kimintenia

Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως (1846-1920)

Το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα αποτελεί ένα από τα ιερότερα προσκυνήματα της πατρίδας μας. Χιλιάδες πιστοί συρρέουν σε αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου για να προσκυνήσουν, να λάβουν την ευλογία και τη χάρη του αγίου μας, να ενδυναμωθούν στους αγώνες τους και στην πνευματική τους πορεία, να αναπαυθούν ψυχικά, να θεραπευθούν. Κανείς από όσους με πίστη προσήλθαν στη μονή δεν έφυγε χωρίς τα πολύτιμα δώρα του Αγίου Νεκταρίου, την ειρήνη, την αγάπη του, την ίαση παντοδαπών νοσημάτων, την παρηγορία.

Ο Άγιος Νεκτάριος είναι ένας σύγχρονος άγιος. Γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1846 στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης και εκοιμήθη στις 9 Νοεμβρίου 1920. Η επίσημη αγιοκατάταξή του έγινε το 1961, ενώ μέχρι πριν μερικά χρόνια υπήρχαν ακόμα στην Αίγινα υπερήλικες που θυμόντουσαν τον Άγιο να περνά με το γαϊδουράκι του τα στενά του νησιού ευλογώντας τον τόπο και τους κατοίκους.  

Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος (Αγίου Νεκταρίου) Αιγίνης

Το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα, το «Άγιον Όρος του γυναικείου Μοναχισμού», όπως χαρακτηριστικά αποκαλείται το νησί αυτό του Αργοσαρωνικού, στο οποίο λειτουργούν μόνο γυναικείες μονές, αποτελεί όχι μόνο ένα από τα μεγαλύτερα Μοναστήρια της Ελλάδας, αλλά και μία από τις μεγαλύτερες ορθόδοξες εκκλησίες των Βαλκανίων.

Ο ναός του Αγίου Νεκταρίου στην ιερά μονή Αγίας Τριάδος

Το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

Το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου ξεκίνησε να λειτουργεί (επαναλειτούργησε για την ακρίβεια) από τον ίδιο τον Άγιο Νεκτάριο όταν έψαχνε έναν τόπο να στεγάσει ένα μοναστήρι για το τέλος της ζωής του, έναν «Εκκλησιαστικό Παρθενώνα», όπως έλεγε. Μαζί με τέσσερις μοναχές οι οποίες επιθυμούσαν να μονάσουν υπό την πνευματική καθοδήγηση και εποπτεία του, βρήκε ένα παλαιό εγκαταλελειμμένο μοναστήρι στην Αίγινα, στη θέση «Ξάντος», το οποίο ήταν αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα και όπου αποφάσισε να στεγάσει τις τέσσερις αυτές μοναχές και ακόμα τρεις, που ήδη μόναζαν στο νησί.

Η τιμία κάρα και η ιερά λειψανοθήκη του αγίου Νεκταρίου στην Ι.Μ. Αγίας Τριάδος

Με δικά του έξοδα ανακαίνισε την ερειπωμένη μονή και μάλιστα σύμφωνα με μαρτυρίες που υπάρχουν βοηθούσε ακούραστα και ο ίδιος με προσωπική εργασία στο χτίσιμό της, κουβαλώντας χώμα και λάσπη, σκάβοντας, και βοηθώντας τους τεχνίτες σε ό,τι είχαν ανάγκη. Σε όλη του τη ζωή δεν θεώρησε ποτέ καμία εργασία ανάξια και πάντοτε εργαζόταν για το κάθε τι με ζήλο, ταπεινοφροσύνη, εργατικότητα και αυταπάρνηση!

Το μοναστήρι επαναλειτούργησε το 1904, υπό την καθοδήγηση του Αγίου Νεκταρίου, παρ’ ότι αυτός ακόμα βρισκόταν στη Ριζάρειο Σχολή -ο ίδιος εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νησί το 1908. Η Μονή αναγνωρίστηκε επίσημα στις 15 Μαΐου 1924, μετά την κοίμηση του Αγίου Νεκταρίου, με σχετική επιστολή του τότε Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου. Τη σημερινή μορφή του το μοναστήρι απέκτησε κατά το χρονικό διάστημα 1973-1994, με τους ντόπιους να χτίζουν πάνω στα ερείπια ενός βυζαντινού μοναστηριού. Η εκκλησία σήμερα διαθέτει δύο υψηλά καμπαναριά και τέσσερις σειρές παράθυρα (με το χαρακτηριστικό κόκκινο τόξο) για επιστέγασμα. Στις μέρες μας εγκαταβιώνουν στο Μοναστήρι δεκατέσσερις μοναχές.

