28 Δεκεμβρίου
Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους
«Σίμων ὑπερβὰς ἀστεροσκόπων θέαν.
Τὴν Βηθλεὲμ παρῆκε πρὸς πόλον θέων,
Εἰκάδι ὀγδοάτη βίοτον λίπε λυγρὸν ὁ Σίμων»
Δεσπόζοντας εδώ και αιώνες επιβλητικά πάνω στο πέλαγος του Αγίου Όρους, αιωρούμενη ηγεμονικά πάνω από το φοβερό βάραθρο που χάσκει εμπρός της, η Σιμωνόπετρα δικαίως κατέχει τη φήμη της πλέον εντυπωσιακής μονής της Αθωνικής Πολιτείας. Ισορροπώντας σαν από θαύμα μεταξύ γης και ουρανού, πότε λουσμένη στο υπερκόσμιο φως του Άθωνος και πότε τυλιγμένη στην μυστηριακή ομίχλη του αγιορείτικου χειμώνα, η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας είναι ένας τόπος ιερός που καθηλώνει τον προσκυνητή της από την πρώτη στιγμή που την αντικρίζει! Με τα ταπεινά φωτάκια των κεριών της ν’ αχνοφέγγουν στα παράθυρα και τις καμπάνες της που επικρέμονται κυριολεκτικά στο κενό, πάνω από τα σκληρά βράχια στη βάση της, ο επισκέπτης θαυμάζει το μεγαλειώδες αυτό κτίσμα, που μοιάζει με άστρο που έπεσε από τον ουρανό στην αγιασμένη ετούτη γη, για να κοσμεί παντοτινά με την παρουσία και τη σπουδαία προσφορά του στην Ορθοδοξία, το Περιβόλι της Παναγιάς μας.
Όσιος Σίμων ο Μυροβλύτης (τοιχογραφία Ι.Μ. Ξηροποτάμου, 18ος αι.)
Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας θεωρείται αρχιτεκτονικό επίτευγμα διεθνώς καθώς χτίστηκε πάνω σε μία απότομη, μυτερή πέτρα από τον Όσιο Σίμωνα τον Μυροβλύτη και Θαυματουργό, του οποίου η μνήμη τιμάται την 28η Δεκεμβρίου. Η θέα και μόνο προκαλεί συγκλονισμό. Και με τις τεχνικές, μορφολογικές και άλλες δυσκολίες τόσων αιώνων πριν, μπορεί κανείς να μιλάει για θαύμα. Και ήταν όντως θαύμα η κατασκευή της, αφού ο όσιος Σίμων τόλμησε και πέτυχε το φαινομενικά ακατόρθωτο, υψώνοντας ένα επταώροφο οικοδόμημα (κάποιοι αρχιτέκτονες μιλάνε για την πρώτη «πολυκατοικία» παγκοσμίως), που ενώνει τη γη με τον ουρανό!
Ο Όσιος Σίμων διακρίθηκε κυρίως για την ασκητικότητά του, η οποία είναι παροιμιώδης. Έλαβε την κλήση από τον Θεό και ανταποκρίθηκε σε αυτήν με θαυμαστό ζήλο, κατηγορηματικά και χωρίς περιστροφές. Απέφευγε τις επισκέψεις των ανθρώπων, γιατί δεν ήθελε να διαταραχθεί η «σπονδυλική στήλη» της πνευματικής του ζωής, που ήταν η προσευχή. Γι’ αυτό κατοικούσε απομονωμένος σε ένα σπήλαιο, στην νότια πλευρά του Αγίου Όρους, που σώζεται έως και σήμερα, κοντά στη Σιμωνόπετρα.
