kimintenia

2 Ιανουαρίου

Ὁ ὅσιος Σεραφείμ, τὸ ὁλοφώτεινο ἀστέρι τῆς Ρωσικῆς Ὀρθοδοξίας, ἔζησε, ἔδρασε καὶ ἔλαμψε στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰῶνα (1759-1833). Γεννήθηκε στὶς 19 Ἰουλίου τοῦ 1759 στὴν πόλη Κοὺρκ καὶ παρέμεινε ἐκεῖ μέχρι τὰ δεκαεννέα του χρόνια. Στὴν ἡλικία αὐτὴ πῆρε τὴ γενναία ἀπόφαση ν᾿ ἀφοσιωθεῖ ὁλόψυχα στὸ Θεό. Και Ἐκεῖνος ὁδήγησε τὰ βήματά του στὸ μοναστήρι τοῦ Σάρωφ.

Ἐνῷ ἦταν ἀκόμη δόκιμος, ἀρρώστησε βαριὰ ἀπὸ ὑδρωπικία. Μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια ἀσθενείας, θεραπεύθηκε θαυματουργικὰ μὲ ἐπίσκεψη τῆς Θεοτόκου. Στὴ μοναχική του κουρὰ (1786) ὀνομάστηκε Σεραφείμ -προηγουμένως εἶχε τὸ ὄνομα Πρόχορος. Τὸ ἴδιο ἔτος χειροτονήθηκε διάκονος καὶ μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια, σὲ ἡλικία 34 ἐτῶν, ἱερεύς. Ὅταν λειτουργοῦσε, πετοῦσε στὰ οὐράνια, καὶ πολλὲς φορὲς ἀξιωνόταν νὰ βλέπει θαυμαστὰ ὁράματα καὶ ν᾿ ἀκούει ἀγγελικὲς μελῳδίες.

Διψώντας νὰ πλησιάσει περισσότερο τὸ Θεό, Τὸν παρακάλεσε νὰ τὸν ἀξιώσει ν᾿ ἀποσυρθεῖ σὲ κάποια ἐρημικὴ περιοχή. Ἕναν χρόνο μετὰ τὴ χειροτονία του σὲ ἱερέα, ἔλαβε ἄδεια ἀπὸ τὴ μονὴ ν᾿ ἀφοσιωθεῖ στὴ μελέτη, στὴ σιωπή, στὴν ἄσκηση, στὴν ἔντονη προσευχή. Γιὰ δεκαέξι χρόνια, βαθιὰ μέσα στὸ δάσος τοῦ Σάρωφ, ἀγωνιζόταν ν᾿ ἀνεβαίνει, μέρα μὲ τὴ μέρα, τὴν κλίμακα ποὺ ὁδηγεῖ στὸν οὐρανό. Τότε ἔκανε καὶ τὴ γνωστὴ ἄσκηση, τὶς «χίλιες νύχτες προσευχῆς»: Πάνω σὲ μιὰ μεγάλη πέτρα, ξαγρύπνησε προσευχόμενος ἐπὶ χίλιες νύχτες. Μαζὶ μὲ τὴν προσευχή, διάβαζε ἀκατάπαυστα τὴν Ἁγία Γραφή. «Πρέπει νὰ τρέφεις», ἔλεγε, «τὴν ψυχὴ μὲ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, γιατὶ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ εἶναι ὁ “ἄρτος τῶν ἀγγέλων”. Μ᾿ αὐτὸν πρέπει νὰ τρέφονται οἱ ψυχὲς ποὺ ἀγαποῦν μὲ πάθος τὸ Θεό». Εὐλαβεῖτο ἀφάνταστα τὴν Θεοτόκο. Στὸ πρόσωπό Της ἔβρισκε ἀνέκφραστη πνευματικὴ ἀγαλλίαση. Συχνὰ ἔλεγε: «Ἡ Παναγία εἶναι ἡ χαρά, ἡ μεγαλύτερη ἀπ᾿ ὅλες τὶς χαρές».

Στὸ διάστημα ποὺ ἀσκήτευε στὴν ἔρημο, δέχθηκε ἐπίθεση λῃστῶν, ποὺ τὸν τραυμάτισαν βαριά, θεραπεύθηκε καὶ πάλι θαυματουργικὰ ἀπὸ τὴν Θεοτόκο. Τὸ 1810 ἐπέστρεψε ἀπὸ τὴν ἔρημο στὴ Μονὴ τοῦ Σάρωφ καὶ ἔμεινε ἔγκλειστος στὸ κελλί του, ἀσκούμενος στὴ σιωπή. Στὴν ἀρχὴ ἀπέφευγε τὸν κόσμο. Ἀργότερα ὅμως, τὸ 1815, σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν, ἄνοιξε τὸ κελλί του καὶ δεχόταν κάθε ἐπισκέπτη. Εἶχε ἀποκτήσει πιὰ φήμη ἁγίου καὶ φωτισμένου ἀνδρὸς καὶ ὁ κόσμος ἔτρεχε κοντά του νὰ ξεδιψάσει. Ὁ ἴδιος, ὡστόσο, δὲν βγῆκε ποτὲ ἀπὸ τὸ κελλί του γιὰ ἄλλα δέκα χρόνια.

