Τα Σπάργανα του Χριστού, το ηπειρώτικο γλύκισμα των Χριστουγέννων

Τα «Σπάργανα του Χριστού» είναι οι ηπειρώτικες χριστουγεννιάτικες τηγανίτες, ένα από τα ωραιότερα γλυκά του τόπου μας, που η θύμησή του μας γεμίζει συγκίνηση και φέρνει στον νου στιγμές, εικόνες και πρόσωπα αγαπημένα. Και τούτο, γιατί για να φτιάξουν τα σπάργανα οι μανάδες μας μαζεύονταν δυο – τρεις γειτόνισσες μαζί κι εκεί, γύρω απ’ τη φωτιά, ακούγαμε ιστορίες και παράξενες δοξασίες του Δωδεκαημέρου, χιλιοειπωμένες μεν, αλλά που πάντα τις περιμέναμε με την ίδια αδημονία, αφήνοντας την παιδιάστικη φαντασία μας να ταξιδεύει… Αξιοσημείωτο είναι ότι αναφορές στα Σπάργανα του Χριστού πέρασαν μέχρι και στα Κάλαντα των Χριστουγέννων στην Ήπειρο, αφού το έθιμο είναι ευρύτατα διαδεδομένο τόσο στην πρωτεύουσα, στα Γιάννενα, όσο και σε άλλες πόλεις και σε όλα τα χωριά της περιοχής!

Συνέχεια

Θρύλοι της λίμνης στ’ ασημένια Γιάννενα

Νικόλαος Oθωναίος, Ιωάννινα

Η Κυρά Φροσύνη
(11 Ιανουαρίου 1801)

Η «Κυρά Φροσύνη», όπως έγινε γνωστή η Ευφροσύνη Βασιλείου (1773-11 Ιανουαρίου 1801) συνδέθηκε με την ιστορία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων και το τραγικό τέλος της, στις 11 Ιανουαρίου του 1801, τραγουδήθηκε, έγινε όπερα, μυθιστόρημα, ταινία. Υπήρξε μητέρα δύο παιδιών και σύζυγος του εμπόρου και προκρίτου των Ιωαννίνων Δημητρίου Βασιλείου, καθώς επίσης και ανιψιά του Μητροπολίτη Λαρίσης, μετέπειτα Ιωαννίνων Γαβριήλ Γκάγκα. Ο Αλή Πασάς αποφάσισε να την εκτελέσει μαζί με άλλες δεκαεπτά (17) συντοπίτισσές της, δια πνιγμού, στην Λίμνη των Ιωαννίνων, με την επίσημη αιτιολογία ότι ζούσαν ανήθικα, κάτι για το οποίο έχουν εκφραστεί αμφιβολίες, η δε Φροσύνη και οι λοιπές γυναίκες, που πνίγηκαν μαζί της, έχουν θεωρηθεί ακόμα και θύματα των πολιτικών διώξεων της εποχής στα Γιάννενα. Τα πραγματικά περιστατικά σε γενικές γραμμές έχουν χαθεί ή παραμορφωθεί από συναισθηματικούς, οικονομικούς, ακόμα και εθνικούς παράγοντες τόσο της εποχής εκείνης, όσο και των επομένων δεκαετιών[1].

Συνέχεια

Ο Άγιος νεομάρτυς Αυξέντιος εκ Βελλάς Ιωαννίνων

25 Ιανουαρίου

«Aυξεντίω στέφανος ηυξήθη μέγας,
Eις ουράνια διά του μαρτυρίου»

Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυρας Αὐξέντιος γεννήθηκε τό 1690 στήν ἐπαρχία Βελλᾶς ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς. Νεαρός ἀκόμα, πῆγε στήν Κωνσταντινούπολη καί δούλευε τήν τέχνη τῶν γουναράδων στό χάνι, τό λεγόμενο Μαχμούτ-Πασᾶ. Ἀργότερα, ὅμως, ἐπιθύμησε τέρψεις καί ἡδονές, ἐγκατέλειψε τήν τέχνη του καί προσλήφθηκε στά βασιλικά καράβια. Ἐκεῖ, ξεφαντώνοντας μέ τούς συντρόφους του τούς ἀλλόφυλους, συκοφαντήθηκε ἀπό αὐτούς πώς ἀρνήθηκε τόν Χριστό καί ἔγινε Μουσουλμάνος. Ἐπειδή φοβήθηκε μήπως τό μάθει ὁ καπετάνιος τοῦ πλοίου, ἔφυγε κρυφά καί πῆγε στήν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ἀγόρασε ἕνα καΐκι μέ τό ὁποῖο ἐργαζόταν γιά νά ζεῖ.

Συνέχεια

Ο Άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων στην εκκλησιαστική παράδοση της Ηπείρου

Μετά και της ιεράς Παρακλήσεώς του

1. Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις στην αγιογραφία της Ηπείρου

Δημήτρης Καμαρούλιας

α. Η πρώτη φορητή εικόνα του Αγ. Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων, η οποία έγινε στις 30 Ιανουαρίου 1838, μόλις δεκατρείς ημέρες μετά το μαρτύριο του Αγίου, «δια χειρός Ζήκου Χιοναδίτου» και με έξοδα του ιερομονάχου Χρυσάνθου Λαϊνά (taxiarhes-moschato.gr), β. Οι Άγιοι Ιωάννης και Γεώργιος οι εξ Ιωαννίνων από την Ι.Μ. Αγ. Αθανασίου Δελβινακίου (taxiarhes-moschato.gr), γ. Ο Άγ. Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων από τις τοιχογραφίες του καθολικού της Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στα νοτιοανατολικά της Ι.Μ. Παναίας Ελεούσης (fdathanasiou.wordpress.com)

Συνέχεια

Ο Άγιος νεομάρτυς Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις αθλήσας

17 Ἰανουαρίου

Ὁ Ἅγιος Γεώργιος γεννήθηκε τό 1808 στό χωριό Τσούρχλι (ή Τζούραλη) τῆς ἐπαρχίας Γρεβενῶν (σήμερα φέρει τήν ὀνομασία Ἅγιος Γεώργιος) ἀπό γονεῖς πτωχούς, τόν Κωνσταντῖνο καί τή Βασίλω, οἱ ὁποῖοι ἀσχολοῦνταν μέ τή γεωργία. Λόγῳ τῆς πτωχείας τῆς οἰκογένειάς του παρέμεινε ἀγράμματος∙ ἀνετράφη, ὅμως, «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Σέ μικρή ἡλικία, μόλις 8 ἐτῶν, ὀρφάνεψε καί ἔμεινε ὑπό τήν προστασία τοῦ μεγαλύτερου ἀδερφοῦ καί τῆς ἀδερφῆς του, πτωχῶν καί τούτων γεωργῶν. Ὅταν ἐνηλικιώθηκε, πῆγε στά Ἰωάννινα, ὅπου ὁ Γεώργιος, ἔρημος καί άπροστάτευτος, προσκολλήθηκε σέ διάφορους ἀγάδες γιά να καταλήξει ἱπποκόμος τοῦ Χατζῆ Ἀβδουλᾶ, ἀξιωματικοῦ τοῦ ᾿Ιμίν Πασᾶ τῶν Ἰωαννίνων, κοντά στόν ὁποῖο παρέμεινε γιά ὀκτώ χρόνια.

Συνέχεια