Ταυτόχρονα έκανε υποταγή στο Γέροντά του, ενεργώντας ό,τι εκείνος του όριζε. Και παρά την αυστηρότητα εκείνου, δεν αγκομάχησε ποτέ. Αντίθετα, του αφοσιώθηκε με τέτοια αγάπη, που όταν κοιμόταν, του φιλούσε τα πόδια ή όταν έλειπε ασπαζόταν το σημείο, όπου καθόταν. Με αυτό τον τρόπο καλλιέργησε την ταπεινοφροσύνη, την πραότητα και την αρετή. Δεν θύμωνε ποτέ, γιατί ήξερε ότι ο θυμός δεν διορθώνει κανένα κακό. Είχε δύναμη και συνειδητά απέφευγε την αμαρτία. Αυτό είναι πίστη. Απομάκρυνση από την κακία και άσκηση του αγαθού.
Κατά τη διάρκεια μιας εκ των πολύωρων προσευχών του άκουσε μια θεία φωνή να του λέει: «Σίμων, φίλε πιστέ, και λάτρη του Υϊού μου, μη αναχωρεί των ώδε, ότι εις φως τέθεικά σε μέγα, και μέλλω να δοξάσω τον τόπον τούτον με το όνομά σου». Ο Όσιος Σίμων, θεωρώντας τον εαυτό του αμαρτωλό και ανάξιο, απέδωσε τη φωνή σε τέχνασμα του πονηρού. Τη νύχτα των Χριστουγέννων όμως, η ίδια η Παναγία του υπέδειξε, με ένα αστέρι, που κατέβηκε και κάθισε πάνω στην πέτρα, να χτίσει το μοναστήρι εκεί, όπου φαινόταν αδύνατο ν’ ανεγερθεί λέγοντάς του: «Εδώ πρέπει να θεμελίωσης, ω Σίμων, το κοινόβιόν σου, και να σώσης ψυχάς, και πρόσεχε καλώς μη απιστήσης, ως πρότερον, εγώ θέλω είμαι βοηθός σου».
Έτσι ο Όσιος Σίμων κατόρθωσε το φαινομενικά ακατόρθωτο, ξεπερνώντας τις δυσκολίες, καθώς μέσα του ζούσε δυνατή η παρουσία της Μητέρας του Θεού. Και αυτή η παρουσία τον έκανε ανυποχώρητο, αφού μυστικά άκουγε συνεχώς τη φωνή της: «Μην απιστήσεις, εγώ είμαι βοηθός σου!».
Και προχώρησε. Δεν έκανε αβαρίες με το πρόσταγμα της Θεοτόκου, διατηρώντας αβεβήλωτο το χώρο της ψυχής του. Στο δύσκολο έργο του τον βοήθησαν και οι άλλοι μοναχοί, που ήρθαν να μονάσουν κοντά του, ορισμένοι δε από αυτούς διέθεσαν για τον σκοπό αυτό και την ατομική τους περιουσία.
Σύμφωνα με την παράδοση που αναφέρεται στο κτίσιμο της μονής, η πρώτη εκείνη ομάδα του Σίμωνα άρχισε να φοβάται, όσο ανέβαινε ψηλά, μέχρι το σημείο που αποφάσισαν όλοι να φύγουν αφήνοντας το έργο στη μέση.
Τη στιγμή εκείνη και προτού αναχωρήσουν οι μοναχοί, ο όσιος Σίμων έστειλε τον υποτακτικό του Ησαΐα να τους κεράσει, αλλ’ αυτός ξαφνικά γλίστρησε και έπεσε κατρακυλώντας πάνω στις προεξοχές του απότομου βράχου. Και τότε έγινε το θαύμα και ο μοναχός στάθηκε όρθιος χωρίς να πάθει το παραμικρό και μαζί με αυτόν και ο δίσκος με όλα τα σερβίτσια! Τότε, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, εμψυχώθηκαν οι κτίστες και συνέχισαν τις εργασίες μέχρι το τέλος.
Το Καθολικό της Μονής ο όσιος Σίμων το αφιέρωσε στο όνομα της κατά σάρκα Γεννήσεως του Κυρίου και την μονή την ονόμασε «Νέα Βηθλεέμ». Αργότερα ωστόσο μετονομάστηκε, προς τιμήν του οσίου, σε «Σιμωνόπετρα».
