Έργο του χαράκτη Τάσσου

Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, «Σμύρνη, Χαλκά μπουνάρ και Παναγία η Μυρσινιώτισσα, τουρκιστί Μυρσυνλή»

Τὸν καιρὸ ποὺ φανερωθήκανε οἱ Τοῦρκοι στὴ Μικρὰ Ἀσία ἤτανε μιὰ μικρὴ φυλή. Γιὰ νὰ πληθύνουνε πιάσανε καὶ ἀλλαξοπιστούσανε τοὺς ντόπιους, ποὺ οἱ περισσότεροι ἤτανε  Ἕλληνες. Μ’ αὐτὸν τὸν διαβολικὸ τρόπο, ποὺ λένε πὼς τὸν σοφίστηκε ἕνα ἰμάμης, γινήκανε ἕνα μεγάλο ἔθνος. Ἀλλὰ αὐτὸς ὁ τεχνητὸς τρόπος γιὰ νὰ πληθαίνουνε ἔπαψε κάποτε καὶ πιάσανε πάλι νὰ λιγοστεύουνε. Ὁ Γερμανὸς καθηγητὴς Krumbacher γράφει πὼς ὅσον καιρὸ ἡ Τουρκία θρεφότανε ἀπὸ τοὺς λαοὺς ποὺ εἶχε σκλαβώσει κι ἀπὸ τὰ πλούτη ποὺ ἤτανε μαζεμένα ἐπὶ αἰῶνες, μεγάλωνε καὶ δυνάμωνε, ὣς ποὺ ἔγινε ὁ φόβος τῆς Εὐρώπης. Ἀλλὰ σὰν περάσανε πιὰ ἐκεῖνα τὰ εὐτυχισμένα χρόνια ἄρχισε νὰ πίνει τὸ δικό της αἷμα, ποὺ δὲν μπαίνει στὴ θέση του μὲ τίποτα. Μ’ ὅλο ποὺ εἴχανε χαρέμια μὲ πολλὲς γυναῖκες καὶ μ’ ὅλο ποὺ ἦταν ἀφέντες σ’ αὐτὴ τὴ χώρα, ὁλοένα κατρακυλούσανε, ἀντὶ νὰ πᾶνε μπροστά. Σ’ αὐτὸ συνέργησε πολὺ ἡ ἀδιάκοπη καὶ πολύχρονη στρατολογία, μὰ περισσότερο ἡ παρὰ φύση ἀσωτεία κι ὁ ἐκφυλισμὸς ἦταν ἡ αἰτία ποὺ ἀραίωνε ὁλοένα ὁ τούρκικος πληθυσμός, βάλε καὶ τὴν κακὴ διοίκηση, μ’ ὅλο ποὺ τὴν ἴδια διοίκηση εἴχανε καὶ οἱ Ἕλληνες ραγιάδες καὶ μάλιστα πολὺ χειρότερη.

Συνέχεια →