Ο Άγιος Νεκτάριος και η Ριζάρειος Σχολή

Ο Άγιος Νεκτάριος διετέλεσε διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής Αθηνών για 14 συνεχόμενα χρόνια, έως και το 1908, οπότε παραιτήθηκε από τη θέση του για λόγους υγείας. Το έργο του στη Ριζάρειο ήταν οργανωτικό, εκπαιδευτικό, συγγραφικό και παιδαγωγικό. Επιπλέον, ως διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής φρόντιζε ιδιαίτερα για τη φυσική υγεία των σπουδαστών μέσω της άσκησης και της σωστής διατροφής -ήταν μάλιστα ο πρώτος που έθεσε το ποδόσφαιρο ως άθλημα στο σχολικό χώρο.

Ο ίδιος ευλόγησε ως «οιωνό άριστο» τη σύσταση Γυμναστικού Συλλόγου με στόχο τη σωματική εκγύμναση και την πνευματική ανάπτυξη προς την «τελεία μόρφωση και τελεία αγωγή». Αυτός είναι και ο λόγος που ανακηρύχθηκε ως Προστάτης άγιος των Γυμναστών.

Τα Θαύματα του Αγίου Νεκταρίου

Ο άγιος Νεκτάριος έγινε πολύ σύντομα αγαπητός και το Μοναστήρι του θεωρήθηκε και θεωρείται πηγή πλήθους θαυμάτων. Από πολύ νωρίς η παρουσία του Αγίου στην Αίγινα, συνδέθηκε με δύο γεγονότα, που τον κατέστησαν άμεσα λαοφιλή, ως έναν «άνθρωπο του Θεού». Αρχικά ο άγιος Νεκτάριος θεράπευσε έναν δαιμονισμένο νέο, γεγονός που γρήγορα μαθεύτηκε σε όλο το νησί.

Στη συνέχεια και χάρη σε αυτό το πρώτο γνωστό από μαρτυρίες θαύμα, χωρικοί της Αίγινας τον επισκέφτηκαν ζητώντας του να λειτουργήσει και να δεηθεί στο Θεό παρακαλώντας Τον να βρέξει. Είχαν περάσει τρία ολόκληρα χρόνια χωρίς βροχή στο νησί, με αποτέλεσμα να έχει προκληθεί εκτεταμένη ανομβρία και οικονομική ζημία για τους κατοίκους του. Ο άγιος Νεκτάριος, με σύσσωμη την παρουσία των νησιωτών, πράγματι λειτούργησε και προσευχήθηκε στο Θεό και την ίδια ημέρα άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς.

Το δωμάτιο του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

Οι κάτοικοι της Αίγινας με ευγνωμοσύνη και αγαλλίαση θεώρησαν και τα δύο αυτά σπουδαία θαύματα του αγίου ως θεϊκά σημάδια και ο Άγιος Νεκτάριος θεωρήθηκε έκτοτε από τους Αιγινήτες «εν ζωή Άγιος», πολύ πριν ακόμα ανακηρυχθεί και επίσημα Άγιος. Αλλά και μετά θάνατον, υπάρχουν γεγονότα που περιγράφουν οι μοναχές, οι ιερείς και οι νησιώτες της Αίγινας τα οποία είναι θαυμαστά και τον καθιστούν έναν από τους μεγαλύτερους και πλέον θαυματουργούς αγίους του καιρού μας.

Από το εσωτερικό της οικίας του αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

Λέγεται μάλιστα ότι στο διπλανό κρεβάτι, όταν νοσηλευόταν ο Άγιος Νεκτάριος στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, όπου και εκοιμήθη, νοσηλευόταν επίσης ένας παραπληγικός, ο οποίος, όταν ακούμπησε τη φανέλα του κεκοιμημένου Αγίου επάνω του θεραπεύτηκε. Λέγεται ακόμα ότι κατά τη μεταφορά του δεν είχε βάρος, ενώ το μέτωπό του ανάβλυζε μύρο.

