Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος

25 Ιανουαρίου

«Χωρίς τoν Χριστό o θνητός δεν κάνει μήτε βήμα. Γι’ αυτό μην κάνεις τον σπουδαίο μήτε σ’ εσένα να στηρίζεις με το νου σου τη δύναμή σου κι ας είσαι πάνσοφος. Μήτε βλέποντας κάποιον πιο χαμηλά να σηκωθείς στα ύψη σαν να έχεις νικήσει τους πάντες και βαδίζεις κοντά στο τέρμα. H έπαρση σε γκρέμισε στη γη, η ελπίδα σε σήκωσε στον ουρανό. Οργίζεται ο Θεός με τις υπερβολικές περηφάνιες. Πιάσε τούτο με τα χέρια σου, έλπιζε εκείνο, λύγιζε στο άλλο. Να η φρονιμάδα, να ξέρεις τα όρια της ζωής σου …». Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος άφησε ένα πολύ σπουδαίο συγγραφικό έργο και είναι από τα μεγαλύτερα πνεύματα του Χριστιανισμού και από τους λαμπρότερους αθλητές της ορθοδόξου πίστεώς μας. Στο κείμενο που ακολουθεί παραθέτουμε στοιχεία του βίου του, τον Λόγο του «περί Αρετής» και ένα αφιέρωμα στο ιερό προσκύνημά του στη Νέα Καρβάλη Ν. Καβάλας.

Συνέχεια

Μέγας Βασίλειος – Λόγοι, νομικά και έργα

Ο Μέγας Βασίλειος ανήκει στους μεγάλους άνδρες της ιστορίας. Έζησε σε μια εποχή που ο παλιός ειδωλολατρικός κόσμος έδυε οριστικά και ένας νέος κόσμος, ο χριστιανικός ανέτειλε. Μαζί με τους άλλους μεγάλους Πατέρες του 4ου αιώνα, υπήρξε ένας από τους φορείς αυτού του νέου κόσμου και συνέβαλε καθοριστικά στην μετάβαση στην νέα πραγματικότητα. Αξιολόγησε με θαυμαστό τρόπο τα θετικά στοιχεία του αρχαίου κόσμου, τα οποία ενέταξε στη νέα πίστη και στον νέο αναδυόμενο χριστιανικό πολιτισμό. Χρησιμοποίησε με καταπληκτική δεξιότητα την αρχαιοελληνική φιλοσοφική σκέψη, τα νομοκανονικά διδάγματα της επιστήμης του δικαίου και τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, μέσω των οποίων εξέφρασε τις αιώνιες και σώζουσες αλήθειες της Θείας Αποκαλύψεως. Υπήρξε ο κατ’ εξοχήν θεοφόρος Πατέρας της Εκκλησίας, ο οποίος κατέστησε την χριστιανική πίστη τρόπο ζωής και πολιτείας και τους πιστούς αληθινό «βασίλειον ιεράτευμα», όπως ψάλλουμε στο απολυτίκιο της εορτής του.

Συνέχεια

Άγιος Βασίλειος ο Μέγας

1η Ιανουαρίου

Ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας γεννήθηκε το 329 ή 330 στην Καισάρεια της Καππαδοκίας σε οικογένεια πλούσιων γαιοκτημόνων ως δεύτερο τέκνο, το οποίο ακολούθησαν άλλα επτά, από τα οποία δύο έγιναν επίσκοποι, ο Γρηγόριος Νύσσης και ο Πέτρος Σεβαστείας. Ο πατέρας του, Βασίλειος και αυτός, ήταν αξιόλογος ρητοροδιδάσκαλος στην Νεοκαισάρεια του Πόντου και η μητέρα του, Εμμέλεια, προερχόταν από σπουδαία οικογένεια Καισαρέων, που διέπρεπε στα γράμματα και στα πολιτικοστρατιωτικά αξιώματα. Αμέσως μετά την γέννησή του ο Βασίλειος μεταφέρθηκε στα Άννησα του Πόντου, όπου μεγάλωσε με την επίβλεψη της μητέρας του και της γιαγιάς του Μακρίνας, η οποία τον μύησε στην ευσέβεια και την Παράδοση της Εκκλησίας. Τα πρώτα γράμματα έμαθε (335/7) από τον πατέρα του στην Νεοκαισάρεια. Το 341/3 ήρθε στην Καισάρεια για την εγκύκλια μόρφωση, όπου γνώρισε τον Γρηγόριο Θεολόγο, και περί το 346/7 ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για συμπλήρωση των σπουδών του. Ίσως μάλιστα έμεινε λίγο και στην Νικομήδεια, για ν’ ακούσει τον περίφημο ρητοροδιδάσκαλο Λιβάνιο.

Συνέχεια

«Εζ-Βασίλη», το κατανυκτικό προσκύνημα στο σπήλαιο του Αγίου Βασιλείου

Ο Μέγας Βασίλειος έζησε στην Καππαδοκία και αφιέρωσε την ζωή του στην βοήθεια προς τον συνάνθρωπο. Θεωρείται στην παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής και δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα. Η 1η Ιανουαρίου 379 μ.Χ., ημέρα της κηδείας του, διατηρούμενη στην παράδοση, θεωρήθηκε απ’ όλους τους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά.

