Η Άρνισσα είναι χτισμένη στις βορειοδυτικές όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας, στους πρόποδες του όρους Βόρα (Καϊμακτσαλάν), 27 χιλιόμετρα μακριά από την Έδεσσα και στα σύνορα με τον νομό Φλώρινας. Τόπος εύφορος με ανόθευτη φυσική ομορφιά, ένα ωραίο κεφαλοχώρι, με πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και με τοπίο που γαληνεύει την ψυχή. Το μικροκλίμα της περιοχής, που ευθύνεται για την εύφορη κοιλάδα της, την έχει κάνει γνωστή, πέρα από τη λίμνη, για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών ασύγκριτης νοστιμιάς, κυρίως μήλων.
Το όνομα Άρνισσα είναι προϊστορικό και προέρχεται από την πόλη Άρνη, στη λίμνη της Kωπαΐδας. Η ιστορία της, σύμφωνα με τις αναφορές, ξεκινάει από τη νεότερη και μέση εποχή του χαλκού (1500-1400 π.Χ.), οπότε και εμφανίζεται στους χάρτες των ιστοριογράφων. Στην Άρνισσα αναφέρεται και ο αρχαίος ιστορικός Θουκυδίδης, το 424 π.Χ., ως Μακεδονική πόλη. Το όνομα της πόλης άλλαξε από Άρνισσα σε Όστροβο (σλαβική λέξη που σημαίνει «νησί») και ξανά σε Άρνισσα, το 1926.
Η θέση όμως της αρχαίας Άρνισσας δεν είναι η σημερινή. Η αρχαία πόλη είναι θαμμένη κάτω από τα ύδατα της λίμνης Βεγορίτιδας. Φαίνεται πως όχι μόνον αυτή, αλλά και όλες οι μεταγενέστερες αυτής, υπό το ίδιο όνομα, έχουν καλυφθεί από τα νερά της λίμνης. Εξ άλλου η ίδια η λίμνη και οι μεταβολές της στάθμης της, υπήρξαν η αιτία, ώστε οι κάτοικοι να χτίσουν την πόλη στην τωρινή της θέση. Σήμερα, η Άρνισσα είναι χτισμένη σε υψόμετρο 650 μ., αμφιθεατρικά πάνω στις ακτές της λίμνης Βεγορίτιδας, στους πρόποδες του Όρους Καϊμάκτσαλαν.
Η Άρνισσα κατελήφθη από τους Τούρκους το 1388 μ.Χ. και την ίδια χρονιά χτίστηκε και το ένα εκ των δύο τζαμιών της. Του συγκεκριμένου μάλιστα ερείπια σώζονται μέχρι και σήμερα. Απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό κατά τους βαλκανικούς πολέμους, μετά από 524 χρόνια σκλαβιάς στους Οθωμανούς, την 6η Νοεμβρίου του 1912.
Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα έλαμψε το άστρο πολλών Μακεδονομάχων κατοίκων της Άρνισσας οι οποίοι υπερασπίστηκαν την ελληνική ψυχή και την ελληνική γη με ανδρεία και ηρωισμό. Κυριότεροι Μακεδονομάχοι ήταν ο οπλαρχηγός Χρήστος Στογιαννίδης και ο διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Οστρόβου, Σταύρος Χατζηχαρίσης. Άλλοι ονομαστοί Μακεδονομάχοι ήταν οι Παντελής Θεοδώρου, ο Φώτιος Θεοδώρου και ο Ιωάννης Κουτσάλης (Μακρής). Στην περιοχή σημειώθηκαν φονικότατες συγκρούσεις μεταξύ ελληνικού και τουρκικού στρατού, στις 3-5 Νοεμβρίου 1912 (Μάχη του Οστρόβου) καθώς και η μάχη του Καϊμακτσαλάν, τον Σεπτέμβρη του 1916.
Κάποτε η στάθμη της λίμνης έφτανε ως τις γραμμές του τρένου… Tο 1953, με την υποχώρηση του νερού της λίμνης, αποκαλύφθηκε προϊστορική νεκρόπολη με δέκα κιβωτόσχημους τάφους, οι οποίοι και αποτελούν αξιοθέατα της περιοχής. Την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η Άρνισσα βρισκόταν επί της παλαιάς Εγνατίας οδού και αναφέρεται από ιστορικούς της εποχής ως σημαντικός σταθμός και ως αξιόλογο φρούριο. Ερείπια από μεγάλα κτήρια εκείνης της περιόδου, αλλά και της Pωμαιοκρατίας, σώζονται έξω από την Άρνισσα, στην περιοχή Δρένοβο. Επίσης σε ένα γραφικό ύψωμα, μπροστά στη λίμνη αποκαλύφθηκαν δύο μαρμάρινοι επιτύμβιοι βωμοί. Στο ίδιο ύψωμα υψώνεται ένας πεσός, ο οποίος έχει καταστραφεί από αρχαιοκάπηλους.
Στην Άρνισσα ο επισκέπτης συναντά την εκκλησία της Αγίας Τριάδος, χτισμένη το 1865, με αξιόλογες εικόνες, καθώς και τον μεταβυζαντινό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (18ος αι.) με τοιχογραφίες και αγιογραφημένο τέμπλο. Τόσο η κωμόπολη της Άρνισσας όσο και η ευρύτερη περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδας και του Καϊμακτσαλάν, προσφέρουν στον επισκέπτη ένα σπάνιο τοπίο απαράμιλλου φυσικού κάλλους και ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος.
Με φιλόξενους κατοίκους, προσεγμένα καταλύματα (ξενοδοχεία και ξενώνες), πανέμορφα ταβερνάκια, πεντανόστιμα ψάρια και υπέροχες παραδοσιακές γεύσεις, η Άρνισσα είναι ένας τόπος που αποπνέει ηρεμία, γαλήνη και γεννά στον επισκέπτη της γνήσιο θαυμασμό. Στην Άρνισσα δραστηριοποιείται γυναικείος συνεταιρισμός που, με πατροπαράδοτα μέσα, παράγει νοστιμότατα ζυμαρικά, γλυκά του κουταλιού, τουρσιά, πάπρικα και κομπόστες. Αν την επισκεφθείτε, μην παραλείψετε να τα δοκιμάσετε…
Πηγή: el.wikipedia.org, Arnissa-Άρνισσα
kimintenia 