Νύμφη του κύματος και των αφρών… Η Κωνσταντινούπολη του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη

«Την είδον τόσαις φοραίς. Και την εκαμάρωσα. Νύμφη του κύματος και των αφρών, και νύμφη των κήπων και των λειμώνων. Αναδυομένην εκ των κυμάτων, την ώρα την γλυκείαν της αυγής, με ένα βαθύχρουν τεφρόν πέπλον σκεπασμένην, τον οποίον σιγά σιγά επανεγείρει η Ανατολή με τας ροδίνους αβράς χείρας της, ίνα αναφανή εις τον κόσμον το υπερφυές θέαμα ναών και παλατίων … αναμμένην θαρρείς, εν θεατρική φωταγωγία εορτής, εις τα υαλώματα και τους χρυσούς ορόφους, επί των οποίων προσήναψε πυρσούς χαράς ο ήλιος. Και πλέουν τότε μέσα εις το πέλαγος φωτός, εξαισίως πανηγυρικού, συνοικισμοί απέραντοι, λόφοι κεκαλυμμένοι με κατοικίας, και ακταί με παλάτια βασιλικά και μέγαρα αρχόντων».

Συνέχεια

Παναγία του Πέραν, η Δέσποινα των Ρωμιών της Πόλης

Ο ιερός ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Σταυροδρομίου και η ιστορία του

Στο πιο κεντρικό σημείο της ευρωπαϊκής πλευράς της Πόλης, στην τοποθεσία που όλοι γνωρίζουμε ως το «Πέραν», στο όμορφο Σταυροδρόμι, ο λαμπρός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου και το εκκλησιαστικό συγκρότημα που τον περιβάλλει, αποτελούμενο από γραφεία, κατοικίες ιερέων, εστίες, αίθουσες και εντευκτήρια, καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης.

Συνέχεια

Ο μαύρος Σεπτέμβρης των Ρωμιών της Πόλης

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας στα ερείπια
της Παναγίας του Βελιγραδίου (Σεπτ. 1955)

Το χρονικό των Σεπτεμβριανών του 1955 σε βάρος του ελληνισμού της Κωνσταντινουπόλεως και του Οικουμενικού Πατριαρχείου θεωρήθηκε ως «δεύτερη άλωση» της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Το ελληνικό στοιχείο στην Πόλη, έχοντας δεχθεί καθοριστικό πλήγμα και αντιμετωπίζοντας πλέον την ωμή βία, την τρομοκρατία και τον διωγμό, δεν κατάφερε ουσιαστικά ποτέ ξανά να ορθοποδήσει και ν’ ανακτήσει την παλαιά κραταιά οικονομική του θέση και δύναμη. Τα Σεπτεμβριανά του ’55, μαζί με το κύμα απελάσεων που ακολούθησαν, το 1964, σήμαναν τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Πόλης από τις επί χιλιετίες πατρογονικές εστίες τους.

Συνέχεια

Μενεξέδες και ζουμπούλια

Πολίτικο τραγούδι, η ιστορία του οποίου χάνεται στα βάθη της Μικράς Ασίας, με μικρές παραλλαγές στη μελωδία, την εναρμόνιση και τους στίχους, ενώ θεωρείται και παραδοσιακό επτανησιακό που ερμηνεύουν χρόνια τώρα οι χορωδίες των Επτανησίων.

Συνέχεια

Εγκρίθηκε η αποκατάσταση του Ορφανοτροφείου Πριγκήπου

Στην Πρίγκηπο, το μεγάλο νησί των Πριγκηπονήσων στην Κωνσταντινούπολη,
ένα τεράστιο, ξύλινο κτήριο, πέντε ορόφων στέκει ακόμη -όσο αντέχει- μέσα στο δάσος

Εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Μνημείων της Τουρκίας, η αποκατάσταση του Ελληνορθόδοξου Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου, του μεγαλύτερου ξύλινου κτίσματος της Ευρώπης και δεύτερου μεγαλύτερου στον κόσμο, στα Πριγκηπόνησα της Κωνσταντινούπολης

Συνέχεια

Σπιτική λεμονάδα Πολίτικη!

Στις ζεστές μέρες του καλοκαιριού ένα ποτήρι παγωμένη λεμονάδα μας δροσίζει ιδανικά και μας αναζωογονεί. Πόσο μάλλον όταν είναι σπιτική, φτιαγμένη από ολόφρεσκα, φυσικά λεμόνια με βάση μια Πολίτικη συνταγή, αφού η σπιτική λεμονάδα είναι ανέκαθεν ο αγαπημένος χυμός του καλοκαιριού σε κάθε Κωνσταντινουπολίτικο σπίτι!

