Ο Άγιος Θεμιστοκλής έζησε τον 3ο μ.Χ. αιώνα στα Μύρα της Λυκίας της Μικράς Ασίας. Ήταν βοσκός προβάτων, αλλά δεχόμενος τα νάματα της πίστεως από τους ευσεβείς γονείς του, βίωσε τις αλήθειες του Ευαγγελίου του Χριστού και αναδείχθηκε αργότερα ένθερμος ομολογητής της πίστεως στον ένα και αληθινό Θεό.
Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έβαλαν τη δική τους σφραγίδα ο καθένας στη διατύπωση της αποκαλυμμένης και σώζουσας αλήθειας. Είναι όντως θαυμαστό το γεγονός ότι ουδέποτε υπήρξε χρόνος στη δισχιλιόχρονη πορεία της Εκκλησίας μας να μην υπάρχουν Πατέρες και διδάσκαλοι, οι οποίοι εκφράζουν την αυτοσυνειδησία Της.
Ο Άγιος Ζωτικός ο Ορφανοτρόφος γεννήθηκε και ανατράφηκε στη Ρώμη, από ευγενή οικογένεια, με πολλή ευλάβεια και παιδεία. Τον στόλιζε πολλή φιλανθρωπία και τον διέκρινε η ειλικρινής προσπάθεια στο να υπηρετεί τον Χριστό, πράττοντας τις εντολές Του. Γι’ αυτά του τα χαρίσματα, ο Ζωτικός ήταν πολύ αγαπητός στον Μεγάλο Κωνσταντίνο (330 μ.Χ.), ο οποίος, αφού έκτισε την Κωνσταντινούπολη και την ανέδειξε πρωτεύουσα του κράτους του, προσκάλεσε τον Ζωτικό με άλλους ευσεβείς άνδρες, για να τους έχει κοντά του, πολύτιμους εργάτες της χριστιανικής αγάπης.
Η Αγία Μελάνη γεννήθηκε στη Ρώμη, το 383 μ.Χ. Έζησε στα χρόνια που βασιλιάς ήταν ο Ονώριος, δεύτερος γιος του Μεγάλου Θεοδοσίου. Οι γονείς της, ευγενείς και πλούσιοι, την πάντρεψαν σε μικρή ηλικία και απέκτησε δύο παιδιά. Όμως μεγάλες δοκιμασίες την περίμεναν. Την μητρική της καρδιά σπάραξε ο θάνατος των δύο παιδιών της. Μετά από λίγο και εντελώς ξαφνικά, πέθανε και ο σύζυγός της. Και για να γεμίσει το πικρό ποτήρι της λύπης, έχασε και τους γονείς της.
Η Αγία Ανυσία γεννήθηκε και έζησε στα δύσκολα χρόνια των διωγμών κατά των Χριστιανών, επί εποχής του βάναυσου Μαξιμιανού, την ίδια περίοδο με τον πολιούχο Άγιο της Θεσσαλονίκης, Δημήτριο τον Μυροβλύτη. Σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανή και από τους δυο γονείς της, οι οποίοι ήταν επιφανείς και πλούσιοι άρχοντες της Θεσσαλονίκης. Ασπάσθηκαν την αληθινή πίστη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, με την οποία γαλούχησαν από μικρή και τη θυγατέρα τους.
Η φυγή στην Αίγυπτο, 15ος αι., Αθήνα Μουσείο Μπενάκη (benaki.org)
Όταν οι μάγοι προσκύνησαν το Χριστό, αναχώρησαν για την πατρίδα τους, χωρίς να περάσουν από το βασιλιά Ηρώδη. Τότε άγγελος Κυρίου φάνηκε σε όνειρο στον Ιωσήφ και του είπε να πάρει το παιδί με τη μητέρα του και να φύγει στην Αίγυπτο (Ματθ. Β’ 13-18). Και έμειναν εκεί, μέχρι πού πέθανε ο Ηρώδης, για να επαληθευθεί έτσι εκείνο που ελέχθη δια του προφήτου Ωσηέ: «Ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου» (Ωσ. Ια’ 1). Μετά τη φυγή του Κυρίου στην Αίγυπτο, ο Ηρώδης έστειλε στρατιώτες και θανάτωσαν όλα τα παιδιά που ήταν στη Βηθλεέμ και τα περίχωρά της, από ηλικίας δύο ετών και κάτω. Διότι τόσο είχε υπολογίσει την ηλικία του Χριστού, Τον οποίο φοβόταν ότι θα του έπαιρνε τη βασιλεία.
