Κυριακάτικο πρωινό του Μαΐου, έχοντας αφήσει πίσω μας το Δερβένι, ξεκινάμε την ανάβαση προς το χωριό Ευρωστίνη ή Ζάχολη, που κρατά ακόμη πολλά στοιχεία της παλαιάς μορφής του, με τις βρύσες, τα αλώνια και τα ξωκλήσια του, μα πιο πολύ από όλα με τον υπέροχο ναό του Αγίου Γεωργίου με τους δεκαεπτά τρούλους του που δεσπόζει πάνω από το χωριό μέσα σε πυκνά δάση και άφθονα τρεχούμενα νερά.

Η ερημιά τόπων και ανθρώπων μέσα από θραύσματα μνήμης…

Μικρές κραυγές. Κείμενα για την ερήμωση της υπαίθρου, την εγκατάλειψη. Τα «Όμορφα χωριά» είναι κείμενα λιγόλογα, με κρυμμένη δυναμική, που μέσα από τη λιτότητά τους αναδύονται οι στόχοι τους, καθαροί και όχι αμφιλεγόμενοι… Ο Σιώμος είναι παιδί του τόπου του και ο λόγος του είναι ατόφιος, όπως οι πέτρες του χωριού του, όπως οι κορμοί των δέντρων, που το σκίασαν…

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η μεταβυζαντινή μονή οφείλει την ιδιαίτερη ονομασία της στο γεγονός ότι, κατόπιν υποδείξεως της Παναγίας, μάστορες πελέκησαν με ξύλινα εργαλεία τον βράχο πάνω στον οποίον είναι χτισμένη στην περιοχή της Καρίτσας. Η ίδρυση της μονής τοποθετείται, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, στα τέλη του 15ου αιώνα. Η σημερινή μορφή της είναι δημιούργημα του οσιομάρτυρα Δαμιανού (η μνήμη του εορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου), ο οποίος μάλιστα ιστορείται ως κτήτορας σε δύο από τις τοιχογραφίες του μοναστηριακού συγκροτήματος.

Με αλπική ομορφιά και εικόνες που εκπλήσσουν, ο παραδοσιακός οικισµός του Αγίου Αθανασίου, ένα βήµα από την Έδεσσα και το Καϊμάκτσαλαν, δεν κατέχει τυχαία µια θέση ανάμεσα στους κορυφαίους χειµερινούς προορισµούς στην πατρίδα μας! Αν αγαπάτε τις ήρεμες βόλτες στη φύση με βουνίσιο καθαρό αέρα, το παραδοσιακό ζεστό, σπιτικό φαγητό μπροστά στο αναμμένο τζάκι και το χειμωνιάτικο βορειοελλαδίτικο τοπίο, τότε είναι μια τοποθεσία που θα πρέπει να επισκεφτείτε και θα σας μείνει αξέχαστη.

…Στο τζάκι μαγειρεύαμε τα φαγητά μας και ζεσταίναμε το «πλύμα» για τα ζωντανά μας. Εκεί αναπιάναμε το προζύμι και το αφήναμε στον «τέντζερη» να «γίνει». Εκεί ψέναμε το «τσουκαλόκαυτο», και φτιάχναμε τις «τριφτιάδες» και τις ρουφάγαμε με κρασί να ζεστοκοπηθούμε. Πάνω στη σιδεροστιά ήταν πάντα ο τέντζιερης, ντουέτο γραφικό και νοσταλγικό.

Ααρχιτσέλιγκας καβάλα στο άσπρο άλογο και με την άσπρη κάπα στους ώμους,
πηγαίνει στην εκκλησιά του Αγίου Μόδεστου, στο χωριό Ροδιανή, να λειτουργηθεί.
Κατά τη λαϊκή ρήση: «Καβάλα πάν’ στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε!»