Σὲ ἡλικία 66 ἐτῶν, κατόπιν ὁράματος καὶ προσταγῆς τῆς Θεοτόκου, ἀφιερώθηκε ὁλοκληρωτικὰ στὴ διακονία τοῦ πλησίον καὶ ἄρχισε στὸ ἑξῆς τὸ ἔργο τοῦ «στάρετς», τοῦ πνευματικοῦ καθοδηγητοῦ. Ἡ δράση τοῦ ὡς «στάρετς» ὑπῆρξε καταπληκτική. Ἀναρίθμητες ψυχὲς ἔτρεχαν κοντά του, γιὰ νὰ βροῦν τὴ γαλήνη, τὴ χάρη, τὴ σωτηρία. Καὶ ὅσοι δὲν μποροῦσαν νὰ φθάσουν μέχρι τὸ κελλί του, τὸν κατέκλυζαν μὲ ἐπιστολές.

Οἱ ἐπισκέπτες του ἐπέστρεφαν ἄλλοι ἄνθρωποι. Καθὼς προσευχόταν γι᾿ αὐτούς, καθὼς τοὺς εὐλογοῦσε μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καθὼς μύρωνε τὸ μέτωπό τους μὲ λάδι ἀπὸ τὸ καντήλι τῆς Παναγίας, καθὼς τοὺς ἔδινε πνευματικὲς συμβουλές, μιὰ μυστικὴ δύναμη ἁπλωνόταν στὶς ψυχές τους. Ὁποιοσδήποτε ἐρχόταν στὸν στάρετς Σεραφείμ, ἔνιωθε νὰ τὸν ἀγγίζει ἡ θεϊκὴ φλόγα ποὺ ὑπῆρχε σ᾿ αὐτὸν καὶ ν᾿ ἀγκαλιάζει τὴν ψυχή του. Σέ ὅλους μοίραζε εἰρήνη, χαρά, θεϊκὲς εὐλογίες. Συνιστοῦσε συχνὰ τὴν εἰρήνη: «Ἀπόκτησε τὴν πνευματικὴ εἰρήνη καὶ τότε χιλιάδες ψυχὲς ὁλόγυρά σου θὰ βροῦν τὴ λύτρωση».

Σχετικὰ μὲ τὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς μας, δίδασκε: «Ὁ πραγματικὸς σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Μιλοῦσε πολὺ γιὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Χαιρετοῦσε τοὺς ἐπισκέπτες του μὲ τὰ λόγια: «Χαρά μου, Χριστὸς ἀνέστη!». Καὶ κάθε φορὰ ποὺ κοινωνοῦσε, ἀπήγγελλε τὸν πασχαλινὸ κανόνα «Ἀναστάσεως ἡμέρα».

Ἀπὸ τὰ πνευματικά του χαρίσματα, τί νὰ πρωτοαναφέρουμε; Τὸ μάτι του διέσχιζε τὰ βάθη τῶν καρδιῶν. Εἶχε βλέμμα προφήτου. Προέβλεπε τὰ μέλλοντα. Ἀπαντοῦσε σὲ ἐπιστολὲς χωρὶς νὰ τὶς ἀνοίξει, γιατὶ γνώριζε τὸ περιεχόμενό τους. Θεράπευε μὲ τὴν προσευχή του πλῆθος ἀρρώστων. Πολλὲς φορὲς τὸ πρόσωπό του ἄστραφτε σὰν ἥλιος. Καὶ μέσα στὸ δάσος, ὅταν ἀσκήτευε, εἶχε φιλίες μὲ τὰ ἄγρια πουλιὰ καὶ ζῷα, καὶ μάλιστα μὲ μιὰ πελώρια ἀρκούδα, ποὺ κάθε μέρα ἐρχόταν νὰ φιλευτεῖ ἀπὸ τὸ χέρι του! Ζωὴ προπτωτική, παραδεισένια!

