Η παραμυθένια Ζάχολη και ο Άη Γιώργης

Κυριακάτικο πρωινό του Μαΐου, έχοντας αφήσει πίσω μας το Δερβένι, ξεκινάμε την ανάβαση προς το χωριό Ευρωστίνη ή Ζάχολη, που κρατά ακόμη πολλά στοιχεία της παλαιάς μορφής του, με τις βρύσες, τα αλώνια και τα ξωκλήσια του, μα πιο πολύ από όλα με τον υπέροχο ναό του Αγίου Γεωργίου με τους δεκαεπτά τρούλους του που δεσπόζει πάνω από το χωριό μέσα σε πυκνά δάση και άφθονα τρεχούμενα νερά.

Συνέχεια

«Όμορφα χωριά», το νέο βιβλίο του Γιώργου Σιώμου

Η ερημιά τόπων και ανθρώπων μέσα από θραύσματα μνήμης…

Μικρές κραυγές. Κείμενα για την ερήμωση της υπαίθρου, την εγκατάλειψη. Τα «Όμορφα χωριά» είναι κείμενα λιγόλογα, με κρυμμένη δυναμική, που μέσα από τη λιτότητά τους αναδύονται οι στόχοι τους, καθαροί και όχι αμφιλεγόμενοι… Ο Σιώμος είναι παιδί του τόπου του και ο λόγος του είναι ατόφιος, όπως οι πέτρες του χωριού του, όπως οι κορμοί των δέντρων, που το σκίασαν…

Συνέχεια

Παναγία Πελεκητή στα ψηλώματα των Αγράφων

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η μεταβυζαντινή μονή οφείλει την ιδιαίτερη ονομασία της στο γεγονός ότι, κατόπιν υποδείξεως της Παναγίας, μάστορες πελέκησαν με ξύλινα εργαλεία τον βράχο πάνω στον οποίον είναι χτισμένη στην περιοχή της Καρίτσας. Η ίδρυση της μονής τοποθετείται, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, στα τέλη του 15ου αιώνα. Η σημερινή μορφή της είναι δημιούργημα του οσιομάρτυρα Δαμιανού (η μνήμη του εορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου), ο οποίος μάλιστα ιστορείται ως κτήτορας σε δύο από τις τοιχογραφίες του μοναστηριακού συγκροτήματος.

Συνέχεια

Παλαιός Άγιος Αθανάσιος, το διαμάντι της Πέλλας

Με αλπική ομορφιά και εικόνες που εκπλήσσουν, ο παραδοσιακός οικισµός του Αγίου Αθανασίου, ένα βήµα από την Έδεσσα και το Καϊμάκτσαλαν, δεν κατέχει τυχαία µια θέση ανάμεσα στους κορυφαίους χειµερινούς προορισµούς στην πατρίδα μας! Αν αγαπάτε τις ήρεμες βόλτες στη φύση με βουνίσιο καθαρό αέρα, το παραδοσιακό ζεστό, σπιτικό φαγητό μπροστά στο αναμμένο τζάκι και το χειμωνιάτικο βορειοελλαδίτικο τοπίο, τότε είναι μια τοποθεσία που θα πρέπει να επισκεφτείτε και θα σας μείνει αξέχαστη.

Συνέχεια

Στο τζάκι γύρω…

…Στο τζάκι μαγειρεύαμε τα φαγητά μας και ζεσταίναμε το «πλύμα» για τα ζωντανά μας. Εκεί αναπιάναμε το προζύμι και το αφήναμε στον «τέντζερη» να «γίνει». Εκεί ψέναμε το «τσουκαλόκαυτο», και φτιάχναμε τις «τριφτιάδες» και τις ρουφάγαμε με κρασί να ζεστοκοπηθούμε. Πάνω στη σιδεροστιά ήταν πάντα ο τέντζιερης, ντουέτο γραφικό και νοσταλγικό.

Συνέχεια

Η παραδοσιακή λατρεία του αγίου Μοδέστου στη Ροδιανή Κοζάνης

Ααρχιτσέλιγκας καβάλα στο άσπρο άλογο και με την άσπρη κάπα στους ώμους,
πηγαίνει στην εκκλησιά του Αγίου Μόδεστου, στο χωριό Ροδιανή, να λειτουργηθεί.
Κατά τη λαϊκή ρήση: «Καβάλα πάν’ στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε!»