Ο Άγιος Μόδεστος ήταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων και μαρτύρησε αποκεφαλισθείς από τους ειδωλολάτρες. Νεαρός ακόμα ο άγιος Μόδεστος ήταν βοσκός βοδιών και θεραπευθείς των κατοικίδιων ζώων. Έγινε γνωστός στην περιοχή της Παλαιστίνης για τα θαύματά του, γιατρεύοντας τα ασθενούντα ζώα με τη δύναμη της πίστεως που είχε και διάγοντας «βίον ενάρετον». Από ποιμένας ζώων έγινε και ποιμένας ανθρώπων, όταν εκοιμήθη ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ζαχαρίας και ο λαός, σύμφωνα με τη συνήθεια που είχαν τότε στην περιοχή, μαζεύτηκε στην εκκλησία, έκλεισε και σφράγισε τις θύρες του Ναού και αυτόν που θα άνοιγε τις πύλες του Ναού δια της προσευχής, αυτόν θα ανακήρυσσαν Αρχιεπίσκοπο. Διότι θα ήταν θέλημα Θεού να Αρχιερεύσει.

Η Αρναία είναι κωμόπολη της Χαλκιδικής, με έντονα παραδοσιακό χρώμα, χτισμένη στις βόρειες απολήξεις του όρους Χολομώντα (υψόμετρο 600 μ.). Είναι η ιστορική έδρα του Δήμου Αριστοτέλη και αποτελεί το αγροτικό και εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Είναι από τα τυχερά χωριά, γιατί το αγάπησε η Μελίνα. Έκτοτε κηρύχθηκε διατηρητέος οικισμός και με τη συνδρομή ευρωπαϊκών προγραμμάτων ανεδείχθη σε έναν εξαιρετικό τουριστικό, πολιτιστικό και φυσιολατρικό προορισμό. Ο οικισμός βρίσκεται στο κέντρο της ορεινής Χαλκιδικής, απόηχος του πλούτου μιας άλλης εποχής.

10 Ιουνίου 1944

Η Σφαγή του αμάχου πληθυσμού στο Δίστομο του νομού Βοιωτίας, από τους Γερμανούς Ναζί, έγινε κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1944 και αποτελεί μία εκ των ειδεχθέστερων σφαγών αμάχων από τις Γερμανικές κατοχικές δυνάμεις.

Δεν είναι κοντά. Βρίσκεται στην άκρη της Ελλάδας. Αλλά πραγματικά και ο δρόμος που θα διανύσει κανείς και ο χρόνος που θα χρειαστεί για να φθάσει στον υπέροχο αυτό τόπο, αξίζουν! Μια πόλη σαν… ταινία του Αγγελόπουλου.

Κρυμμένη ανάμεσα σε πυκνά δρυοδάση και ελατοδάση, συχνά καλυμμένη από το χιόνι και μόνιμα κάτω από ένα πέπλο ομίχλης, το ονομαστό «σινιάκι», η Φλώρινα απλώνεται πλάι στα νερά του ποταμού Σακουλέβα και μαγεύει στο διάβα του χρόνου τον επισκέπτη της… Μια πόλη διαφορετική, όχι μόνο για τη Μακεδονία, αλλά και για τη χώρα γενικότερα. Στα σύνορα με τα Σκόπια και την Αλβανία. Με έντονα χρώματα και έντονα αρώματα. Και κυρίως έντονη προσωπικότητα! Μια πολιτεία του ελληνικού βορρά και αιώνια «Μούσα» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, που έφυγε πριν μια δεκαετία, σαν σήμερα, για το μεγάλο ταξίδι…

Εντυπωσιακά σαχνισιά και κεντρικοί εξώστες

Σαν να σταμάτησε ο χρόνος στον παραδοσιακό οικισμό των Κορυσχάδων, αφήνοντας άθικτη την πανέμορφη ορεινή τοπική αρχιτεκτονική. Φωλιασμένος ανάμεσα στις κορυφές Παλαιόκαστρο, Λεκογιάννη και Ψηλό Κοτρόνι, σε υψόμετρο 940 μ., μόλις 4 χλμ. από το Καρπενήσι, ο μικρός οικισμός διατηρεί αναλλοίωτη τη λιτή αύρα της ατίθασης γης της Ευρυτανίας.