Απόσπασμα από την ομιλία ΙΖ’ του αγίου Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου, από το Υπόμνημά του στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, σχετικά με τη μαρτυρία του Τιμίου Προδρόμου για τον Αμνό του Θεού.
«Ταῦτα ἐν Βηθανίᾳ ἐγένετο πέραν τοῦ Ἰορδάνου, ὅπου ἦν Ἰωάννης βαπτίζων. Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν ᾽Ιησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτόν, καὶ λέγει, ῎Ιδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου (: Αυτά συνέβησαν στην Βηθανία, πέρα από τον Ιορδάνη όπου βάπτιζε ο Ιωάννης. Την επομένη ημέρα βλέπει ο Ιωάννης τον Ιησού να έρχεται προς αυτόν και λέγει· “ίδε ο αμνός του Θεού, που προφήτευσε ο Ησαΐας, ο Μεσσίας και Λυτρωτής, ο οποίος θα θυσιαστεί για να πάρει επάνω Του και να εξαλείψει την αμαρτία και την ενοχή του κόσμου)».
Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ανήκει στη χωρία των μεγάλων προφητών και ομολογητών της πίστεώς μας. Ο Ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός τον χαρακτήρισε ως το μέγιστο άνθρωπο που φάνηκε στον κόσμο: «αμήν λέγω υμίν, ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου του βαπτιστού» (Ματθ. 11,11). Η αγία μας Εκκλησία τον έθεσε σε τιμή μετά τη Θεοτόκο, μάλιστα στην εικονογραφία παριστάνεται μαζί με την Παναγία μας να ικετεύει για τη σωτηρία του κόσμου. Είναι η γνωστή εικονογράφηση της «δεήσεως». Ο μεγάλος αυτός άνδρας πάνω απ’ όλα είναι ο πρόδρομος της εμφανίσεως του Χριστού στον κόσμο, αυτός που άνοιξε το δρόμο να περάσει ο Λυτρωτής μας. Είναι ο μεγάλος αγγελιοφόρος της πιο χαρμόσυνης και ελπιδοφόρας αγγελίας όλων των εποχών: της εν Χριστώ απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους. Είναι ο κομιστής και ο διαπρύσιος κήρυκας της μετάνοιας και ο άτεγκτος ελεγκτής της ανομίας και της αμαρτίας.
Κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου, μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, σχηματίζεται η καθιερωμένη πομπή των πιστών μαζί με τον ιερό κλήρο, που κατευθύνονται στις ακτές του Κερατίου, στην αποβάθρα. Εκεί περιμένουν από νωρίς πλήθη επισκεπτών και προσκυνητών, πολλοί από τους οποίους επιβιβάζονται σε πλωτά μέσα για να παρακολουθήσουν καλύτερα την τελετή από τη θάλασσα.
Τα ωραιότερα κάλαντα του κόσμου είναι για τα Άγια Θεοφάνεια και έρχονται από την Κύπρο! Με την εξαίσια φωνή του κορυφαίου ερμηνευτή Χρήστου Σίκκη, η Κύπρος μας ταξιδεύει στην ομορφιά και στα βαθύτερα νοήματα των ημερών με την πιο νοσταλγική μελωδία της ιερής μας παράδοσης.
Μια ιστορική φωτογραφία: τελευταία Θεοφάνεια στην ελεύθερη Αμμόχωστο, ιερουργούντος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου (Κύπρος, 6 Ιανουαρίου 1974)
Παρακαλώ σας δώστε μου θέλημα να αρκινήσω να πω τα φωτοκάλαντα, να σαν τα ιστορήσω. Τζιαν’ έσιεται ευχαρίτησην τζιαι θέλει η όρεξήν σας τα φωτοκάλαντα να πω στην πόρταν τη δικήν σας (δις).
Μηνύματα χαρούμενα ήρταμε να σας πούμε πως ο Χριστός βαφτίζεται τζιαιν’ να σας ευχηθούμεν! Πως εν τα Θεοφάνεια ανθρώπου σωτηρίαν που καθαρίζουν ταις ψυσιές από την αμαρτίαν (δις).