Ο Όσιος Σίμων εκοιμήθη σε μεγάλη ηλικία, την 28η Δεκεμβρίου 1257, αφήνοντας πίσω του τον μεγάλο αγώνα του εναντίον των πειρασμών, των οποίων πολλές φορές δέχθηκε τις επιθέσεις. Αν και το χαριτόβρυτο λείψανό του και ο τάφος του μένουν ακόμη σήμερα άγνωστα, πολλά είναι τα θαυμαστά σημεία του και στην εποχή μας.
Ονομάσθηκε Μυροβλύτης, γιατί «τοις πάσιν εφαίνετο μύρον αναβλύζον από του τάφου αυτού». Ανεδείχθη πνευματικός νικητής, γιατί αναζήτησε τον Θεό, τον δέχθηκε, τον ακολούθησε και αξιοποίησε όσα του προσέφερε. Και μας διδάσκει ότι το δέντρο των αδυναμιών μας δεν κόβεται με μια τσεκουριά, αλλά χρειάζεται καθημερινή προσπάθεια και πολλή προσευχή.
Ἀπολυτίκιον (Ἦχος δ’)
Τὸν περιλάλητον πιστοὶ Μυροβλύτην, καὶ πανυπέρτιμον Χριστοῦ μαργαρίτην, καὶ μοναζόντων ἔρεισμα, καὶ θεῖον ἀσκητήν, πάντες εὐφημήσωμεν, πρὸς αὐτὸν ἐκβοῶντες· Σίμων μάκαρ φύλαττε, ἐξ ἐχθρῶν ἐπηρείας· ἣν ἐδομήσω νέαν Βηθλεέμ, ὁδηγηθεὶς δι’ ἀστέρος τρισόλβιε.
Η Σιμωνόπετρα
Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα μ.Χ. από τον όσιο Σίμωνα τον Μυροβλύτη. Είναι η πρώτη μονή που συναντάμε μετά την Δάφνη, έχοντας πορεία προς τα νότια. Η επταώροφη μονή της Σιμωνόπετρας είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους. Η πρόσβαση στη μονή είναι εφικτή από την Δάφνη είτε οδικώς, ακολουθώντας τον χωματόδρομο (περ. 2 ώρες περπάτημα, 10 χλμ.), είτε με καραβάκι. Αν έρχεστε από την Ιερά Μονή Γρηγορίου, που βρίσκεται δίπλα στη Σιμωνόπετρα, η πρόσβαση είναι κατά τον ίδιο τρόπο εφικτή είτε οδικώς, ακολουθώντας τον χωματόδρομο (περ. μισή ώρα περπάτημα, 2,5 χλμ.) είτε με καραβάκι. Αν φθάσετε με καραβάκι στον αρσανά της Σιμωνόπετρας, να είστε προετοιμασμένοι για μια ανηφορική διαδρομή μισής ώρας μέχρι την είσοδο της μονής. Ο κόπος σας όμως θ’ ανταμειφθεί από την ομορφιά της ελικοειδούς διαδρομής και τις εναλλαγές του τοπίου, μια πρόγευση της μαγευτικής Σιμωνοπετρίτικης οπτικής.
H Σιμωνόπετρα είναι η 13η μονή στην ιεραρχία του Αγίου Όρους και βρίσκεται στη δυτική πλευρά της χερσονήσου του Άθω σκαρφαλωμένη πάνω σ’ ένα γρανιτένιο βράχο περίπου 300 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Είναι ένα από τα τολμηρότερα οικοδομήματα του μεσαίωνα, καθώς αποτελείται από ένα επταώροφο πυργωτό οίκημα επί μεγάλης πυργωτής βάσης, όπου βγαίνοντας στον εξώστη νιώθεις κυριολεκτικά δέος. Από την θάλασσα φαίνεται ως ένα σύνολο τριών επταορόφων πολυκατοικιών.