Ὁ θάνατός του ὑπῆρξε ὁσιακός. Στὶς 2 Ἰανουαρίου τοῦ 1833 βρέθηκε νεκρός, γονατισμένος, μὲ τὰ μάτια προσηλωμένα στὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου. Τὴν προηγούμενη μέρα εἶχε κοινωνήσει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ εἶχε ἀποχαιρετήσει τοὺς πατέρες τοῦ μοναστηριοῦ. Τὸ πέρασμά του ἀπὸ τὴ γῆ θὰ μείνει ἀξέχαστο. Ἢ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ λίγες παρόμοιες μορφὲς γνώρισε. Τὰ λόγια του καὶ τὰ ἔργα του θὰ δυναμώνουν πάντα τοὺς πιστούς. Ἅγιος ἀνακηρύχθηκε ἐπίσημα τὸ 1903. Ἢ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 2 Ἰανουαρίου, ἀλλὰ καὶ στὶς 19 Ἰουλίου -ἡμέρα τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ ἁγίου λειψάνου του.

Ἡ ἁγιότητά του γίνεται ὅλο καὶ περισσότερο γνωστὴ στὸν ὀρθόδοξο χριστιανικὸ κόσμο. Συγκλονιστικὸ γεγονὸς γιὰ τὴ Ρωσία ὑπῆρξε ἡ εὕρεση τοῦ ἁγίου λειψάνου του, τὸ 1990, καὶ ἡ μεταφορά του στὴ γυναικεία Ιερά Μονὴ τοῦ Ντιβέγιεβο, τὴν ὁποία ὁ ὅσιος εἶχε ὑπὸ τὴν πνευματική του καθοδήγηση καὶ προστασία.

Τα Ιερά Λείψανα του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ βρίσκονται έως σήμερα στην ιερά Μονή Ντιβίγιεβο Ρωσίας. Αποτμήματα των Ιερών Λειψάνων του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου Πενταλόφου Κιλκίς και στον Ναό Αγίας Αἰκατερίνης Στρογγύλης Κορωπίου Αττικής.

Προφητεία του Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ για το τέλος του κόσμου

«Και στις ηµέρες αυτής της µεγάλης θλίψεως, από την οποία δεν θα σωζόταν κανείς άνθρωπος, αν για χάρη των εκλεκτών δεν περιεκόπτοντο αυτές οι ηµέρες, σ’ αυτές τις ηµέρες, οι πιστοί που θα έχουν αποµείνει πρόκειται να βιώσουν οι ίδιοι, κάτι σαν αυτό που βιώθηκε από τον ίδιο τον Κύριο, όταν κρεµάµενος επί του Σταυρού, όντας τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, αισθάνθηκε τον Εαυτό του τόσο εγκαταλειµένο από τη Θεότητά Του, που εκραύγασε προς αυτήν: “Θεέ µου, Θεέ µου, ίνα τι µε εγκατέλειπες;”.

Οι τελευταίοι Χριστιανοί επίσης, θα βιώσουν στον εαυτό τους µία παρόµοια εγκατάλειψη της ανθρώπινης φύσεώς τους από την Χάρη του Θεού. Αλλά µόνο για µια πολύ σύντοµη περίοδο, µετά το πέρασµα της οποίας, ο Κύριος δεν θα καθυστερήσει να εµφανισθεί µε όλη τη ∆όξα Του, και µε όλους τους Αγίους Αγγέλους µαζί Του. Και τότε θα ολοκληρωθεί σε όλη την πληρότητά του κάθε τι που προορίσθηκε προ των αιώνων από την προαιώνια βουλή της Αγίας Τριάδος».

Ἀπολυτίκιον (Ἦχος δ’ – Ταχὺ προκατάλαβε)
Χριστῷ ἐκ νεότητος ἀκολουθήσας θερμῶς, εὐχαῖς καὶ δεήσεσιν, ἐν τῇ ἐρήμῳ Σαρώφ, ὡς ἄσαρκος ἤσκησας· ὅθεν τοῦ Παρακλήτου, δεδεγμένος τὴν χάριν, ὤφθης τῆς Θεοτόκου, θεοφόρος θεράπων· διὸ σε μακαρίζομεν, Σεραφεὶμ Πάτερ Ὅσιε.

Η διατήρηση της ειρήνης της ψυχής

Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ

Θα πρέπει ν’ αγωνίζεσαι με κάθε τρόπο να διατηρείς την ειρήνη της ψυχής και να μην ενοχλείσαι από τις προσβολές των άλλων. Για να το πετύχεις αυτό, θα πρέπει ν’ αγωνίζεσαι με όλες τις δυνάμεις να συγκρατήσεις τον θυμό και να φυλάξεις με προσοχή τον νου και την καρδιά σου από απρεπείς σκέψεις και αισθήματα.

Ό Θεός έχει βάλει μέσα μας μόνο έναν θυμό και έναν φθόνο: εναντίον του πονηρού, εναντίον εκείνου που στην αρχή εξαπάτησε τον άνθρωπο και τον έβγαλε από τον Παράδεισο, εναντίον του φθοροποιού διαβόλου. Μάς δόθηκε ή εντολή να πολεμήσουμε εναντίον των πονηρών πνευμάτων της ακαθαρσίας και της επιθυμίας, πού σπείρουν στην καρδιά ακάθαρτες και πονηρές σκέψεις.

