11 Νοεμβρίου

Ένας από τους μεγαλύτερους ομολογητές της Ορθοδοξίας είναι και ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, ο οποίος έδρασε σε μια πολύ ταραγμένη για την Εκκλησία ιστορική περίοδο, αυτήν της εικονομαχίας, που συνετάραξε τη βυζαντινή κοινωνία για περισσότερο από έναν αιώνα (726-843), με αφόρητες διώξεις των ορθοδόξων από τους εικονομάχους αυτοκράτορες.
Ο Άγιος Θεόδωρος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, το 759 μ.Χ. και ήταν μοναχός, συγγραφέας και μέγας υπερασπιστής των εικόνων. Αρχικά διετέλεσε ηγούμενος στη Μονή Σακκουδίωνος στην Προύσα, όπου διαδέχτηκε τον θείο του Πλάτωνα. Ο θείος του και η μητέρα του, που ονομαζόταν Θεοκτίστη του ενέπνευσαν την αγάπη του προς το μοναχικό βίο.
Το 796 τιμωρήθηκε με ραβδισμό και εξορίστηκε για ένα έτος στη Θεσσαλονίκη από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Στ’, διότι αντιτάχτηκε στον παράνομο (δεύτερο) γάμο του με τη συγγενή του Θεοδώρου, τη Θεοδότη, την οποία είχε θαλαμηπόλο, ελέγχοντας παράλληλα και τον Πατριάρχη Ταράσιο, ο οποίος είχε ανεχτεί το γάμο.
Το 797 εγκαταστάθηκε στη Μονή Στουδίου στην Κωνσταντινούπολη, την οποία ανέδειξε σε κυψέλη κοινωνικής και πνευματικής δραστηριότητας, συγκροτώντας εργαστήρια αντιγραφής ιερών χειρογράφων. Τότε απέκτησε το προσωνύμιο «Στουδίτης». Το 809 εξορίστηκε εκ νέου από τον Αυτοκράτορα Νικηφόρο Α’, διότι στηλίτευσε ως αντικανονική την εκλογή ως Πατριάρχη του αυτοκρατορικού μυστικοσυμβούλου Νικηφόρου και αρνήθηκε να επικυρώσει την άρση του αφορισμού του ιερέα Ιωσήφ, ο οποίος είχε ευλογήσει τον παράνομο γάμο του Κωνσταντίνου Στ’.
Αργότερα εξορίστηκε για τρίτη φορά από τον αυτοκράτορα Λέοντα Ε’ τον Αρμένιο, ως υπερασπιστής των εικόνων. Σε πείσμα του Αυτοκράτορα τέλεσε επίσημη λιτανεία των εικόνων στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης και συνέχισε να τις υπερασπίζεται με σθένος από τον τόπο της εξορίας του, παρά τους βασανισμούς που υπέστη. Εξορίστηκε για τέταρτη φορά από τον Μιχαήλ Β’ τον Τραυλό και πέθανε εξόριστος το 826, σε ηλικία 67 ετών. Ετάφη στην Πρίγκηπο, αλλά το 844 έγινε ανακομιδή των λειψάνων του στη Μονή Στουδίου.
Παρ’ όλες τις διώξεις και τις εξορίες του, έγραψε σπουδαιότατα θεολογικά έργα. Διακρίθηκε επίσης ως σπουδαίος ποιητής και υμνογράφος, ο οποίος συνέθεσε τους περισσότερους ύμνους του Τριωδίου. Σώζονται επίσης πάνω από 500 επιστολές του, κυρίως κατά των εικονομάχων, που αποτελούν σπουδαία πηγή για τη βυζαντινή εποχή του 9ου αιώνα. Οι μοναστικοί κανόνες που εθέσπισε στη Μονή Στουδίου σταδιακά επεκράτησαν σε όλες τις μονές της Αυτοκρατορίας.
Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης είναι αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ασυμβίβαστου χριστιανού με τον αμαρτωλό και πτωτικό κόσμο. Εκφράζει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο το ασυμβίβαστο της Εκκλησίας με την αμαρτία και το αντιχριστιανικό πνεύμα. Η μνήμη του τιμάται στις 11 Νοεμβρίου.
Ἀπολυτίκιον (Ἦχος γ’ – Θείας πίστεως)
Δώρων μέτοχος, τῆς ἀφθαρσίας, δῶρον ἄσυλον, τῆς Ἐκκλησίας, φερωνύμως ἀνεδείχθης Θεόδωρε, τοὶς ἱεροὶς γὰρ ἑπόμενος δόγμασιν, ὁμολογίας φωστὴρ ἐχρημάτισας. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν Ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Πηγές: saint.gr, wiki, romfea.gr