Η μονή πολλές φορές καταστράφηκε από πυρκαγιά.
Ανάμεσα στα σπουδαία κειμήλια της μονής ξεχωρίζει ένα τμήμα από το Τίμιο Ξύλο του Σταυρού του Κυρίου. Στη Σιμωνόπετρα φυλάσσεται και το αριστερό χέρι της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής, το οποίο και θαυματουργεί, καθώς επίσης και του Αγίου Διονυσίου του «εν Ζακύνθω» και λείψανα πολλών ακόμα Αγίων.
Ο Σέρβος δεσπότης Ιωάννης Ούγγλεσης (+1371 μ.Χ.), ύστερα από θαυματουργική επέμβαση του οσίου στη θεραπεία του τέκνου του, μεγάλωσε τη μικρή μονή και την πλούτισε με δωρεές και αφιερώματα. Στο σκευοφυλάκιο της Μονής αποθησαυρίζονται σήμερα 123 νεότερα χειρόγραφα, ενώ η πλούσια βιβλιοθήκη της, επιστημονικά ταξινομημένη, αριθμεί σήμερα γύρω στους 32.000 τόμους εντύπων βιβλίων.
Η Ιερά Μονή της Σιμωνόπετρας ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοικήσεως και σήμερα αριθμεί συνολικά, εντός και εκτός Αγίου Όρους, 120-130 περίπου μοναχούς.
Εορτάζει την 25η Δεκεμβρίου (με το παλαιό ημερολόγιο, όπως όλες οι μονές του Αγίου Όρους), στη Γέννηση του Χριστού καθώς και την 28η Δεκεμβρίου, κατά την εορτή του κτήτορά της Οσίου Σίμωνα. Επίσης εορτάζει την 22α Ιουλίου, εορτή της Αγίας Mαρίας Μαγδαληνής, η οποία τιμάται ως συνκτητόρισσα της Μονής.
Ο Γέρων Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης
Ο Γέροντας αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός, κατά κόσμον Αλέξανδρος Βαφείδης, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας από το 1973 έως το 2000, γεννήθηκε στην Νίκαια του Πειραιώς το 1934 από ευσεβείς γονείς. Η καταγωγή του είχε Κωνσταντινουπολίτικες και Μικρασιατικές ρίζες. Η οικογένειά του ήρθε στην Ελλάδα μετά την μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών. Έλαβε την εγκύκλιο παιδεία στα Σήμαντρα Χαλκιδικής και στη Νίκαια Πειραιώς όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του.
Την 9η Δεκεμβρίου 1960 εκάρη μοναχός, με το όνομα Αιμιλιανός, στην Ιερά Μονή Βαρλαάμ Μετεώρων. Αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής Τρικάλων και ιερέας στην Ιερά Μονή Βυτουμά, το 1961. Εγκατεβίωσε στην Ιερά Μονή Αγίου Βησσαρίωνος Δουσίκου και διετέλεσε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Μεγάλου Μετεώρου.
Κατά τη μοναχική ζωή του στα Μετέωρα συμβουλεύεται και συνάπτει πνευματικούς δεσμούς με σύγχρονές του οσιακές μορφές: Αθανάσιον Χαμακιώτη, παπα-Δημήτρη Γκαγκαστάθη, Αμφιλόχιον Πάτμου, Φιλόθεον Ζερβάκο, Σίμωνα Αρβανίτη, Δαμασκηνόν Κατρακούλη.
Την ίδια περίοδο συνδέεται με τους διαπρεπείς Σέρβους ιεράρχες και φοιτητές τότε του Πανεπιστημίου Αθηνών, πνευματικά τέκνα του αγίου Γέροντος και στύλου της σερβικής Εκκλησίας οσίου Ιουστίνου Πόποβιτς, τον οποίον θα επισκεφτεί στην Σερβία το 1976.