Συνέχεια

Καταστροφική πυρκαγιά στο Ελληνικό νοσοκομείο «Βαλουκλή»

Παρά τη μεγάλης έκτασης καταστροφή στο ιστορικό κτήριο, είναι ευτύχημα ότι δεν υπήρξαν θύματα ή τραυματίες χάρη και στην έγκαιρη επέμβαση των τοπικών αρχών. Για τον Ελληνισμό της Πόλης όμως η πυρκαγιά αυτή είναι ακόμα ένα πλήγμα… Στο πέρασμά της λάβωσε ένα εμβληματικό ίδρυμα που για αιώνες λειτουργούσε ως σημείο αναφοράς για την ιστορική μνήμη της Πολίτικης ομογένειας και ως φάρος του πολιτισμού, της επιστήμης της ιατρικής και της προσφοράς στον άνθρωπο. Ευχόμαστε σύντομα να ξεκινήσουν οι εργασίες αποκατάστασης του κτίσματος και το Ελληνικό νοσοκομείο του Βαλουκλή να λειτουργήσει ξανά γράφοντας μια καινούργια, λαμπρή σελίδα στη μακραίωνη ιστορία του.

Στις φλόγες τυλίχθηκε το Ελληνικό Νοσοκομείο Βαλουκλή στην Κωνσταντινούπολη με αποτέλεσμα να εκκενωθεί. Ήδη, 104 ασθενείς και ηλικιωμένοι απομακρύνθηκαν με ασφάλεια. Η φωτιά τέθηκε υπό έλεγχο χθες, περίπου στις 14:20. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η πυρκαγιά ενδέχεται να προκλήθηκε από πρόβλημα που εκδηλώθηκε στο σύστημα ηλεκτροδότησης του νοσοκομείου.

Συνέχεια

Μπακλαχοράνι, το Πολίτικο καρναβάλι!

Ένα από τα πλέον προβεβλημένα και αγαπημένα έθιμα των Ρωμιών της Πόλης ήταν το περίφημο πανηγύρι της Καθαράς Δευτέρας, το «Μπακλαχοράνι», όπως λεγόταν, το οποίο συγκέντρωνε ένα πλήθος κόσμου από όλες τις κοινότητες και τις κοινωνικές τάξεις. Τόσο οι χριστιανοί αστοί του Πέραν και άλλων συνοικιών όσο και οι κουτσαβάκηδες, οι μεταμφιεσμένοι φουστανελάδες, οι Λιάπηδες με τις μουστάκες και πολλοί άλλοι συνέρρεαν στην περιοχή και διασκέδαζαν. Το συγκεκριμένο πανηγύρι συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της τουρκικής δημοκρατίας.

Συνέχεια

Έθιμα των Χριστουγέννων στην Πόλη

Η Μεγάλη Οδός του Πέραν (İstiklâl Caddesi, Ιστικλάλ Τζαντεσί) στην Κωνσταντινούπολη, με το τραμ και τα εμπορικά καταστήματά της

Ως γνωστόν για τους απανταχού Πολίτες η κουζίνα και οι γεύσεις αποτελούν σημαντικό στοιχείο της ταυτότητάς τους, κάτι σαν πυξίδα που πάντα τους προσανατολίζει προς τη γενέτειρά τους.

Συνέχεια

Χιόνια στο Μέγα Ρεύμα

«Πώς πέρασαν οι μήνες, πότε έφθασε ο χειμώνας, οι μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, η Γέννηση του Σωτήρα μας, ούτε που το κατάλαβα. Ξημέρωσε μια παγωμένη ημέρα του Δεκέμβρη. Μια μέρα κρύα και ο ήλιος που ταξίδευε πάνω στον ατσάλινο ουρανό μάταια πάσχιζε να ζεστάνει τη Θεοφύλακτη. Τα σύννεφα, φορτωμένα χιόνι, ταξίδευαν σπρωγμένα από το ξεροβόρι. Από νωρίς, πολύ πριν έλθει η νύχτα, οι κάτοικοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους, σε αρχοντικά ή σε χαμόσπιτα, ανάλογα με τη γέννα του καθεμιανού, και οι πλατείες και οι φαρδιοί δρόμοι και τα στενοσόκκακα ήταν έρημα και σιωπηλά και μόνο προς τον Κεράτιο, εκεί που ήτανε τα καπηλειά, ακούγονταν οι φωνές και τα τραγούδια των χαροκόπων …».

