν συστατικὸ τοῦ ἀέρα
τὰ βήματα χωρὶς προοπτική.
Κι ὅμως στὴ χειμωνιάτικη γωνία ὁ καστανᾶς
περιβάλλεται ἀπὸ σένα.
Κόψε ἕνα τραγούδι ἀπ’ τ’ ἄνθη
μὲ δάχτυλα νοσταλγικά.
Νὰ γυρίζεις -αὐτὸ εἶναι τὸ θαῦμα…

Χειμώνας

Μίλτος Σαχτούρης

Τι ωραία που μαραθήκαν τα λουλούδια
τι τέλεια που μαραθήκαν κι αυτός ο τρελός
να τρέχει στους δρόμους
με μιά φοβισμένη καρδιά χελιδονιού
χειμώνιασε και φύγανε τα χελιδόνια
γέμισαν οι δρόμοι λάκκους με νερό
δυό μαύρα σύννεφα στον ουρανό
κοιτάζονται στα μάτια αγριεμένα
αύριο θα βγει στους δρόμους
και η βροχή απελπισμένη μοιράζοντας τις ομπρέλλες της
τα κάστανα θα τη ζηλεύουν
και θα γεμίσουν μικρές κίτρινες ζαρωματιές
θα βγουν κι οι άλλοι έμποροι
αυτός που πουλάει τ’ αρχαία κρεβάτια
αυτός που πουλάει τις ζεστές – ζεστές προβιές
αυτός που πουλάει το καφτό σαλέπι
κι αυτός που πουλάει θήκες από κρύο χιόνι
για τις φτωχές καρδιές

(Από τη συλλογή «Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο», 1958, «Ποιήματα 1945-1971», εκδ. Κέδρος, 1977)

Ο Καστανάς

Νίκος Παπακόγκος

Σε μια γωνιά της πολύβουης λεωφόρου
πα στη φουφού του ο καστανάς σκυμμένος
τον ήλιο τρώει τη σκόνη καταπίνει.

Οχτώβρης και κατέβηκε από την Πίνδο
τον μάζεψε η ανάγκη με το ξύλο
μες στην κοσμοπλημμύριστην Αθήνα.

Σώθηκε στα χωριά τ’ αραποσίτι,
ξανά πλακώνει μαύρος ο χειμώνας
κι αβάσταγο της φτώχειας το νισάφι.

Σε μια γωνιά της πολύβουης λεωφόρου
πα στη φουφού να σκύβει ζαρωμένος
τον βλέπουν οι διαβάτες, που περνάνε.

Το κρύο ψιλό τη νύχτα βελονιάζει
τις πλάτες, που ξεκούραση δεν είδαν,
κι ολόκληρη κυλάει σιμά του η Αθήνα,
αδιάφορο ποτάμι σαν τον Άσπρο.

Και συλλογιέται ο καστανάς τους χωριανούς του,
που γάντζωσε στα νύχια της η φτίση
και βιαστικά τους έστειλε στον Άδη.

(Ο τουρισμός τους κλώτσαε κάθε λίγο
δεν ήθελαν τσαρούχια στην Αθήνα,
που την καρδιά της μέγαρα στολίζουν).

Και αργά τ’ αργό σαν πέφτει μεσονύχτι
και αγάλια η λαοθάλασσα κοπάζει,
πάει για να ρίξει το κορμί του σε μία τρώγλη,
που το γλυκό ξεκούρασμα δε δίνει.

Με τη ζεστή φουφού στην αγκαλιά του
καθώς ο νταβατζής κρατάει την πόρνη
και ‘κείνος τα μεσάνυχτα γυρνώντας.

«Ο Καστανάς» είναι ποίημα που ανήκει στη συλλογή «Ματωμένος ήλιος» του Νίκου Παπακόγκου. Γράφτηκε, πιθανότατα, το 1946 στην Αθήνα

Ο καστανάς

Παραδοσιακό

Κάστανα ωραία, κάστανα γλυκά
τα ‘χω εγώ ψημένα πάνω στη φωτιά.
Πάρετε παιδάκια κάστανα ζεστά,
για να ζεσταθείτε μες την παγωνιά!

Χειμώνας

Λάκης Παπαδήμας

Ὁ χειμῶνας ἧλθε πάλι
κι ὅλοι γύρω στὸ μαγκάλι
ἔχουν μαζεὑτῆ.
Ρίχτε κάστανα στὴ θράκα,
παραμύθια ἡ γιαγιάκα
θἄρθῃ, νὰ μᾶς ᾽πῆ.

Ἔξω πέφτει τὸ χαλάζι
καὶ τὴ θύρα μας τραντάζει
τώρα ὁ Βοριᾶς.
Μέσ’ τὴν κρύα ἀνατριχίλα
σκορπισθήκανε τὰ φύλλα
τῆς κληματαριᾶς.

Μέσ’ τὴν ἄγρια τούτη μπόρα
τρομαγμένα ὅλα τώρα
πᾶνε τὰ πουλια.
Λίγη ζέστη γιὰ νὰ βροῦνε
τσίου – τσίου, θὰ κρυφθοῦνε,
μέσα στὴ φωλιά.

(Αναγνωστικό Β’ Δημοτικού, 1963)

Κάστανα

Πελαγία Κουκίδου

Πουλάω κάστανα
από τα λίγα της ψυχής τα μετρημένα.
Περάσαν χρόνια βιαστικά και λυπημένα,
που δεν κατάλαβαν πως έφυγαν κι αυτά.

Πουλάω κάστανα.
Τα έχω όλα ένα-ένα διαλεγμένα.
Κάποια από ώρες στη φωτιά παραδομένα
να πάρουν χρώμα, τα κοιτάζω στα κλεφτά.

Πουλάω κάστανα.
Έχω στηθεί μέσα στους δρόμους και στ’ αγιάζι.
Αν και παγώνω, σας το λέω δε με νοιάζει,
λίγα τα λόγια, ζυγισμένα και κοφτά.

Πουλάω κάστανα,
μπας και προλάβω να ταίσω τον κοσμάκη.
Τα βγάζω όλα με αγάπη και μεράκι
απ’ την καρδιά μου,σαν τα βάσανα καυτά.

(Μουσική, ερμηνεία: Άκης Καντέρης)

Πηγές: users.uoa.gr, vrefonipiagwgos.blogspot.com, kapodistrias.info, pahtouri.wordpress.com, andro.gr, users.uoa.gr

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s