Με θέα που κόβει την ανάσα, το Ιερό Ενοριακό Παρεκκλήσι της Παναγιάς της Θεοσκέπαστης (Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου) είναι χτισμένο στην δυτική άκρη του βράχου του Σκάρου στο Ημεροβίγλι της Σαντορίνης. Αποτελεί το μοναδικό κτίσμα που υπάρχει σήμερα στον Σκάρο και κάθε χρόνο, τέτοια μέρα (26 Δεκεμβρίου), εορτάζει. Η ασύγκριτη ομορφιά του ενέπνευσε τον κορυφαίο Αϊβαλιώτη λογοτέχνη, Ηλία Βενέζη, να γράψει ένα διήγημα αφιερωμένο στο εκκλησάκι!
Οι άγιοι Δέκα μάρτυρες μαρτύρησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Δέκιος. Από αυτούς, οι μεν Θεόδουλος, Σατορνίνος, Εύπορος, Γελάσιος και Ευνικιανός, ήταν από τη Γορτυνία της Κρήτης. Ο Ζωτικός, από την Κνωσό. Ο Αγαθόπους από το λιμένα Πανούρμου. Ο Βασιλειάδης (ή Βασιλείδης) από την Κυδωνιά. Ο Ευάρεστος και ο Μόβιος (ή Πόμπιος ή Πόντιος) από το Ηράκλειο.
Η Αγία Ευγενία η Οσιοπαρθενομάρτυς γεννήθηκε το 262 μ.Χ. στη Ρώμη και οι γονείς της ονομάζονταν Φίλιππος και Κλαυδία. Είχε δύο αδέλφια, τον Αβίτα και τον Σέργιο. Ο πατέρας της διορίστηκε έπαρχος στην Αλεξάνδρεια και πήγε εκεί με όλη του την οικογένεια. Εκεί η Ευγενία σπούδασε κατά τον καλύτερο τρόπο και έμαθε άριστα την ελληνική και ρωμαϊκή φιλολογία.
Ο Άγιος Ιερομάρτυς Ελευθέριος, εικόνα από τον ιερό ναό Αγίου Ελευθερίου Βουκουρεστίου (sfelefterie.ro)
Διάκονος στα δεκαπέντε του και Επίσκοπος Ιλλυρίας μόλις στα είκοσί του χρόνια, ο Άγιος Ιερομάρτυς Ελευθέριος ο Θαυματουργός, έλαμψε σαν ολόφωτος αστέρας της θείας Χάριτος στο Ορθόδοξο στερέωμα. Η αγία ζωή του και η ποιμαντική αξιοσύνη του ήταν τόσο μεγάλες, ώστε έφθασαν στα πέρατα του Ρωμαϊκού κόσμου, φέρνοντας στον Χριστιανισμό τον βρετανό βασιλιά και ολόκληρο τον λαό της Βρετανίας. Το μίσος και η μανία των ειδωλολατρών ηγεμόνων της Ρώμης δεν άργησαν να ξεσπάσουν σε βάρος του. Μετά από φρικτά βασανιστήρια, ο Άγιος Ελευθέριος μαρτύρησε μαζί με την αγία μητέρα του Ανθία, δι’ αποκεφαλισμού, αφού τα λιοντάρια, που έστειλαν εναντίον του οι Ρωμαίοι δήμιοι στην αρένα της Ρώμης, τον προσκύνησαν αντί να τον κατασπαράξουν! Για τον λαό μας, στα αβάσταχτα χρόνια της οθωμανικής σκλαβιάς αλλά και της γερμανικής κατοχής, το όνομα του Αγίου Ελευθερίου ταυτίστηκε με τον πόθο για την ελευθερία, για τούτο και δινόταν συχνά στα Ελληνόπουλα. Ο άγιος Ελευθέριος είναι ο προστάτης άγιος των εγκύων και επιτόκων γυναικών, αλλά και των μαιών και των ιατρών μαιευτήρων – γυναικολόγων.
