Ιερά Μονή Παναγίας Βαρνάκοβας, πίνακας της Ιωάννας Ξέρα
Η Ιερά Μονή Παναγίας Βαρνάκοβας ιδρύθηκε το 1077. Στις αρχές του 13ου αιώνα, όπως αναφέρεται στο κτητορικό της για το έτος 1212, ζούσαν στη Βαρνάκοβα 96 ιερομόναχοι και διάκονοι. Οι Κομνηνοί, άρχοντες του Δεσποτάτου, αγάπησαν τόσο πολύ την Παναγία τη Βαρνάκοβα, ώστε μερικοί εξ αυτών επέλεξαν το Καθολικό της Μονής ως τόπο ενταφιασμού τους. Μάλιστα, τουλάχιστον δύο από αυτούς έγιναν μοναχοί: ο Αλέξιος, με το όνομα Ακάκιος, ο κάποτε ηγούμενος και ο πατέρας του Εμμανουήλ, με το όνομα Ματθαίος. Το 1919 ο αρχαιολόγος Αναστάσιος Ορλάνδος ανακάλυψε τους τάφους τους κάτω από το δάπεδο του εσωνάρθηκα, ενώ σώζονται μέχρι σήμερα στη Μονή οι επιτύμβιες πλάκες. Ανάλογη με τους Κομνηνούς εύνοια προς το Μοναστήρι λέγεται πως επέδειξαν και οι τελευταίοι αυτοκράτορες του Βυζαντίου, οι Παλαιολόγοι.
Στις 26 Μαΐου 1826, μετά την Άλωση του Μεσολογγίου, δύναμη 4.000 Τούρκων του Κιουταχή, προελαύνοντας προς τα ανατολικά, πολιορκεί τη Βαρνάκοβα. Ηγούμενος τότε ήταν ο Κοσμάς Θεοχάρης. Μαζί με τους μοναχούς μέσα στο μοναστήρι βρίσκονται αρκετοί οπλαρχηγοί της περιοχής και όχι μόνο, όπως ο Κίτσος Τζαβέλας. Η πολιορκία κρατά ημέρες, ωστόσο οι Τούρκοι αδυνατούν να καταλάβουν το μοναστήρι.
Ύστερα από επανειλημμένες προσπάθειες εκπόρθησης των οχυρώσεών του χωρίς επιτυχία, αποφασίζουν μυστικά να σκάψουν υπόγεια, κάτω από τη Μονή, με σκοπό να την ανατινάξουν. Το μυστικό τους προδίδεται στους μοναχούς από έναν Αλβανό και στις 26 Μαΐου αποφασίζεται έξοδος, η οποία και πραγματοποιείται με απώλεια δύο μοναχών και ενός λαϊκού. Η Βαρνάκοβα έπειτα ανατινάζεται, για να ξαναχτιστεί μετά από πέντε χρόνια, το 1831, με μάλλον προσωπική επιχορήγηση 1.800 φοινίκων από τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος θεωρείται και δεύτερος κτήτωρ της Μονής.
Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Βαρνάκοβας
που καταστράφηκε από τη φωτιά
Στην Ιερά Μονή Βαρνάκοβας δέσποζε η Εικόνα την Παναγίας, η οποία είναι θαυματουργή. Χρονολογείται από την ίδρυση της Ιεράς Μονής, το 1077. Η Εικόνα έχει ένα ράγισμα πάνω στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου το οποίο έγινε από τοπικό σεισμό, στις 15 Αυγούστου το 1940, την ώρα που τορπιλίστηκε η Έλλη στην Τήνο. Η Εικόνα μαζί με άλλα ιστορικά κειμήλια της Ιεράς Μονής Βαρνάκοβας καταστράφηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε προχθές το βράδυ στη Μονή, εκτός από ένα μικρό κομμάτι που έμεινε άθικτο και θα αξιολογηθεί από τους αρμόδιους φορείς.
Η Εικόνα είχε καταφέρει προ τριετίας να αποφύγει τις φλόγες που κατέστρεψαν τη γυναικεία Ιερά Μονή. Όπως αναφέρει η Ηγουμένη Θεοδοσία, μιλώντας για όσο συγκλονιστικά συνέβησαν στη γυναικεία μονή έκανε λόγο για θαύμα της Παναγίας, αφού την ώρα της απόλυτης καταστροφής, όταν η πύρινη λαίλαπα κατέκαιγε μανιασμένα ό,τι έβρισκε μπροστά της, δεν άγγιξε την εικόνα της Παναγίας της Βαρνάκοβας.