Από το εσωτερικό της οικίας του αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

Το μεγαλύτερο όμως μυστήριο είναι ότι το λείψανο του Αγίου παρά τις τρεις ταφές και εκταφές του, που συντελέστηκαν, παρέμενε αναλλοίωτο για περισσότερα από 30 χρόνια. Το λείψανό του, για πρώτη φορά, εξετάφη 3 χρόνια μετά την κοίμησή του και σήμερα η κάρα και τα οστά του Αγίου Νεκταρίου φυλάσσονται στην ιερά μονή της Αγίας Τριάδος που ίδρυσε ο ίδιος στην Αίγινα.

Η εικόνα της Παναγίας Σηλυβριανής στην οποία προσευχόταν ο άγιος Νεκτάριος και η εικόνα της Αναστάσεως στην Ι.Μ. Αγίας Τριάδος

Η κοίμησις του Αγίου Νεκταρίου και η ανακήρυξή ως Αγίου

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Άγιος Νεκτάριος έπασχε από προστατίτιδα που του δημιουργούσε αφόρητους πόνους. Τελικά συμφώνησε στις συστάσεις των ιατρών και ήρθε στην Αθήνα, στο Αρεταίειο Νοσοκομείο. Εκεί νοσηλεύτηκε στον 2ο θάλαμο του 2ου ορόφου (ήταν θάλαμος Γ’ θέσης: απορίας), επί δύο σχεδόν μήνες. Στο πλευρό του καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας του βρίσκονταν οι μοναχές Ευφημία και Αγαπία, που εναλλάσσονταν σε βάρδιες. Ο Άγιος Νεκτάριος εκοιμήθη γύρω στα μεσάνυχτα της 8ης προς 9η Νοεμβρίου 1920, στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο ποιμαντικό, θεολογικό και συγγραφικό έργο.

Ο τάφος του Αγίου Νεκταρίου στην Ι.Μ. Αγίας Τριάδος και το αγίασμα

Το σκήνωμα του αγίου μεταφέρθηκε στην Αίγινα και από το λιμάνι μέχρι τη μονή το μετέφεραν στα χέρια τους οι πιστοί. Όλο το νησί θρηνούσε μα περισσότερο οι μοναχές που έχασαν τον πατέρα και οδηγό τους. Σύμφωνα με μαρτυρίες πιστών που σήκωναν το τίμιο λείψανο, το σώμα του αγίου δεν είχε καθόλου βάρος ενώ ολόκληρο το ιερό σκήνωμα είχε αρχίσει να ευωδιάζει. Η ταφή του αγίου έγινε στο προαύλιο της μονής, δίπλα στο αγαπημένο του πεύκο.

Ο τάφος του Αγίου Νεκταρίου στην Ι.Μ. Αγίας Τριάδος

Όταν 6 μηνές αργότερα άνοιξαν τον τάφο για να τοποθετηθεί μία επιτύμβια πλάκα της Ριζαρείου Σχολής, το σκήνωμα του αγίου εξακολουθούσε να ευωδιάζει χωρίς να παρουσιάζει το παραμικρό σημάδι αλλοίωσης. Ενάμιση χρόνο μετά το μνήμα ξανανοίχτηκε και το λείψανο του αγίου εξακολουθούσε να παραμένει άφθαρτο και ευωδιάζον. Το ίδιο εσυνέβη και τρία χρόνια μετά την κοίμηση του Αγίου. Συνολικά το ιερό λείψανο παρέμεινε σε αυτή την κατάσταση επί 20 χρόνια!

Ο άγιος Νεκτάριος ευλογών στην Ι.Μ. Αγίας Τριάδος

Ο τάφος και τα θαυματουργά λείψανα του Αγίου Νεκταρίου αποτελούν πανορθόδοξο θρησκευτικό προσκύνημα και πόλο έλξης χιλιάδων πιστών καθημερινά. Δεν είναι λίγοι οι πιστοί που ταξιδεύουν στην Αίγινα ακόμα και από μακρινές ηπείρους (Αυστραλία, Αμερική κ.ά.), για να προσκυνήσουν ευλαβικά τα Άγια και χαριτόβρυτα λείψανα του Αγίου Νεκταρίου και να τον ευχαριστήσουν για την ίαση και την παρηγορία που έλαβαν όποτε επικαλέστηκαν την χάρη Του.