Ο απλός και ταπεινός βοσκός από τη μαρτυρική Άσσια της Κύπρου, που εποίμανε έναν ολόκληρο λαό και έσωσε αμέτρητες φορές τους πιστούς και την νήσο της Κέρκυρας από φοβερές συμφορές. Με την αγία ζωή του και την απέραντη ευσπλαχνία του κατέστη κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος και η θεία Χάρις τον αξίωσε να επιτελεί πλήθος θαυμάτων ενόσω ζούσε και έως και σήμερα σε όσους προστρέχουν στην προστασία του, ενώ κατατρόπωσε τον Άρειο ενώπιον της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, εξηγώντας θαυμαστά το μυστήριο της Αγίας Τριάδος με ένα απλό κεραμίδι.
Για τη μητέρα της Θεοτόκου Άννα, δεν αναφέρουν τίποτα σχετικό τα Ευαγγέλια, ούτε τα υπόλοιπα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Σύμφωνα όμως με την παράδοση της Εκκλησίας, ο Ιερέας Ματθάν, κάτοικος της Βηθλεέμ, απέκτησε τρεις θυγατέρες: τη Μαρία, τη Σοβή και την Άννα. Η Μαρία, αφού παντρεύτηκε στη Βηθλεέμ, γέννησε εκεί την Ελισάβετ, τη μητέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή.
Άγιοι Σωσθένης, Απολλώς, Κηφάς, Τυχικός, Επαφρόδιτος και Καίσαρ εκ των εβδομήκοντα (Μηνολόγιον Βασιλείου ΙΙ) (sw.m.wikipedia.org)
Eις τον Σωσθένην: «O Σωσθένης φέρων σε Xριστέ μου σθένος, Έσωσε πολλούς ενδύσας αυτούς σθένος». Eις τον Aπολλώ: «Έχων Aπολλώς συν χάριτι και λόγον, έπεισε πολλούς τον Θεόν σέβειν Λόγον». Eις τον Kηφάν: «Έσπευδε Kηφάς εκμιμείσθαι τον Πέτρον, ως αν φανή την κλήσιν έργοις εισφέρων». Eις τον Tυχικόν: «Mη τον τυχόντα Tυχικόν τούτον νόει. Oύτος γαρ εις πέφυκε των Aποστόλων». Eις τον Eπαφρόδιτον: «Eπαφρόδιτος δεξιών έργων φύλαξ, εκ δεξιών σε του Πατρός βλέπει Λόγε». Eις τον Kαίσαρα: «Όντως εβασίλευσε Kαίσαρ εμφρόνως, Xριστώ Bασιλεί τας ψυχάς συνεισφέρων».
Ο Άγιος Τυχικός
Ο Απόστολος Σωσθένης αναδείχτηκε επίσκοπος της πόλεως Κολοφώνος στην Ιωνία, και διακρίθηκε για την διδακτικότητα και την αυταπάρνηση του. Υπήρξε συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου και χαρακτηριστικό της αγάπης του Παύλου που έτρεφε προς τον Σωσθένη είναι, ότι στην Α’ προς Κορινθίους επιστολήν του, ονομάζει αυτόν συστρατιώτη του. Σύμφωνα δε με τον θείο Χρυσόστομο, ο Απόστολος Σωσθένης και ο Κρίσπος είναι το ίδιο πρόσωσπο: «Oίμαι δε τούτον (τον Kρίσπον δηλαδή) και Σωσθένη λέγεσθαι. Oς τοσούτον ανήρ πιστός ην, ώστε και τύπτεσθαι, και παρείναι αεί τω Παύλω» (Oμιλ. λθ’ εις τας Πράξεις).