Συνέχεια

Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος

5 Δεκεβρίου

Γιορτάζει σήμερα ένας πολύ, πάρα πολύ μεγάλος άγιος. Ο άγιος Σάββας ο ηγιασμένος είναι σπλάχνο της Καππαδοκίας, αφού γεννήθηκε εκεί, το 431 μ.Χ. Μεγαλώνοντας, επισκέφτηκε την αγία πόλη της Ιερουσαλήμ, προσκύνησε τους Αγίους Τόπους κι ύστερα πήγε στην έρημο της Ανατολής, στον άγιο Ευθύμιο τον μεγάλο. Εκείνος τον έστειλε στον άγιο Θεόκτιστο, όπου παρέμεινε αρκετά χρόνια, ασκήθηκε πολύ, κι ανέβηκε ψηλά. Έλαμψε το πρόσωπο του. Η χάρη του Θεού τον είχε από κοντά. Κι ύστερα πήγαινε και στην έρημο και προσευχόταν κι αγωνιζόταν κι αργότερα έφτιαξε και τη μονή του αγίου Σάββα, την περίφημη, που ‘ναι κοντά στην Ιερουσαλήμ, απέκτησε πολλούς, αναρίθμητους μοναχούς.

Συνέχεια

Κατίνα Φαρασοπούλου, η δωρική φωνή της Καππαδοκικής μνήμης

Αφιέρωμα στη μεγάλη ερμηνεύτρια

Την Κατίνα Φαρασοπούλου την πρωτογνώρισα το 2014. Ο καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη Γιώργος Πρεβελάκης διοργάνωνε τότε στη Θράκη ένα καταπληκτικό συνέδριο. Θέμα του η σύγκρουση των πολιτισμών και συμμετέχοντες σπουδαίοι επιστήμονες από την Αμερική, τη Γαλλία, την Τουρκία, τη Βρετανία. Χάρη στη βοήθεια της Αγγέλας Γιαννακίδου, της ιδρύτριας του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, το συνέδριο αυτό ήταν μια αποκάλυψη, με επισκέψεις σε απρόσμενα μέρη και συναντήσεις με ντόπιους.

Συνέχεια

Άγιος Μερκούριος ο Μεγαλομάρτυς

25 Νοεμβρίου

Ο Άγιος Μερκούριος σε αγιογραφία του Πρωτάτου του Αγίου Όρους 1290 (odysseus.culture.gr)

Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια αρκετοί Χριστιανοί υπηρετούσαν ως αξιωματικοί στις τάξεις του ρωμαϊκού στρατού και πολλοί από αυτούς αναδείχτηκαν Μεγαλομάρτυρες, για την πίστη τους στο Χριστό. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Μερκούριος.

Συνέχεια

Η Ελληνική παιδεία στα Φάρασα της Καππαδοκίας

Στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. ως «Μικρά Ασία» ορίζεται η γεωγραφική περιοχή που βρέχεται στα Δυτικά από το Αιγαίον Πέλαγος, Βόρεια από την Μαύρη Θάλασσα, Νότια από τη Μεσόγειο και Ανατολικά από τους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη. Επαρχίες της Μ. Ασίας είναι οι ακόλουθες: Αιολίδα, Βιθυνία, Γαλατία, Ιωνία, Καππαδοκία, Καρία, Κιλικία, Λυδία, Λυκαονία, Λυκία, Μυσία, Παμφυλία, Παφλαγονία, Πισιδία, Πόντος (παραλιακός), Πόντος (Μεσογειακός), Φρυγία, Χώρα πηγών και Άνω Ρου Ευφράτη ποταμού, Χώρα πηγών και Άνω Ρου Τίγρη ποταμού.

Συνέχεια

Όσιος Αρσένιος ο Καππαδόκης, ο ξεριζωμένος Άγιος

10 Νοεμβρίου

Θεράπευε αδιάκριτα Χριστιανούς και Τούρκους. Δεν ξεχώριζε τους ανθρώπους, αλλά τους έβλεπε ως εικόνες του Θεού, άρα ως αδελφούς του, που χρειάζονταν αγάπη και ανοχή. Τα θαύματά του είναι αναρίθμητα, ένας ατέλειωτος ποταμός θείας Χάριτος που στεφάνωνε την οσιακή ζωή του. «Η πίστις μας δεν πουλιέται», συνήθιζε να λέει και εργάστηκε ακούραστα, επί σειρά ετών, για να κρατήσει τους συμπατριώτες του στην πίστη, να μην κλονιστούν και αλλαξοπιστήσουν στις χαλεπές εκείνες ημέρες και εποχές, από τις πολλές και διάφορες πιέσεις των Τούρκων. Εκοιμήθη το 1924 στην Κέρκυρα, όπου ήρθε πρόσφυγας από τα Φάρασα της Καππαδοκίας, πικραμένος από την ανελέητη σφαγή και την άδικη μεταχείριση σε βάρος των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Συνέχεια

Άγιος Δημητριανός Επίσκοπος Χύτρων (Κυθρέας)

6 Νοεμβρίου

O άγιος της εξορίας, των προσφύγων και της εγκαρτέρησης

Ο Άγιος Δημητριανός καταγόταν από ένα χωριό που λεγόταν Συκαί και μετέπειτα Συκά, το οποίο βρισκόταν κοντά στο σημερινό Παλαίκυθρο της επαρχίας Λευκωσίας. Γεννήθηκε κατά την εποχή της βασιλείας του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Θεοφίλου, γύρο στα 834-835. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και η μητέρα του ευσεβεστάτη. Οι γονείς του τον γαλούχησαν με τα ιερά νάματα της ευσέβειας.

Συνέχεια