Σήμερον ήρτεν ο Χριστός στο άγιο το ποτάμι τζιαι ζήτησε να βαφτιστεί από τον Ιωάννην. Θαύμα μεγάλον έγινεν απού δεν έσιε ταίριν, ανοίξασιν οι ουρανοί τζι’ εξέβην περιστέριν (δις).
Ήταν το Πνεύμαν τ’ Άγιον για να το μαρτυρήσει πως εβαφτίστην ο Χριστός π’ ανατολήν ως δύσην! Δοξάζουμέν σε βασιλιά με τα θαυμάσιά σου τζιαι προσκυνούμεν Κύριε τα Θεοφάνειά σου (δις).
Σήμερα είναι Χριστιανοί έξι του Γεναρίου που ούλοι μας γιορτάζομεν τα Φώτα του Κυρίου! Τζιαι του τζαιρού με το καλό, να ‘ρτούμεν να σας βρούμεν, χαρούμενους, καλόκαρδους, τα Φώτα να σας πούμεν (δις).
Εις έτη πολλά!
Ο Χρήστος Σίκκης γεννήθηκε στην Αραδίππου Λάρνακας. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Κύπρου και εργάστηκε ως δάσκαλος για δύο χρόνια στην Κύπρο. Το 1971 ήρθε στην Αθήνα. Παράλληλα με τις μουσικές του σπουδές στο Εθνικό Ωδείο, άρχισε να τραγουδάει στο ελληνικό ραδιόφωνο και στην τηλεόραση παραδοσιακά τραγούδια της πατρίδας του. Από το 1973 συμμετέχει σε συναυλίες σε χωριά και πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού. Στην προσωπική του δισκογραφία ανήκουν οι δίσκοι: «Ώρα Καλή» (1987), «Τραγούδια από την Κύπρο» (1990), «Κύπρος της Γης Παράδεισος» (1993), «Έλληνες Ακρίτες» (1998) και «Φύσα Βοριά μου» (2007). Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ερμηνευτές παραδοσιακών τραγουδιών και ύμνων της Ελλάδος και της Κύπρου.
Σήμερα που γράφω, μέρα Tετάρτη, 29 Aυγούστου, είναι η μνήμη του αγίου Iωάννου του Προδρόμου. Xθες το βράδυ ψάλαμε τον Eσπερινό κατανυκτικά σ’ ένα παρεκκλήσι, κ’ ήτανε μοναχά λίγες γυναίκες και δυο-τρεις άνδρες. Σήμερα το πρωί ψάλαμε τη λειτουργία του πάλι με λίγους προσκυνητές. Tα μαγαζιά ήτανε ανοιχτά, όλοι δουλεύανε σαν να μην ήτανε η γιορτή του πιο μεγάλου αγίου της θρησκείας μας. Aληθινά λέγει το τροπάρι του «Mνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων, σοι δε αρκέσει η μαρτυρία του Kυρίου, Πρόδρομε». Mε εγκώμια και με ευλάβεια γιορτάζανε άλλη φορά οι ορθόδοξοι χριστιανοί τον Πρόδρομο, αλλά τώρα του φτάνει η μαρτυρία του Kυρίου. Aυτή η μαρτυρία θ’ απομείνει στον αιώνα, είτε τον γιορτάζουνε είτε δεν τον γιορτάζουνε οι άνθρωποι, είτε τον θυμούνται είτε τον ξεχάσουνε. K’ η μαρτυρία είναι τούτη: πως ο άγιος Iωάννης ο Πρόδρομος είναι «ο εν γεννητοίς γυναικών μείζων» δηλ. «ο πιο μεγάλος απ’ όσους γεννηθήκανε από γυναίκα» κατά τα λόγια του ίδιου του Xριστού. Γι’ αυτό κ’ η Eκκλησία μας ώρισε να μπαίνει το εικόνισμά του πλάγι στην εικόνα του Xριστού στο εικονοστάσιο της κάθε ορθόδοξης εκκλησιάς.