Ο τάφος του αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

Στον τάφο του Αγίου στην ιερά μονή Αγίας Τριάδος στην Αίγινα συντελείται αδιάκοπα ένα θαύμα καθώς πολλοί πιστοί βάζοντας το αυτί τους κοντά στο μάρμαρο ακούνε τα βήματα του αγίου, το θυμιατό του να θυμιατίζει και την ιερατική ράβδο του να χτυπά στα μάρμαρα της μονής κάνοντας ολοζώντανη την παρουσία του στο χώρο και σκορπώντας την πατρική ευλογία του σε όποιον ευλαβικά και με πίστη προστρέχει κοντά Του. Το ίδιο θαύμα συμβαίνει και στη νέα μεγάλη εκκλησία, που είναι χτισμένη κάτω από την ιερά μονή της Αγίας Τριάδος, στο σημείο όπου φυλάσσεται η χείρα του αγίου.

Ο Άγιος Νεκτάριος ανακηρύχθηκε άγιος στις 20 Απριλίου 1961 με Πατριαχρική Συνοδική Πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας που έκρινε πως έπρεπε να τον ανακηρύξει Άγιο καθώς είχε πραγματοποιήσει μεγάλο ποιμαντικό και εκκλησιαστικό έργο και πλήθος θαυμάτων πριν και μετά την κοίμησή του. Με την ίδια πατριαρχική πράξη της αναγνωρίσεως καθιερώθηκε και η 9η Νοεμβρίου ως ημέρα που τιμάται η μνήμη του Αγίου.

Η επιγραφή στο αγαπημένο πεύκο του Αγίου Νεκταρίου δίπλα στον τάφο του

Έκτοτε το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα θεωρείται μία πηγή ελπίδας για τους ευσεβείς πιστούς και για ολόκληρη την οικουμένη. Η Μονή εορτάζει στις 9 Νοεμβρίου καθώς επίσης και στις 3 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία της ανακομιδής των ιερών Λειψάνων του Αγίου Νεκταρίου, το έτος 1963, από τον Μητροπολίτη Προκόπιο. Διοικητικά η ιερά Μονή Αγίου Νεκταρίου ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης, Ερμιονίδος και Τροιζινίας.

Το ιερό σκήνωμα του Αγίου Νεκταρίου στο Παρεκκλήσι του Μητροπολιτικού ναού Πειραιώς πριν αναχωρήσει για την Αίγινα

Ο ναός της Αγίας Τριάδος, η νέα μεγάλη εκκλησία και η οικία του Αγίου Νεκταρίου

Ο Άγιος Νεκτάριος έζησε στην μονή της Αγίας Τριάδος επί 12 έτη, από το 1908 μέχρι την κοίμησή του, το 1920. Καθ’ όλο το διάστημα αυτό, επειδή το μοναστήρι είναι γυναικείο, έμενε σε ένα σπιτάκι εντός των ορίων της Μονής, το οποίο σώζεται και σήμερα με όλα τα προσωπικά του αντικείμενα και είναι επισκέψιμο από τους προσκυνητές της ιεράς μονής.

Η μονή της Αγίας Τριάδος θεμελιώθηκε από τον ίδιο τον άγιο Νεκτάριο και εγκαινιάστηκε στις 2 Ιουνίου 1908. Είναι βυζαντινού ρυθμού και αργότερα χτίστηκε δίπλα σε αυτήν νέος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Νεκτάριο, όπου βρίσκεται και η τιμία κάρα και η λειψανοθήκη με τα ιερά λείψανά του. Παραπλεύρως έχει ανεγερθεί ένας ακόμα ναΐσκος, που σήμερα στεγάζει τον τάφο του αγίου.      

Ο νέος ιερός Ναός Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

Ο νέος περικαλλής ναός του Αγίου Νεκταρίου θεμελιώθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 1973 και εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1994, σε χώρο νοτίως της ιεράς μονής Αγίας Τριάδος, σε επαφή με τον κεντρικό δρόμο του νησιού που ενώνει την Αίγινα με την Αγία Μαρίνα. Κατά τη διάρκεια των 21 αυτών ετών που μεσολάβησαν για την ανέγερσή του πολλές φορές οι καταστάσεις οδήγησαν σε οικονομικό αδιέξοδο, όμως όπως διηγούνται οι μοναχές, πάντοτε ο Άγιος βοηθούσε και τα προβλήματα λύνονταν.