Επομένως, θα πρέπει να ανεχόμαστε με αταραξία τις προσβολές που μας κάνουν οι άλλοι και να συνηθίσουμε τον εαυτό μας να έχει τέτοια πνευματική διάθεση, ώστε οι προσβολές αυτές να φαίνονται ότι δεν απευθύνονται σε μας αλλά σε άλλους.

Το να βυθίζει κανείς τον νου του μέσα στην ψυχή του και η καρδιά του να εργάζεται νοερά είναι σημείο σοφής ψυχής. Τίποτα δεν είναι καλύτερο από την ειρήνη του Χριστού. Σ’ αυτή εξοστρακίζεται κάθε πόλεμος των πνευμάτων του σκότους: «ότι ουκ έστιν ημίν η πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις» (Έφεσ. στ’,12).

Τότε η χάρη του Θεού τον επισκιάζει και βρίσκεται σε μία ειρηνική κατάσταση. Και από αυτή την ειρηνική κατάσταση προχωρά σε μία άλλη, περισσότερο ειρηνική. Ειρηνική κατάσταση εννοούμε όταν κανείς έχει καθαρή συνείδηση. Και περισσότερο ειρηνική, όταν ό νους θεωρεί μέσα του τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με τον λόγο του Θεού: «και εγενήθη εν ειρήνη ο τόπος αυτού» (Ψαλμός οε’,3).

Μπορεί να μην ευφραίνεται κανείς, όταν βλέπει τον ήλιο με τα αισθητά του μάτια; Άλλα πόσο περισσότερο ευφραίνεται, όταν ο νους του βλέπει με τα εσωτερικά μάτια τον Ήλιο της Δικαιοσύνης, τον Χριστό; Τότε πραγματικά χαίρεται κανείς με μια αγγελική χαρά. Γι’ αυτή τη χαρά ο απόστολος Παύλος είπε: «Ημών γαρ το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλ. γ’,20).

Όταν ο άνθρωπος πορεύεται σε μια ειρηνική κατάσταση, γεύεται τις πνευματικές δωρεές με αφθονία. Οι άγιοι πατέρες, πού βρίσκονταν σε ειρηνική κατάσταση και είχαν επισκιαστεί από τη θεία χάρη, ζούσαν πολύ.

Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε ειρηνική κατάσταση, μπορεί να φωτίσει και τους άλλους με το δικό του φως. Πριν απ’ αυτό όμως πρέπει να επαναλάβει τα λόγια αυτά της Προφήτιδος Άννης: «Μη έξελθέτω μεγαλορρημοσύνη εκ του στόματος υμών» (Α’ Βασιλ. β’,3) και τα λόγια του Κυρίου: «Υποκριτά, έκβαλε πρώτον την δοκόν εκ του οφθαλμού σου, και τότε διαβλέψεις εκβαλείν το κάρφος εκ του οφθαλμού του αδελφού σου» (Ματθ. ζ’,5). Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός άφησε την ειρήνη αυτή ως ανεκτίμητο θησαυρό στους μαθητές Του πριν τον θάνατό Του, λέγοντας: «Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν» (Ιω. ιδ’,27).

Γι’ αυτή την ειρήνη ο Απόστολος λέγει: «Και η ειρήνη του Θεού η υπερέχουσα πάντα νουν φρουρήσει τας καρδίας υμών και τα νοήματα υμών εν Χριστώ Ιησού» (Φιλι. δ’,7). Γι’ αυτό πρέπει ν’ αγιάσουμε όλες τις σκέψεις, τις επιθυμίες και τα έργα μας, για να λάβουμε την ειρήνη του Θεού και να κραυγάζουμε πάντα μαζί με την Εκκλησία: «Κύριε, ο θεός ημών, ειρήνην δος ημίν» (Ησαΐας, κστ’,12).

* Από το βιβλίο «Διδαχές Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ», σειρά: Φιλοκαλία των Ρώσων Νηπτικών, εκδ. Πέτρου Μπότση, Αθήνα 1983.

Πηγές:
– Ποίημα Ἀθανασίου Ἱερομονάχου Σιμωνοπετρίτου, Ὑμνογράφου Μ.Χ.Ε., εκ τῆς Ἐκδόσεως «Παρακλητικὸς Κανὼν εἰς τὸν Ὅσιον Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ», σε: orthodoxia.online
– Τhe Orthodox Word, 1973, Νο 50, σε: vimaorthodoxias.gr
– antexoume.wordpress.com

Χρόνια πολλά! Καλή Χρονιά!