Ο Άγιος Μόδεστος ήταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων και μαρτύρησε αποκεφαλισθείς από τους ειδωλολάτρες. Νεαρός ακόμα ο άγιος Μόδεστος ήταν βοσκός βοδιών και θεραπευθείς των κατοικίδιων ζώων. Έγινε γνωστός στην περιοχή της Παλαιστίνης για τα θαύματά του, γιατρεύοντας τα ασθενούντα ζώα με τη δύναμη της πίστεως που είχε και διάγοντας «βίον ενάρετον». Από ποιμένας ζώων έγινε και ποιμένας ανθρώπων, όταν εκοιμήθη ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ζαχαρίας και ο λαός, σύμφωνα με τη συνήθεια που είχαν τότε στην περιοχή, μαζεύτηκε στην εκκλησία, έκλεισε και σφράγισε τις θύρες του Ναού και αυτόν που θα άνοιγε τις πύλες του Ναού δια της προσευχής, αυτόν θα ανακήρυσσαν Αρχιεπίσκοπο. Διότι θα ήταν θέλημα Θεού να Αρχιερεύσει.

Συνέχεια

Αρναία, μια παντοτινή εστία της Μακεδονίτικης παράδοσης

Η Αρναία είναι κωμόπολη της Χαλκιδικής, με έντονα παραδοσιακό χρώμα, χτισμένη στις βόρειες απολήξεις του όρους Χολομώντα (υψόμετρο 600 μ.). Είναι η ιστορική έδρα του Δήμου Αριστοτέλη και αποτελεί το αγροτικό και εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Είναι από τα τυχερά χωριά, γιατί το αγάπησε η Μελίνα. Έκτοτε κηρύχθηκε διατηρητέος οικισμός και με τη συνδρομή ευρωπαϊκών προγραμμάτων ανεδείχθη σε έναν εξαιρετικό τουριστικό, πολιτιστικό και φυσιολατρικό προορισμό. Ο οικισμός βρίσκεται στο κέντρο της ορεινής Χαλκιδικής, απόηχος του πλούτου μιας άλλης εποχής.

Συνέχεια

Άγιος Απόστολος Τίτος

25 Αυγούστου

Ο Άγιος Απόστολος Τίτος είναι ο πρώτος Επίσκοπος της Κρήτης και πολιούχος Άγιος της πόλεως του Τυμπακίου στον νομό Ηρακλείου. Η μνήμη του τιμάται στις 25 Αυγούστου.

Συνέχεια

Η σφαγή του Κομμένου

16 Αὐγούστου 1943

«Δόξα μικρή δεν είναι ένας ωραίος
για την πατρίδα θάνατος·
ντροπή ‘ναι άσκημα να πεθαίνεις …»

Ευριπίδη «Τρωάδες», 402-404

Ἦταν δεκαπενταύγουστος τοῦ 1943 καί ἐνῶ ὅλοι οἱ ἁπανταχοῦ χριστιανοί γιόρταζαν τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, κάποιοι κάτοικοι σέ ἕνα χωριό τῆς πατρίδας μᾶς ζοῦσαν τό δικό τους μαρτύριο ὑπό τή βάναυση καί δολοφονική συμπεριφορά τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν. Ἡ σφαγή τοῦ Κομμένου ἔμεινε στήν ἱστορία καθώς ἦταν στήν κυριολεξία μιά τραγωδία ἡ ὁποία συγκλόνισε ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ὄχι μόνο γιατί ἀφανίστηκε σχεδόν ἕνα ὁλόκληρο χωριό ἀλλά ἐπιπλέον ἦταν τό πρῶτο στή χώρα μᾶς τό ὁποῖο δοκιμάστηκε ἀπό τήν βιαιότητα καί τήν βαρβαρότητα τῶν κατακτητῶν.

Συνέχεια

Πέρδικα, το παλιό ψαροχώρι στον νοτιά της Αίγινας

Η Πέρδικα και ο κόλπος του Μαραθώνα

Η Πέρδικα είναι παλαιός παραδοσιακός οικισμός της Αίγινας, χτισμένος στα ανηφορικά καλντερίμια του λόφου γύρω απ’ το λιμάνι της. Στο παρελθόν οι κάτοικοί της ασχολούνταν αποκλειστικά με το ψάρεμα. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι τα μικρά σπιτάκια με τις κάτασπρες αυλές, που επικοινωνούν μεταξύ τους. Με την εκκλησία της Παναγίας να δεσπόζει στην καρδιά του και τον απάνεμο ορμίσκο του να βυθίζεται στα ρόδινα ηλιοβασιλέματα, το όμορφο ψαροχώρι του νησιού είναι ένας τόπος που αγαπά κανείς με την πρώτη ματιά…  

Συνέχεια

Η Σφαγή στο Δίστομο

10 Ιουνίου 1944

Η Σφαγή του αμάχου πληθυσμού στο Δίστομο του νομού Βοιωτίας, από τους Γερμανούς Ναζί, έγινε κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1944 και αποτελεί μία εκ των ειδεχθέστερων σφαγών αμάχων από τις Γερμανικές κατοχικές δυνάμεις.