Την ίδια εποχή, ο Γέροντας άρχισε τις προσκυνηματικές του πορείες στο Άγιον Όρος, προκειμένου να συλλέξει πλούτον πνευματικής εμπειρίας. Γνωρίζεται τότε με τον όσιο Παΐσιο τον Αγιορείτη και, φθάνοντας μέχρι την ακρώρεια του Άθωνος, συναντά τον μέγα αθλητή της υπακοής παπα-Εφραίμ Κατουνακιώτη. Έκτοτε, μεταξύ των δύο ανδρών αναπτύσσεται ιδιαίτερη πνευματική σχέση, για την οποία ο οσιωθείς παπα-Εφραίμ έλεγε συχνά: «Βρήκα τον απωλεσθέντα Γέροντά μου, έναν άλλο Γερο-Ιωσήφ, τον χρυσόγλωσσο και σεβαστό Γέροντα Αιμιλιανό».
Μετά την αδόκητη προς Κύριον εκδημία του μακαριστού Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών Διονυσίου, τον Ιανουάριο του 1970, την ανάγκη εξασφαλίσεως περισσότερο ήσυχου και καταλλήλου μοναστικού τόπου για την αδελφότητα, μακριά από τον θόρυβο και τον τουρισμό, καθώς και την επίμονη παράκληση της εν λειψανδρία τότε ευρισκομένης Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, στα τέλη του 1973, η αδελφότης του Μετεώρου μεταφυτεύεται στο Αγιώνυμον Όρος.
Επειδή η θέση του ηγουμένου στην Ιερά Μονή ήταν κενή, λόγω κοιμήσεως του μακαριστού αρχιμανδρίτου Χαραλάμπους, ο Γέροντας την 25η Νοεμβρίου 1973 εξελέγη από τους παλαιούς αδελφούς της Ιεράς Μονής, κατά τα αγιορειτικά τυπικά, Καθηγούμενος της Μονής και ακολούθως ενθρονίσθηκε την 17η Δεκεμβρίου από την Ιερά Κοινότητα.
Προορώμενος τον Κύριον ενώπιόν του διά παντός, ο γέρων Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης αντιπαρήρχετο με πολλήν φυσικότητα και απόλυτον ηρεμία και χαρά κάθε δυσκολία, δεχόμενος τα πάντα ως θεία ευλογία. Στις αρχές του 1995, ένας μόνιμος κλονισμός της υγείας του υποχρέωσε τον σεβαστό Γέροντα να αποσυρθεί σταδιακά από τα ηγουμενικά καθήκοντά του, παραδίδοντας την σκυτάλη της ηγουμενίας στον νυν Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη Ελισσαίο.
Την 9η Μαΐου 2019, ο Γέροντας Αιμιλιανός εκοιμήθη εν Κυρίω στο Μετόχι της Ορμύλιας. Το σκήνωμά του φυλάσσεται στον κτιτορικό τάφο, που βρίσκεται στον εξωνάρθηκα του καθολικού του Μετοχίου. Ο Γέρων Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης κατέλειπε ένα μοναδικό σε πνευματικό πλούτο συγγραφικό έργο, πολύτιμη κληρονομιά και παρακαταθήκη για τους μοναχούς του, για ολόκληρο το Χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας μας και τον άνθρωπο. Ο λόγος του χαρακτηρίζεται από την βιωματική προσέγγιση των θεμάτων, την βαθιά ανάλυση των νοημάτων και το πηγαίον της εκφράσεως. Ας έχουμε παντοτινά την ευχή και την ευλογία του!
Πηγές:
– Νικηφόρου Κωνσταντίνου (Μικραγιαννανίτου), Μητροπολίτου Κεντρώας Αφρικής, «Το Άγιον Όρος – Άθως», Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 122.
– π. Ηλίας Μάκος, σε: romfea.gr
– athosemos.com
– mountathos360.com
– ormyliamonastery.com
– simeiakairwn.wordpress.com
– saint.gr
kimintenia.wordpress.com
kimintenia 