Ο Απολλώς ήταν λόγιος άνδρας της Αλεξάνδρειας και προικισμένος με πολλή δύναμη λόγου και γνώση των Γραφών. Στην αρχή γνώριζε μόνο το βάπτισμα του Ιωάννη, κατόπιν όμως πληροφορήθηκε ακριβέστερα σχετικά με την ανθρώπινη σωτηρία δια του Ιησού Χριστού, από τον Ακύλα και τη σύζυγο του Πρίσκιλλα. Ο Απολλώς κήρυξε θαρραλέα μέσα στη συναγωγή της Εφέσου και ύστερα πήγε στην Κόρινθο και την υπόλοιπη Αχαΐα. Τέλος διετέλεσε επίσκοπος Καισαρείας.
Τον Τυχικό αποκαλεί ο Απόστολος Παύλος αγαπητό αδελφό και διάκονο εν Κυρίω και η γνωριμία τους πρέπει να έγινε στο τέλος της τρίτης αποστολικής περιοδείας του Αποστόλου Παύλου. Εκήρυξε το Ευαγγέλιο στους χριστιανούς της Εφέσου αλλά (και κατά μια παράδοση) και στην Κύπρο όπου και υπήρξε ο πρώτος Επίσκοπος Νεαπόλεως – Λεμεσού. Όταν διεκπεραίωσε την αποστολή του, επέστρεψε και πάλι κοντά στον Απόστολο Παύλο.
Μετά δε τον μαρτυρικό θάνατο του θείου αυτού αποστόλου, κατά μία παράδοση, ο Τυχικός χρημάτισε επίσκοπος της Χαλκηδόνος, μιας πόλεως της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας. Τέλος, στο χωριό της Πάφου, Μέσανα του διαμερίσματος Κελοκεδάρων, βρίσκεται ένας μισογκρεμισμένος Ναός αφιερωμένος στον Άγιο Τυχικό και μάλιστα υπάρχουν εκεί και δύο εικόνες του αγίου, μια πολύ παλαιά και μια κάπως νεώτερη με ημερομηνία αγιογραφήσεως το 1830 μ.Χ.
Ο Επαφρόδιτος ονομάζεται από τον Απόστολο Παύλο αδελφός και συνεργός και συστρατιώτης του και επετέλεσε τα αποστολικά του καθήκοντα στους Φιλιππησίους. Αυτός μετά τον Σωσθένη, ανέλαβε την επισκοπή Κολοφώνος.
Ο Καίσαρας, αναφέρεται με την οικογένειά του στην προς Φιλιππησίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου και φέρεται ότι χρημάτισε επίσκοπος Κορώνης στην Πελοπόννησο.
Τέλος, για τον Κηφά, δεν διασώζονται βιογραφικά του στοιχεία.
Τα άφθαρτα λείψανα πάμπολλων αγίων της Εκκλησίας μας μαρτυρούν την παρουσία των ακτίστων ανεργιών του Θεού σε αυτούς, οι οποίοι υπήρξαν, με την πίστη τους και την αγία ζωή τους, σκεύη πολύτιμα της θείας χάριτος. Ένας από τους αγίους που αξιώθηκαν της αφθαρσίας είναι και ο άγιος Πατάπιος, του οποίου το σεπτό σκήνωμα παραμένει άφθορο για χίλια επτακόσια χρόνια!
Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έβαλαν τη δική τους σφραγίδα ο καθένας στη διατύπωση της αποκαλυμμένης και σώζουσας αλήθειας. Είναι όντως θαυμαστό το γεγονός ότι ουδέποτε υπήρξε χρόνος στη δισχιλιόχρονη πορεία της Εκκλησίας μας να μην υπάρχουν Πατέρες και διδάσκαλοι, οι οποίοι εκφράζουν την αυτοσυνειδησία Της.
Ο ιερός ναός της Αγίας Βαρβάρας είναι από τους παλαιότερους ναούς της πόλεως. Βρίσκεται κοντά στον μητροπολιτικό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, πάνω στην ομώνυμη οδό. Η Αγία Βαρβάρα είναι η προστάτιδα του Ρεθύμνου και από το 2003, μετά από απόφαση του Νομάρχη Ρεθύμνου, η 4η Δεκεμβρίου, ημέρα της γιορτής της αποτελεί επίσημη αργία για την πόλη του Ρεθύμνου.