Συνέχεια

Ο Άγιος Νικόλαος Νεοχωρίου στο Βόσπορο

«Γεντί Κουλέ και Θαραπειά, Ταταύλα και Νιχώρι,
αυτά τα τέσσερα χωριά ‘μορφαίνουνε την Πόλη»

Με ιδιαίτερη κατάνυξη και συγκίνηση εορτάστηκε και φέτος η μνήμη του Αγίου Νικολάου Επισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού, στον ομώνυμο ναό στο Νεοχώρι (Νιχώρι – Γενίκιοϊ) του Βοσπόρου, στην Κωνσταντινούπολη. Φέτος βέβαια η συμμετοχή των πιστών ήταν εξαιρετικά περιορισμένη λόγω της ισχύος των περιορισμών για την αποφυγή διασποράς του κορωνοϊού, ωστόσο ελπίζουμε σύντομα να ξεπεραστούν οι παρούσες δυσκολίες και ο ναός να γεμίσει ξανά από τους πιστούς Νιχωρίτες και τους επισκέπτες προσκυνητές του.

Συνέχεια

Παναγία του Πέραν, η Δέσποινα των Ρωμιών της Πόλης

Ο ιερός ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Σταυροδρομίου και η ιστορία του

Στο πιο κεντρικό σημείο της ευρωπαϊκής πλευράς της Πόλης, στην τοποθεσία που όλοι γνωρίζουμε ως το «Πέραν», στο όμορφο Σταυροδρόμι, ο λαμπρός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου και το εκκλησιαστικό συγκρότημα που τον περιβάλλει, αποτελούμενο από γραφεία, κατοικίες ιερέων, εστίες, αίθουσες και εντευκτήρια, καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης.

Συνέχεια

Σπιτική λεμονάδα Πολίτικη!

Στις ζεστές μέρες του καλοκαιριού ένα ποτήρι παγωμένη λεμονάδα μας δροσίζει ιδανικά και μας αναζωογονεί. Πόσο μάλλον όταν είναι σπιτική, φτιαγμένη από ολόφρεσκα φυσικά λεμόνια με βάση μια παλιά Πολίτικη συνταγή, αφού η σπιτική λεμονάδα είναι ανέκαθεν ο αγαπημένος χυμός του καλοκαιριού σε κάθε Κωνσταντινουπολίτικο σπίτι!

Συνέχεια

Η ξεχασμένη ιστορία των εξισλαμισμένων Ελλήνων

Το οικογενειακό μυστικό του κοινωνιολόγου και υποψήφιου διδάκτορα Μερτ Καγιά για τις ελληνικές του ρίζες και η έρευνά του για τον εξισλαμισμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Συνέχεια

Το ιερό προσκύνημα της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπαλουκλί

Παρασκευή της Διακαινησίμου

Το προσκύνημα της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπαλουκλί, η «Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα», περιλαμβάνει το μοναστήρι, την εκκλησία και το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής και βρίσκεται στα δυτικά της Κωνσταντινουπόλεως, έξω από τα χερσαία τείχη. Ο εικονογραφικός τύπος της Θεοτόκου Ζωοδόχου Πηγής διαδόθηκε σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Η παράσταση είναι γνωστή από τις αρχές του 14ου αιώνα και απαντά κυρίως στην κρητική ζωγραφική.

Συνέχεια

Μπακλαχοράνι, το Πολίτικο καρναβάλι!

Ένα από τα πλέον προβεβλημένα και αγαπημένα έθιμα των Ρωμιών της Πόλης ήταν το περίφημο πανηγύρι της Καθαράς Δευτέρας, το «Μπακλαχοράνι», όπως λεγόταν, το οποίο συγκέντρωνε ένα πλήθος κόσμου από όλες τις κοινότητες και τις κοινωνικές τάξεις. Τόσο οι χριστιανοί αστοί του Πέραν και άλλων συνοικιών όσο και οι κουτσαβάκηδες, οι μεταμφιεσμένοι φουστανελάδες, οι Λιάπηδες με τις μουστάκες και πολλοί άλλοι συνέρρεαν στην περιοχή και διασκέδαζαν. Το συγκεκριμένο πανηγύρι συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της τουρκικής δημοκρατίας.

Συνέχεια