Η ιερά μονή Αγίας Τριάδος όπως φαίνεται από τον νέο ναό

Αξιοσημείωτο δε είναι ότι ολόκληρος ο νέος ναός ανεγέρθηκε με χρήματα που προέκυψαν αποκλειστικά από τους πιστούς του αγίου μας, πότε από τα λιγοστά χρήματα από το απλό κεράκι των προσκυνητών και πότε από μικρές ή μεγάλες δωρεές εκατοντάδων ανωνύμων ή επωνύμων πιστών. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στον Μητροπολίτη Ιερόθεο, του οποίου οι ευσεβείς αγώνες και οι άοκνες προσπάθειες συνέβαλαν καθοριστικά στο έργο της ανεγέρσεως του νέου ναού.

Η κοίμηση του Αγίου Νεκταρίου, τοιχογραφία στον νέο ναό

Ο νέος ναός αποτελείται από δύο ξεχωριστούς ναούς: έναν υπόγειο και έναν υπέργειο. Το εμβαδόν των δύο ναών είναι 635 τ.μ. και επιπλέον διαθέτουν δύο γυναικωνίτες με συνολικό εμβαδόν 560 τ.μ. Τους λατρευτικούς χώρους των δύο ναών συμπληρώνουν δύο παρεκκλήσια και πέντε βαπτιστήρια. Εντυπωσιακά είναι τα δύο κωδωνοστάσια ύψους 42 και 27 μ., αλλά και ο τρούλος του ναού που μοιάζει να «αγκαλιάζει» ολόκληρο το οικοδόμημα. Η συνολική χωρητικότητα του ναού, μαζί με τα περίστωα (το εμβαδόν τους ξεπερνά τα 1.200 τ.μ.), είναι 9.000 ατόμων.

Μοναδικής αξίας και τέχνης είναι τα θαυμάσια ψηφιδωτά που καλύπτουν τον τρούλο και άλλες επιφάνειες του ναού, με τις απεικονίσεις του Χριστού Παντοκράτορος, της Υπεραγίας Θεοτόκου της Πλατυτέρας των Ουρανών κ.ά. Επίσης μοναδικού κάλλους και τέχνης είναι και οι τοιχογραφίες που έχουν ήδη ολοκληρωθεί σε διάφορα σημεία του ναού με εικόνες κυρίως από τον βίο του Αγίου Νεκταρίου. Το έργο της αγιογράφησης του ναού δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και αναμένεται να συμπληρώσει ξεχωριστά τη λαμπρότητα και το κάλλος του οικοδομήματος.

Η χείρα του Αγίου Νεκταρίου όπως τηρείται στον νέο ναό

Τοποθεσία και πρόσβαση

Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος (Αγίου Νεκταρίου) βρίσκεται στο χωριό Κοντός της Αίγινας, στα μέσα περίπου της διαδρομής από το λιμάνι της Αίγινας προς την Αγία Μαρίνα (απέχει 6 χλμ. από το λιμάνι της Αίγινας και 7 χλμ. από την Αγία Μαρίνα).

Στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράς Μονής υπάρχει ο μεσαιωνικός οικισμός της Παλιαχώρας, ο νησιωτικός Μυστράς, όπως την αποκαλούν, μόλις 1 χλμ. μακριά από τη μονή, καθώς επίσης και η ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης, μόλις 300 μ. από τη Μονή του Αγίου Νεκταρίου.

Η πρόσβαση στο Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου είναι εφικτή με αυτοκίνητο, μηχανή ή και ποδήλατο, ενώ υπάρχουν και ΚΤΕΛ που ενώνουν το λιμάνι της Αίγινας και την Αγία Μαρίνα με το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου, δύο φορές την ημέρα.

Τα τηλέφωνα επικοινωνίας με τη μονή Αγίου Νεκταρίου είναι: 22970 53800 και 53806.

Πηγές: vimaorthodoxias.gr, weloveaegina.com, choratouaxoritou.gr