Συνέχεια

Η Προσευχή του Δάσους

Στην ειδυλλιακή τοποθεσία του Κεφαλόβρυσου, τόπου θυσίας του Μάρκου Μπότσαρη, που απέχει μόλις 3 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, ανάμεσα σε ψηλά λυγερόκορμα πλατάνια και δροσερές πηγές, υπάρχει μία πολυκαιρισμένη μαρμάρινη πλάκα. Ακουμπά στην αιωνόβια ράχη ενός μεγάλου δέντρου και έχει χαραγμένους τους στίχους ενός φυσιολατρικού ποιήματος που φέρει τον τίτλο: «Η Προσευχή του Δάσους» και υπογράφεται από τη Μαρία Μπόταση.

Συνέχεια

Το αποκριάτικο έθιμο του Μπέη στους Ασβεστάδες Έβρου

Τα τοπικά μας έθιμα είναι γεμάτα από μνήμες οικογενειακές, κοινωνικές και εθνικές, μνήμες που οδηγούν κατ’ ευθείαν στις ρίζες μας. Μελετώντας τη λειτουργικότητα των εθίμων μας και των παραδόσεών μας εν γένει, βρίσκουμε τον τρόπο πρόσβασης απ’ το παρόν στο κοντινό και μακρινό χθες. Βρίσκουμε τα κοινά σημεία που μας δένουν ως Θρακιώτες και νιώθουμε τη σιγουριά της, ριζωμένης σε τούτο τον τόπο, ύπαρξής μας. Παράλληλα ανακαλύπτουμε αυτά που κρύβονται πίσω από τα παραδοσιακά δρώμενα, αυτά που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι πρόγονοί μας μέσα στην απλότητά τους έκρυβαν το μεγαλείο της ανθρωπιάς και του πατριωτισμού.

Συνέχεια

Τοπία του ονείρου στην ακριτική Φλώρινα

Δεν είναι κοντά. Βρίσκεται στην άκρη της Ελλάδας. Αλλά πραγματικά και ο δρόμος που θα διανύσει κανείς και ο χρόνος που θα χρειαστεί για να φθάσει στον υπέροχο αυτό τόπο, αξίζουν! Μια πόλη σαν… ταινία του Αγγελόπουλου.

Κρυμμένη ανάμεσα σε πυκνά δρυοδάση και ελατοδάση, συχνά καλυμμένη από το χιόνι και μόνιμα κάτω από ένα πέπλο ομίχλης, το ονομαστό «σινιάκι», η Φλώρινα απλώνεται πλάι στα νερά του ποταμού Σακουλέβα και μαγεύει στο διάβα του χρόνου τον επισκέπτη της… Μια πόλη διαφορετική, όχι μόνο για τη Μακεδονία, αλλά και για τη χώρα γενικότερα. Στα σύνορα με τα Σκόπια και την Αλβανία. Με έντονα χρώματα και έντονα αρώματα. Και κυρίως έντονη προσωπικότητα! Μια πολιτεία του ελληνικού βορρά και αιώνια «Μούσα» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, που έφυγε πριν μια δεκαετία, σαν σήμερα, για το μεγάλο ταξίδι…

Συνέχεια

Η Βλάστη, το στολίδι της Δυτικής Μακεδονίας

Η Βλάστη Εορδαίας

Χωριό στο βορειοδυτικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, η Βλάστη υπάγεται στον Δήμο Εορδαίας και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, σε ένα οροπέδιο με υψόμετρο 1.240 μέτρα, σ’ ένα αλπικό οροπέδιο ανάμεσα στα βουνά Σινιάτσικο (Άσκιο) (2.222 μ.) και Μουρίκι (1.650 μ.), βόρεια της Κοζάνης και σε απόσταση 25 χιλ. από την Πτολεμαΐδα. Η ιστορία του χωριού αρχίζει τον 15ο αι. μετά την εγκατάσταση Τούρκων Κονιάρων στην κοιλάδα των Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδα), οπότε οι χριστιανικοί πληθυσμοί, που ζούσαν εκεί, αναγκάστηκαν να μετοικίσουν σε πιο ασφαλείς και απρόσιτες περιοχές, κυρίως στα ορεινά τμήματα του Μακεδονικού χώρου.

Συνέχεια

Η ξεχωριστή αρχιτεκτονική των Κορυσχάδων

Εντυπωσιακά σαχνισιά και κεντρικοί εξώστες

Σαν να σταμάτησε ο χρόνος στον παραδοσιακό οικισμό των Κορυσχάδων, αφήνοντας άθικτη την πανέμορφη ορεινή τοπική αρχιτεκτονική. Φωλιασμένος ανάμεσα στις κορυφές Παλαιόκαστρο, Λεκογιάννη και Ψηλό Κοτρόνι, σε υψόμετρο 940 μ., μόλις 4 χλμ. από το Καρπενήσι, ο μικρός οικισμός διατηρεί αναλλοίωτη τη λιτή αύρα της ατίθασης γης της Ευρυτανίας.

Συνέχεια