«Η λαίλαπα της φωτιάς τύλιγε στις φλόγες το μοναστήρι μας και πλησίαζε τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας μας. Η εικόνα ήταν βιδωμένη, κατσαβίδι δεν υπήρχε, η αγωνία ήταν στο κατακόρυφο, έλεγα στην Παναγία “χωρίς εσένα δεν φεύγω από το μοναστήρι, θα καούμε και οι δύο” και ξαφνικά η εικόνα πέφτει πάνω μου και με τη βοήθεια άλλης μιας αδελφής μοναχής σώσαμε την εικόνα της Παναγίας μας», δήλωσε η ηγουμένη, η οποία πήρε στα χέρια της την εικόνα της Παναγίας της Βαρνάκοβας.
Τη στιγμή που η πύρινη λαίλαπα κατέστρεφε ό,τι υπήρχε στο μοναστήρι, σύμφωνα με την Ηγουμένη, σε ένα από τους εσωτερικούς χώρους αιωρείτο μια σελίδα. Επρόκειτο για μια σελίδα από το κεφάλαιο ΙΒ.6 της προς Εβραίους Επιστολής του Αποστόλου Παύλου, η οποία ξεκινά: «Ον γάρ αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δε πάντα υιόν ον παραδέχεται …», το οποίο μεταφράζεται ως «διότι εκείνον που αγαπά ο Κύριος, τον παιδαγωγεί και τον μορφώνει διά μέσου των θλίψεων. Μαστιγώνει δε με ταλαιπωρίες κάθε υιόν, τον οποίον δέχεται κοντά του ως δικόν του …».
Μια ηλικιωμένη κυρία μιλώντας για την προστασία της οικογένειάς της από την Παναγία Βαρνάκοβα αναφέρει:
«Με το Μοναστήρι εδώ της Παναγίας είμαστε συνδεδεμένοι οικογενειακώς. Οι γονείς μου πολλές φορές έβρισκαν εργασία εδώ, γιατί τα χρόνια εκείνη υπήρχε μεγάλη φτώχεια. Έτσι και εγώ, μόλις 16 χρονών κοριτσάκι, πήγα στην Αθήνα για να εργαστώ σε κάποιο σπίτι.
Εργαζόμουν σκληρά για την ηλικία μου, μακριά από την στοργή του σπιτιού μου. Κάποτε όμως, χωρίς αιτία, κάποιος άνθρωπος με την σκληρή συμπεριφορά του με πλήγωσε βαθειά. Τόσο πολύ πονούσε η ψυχή μου, ώστε το βράδυ που πήγα στο δωμάτιό μου, αγκάλιασα μια εικόνα ξύλινη που είχα της Παναγίας, γονάτισα πάνω στο κρεβάτι μου, έτσι όπως ήμουν ντυμένη, και άφησα τον πόνο μου να ξεχυθεί πάνω Της με δάκρυα και αναφιλητά. Ζητούσα την παρηγοριά και την βοήθεια της Παναγίας. Ο πόνος της ψυχής μου ήταν απερίγραπτος.
Σε μια στιγμή αποκοιμήθηκα για λίγο. Όταν συνήλθα, σκέφτηκα, αφού έμειναν λίγες ώρες ως το ξημέρωμα (σηκωνόμουν στις 5:00 κάθε πρωί), να πέσω μες στα σκεπάσματα να ξεκουραστώ. Όταν ανασηκώθηκα, κοίταξα την εικόνα της Παναγίας που είχα ακόμη στην αγκαλιά μου. Με πόνο, μαζί με κάποιο φόβο (δέος), είδα ότι είχε σχιστεί το ξύλο! Από την κορυφή του κεφαλιού της Θεοτόκου, κατέβαινε η σχισμή στο Πρόσωπό Της και κατέληγε στον ώμο Της! Πίστεψα πως εγώ έφταιγα, επειδή την πίεζα στο στήθος μου, και άρχισα πάλι να κλαίω με πολύ συντριβή και να Της ζητάω συγγνώμη.
Τότε -αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου- η Παναγία ζωντάνεψε στην εικόνα Της! Το βλέμμα Της ήταν γεμάτο συμπάθεια και αγάπη και κινήθηκαν τα χείλη Της λέγοντάς μου:
– Μην ξανακλάψεις έτσι, παιδί μου, επάνω στην εικόνα μου. Μου ράγισες την καρδιά! Εγώ σ’ όλη σου τη ζωή θα είμαι κοντά σου και θα σε προστατεύω.
Τότε κατάλαβα πως άνοιξε η εικόνα από τη συμπόνοια της Παναγίας κι όχι από άλλη αιτία.
Η εμπειρία εκείνης της νύχτας μου έμεινε αλησμόνητη. Είναι γεγονός πως η Δέσποινα του κόσμου τήρησε την υπόσχεσή Της. Σε όλη τη μετέπειτα πορεία της ζωής μου ήταν και είναι φανερή η προστασία Της». Tο περιστατικό καταγράφεται στο βιβλίο «Θεομητορικά Θαύματα της Παναγίας Βαρνάκοβας μετά παρακλητικού Κανόνος».
Πηγές: antibaro.gr, agiotopia.gr
kimintenia 